مصوب ۱۳۵۷/۴/۸
[تصویب پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر، مصوب ۱۳۶۹/۹/۱۱]
[تغییر نام سازمان همکاری عمران منطقه‌ای (آر.سی.دی)، به سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو): ۱۳۶۹/۹/۱۱]
[قانون پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر، مصوب ۱۳۷۲]
[قانون پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر، مصوب ۱۳۷۳]
[به موجب بند ۳ ماده ۱۶ قانون عهدنامه ازمیر، مصوب ۱۳۷۶ لغو شده است.]
ماده واحده – عهدنامه ازمیر راجع به تنظیم فعالیتها و سازمان همکاری عمران منطقه‌ای (R.C.D) بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و 38 ماده که در تاریخ 12 مارس 1977 (21 اسفند 2535) با امضاء رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن عهدنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز چهار شنبه 2537.3.10، در جلسه روز پنجشنبه هشتم تیر ماه دو هزار و پانصد و سی و هفت شاهنشاهی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
عهدنامه ازمیر
مقدمه: [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱]
دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه، با توجه به پیوندهای محکم فرهنگی و تاریخ میان این سه کشور به عنوان یک شالوده مستحکم برای تحکیم همکاریهای اقتصادی، با تشخیص نیاز به تشدید و تعمیق هر چه بیشتر روابط اقتصادی موجود از طریق تلاشهای مداوم در سطح منطقه، با تأیید مجدد بر تصمیمشان جهت
گسترش و توسعه همکاریهای اقتصادی میان خود با عنایت به تجربیات مشترکی که کسب نموده‌اند و تغییراتی که در‌نظام اقتصادی جهان بوجود می‌آید.
تصمیم گرفته‌اند تا آرمانها، اهداف و ساختار سازمان همکاریهای اقتصادی مطابق با مفاد عهدنامه مزبور مورد تبیین و تصریح قرار گیرد، و بدین منظور در موارد ذیل توافق نموده‌اند.
[متن اولیه:
اعلیحضرت شاهنشاه ایران و حضرت رییس جمهوری اسلامی پاکستان و حضرت رییس جمهوری ترکیه
با یادآوری تصمیمی که در کنفرانس سران سه مملکت به تاریخ بیستم و بیست و یکم ژوییه 1964 در استانبول اتخاذ گردید و به موجب آن "همکاری عمران منطقه‌ای" به منظور اهتمام بیشتر در عمران از طریق تشریک مساعی مؤثر و پیگیر بر اساس منطقه‌ای ایجاد گردید.
با ملاحظه این که اساس استوار تشریک مساعی که مولود پیوندهای نیرومند فرهنگی و تاریخی است – بر اثر پیدایش "همکاری عمران منطقه‌ای" استحکام یافته است.
با عزم به گسترش همکاری خود در کلیه امور با توجه به اینکه از زمان استقرار "همکاری عمران منطقه‌ای" تا کنون دگرگونیهای مهمی در جهان و به ویژه در منطقه به وجود آمده که ایجاب می‌کند وظایف این سازمان در چارچوب این دگرگونیها مورد تجدید نظر واقع شده و بر مبنای قانونی مناسبی استوار گردد
با تصدیق به لزوم افزایش و گسترش همکاری در پرتو تجارب گذشته و نظام متغیر اقتصادی جهان با تأیید مجدد عزم خود به پیشبرد ثبات سیاسی و امنیت در منطقه به نحوی که ملتهای آنان بتوانند مساعی خویش را برای نیل به سطح بالاتری از رشد اقتصادی و اجتماعی در صلح و آرامش متمرکز سازند
با در نظر گرفتن اینکه در اعلامیه 21 – 22 آوریل 1976 کنفرانس سران سه کشور در ازمیر مناسبات اقتصادی نزدیکتر بین دول عضو به منظور ایجاد همبستگی اقتصادی بیشتر در میان آنان مورد تأکید قرار گرفته است
با علاقه به گسترش دامنه همکاریهای خود
مصمم شدند که هدفها و سازمان "همکاری عمران منطقه‌ای" را به موجب این عهدنامه تعریف و تشریح نمایند و بدین منظور نمایندگان تام‌الاختیار خود را به شرح زیر تعیین کردند:
اعلیحضرت شاهنشاه ایران:
آقای عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه.
حضرت رییس جمهوری اسلامی پاکستان:
آقای عزیز احمد وزیر مشاور در امور دفاع و خارجه:
حضرت رییس جمهوری ترکیه:
آقای احسان صبری چاگلایانگیل وزیر امور خارجه.
این نمایندگان – پس از مبادله اختیارنامه‌های خود که در کمال صحت و اعتبار بود – به شرح زیر موافقت نمودند:]
تعریفات
ماده اول – در این عهدنامه اصطلاحات ذیل – جز در مواردی که به اقتضای متن مفهوم دیگری از آنها افاده شود – دارای معانی زیر خواهند بود:
1 – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
"دولتهای عضو" به دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه و دولتهایی که به موجب ماده 36 به عضویت سازمان پذیرفته شده‌اند، اطلاق می‌شود.
2 – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱] – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
"حکومتهای عضو" به حکومتهای دولتهای عضو اطلاق می‌شود.
3 – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
"منطقه" به سرزمینهای دولتهای عضو اطلاق می‌شود.
4 – "همکاری عمران منطقه‌ای (آر. سی. دی)" – یعنی سازمانی که در این عهدنامه تعریف شده است.
5 – شورای وزیران: [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱]
یعنی شورایی مرکب از وزیران امور خارجه یا هر نماینده دیگری که در سطح وزیر کامل باشد و توسط دولتهای کشورهای عضو معرفی شده باشد.
6 – "شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای" – یعنی شورای متشکل از رؤسای سازمانهای برنامه یا نمایندگان سازمان مشابه دولتهای عضو.
7 – "دبیر کل" – یعنی دبیر خانه کل همکاری عمران منطقه‌ای.
8 – "دبیرخانه" – یعنی دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای.
9 – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱] – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
"عهدنامه" به عهدنامه ازمیر اطلاق می‌شود.
۱۰- [الحاقی ۱۳۷۳/۲/۴]
اعضای بنیانگذار" به دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان، و جمهوری ترکیه اطلاق می‌شود.
اصول و مبانی تشریک مساعی
ماده دوم – دولتهای عضو – به موجب عهدنامه حاضر – همکاری عمران منطقه‌ای را به عنوان سازمانی به منظور تأمین همکاری اقتصادی و فنی و فرهنگی میان خود تأسیس می‌کند و برای نیل به این مقصود درباره اصول ذیل توافق نمودند:
الف) – گسترش بازرگانی بین دول عضو – از طریق تأمین دسترسی آزادانه‌تر به بازارهای یکدیگر.
ب) – ترغیب به ایجاد شرایط و احوال مساعد در هر یک از دول عضو – برای رشد مداوم اقتصادی به منظور تأمین ترقی مستمر سطح زندگی مردم –
ج) – تحکیم همبستگی‌های فرهنگی و علائق معنوی و برادرانه‌ای که مردم دول عضو را از مجاری اجتماعی و فرهنگی به یکدیگر پیوند می‌دهد –
د) – کمک به افزایش تجارت جهان و مجاهدت برای محو سیاستهای غیر منصفانه بازرگانی که برای کشورهای رو به رشد شرایط تجارتی نامساعد به بار آورده است از طریق اتخاذ روشی مشترک در مجامع بین‌المللی.
ماده سوم- [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱] – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
دولتهای عضو بر اساس تعهدات مندرج در قراردادهایشان، امکان کاهش موانع تجاری موجود در منطقه اکو را بی آن که خدشه‌ای به سایر تعهدات بین‌المللی آنان وارد آید، در زمان مناسب و با عنایت به تجارب کسب شده در چارچوب سیستم تعرفه ترجیحی اکو مورد بررسی قرار خواهند داد.
ماده چهارم – تشریک مساعی صنعتی بین دولتهای عضو با ایجاد طرح‌های مشترک بر اساس بازار منطقه و از طریق همکاری در صنایع و تخصص در تولید اجزاء و قطعات صورت خواهد گرفت. دولتهای عضو تدابیر مؤثر برای تأمین گردش هر چه بیشتر محصولات طرح‌های مشترک در داخل منطقه به‌عمل خواهند آورد.
طرح‌های مشترکی که در آینده ایجاد می‌شود مبتنی بر رهنمودهای ذیل و دیگر رهنمودهایی خواهد بود که دولتهای عضو تعیین خواهند کرد:
الف) – ایجاد طرح‌های مشترک صنعتی به ویژه در صنایع مورد تشویق قرار خواهد گرفت که اقتصادشان بر اساس منطقه‌ای قابل دوام باشد.
ب) – به طرح‌های مشترک آر. سی. دی امتیازهای مالی مشابه با امتیازهایی که برای صنایع ملی با اهمیت و کیفیت مشابه قائل می‌شوند – داده شود.
اقدام هم بسته برای تجارت و صنعت به نحوی به عمل آید که تولید و مبادله کالاهای صنعتی مکمل یکدیگر باشند.
ماده پنجم- [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
به منظور انجام امور بانکداری بازرگانی، شروع، پیشبرد و تأمین اعتبار تجارت و طرح‌هایی که اهداف عهدنامه حاضر را تأمین می‌کند، بانک تجارت و توسعه اکو با شرکت بخش خصوصی در مواردی که قوانین کشور مربوط اجازه دهد، تأسیس خواهد شد.
ماده ششم – سازمان هم بسته بیمه اتکایی همکاری عمران منطقه‌ای هر چه زودتر به یک شرکت بیمه اتکایی همکاری عمران منطقه‌ای تبدیل خواهد‌گردید.
ماده هفتم – دولتهای عضو – برای ترویج جهانگردی در داخل منطقه – تدابیر مقتضی اتخاذ خواهند کرد و حتی‌الامکان برای تشویق جهانگردی بین‌المللی در منطقه اقدام مشترک معمول خواهند داشت. همچنین دولتهای عضو برای تشویق جهانگردی به طور اعم و جهانگردی گروهی بالاخص در منطقه در مقررات مالی و تشریفات مسافرت تسهیلاتی فراهم خواهند ساخت.
ماده هشتم – دولتهای عضو کلیه اقدامات لازم را از لحاظ برقراری و خدمات مؤثر پستی و تلفنی و تلگرافی و تلکس در داخل منطقه به عمل خواهند آورد.
ماده نهم – دولتهای عضو یک شبکه حمل و نقل مؤثر در منطقه پیش‌بینی خواهند نمود و برای احداث و اتمام و اصلاح راههای اصلی و راههای آهن که دول عضو را به یکدیگر مربوط سازد اولویت قائل خواهند شد.
ماده دهم – دولتهای عضو کلیه تدابیر مقتضی را برای تأمین سرویسهای مناسب کشتیرانی بین خود اتخاذ خواهند کرد و به این منظور – دول عضو هر‌چه زودتر یک شرکت کشتیرانی همکاری عمرانی منطقه‌ای تشکیل خواهند داد.
ماده یازدهم – دولتهای عضو – به منظور تسهیل و گسترش مسافرتهای هوایی و حمل کالا با هواپیما در منطقه همکاری نزدیکتری بین شرکتهای هواپیمایی خود برقرار خواهند ساخت.
ماده دوازدهم – دولتهای عضو کمکهای فنی و تخصصی را در رشته‌های مختلف برای یکدیگر تأمین خواهند کرد و برای این منظور – یک برنامه همکاری فنی آر. سی. دی که وافی به تأمین احتیاجات دولتهای عضو باشد – به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده سیزدهم – دولتهای عضو – به منظور تأمین احتیاج روز افزون به کادر فنی در منطقه گاه به گاه مؤسساتی برای تعلیم و تربیت و کارآموزی – بر مبنای منطقه‌ای ایجاد خواهند کرد.
ماده چهاردهم – برای ایجاد ذخیره‌ای از افراد خیلی ماهر و نیروی انسانی علمی و فنی و تقویت و تحکیم مؤسسات علمی و تحقیقاتی در دول عضو -یک بنیاد علمی همکاری عمران منطقه‌ای که مرکز آن در اسلام‌آباد باشد – تأسیس خواهد شد.
ماده پانزدهم – یک بنیاد جوانان همکاری عمران منطقه‌ای به منظور تعمیم و گسترش مبادلات فرهنگی و مودت و تماسهای بیشتر در میان جوانان دول عضو ایجاد خواهد شد.
ماده شانزدهم – دول عضو – کلیه تدابیر لازم را برای همکاری فرهنگی بین خود معمول خواهند داشت. این همکاری باید در اصل متوجه پیشبرد حسن‌نیت و یک‌دلی در میان مردم منطقه شده و شناسایی و آگاهی از میراث فرهنگی مشترک را در وجدان اجتماعی آنها به وجود آورد.
ماده هفدهم – برای اشاعه اطلاعات و ایجاد تماس و تفاهم بیشتر بین مردم دول عضو آژانسهای اطلاعاتی آنها همکاری نزدیکتری بین خود برقرار خواهند ساخت.
ماده هیجدهم – مفاد عهدنامه حاضر به هر نوع همکاری دیگری که متقابلاً مورد توافق دول عضو قرار گیرد تسری خواهد یافت.
رویه و سیاست
ماده نوزدهم – دول عضو کلیه تدابیر و رویه‌هایی را که برای نیل به هدفهای این عهدنامه لازم باشد اتخاذ خواهند کرد.
ماده بیستم – دول عضو در تنظیم برنامه‌های عمرانی خود زمینه‌های همکاری و تشریک مساعی مستمر، آر. سی. دی را مورد توجه کامل قرار خواهند داد.
ماده بیست و یکم – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
مقامات برنامه‌ریزی و مالی و در موارد ضروری سایر مقامات صلاحیتدار دولت عضو برای تسهیل نیل به هدفهای آر. سی. دی- تماس نزدیک بین خود برقرار خواهند نمود.
ماده بیست و دوم – دول عضو متفقاً خواهند کوشید در مجامع بین‌المللی کمکهای مؤثری در جهت رفع موانع بازرگانی و سایر مشکلاتی که در راه استقرار یک نظام اقتصادی عادلانه در جهان وجود دارد به عمل آورند.
ارکان همکاری عمران منطقه‌ای
ماده بیست و سوم – وظیفه محوله به همکاری عمران منطقه‌ای را ارکان ذیل انجام خواهند داد:
1 – شورا:
الف – شورای وزیران.
ب – شورای قائم‌مقامان.
2 – شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای.
3 – کمیته‌های فنی.
4 – دبیرخانه و
5 – سازمانهای تخصصی.
هر یک از این ارکان در حدود اختیاراتی که به موجب عهدنامه حاضر به آن تفویض گردیده است – عمل خواهد کرد.
ماده بیست و چهارم – شورای وزیران – هیأت اصلی تعیین‌کننده رویه و مشی و تصمیم‌گیرنده همکاری عمران منطقه‌ای خواهد بود که متشکل است از وزرای امور خارجه دول عضو یا دیگر نمایندگان که مقام وزارت داشته باشند و از طرف دول عضو معین گردند. شورای وزیران لااقل سالی یک بار متناوباً در سرزمین یکی از دول عضو تشکیل جلسه خواهد داد. شورای وزیران آیین‌نامه داخلی خود را تنظیم خواهد نمود.
ماده بیست و پنجم – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱] – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
شورای قائم‌مقام‌ها متشکل خواهد بود از مدیر کل مربوط وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی دولتهای عضو در ایران یا نزد سازمان همکاریهای اقتصادی – شورای مزبور جز در مواقعی که شورای وزیران تشکیل جلسه می‌دهند به عنوان یک رکن دائم از طرف وزیران و به نام آنان مسئول اجرای سیاستها، تنظیم موضوعاتی که مستلزم اتخاذ تصمیم توسط دول عضو است و نیز انجام اقدامات مقتضی در امور مربوط به اجرای تصمیمات شورای وزیران می‌باشد. شورای قائم‌مقام‌ها مرتباً و به دفعاتی که ضروری باشد با شرکت اکثریت اعضاء در تهران تشکیل‌جلسه خواهد داد. ریاست شورای قائم‌مقام‌ها طبق آیین‌نامه داخلی مصوب شورای وزیران هر شش ماه یک بار به صورت چرخشی و به ترتیب حروف الفبا به عهده یکی از دول عضو که در تهران دارای نمایندگی مقیم باشند، خواهد بود.
ماده بیست و ششم – شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای مرکب خواهد بود از رؤسای سازمانهای برنامه دول عضو و یا نمایندگانی دارای همان اختیارات که تعیین و معرفی شوند و حداقل سالی یک بار در مرکز سازمان (همکاری عمران منطقه‌ای) تشکیل جلسه خواهد داد.
این شورا برنامه‌های اقداماتی در جهت تحقق هدفهای سازمان را مورد بررسی قرار داده و آنها را تکمیل و همراه با گزارشی از برنامه‌های گذشته و ارزیابی نتایج حاصله، برای تصویب به شورای وزیران تسلیم خواهد کرد.
شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای هر سال یک گزارش اقتصادی تهیه خواهد کرد و در آن به تجزیه و تحلیل روندهای اقتصادی منطقه خواهد پرداخت.
ماده بیست و هفتم – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱]
کمیته‌های فنی مختلفی تشکیل خواهد شد تا در مورد موضوعات مربوطه اقدام نمایند.
گزارشات این کمیته‌ها تسلیم شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای خواهد شد. شورای برنامه‌ریزی منطقه‌ای گزارشات مذکور را جهت بررسی و تصویب تقدمی شورای وزیران خواهد نمود.
در حال حاضر کمیته‌های ذیل تشکیل خواهد گردید:
1 – کمیته همکاریهای اقتصادی و بازرگانی
2 – کمیته همکاری در زمینه‌های حمل و نقل و ارتباطات
3 – کمیته همکاریهای فنی و صنعتی
4 – کمیته همکاریهای کشاورزی
5 – کمیته همکاریهای آموزشی، علمی و فرهنگی
6 – کمیته همکاری در زمینه انرژی
7 – کمیته همکاری در زمینه‌های کارهای زیربنایی و عموم
تعداد کمیته‌ها و موضوعات مربوط به آنها ممکن است گهگاه توسط ورای وزیران تغییر یابد. این کمیته‌ها ممکن است کمیته‌های فرعی تشکیل دهنده تا در مورد زمینه‌های مختلف همکاریهای تحت حوزه اختیاراتشان اقدام نمایند. تشکیل کمیته‌های فرعی منوط به تصویب شورای وزیران خواهد بود.
ماده بیست و هشتم – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱] – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
دبیر کل بر دبیرخانه ریاست تام دارد و با معرفی یک دولت عضو توسط شورای وزیران منصوب می‌شود. مدت تصدی مقام دبیرکلی چهار سال است. سمت دبیر کلی به صورت چرخشی از طرف یکی از سه دولت عضو بنیانگذار احراز خواهد شد و در پایان این دوره‌ها در سال 80 – 1379 هجری شمسی مطابق با 2000 میلادی، سایر دولتهای عضو می‌توانند به صورت چرخشی و به ترتیب حروف الفبای انگلیسی این مقام را احراز نمایند که مدت تصدی نیز به دو سال تقلیل خواهد یافت.
کلیه سازمانها و مؤسسات تخصصی اکو تحت مسئولیت مستقیم دبیر کل قرار خواهد گرفت.
ماده بیست و نهم – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
مرکز دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای در تهران خواهد بود.
دبیرخانه برای تأمین مخارج و هزینه‌های خود و ادارات تابعه یک بودجه مرکزی خواهد داشت. این بودجه را سه دولت عضو متساویاً تأمین خواهند کرد.
کلیه کارکنان دبیرخانه – کارمندان بین‌المللی تمام وقت تلقی می‌شوند و حقوق و فوق‌العاده خود را از محل بودجه مرکزی دبیرخانه دریافت می‌نمایند.
وظایف دبیرخانه به شرح زیر می‌باشد:
1 – تهیه و طرح و تنظیم برنامه فعالیتها جهت تسلیم به دول عضو.
2 – حفظ تماس با حکومت دولتهای عضو از طریق مجاری مقتضی به منظور تعقیب پیشرفت اجرای تصمیمات شورای وزیران و برای موضوعات و امور دیگری که به سازمان (همکاری عمران منطقه‌ای) مربوط می‌شود.
3 – عمل کردن به عنوان مقام تمرکزدهنده در مورد کلیه مسائل و موضوعات مربوط به همکاری عمران منطقه‌ای.
4 – عمل کردن به عنوان مقام اطلاعاتی در مورد فعالیتهای همکاری عمران منطقه‌ای.
5 – تهیه خلاصه گزارش سالانه درباره فعالیتهای همکاری عمران منطقه‌ای برای تسلیم آن به شورای وزیران.
6 – حفظ تماس نزدیک با کلیه مؤسسات و سازمانهای تخصصی همکاری عمران منطقه‌ای.
7 – حفظ ارتباط با مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای – که هدفهایی مشابه با هدفهای همکاری عمران منطقه‌ای دارند.
8 – تأمین تسهیلات اداری و اسنادی و تهیه پیش‌نویسها و گزارشها و اعلامیه‌های شوراها و کمیته‌ها و سایر ارکان همکاری عمران منطقه‌ای.
9 – انجام وظیفه در مقام حافظ اسناد و مطالعات و گزارشهای همکاری عمران منطقه‌ای.
10 – انجام وظایف دیگری که ممکن است شورای وزیران به آن محول کند.
ماده سی‌ام – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۱۱]
سازمانها و مؤسسات تخصصی در برخی زمینه‌های خاص همکاری وجود خواهد داشت. در حال حاضر سازمانها و مؤسسات تخصصی در زمینه‌های ذیل تأسیس خواهد شد:
– اطاق بازرگانی و صنایع اکو
– مرکز بیمه اکو در کراچی
– مجتمع یکپارچه بیمه انکایی اکو در استانبول
شورای وزیران ممکن است گهگاه در تعداد، ماهیت و موضوعات مورد اقدام این مؤسسات تغییراتی پدید آورد.
کلیه مؤسسات تخصصی موظفند:
1 – هر ساله گزارشی در مورد فعالیتهای خود تسلیم دبیر کل نمایند.
2 – در مورد تصمیماتی که متضمن خط‌مشی و روسیه می‌باشد قبلاً از دبیر کل کسب اجازه نمایند.
3 – با دولتهای عضو از طریق دبیرخانه تماس حاصل نمایند.
مقررات مالی
ماده سی و یکم – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
دبیرخانه دارای یک بودجه متمرکز خواهد بود که به نسبت مساوی از طرف دول عضو تأمین خواهد گردید و طبق تصویب شورای وزیران و به موجب آیین‌نامه مالی که به تصویب شورای وزیران می‌رسد مورد استفاده واقع خواهد شد. دبیر کل هر سال گزارشی از درآمد و هزینه بودجه متمرکز تسلیم شورای وزیران خواهد کرد.
شورای وزیران می‌تواند یک دولت عضو را برای مدت مشخصی از پرداخت سهمیه بودجه معاف نموده سهمیه آن دولت را کاهش داده یا مهلت پرداخت سهمیه دولت مزبور را به تعویق اندازد.
مقررات عمومی
ماده سی و دوم – کلیه تصمیمات به اتفاق آراء اتخاذ می‌شود.
ماده سی و سوم – سازمان همکاری عمران منطقه‌ای دارای شخصیت حقوقی خواهد بود.
ماده سی و چهارم – انگلیسی زبان رسمی سازمان همکاری عمران منطقه‌ای می‌باشد.
ماده سی و پنجم – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
سازمان می‌تواند با سازمانهای بین‌المللی، سایر گروه‌های منطقه‌ای، کشورها، نهادها یا مؤسسات همکاری نزدیک برقرار کند، ماهیت و حدود این همکاری توسط شورای وزیران تعیین خواهد شد.
ماده سی و ششم – [اصلاحی ۱۳۷۳/۲/۴]
هر یک از دول منطقه می‌تواند عضویت سازمان را تقاضا کند. دولت متقاضی تقاضای خود را از طریق دبیرخانه به شورای وزیران ارسال می‌دارد. شورای وزیران در مورد پذیرش عضو تازه به اتفاق آراء اتخاذ تصمیم می‌نماید.
دولت متقاضی، متعهد می‌شود که مفاد این عهدنامه را کاملاً محترم شمرده و رعایت کند و کلیه تعهدات ناشی از آن را بپذیرد. پس از پذیرش درخواست عضویت دولت متقاضی، این دولت سند الحاق به عهدنامه را امضا می‌نماید و پس از آن طبق رویه‌ها و مقررات قانون اساسی خود الحاق به عهدنامه را مورد تصویب قرار خواهد داد. سند تصویب ظرف 18 ماه از تاریخ سند الحاق نزد دولت جمهوری اسلامی ایران تودیع خواهد شد که این دولت رونوشت مصدق آن را جهت دولتهای عضو و دبیرخانه ارسال خواهد نمود.
تا انجام مراحل تصویب دولت عضو جدید می‌تواند با موافقت شورای وزیران، به عنوان یک عضو کامل در فعالیتهای کلیه ارگانهای اکو شرکت نموده و سهمیه تعیین شده خود را برای کمک به بودجه اکو پرداخت نماید.
ماده سی و هفتم – حکومت هر یک از دول عضو می‌تواند پیشنهاداتی برای تجدید نظر در عهدنامه حاضر یا اصلاحاتی در آن به شورای وزیران تسلیم نماید.
موارد تجدید نظر و اصلاحات ناشیه – پس از تأیید شورای وزیران و تصویب دول عضو طبق قوانین اساسی و مقررات مربوطه هر یک به موقع اجراء‌گذارده خواهد شد.
مقررات نهایی
ماده سی و هشتم – عهدنامه حاضر طبق قوانین اساسی و مقررات مربوطه دول عضو به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب به دولت شاهنشاهی ایران سپرده خواهد شد تا رونوشت مصدق آن را برای سایر دول عضو و برای دبیرخانه ارسال دارد.
عهدنامه از تاریخ تسلیم آخرین سند تصویب به دولت شاهنشاهی ایران لازم‌الاجرا خواهد بود.
عهدنامه حاضر در چهار نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم گردید و هر چهار متن متساویاً معتبر است.
بنا به مراتب – نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌کننده زیر عهدنامه حاضر را امضاء نمودند.
تهران به تاریخ 12 مارس 1977 (21 اسفند ماه 2535)
عباسعلی خلعتبری – عزیز احمد احسان صبری چاگلایانگیل
وزیر امور خارجه ایران – وزیر مشاور در امور دفاع و خارجه پاکستان – وزیر امور خارجه ترکیه
عهدنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و سی و هشت ماده منضم به قانون عهدنامه ازمیر بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان و دولت جمهوری ترکیه می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی