مصوبه ۲۰ حوت ۱۳۰۰ [۱۳۰۰/۱۲/۲۰] شمسی
فصل اول- در تشکیلات
ماده ۱ – برای توسعه دوائر علوم و اشاعه معارف و فنون و رفع نقایص تحصیلات علمی و فنی شورای عالی معارف تشکیل میگردد و شعب آن در مراکز ایالات و ولایات موافق قانون مخصوص دایر خواهد گردید.
ماده ۲ – هیئت شورای عالی معارف از ده نفر عضو رسمی بشرح ذیل تشکیل میشود:
یک نفر از مجتهدین جامع‌الشرایط
دو نفر از رؤسای مدارس عالیه و متوسطه
دو نفر از معلمین درجه اول مدارس عالیه و متوسطه
و پنج نفر از دانشمندان مملکت.
ماده ۳ – شورای عالی معارف، علاوه بر اعضاء رسمی تا ده نفر عضو افتخاری میتواند داشته باشد.
تبصره – اعضای افتخاری فقط حق شرکت در مذاکرات را خواهند داشت.
ماده ۴ – کلیه اعضای شورای عالی معارف باید دارای شرایط ذیل باشند:
1 – خدمات نمایان به معارف مملکت نموده باشند.
2 – لااقل سی سال داشته باشند.
3 – دارای معلومات و اطلاعات لازمه بوده باشند.
4 – موصوف به صحت عمل و حسن اخلاقی و عقیده بوده و محکوم به جنحه و جنایات نباشند.
ماده ۵ – وزیر معارف اعضاء رسمی و افتخاری شورای عالی معارف را برای مدت چهار سال انتخاب نموده و بموجب فرمان همایونی رسمیت میدهد و بعد از انقضاء دو سال از دوره اول نصف اعضاء بحکم قرعه خارج و بعوض آنها انتخاب میشود و از آن ببعد بجای هر نصف از اعضاء که مدت چهار سال عضویت آنها تمام شده جدیداً انتخاب بعمل خواهد آمد.
ماده ۶ – وزیر معارف رئیس رسمی شورای عالی معارف و مدیر کل وزارت معارف بالطبع عضویت خواهد داشت.
ماده ۷ – عضویت شورای عالی معارف بدون حقوق خواهد بود.
ماده ۸ – شورای عالی معارف دارالانشاء دائمی خواهد داشت که وظیفه آن تحریر مذاکرات و نوشتجات و ضبط دفاتر و اسناد و تهیه راپرتهای لازمه در حدود عملیات مختصه شوری خواهد بود.
ماده ۹ – اعضاء دارالانشاء عبارت از یک رئیس و دو منشی و یک ثبات خواهد بود که وزیر معارف آنها را از غیر اعضاء شورای عالی معارف موظفاً تعیین می‌نماید.
ماده ۱۰ – اساس شورای عالی معارف تعطیل‌بردار نیست و باید لااقل در ظرف یک ماه قبل از انقضاء هر دوره اعضای دوره بعد انتخاب شوند و اعضای سابق نیز قابل انتخاب میباشند.
ماده ۱۱ – هر گاه یکی از اعضاء استعفا یا فوت نماید شورای عالی معارف چند نفر را که واجد شرایط مذکوره در ماده (۴) باشند از میان اعضای افتخاری و یا خارج از آنها به وزیر معارف پیشنهاد می‌نماید که وزیر یک نفر را از بین آنها برای بقیه مدت آن دوره انتخاب نماید و اعضای افتخاری مقدم خواهند بود.
فصل دوم- در وظایف
ماده ۱۲ – وظایف شورای عالی معارف از قرار تفصیل ذیل است:
۱ – اهتمام در ترویج خط و زبان و ادبیات فارسی و عربی و نشر مقالات علمی عام‌المنفعه.
۲ – سعی در تهیه موجبات تکثیر مدارس و تدارک مقدمات تعلیم اجباری و مجانی.
۳ – مشورت در رفع نقایص تعلیمات عمومی و سعی در تهیه وسائل تأسیس مدارس صنعتی و فلاحتی و شبانه‌روزی و تعمیم ورزشهای بدنی و رعایت قوانین حفظ‌الصحه و مراقبت در دستور تحصیلات مدارس خارجه.
۴ – تهیه و اصلاح دستورات رسمی کلیه تحصیلات علمی و فنی مدارس ذکور و اناث و نظامنامه‌های مدارس.
۵ – تهیه دستور تحصیلات مدارس معلمین و معلمات و نظامنامه‌های راجعه بآنها.
۶ – تهیه دستور تفتیش اوضاع معارف و مدارس و امتحان شاگردان.
۷ – تطبیق تألیفات مخصوصه بمدارس با دستورات رسمی و رد و قبول آنها.
۸ – مشارکت با وزیر معارف در تهیه بودجه و مراقبت در مصارف کلیه وجوه مصوبه.
۹ – رفع اختلافات بین مدارس و اصلاح مکتب خانه‌های موجوده.
۱۰ – تعیین مصرف وجوه فوق‌العاده که به رسم هدیه و اعانه بمعارف میرسد و وجوه موقوفاتی که قانوناً باید بمصرف معارف برسد و تعیین شهریه شاگردان مدارس غیر مجانی دولتی.
۱۱ – تشخیص صلاحیت اشخاصی که اجازه تأسیس مدرسه و امتیاز مجله و روزنامه میخواهند.
۱۲ – تصدیق صلاحیت معلمین و معلمات و تهیه نظامنامه مخصوصی برای ترفیع و تنزل رتبه یا عزل آنها و رسیدگی به شکایات رؤسا و ناظمین و معلمین مدارس دولتی در حدود وظایف اداری آنها.
۱۳ – تعیین شرایط محصلینی که به خرج دولت به خارجه اعزام میشوند و نظارت در انتخاب آنها.
[نظامنامه اساسی محصلینی که به خرج دولت به خارج اعزام میشوند]
۱۴ – رسیدگی به دیپلم‌های اشخاصی که در خارجه تحصیل کرده‌اند و تشخیص صحت و سقم آنها.
۱۵ – حکمیت در مورد کتبی که برای تألیف یا ترجمه از طرف وزارت معارف بمعرض مسابقه گذاشته شده و بمؤلف یا مترجم آن جایزه داده میشود.
۱۶ـ تصویب اعطای نشان علمی مطابق نظامنامه مخصوص.
[آیین‌نامه نشانها و مدالهایی که از طرف وزارت فرهنگ اعطاء میشود]
۱۷ – معاونت فکری به وزیر در هر نوع مسئله و مشکلی که به آن هیئت رجوع نماید.
۱۸ – شورای عالی معارف نظامنامه داخلی خود و شعب ایالات و ولایات را تهیه نموده پس از تصویب هیئت دولت بموقع اجراء خواهد گذاشت.
[نظامنامه داخلی شورای عالی معارف]
۱۹ – تجدید نظر در احکام صادره از شوراهای معارف ایالات و ولایات.
خاتمه
ماده ۱۳ – رأی شورای عالی معارف در غیر فقرات ۱ – ۲ – ۳ – ۸ – ۱۷ – ۱۸ ماده دوازدهم، حتمی‌الاجراء خواهد بود.
ماده ۱۴- [اصلاحی ۱۳۲۲/۸/۲۹]
برای اهتمام در تنظیم امور مدارس قدیمه و سعی در ترقی و تکمیل علوم دینیه، شورائی تحت نظر و مراقبت وزیر فرهنگ به ترتیب زیر تشکیل میگردد:
الف – شورای مذکور مرکب از ده نفر اعضاء خواهد بود:
دو نفر از علماء درجه اول و یکنفر از مدرسین درجه اول معقول و یک نفر از مدرسین درجه اول منقول و نایب‌التولیه مدرسه عالی سپهسالار و یک نفر از متولیان مدارس قدیمه و چهار نفر از دانشمندان معروف کشور.
ب – انتخاب اعضاء شوری بنظر وزیر فرهنگ با مشورت نائب‌التولیه مدرسه عالی سپهسالار خواهد بود. عضویت شوری افتخاری است.
ج – اعضاء شوری یک نفر از مابین خود با رأی مخفی و باکثریت تام بریاست انتخاب و به پیشنهاد وزیر فرهنگ بموجب فرمان همایونی منصوب میشود.
د – در صورتی که یکی از اعضاء مستعفی یا فوت شود یا بجهتی از صلاحیت عضویت شوری خارج گردد بجای عضو مذکور یک نفر به ترتیب مقرر در بند ‹‹ب›› انتخاب خواهد شد.
ه – شوری اساسنامه و آئین‌نامه خود و برنامه تحصیلات و آئین‌نامه‌های لازم و شرایط انتخاب مدرسین و ارزش تحصیلات محصلین و طرز امتحان و اعطاء گواهینامه‌ها و دانشنامه‌ها را با موافقت وزیر فرهنگ تهیه و تدوین خواهد نمود و وزیر فرهنگ آن را بموقع اجرا خواهد گذارد.
و – مرکز شوری، مدرسه عالی سپهسالار که تحت توجهات خاصه پادشاه عصر است خواهد بود و شعب آن ممکن است در ولایات بترتیبی که شورای مرکزی مقرر دارد دائر شود.
ز – شوری مکلف است علاوه بر علوم معقول و منقول و شعب و مقدمات آنها مواد تحصیلی دیگر که مناسب عصر باشد در برنامه هر یک از مدارس قدیمه که مقتضی بداند و در مدرسه عالی سپهسالار بخصوص اضافه نماید.
ح – محصلین مدارس مزبور مادام که مطابق مقررات شوری اشتغال به تحصیل داشته باشند از خدمت سربازی وظیفه معاف خواهند بود.
ضمیمه – عضویت شورای فوق‌الذکر، بدون حقوق خواهد بود.
ماده ۱۵ – ماده دهم قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه مصوبه ۲۷ شعبان ۱۳۲۸ منسوخ و از درجه اعتبار ساقط است.