‌قانون پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر [۱۳۷۳]

تاریخ انتشار: ۱۳۷۳/۰۲/۱۷

مصوب ۱۳۷۳/۲/۴


‌ماده واحده – پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر بین دولتهای ایران، پاکستان و ترکیه مورخ 1355.12.21 به صورت اصلاحیه پروتکل اصلاحی‌ عهدنامه ازمیر مورخ 1369.3.28 مشتمل بر هجده بند متضمن عضویت اعضای جدید اکو (‌جمهوریهای افغانستان، آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان،‌ قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان) و سایر اصلاحات به عمل آمده که در تاریخ 7 آذر ماه 1371 هجری شمسی برابر با 28 نوامبر 1992 میلادی از‌ طرف دولت جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه در اسلام‌آباد به امضاء رسیده است به شرح پیوست تصویب و اجازه‌ تسلیم اسناد آن داده می‌شود.


پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر

1 – دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه طبق مواد 36 و 37 عهدنامه ازمیر مورخ 1355.12.21 هجری‌ شمسی مطابق با 12 مارس 1977 میلادی به صورت اصلاح شده طی "‌پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر" مورخ 28 خرداد ماه 1369 هجری شمسی‌ مطابق با 18 ژوئن 1990 میلادی با اعمال اصلاحات زیر در عهدنامه ازمیر موافقت نمودند:

2 – بندهایی از ماده 1 عهدنامه ازمیر به شرح زیر تغییر می‌یابد:
‌الف – "‌دولتهای عضو" به دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه و دولتهایی که به موجب ماده 36 به عضویت‌ سازمان پذیرفته شده‌اند، اطلاق می‌شود.
ب – "‌حکومتهای عضو" به حکومتهای دولتهای عضو اطلاق می‌شود.
ج – "‌منطقه" به سرزمینهای دولتهای عضو اطلاق می‌شود.
‌د – "‌عهدنامه" به عهدنامه ازمیر اطلاق می‌شود.

3 – یک بند جدید 10 به شرح زیر به ماده 1 عهدنامه اضافه می‌شود.
"‌اعضای بنیانگذار" به دولتهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان، و جمهوری ترکیه اطلاق می‌شود.

4 – ماده 3 عهدنامه به شرح زیر اطلاق می‌شود:
‌دولتهای عضو بر اساس تعهدات مندرج در قراردادهایشان، امکان کاهش موانع تجاری موجود در منطقه اکو را بی آن که خدشه‌ای به سایر تعهدات‌ بین‌المللی آنان وارد آید، در زمان مناسب و با عنایت به تجارب کسب شده در چارچوب سیستم تعرفه ترجیحی اکو مورد بررسی قرار خواهند داد.

5 – ماده 5 عهدنامه به صورت زیر اصلاح می‌شود:
‌به منظور انجام امور بانکداری بازرگانی، شروع، پیشبرد و تأمین اعتبار تجارت و طرح‌هایی که اهداف عهدنامه حاضر را تأمین می‌کند، بانک تجارت و‌ توسعه اکو با شرکت بخش خصوصی در مواردی که قوانین کشور مربوط اجازه دهد، تأسیس خواهد شد.

6 – در ماده 21 کلمه سه حذف می‌شود

7 – ماده 25 عهدنامه به صورت زیر اصلاح می‌شود:
‌شورای قائم‌مقام‌ها متشکل خواهد بود از مدیر کل مربوط وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی دولتهای عضو در‌ ایران یا نزد سازمان همکاریهای اقتصادی – شورای مزبور جز در مواقعی که شورای وزیران تشکیل جلسه می‌دهند به عنوان یک رکن دائم از طرف‌ وزیران و به نام آنان مسئول اجرای سیاستها، تنظیم موضوعاتی که مستلزم اتخاذ تصمیم توسط دول عضو است و نیز انجام اقدامات مقتضی در امور‌ مربوط به اجرای تصمیمات شورای وزیران می‌باشد. شورای قائم‌مقام‌ها مرتباً و به دفعاتی که ضروری باشد با شرکت اکثریت اعضاء در تهران تشکیل‌جلسه خواهد داد. ریاست شورای قائم‌مقام‌ها طبق آیین‌نامه داخلی مصوب شورای وزیران هر شش ماه یک بار به صورت چرخشی و به ترتیب حروف‌ الفبا به عهده یکی از دول عضو که در تهران دارای نمایندگی مقیم باشند، خواهد بود.

8 – قسمت اول ماده 28 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
‌دبیر کل بر دبیرخانه ریاست تام دارد و با معرفی یک دولت عضو توسط شورای وزیران منصوب می‌شود. مدت تصدی مقام دبیرکلی چهار سال است.‌ سمت دبیر کلی به صورت چرخشی از طرف یکی از سه دولت عضو بنیانگذار احراز خواهد شد و در پایان این دوره‌ها در سال 80 – 1379 هجری‌شمسی مطابق با 2000 میلادی، سایر دولتهای عضو می‌توانند به صورت چرخشی و به ترتیب حروف الفبای انگلیسی این مقام را احراز نمایند که مدت‌ تصدی نیز به دو سال تقلیل خواهد یافت.

9 – در ماده 29 عهدنامه، جمله سوم قسمت اول حذف می‌شود.

10 – در ماده 31 عهدنامه، قسمت دومی به شرح زیر اضافه می‌شود:
‌شورای وزیران می‌تواند یک دولت عضو را برای مدت مشخصی از پرداخت سهمیه بودجه معاف نموده سهمیه آن دولت را کاهش داده یا مهلت‌ پرداخت سهمیه دولت مزبور را به تعویق اندازد.

11 – ماده 35 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
‌سازمان می‌تواند با سازمانهای بین‌المللی، سایر گروه‌های منطقه‌ای، کشورها، نهادها یا مؤسسات همکاری نزدیک برقرار کند، ماهیت و حدود این‌ همکاری توسط شورای وزیران تعیین خواهد شد.

12 – متن زیر جایگزین قسمت دوم ماده 36 می‌شود:
‌دولت متقاضی، متعهد می‌شود که مفاد این عهدنامه را کاملاً محترم شمرده و رعایت کند و کلیه تعهدات ناشی از آن را بپذیرد. پس از پذیرش درخواست‌ عضویت دولت متقاضی، این دولت سند الحاق به عهدنامه را امضا می‌نماید و پس از آن طبق رویه‌ها و مقررات قانون اساسی خود الحاق به عهدنامه را‌ مورد تصویب قرار خواهد داد. سند تصویب ظرف 18 ماه از تاریخ سند الحاق نزد دولت جمهوری اسلامی ایران تودیع خواهد شد که این دولت‌ رونوشت مصدق آن را جهت دولتهای عضو و دبیرخانه ارسال خواهد نمود.
‌تا انجام مراحل تصویب دولت عضو جدید می‌تواند با موافقت شورای وزیران، به عنوان یک عضو کامل در فعالیتهای کلیه ارگانهای اکو شرکت نموده و‌ سهمیه تعیین شده خود را برای کمک به بودجه اکو پرداخت نماید.

13 – اصلاحات فوق بر کلیه مواد مربوط عهدنامه ازمیر و "‌موافقتنامه وضعیت سازمان همکاری‌های اقتصادی (‌ اکو)، نمایندگان ملی و کارکنان‌ بین‌المللی آن" منضم به عهدنامه، شمول خواهد داشت.

14 – به استثنای این اصلاحات، سایر مفاد عهدنامه ازمیر و "‌موافقتنامه وضعیت سازمان همکاری‌های اقتصادی، نمایندگان ملی و کارکنان بین‌المللی‌ آن" منظم به عهدنامه به قوت خود باقی خواهد ماند.

15 – پروتکل حاضر طبق رویه و مقررات قوانین اساسی کشورهای عضو به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب نزد دولت جمهوری اسلامی ایران‌ تودیع خواهد شد که این دولت رونوشت مصدق اسناد تصویب را برای سایر دول عضو و دبیرخانه ارسال خواهد داشت.

16 – پروتکل حاضر از تاریخ تودیع آخرین سند تصویب نزد دولت جمهوری اسلامی ایران لازم‌الاجرا خواهد شد.

17 – پروتکل حاضر در چهار نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم گردید که هر چهار متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد.

18 – این پروتکل در تاریخ 1371.9.7 هجری شمسی مطابق با 28 نوامبر 1992 میلادی در اجلاس فوق‌العاده شورای وزیران اکو در اسلام‌آباد تنظیم‌ شد. 

بنا به مراتب، نمایندگان تام‌الاختیار زیر پروتکل حاضر را امضا نمودند.
‌از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
‌دکتر علی‌اکبر ولایت
‌وزیر امور خارجه
‌از طرف دولت جمهوری اسلامی پاکستان
‌محمد صدیق‌خان کانجو
‌وزیر مشاور در امور خارجه
‌از طرف دولت جمهوری ترکیه
‌حکمت چتین
‌وزیر امور خارجه


‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پروتکل اصلاحی ضمیمه در جلسه روز یک شنبه چهارم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه مجلس‌ شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1373.2.11 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری