نظر به این که وزارتخانه‌ها برحسب ضرورت محصلینی برای تکمیل تحصیلات عالیه و فنی به ممالک خارجه اعزام می‌دارند و لازم است که به طرز ثابت و متحدالشکلی در این باب اقدام نمایند لذا بر طبق فقره ۱۳ از ماده ۱۲ قانون شورای عالی معارف (تعیین شرایط محصلین که به خرج دولت به خارجه اعزام می‌شوند و نظارت در انتخاب آنها) نظامنامه اساسی ذیل وضع و مقرر می‌گردد:
ماده اول ـ انتخاب محصلین از روی مسابقه بعمل خواهد آمد.
ماده دوم ـ ترتیب امتحان مسابقه با توافق نظر وزارتخانه مربوطه به شورای عالی معارف پیشنهاد و لااقل دو ماه قبل از روز امتحان مسابقه ترتیب مذکور با تعیین عده‌ای که دولت در نظر دارد به خارجه اعزام نماید در جرائد مهمه اعلام خواهد شد.
ماده سوم ـ محصلینی که به امتحان مسابقه پذیرفته می‌شوند باید دارای شرایط ذیل باشند:
الف ـ داشتن دیپلم شش ساله متوسطه
ب ـ حداکثر سن ۲۴ سال
ج ـ حسن اخلاق
د ـ صحت مزاج به تصدیق طبیب معتمد وزارتخانه مربوطه
هـ ـ عدم استطاعت بقدر تحمل مخارج لازمه تحصیل در خارجه.
ماده چهارم ـ محصلینی که در مسابقه قبول شدند در هر یک از رشته‌های علمی و فنی که برای تحصیل آن اعزام می‌شوند در محلی که دولت تعیین خواهد نمود مشغول تحصیل خواهند شد.
تبصره ـ تغییر محل تحصیل شاگردان در موقع لزوم موکول به پیشنهاد سرپرست و تصویب دولت است.
ماده پنجم ـ هر محصلی که در امتحانات مقرر سالیانه و نهایی بیش از یک نوبت رد شود باید به ایران مراجعت نماید.
ماده ششم ـ کلیه محصلین پس از ختم تحصیلات خود باید مدتی را که مقررات مدرسه تعیین کرده است در رشته که تحصیل کرده‌اند مشغول عملیات شوند.
ماده هفتم ـ محصلین باید در مدتی که نظامنامه هر مدرسه معین نموده است تحصیلات خود را به پایان رسانند سرپرست دولتی باید سه ماه به سه ماه راپورت امتحانات محصلین را با امضاء اولیاء مدرسه به وزارت معارف ارسال دارد.
ماده هشتم ـ کلیه محصلین باید در حدود اختیاراتی که به سرپرست دولتی تفویض شده در تحت تعلیمات او باشند. مخارجی هم که از طرف دولت برای محصلین داده می‌شود توسط او تأدیه خواهد شد و نیز مدارسی که برای تحصیل و عملیات هر محصل معین می‌شود بر حسب پیشنهاد او و تصویب وزارت معارف خواهد بود.
تبصره ـ سرپرست دولتی باید صورت حساب مخارج محصلین را با اسناد خرج لازمه به وزارت معارف ارسال دارد.
ماده نهم ـ هر محصلی که با نظامات مدرسه که در آنجا تحصیل می‌کند مخالفت ورزد و تخلف او خروج او را از مدرسه ایجاب نماید مخارج او قطع خواهد شد.
ماده دهم ـ هر محصلی که از مقررات این نظامنامه تخلف کند و تخلف او به توسط سرپرست با دلایل قویه محرز گردد مشمول ماده ۹ خواهد بود.
ماده یازدهم ـ محصلینی که بخرج دولت بخارجه اعزام می‌شوند پس از اتمام تحصیلات و مراجعت به ایران مکلفند خدمتی را که دولت به آنها در حدود معلومات تخصصی ایشان رجوع می‌نماید قبول نمایند و از حقوقی که مطابق مقررات قانونی دریافت می‌نمایند در هر ماه عادلانه مبلغی کسر خواهد شد تا آنچه دولت خرج تحصیل آنها نموده متدرجاً مستهلک شود. مدت الزامی اشتعال آنها به خدمت دولت تا موقعی خواهد بود که مخارج تحصیلی که از طرف دولت با آنها پرداخت شده کاملاً مسترد شده باشد.
در صورتی که از قبول خدمت دولتی استنکاف نمایند یک برابر و نیم آنچه خرج تحصیلات آنها شده از طرف دولت به وسایل مقتضیه مسترد خواهد شد.
ماده دوازدهم ـ ارجاع شغل معلمی در مدارس به محصلینی که بر طبق ماده ۱۱ وارد و به خدمت دولت می‌شوند تقدم خواهد داشت.
ماده سیزدهم ـ نسبت به محصلینی که تا این تاریخ مخارج آنها از طرف دولت پرداخت شده وزارت معارف تحقیقات لازمه راجع به مدت تحصیل و درجه معلومات آنها نموده هرگاه معلوم شد عده سنواتی که در خارجه اقامت دارند بیش از مدتی است که برای دوره تحصیلات آنها لازم است مخارج آنها قطع خواهد شد.
ماده چهاردهم ـ محصلینی که فعلاً در اروپا بخرج دولت تحصیل می‌کنند و مشمول ماده ۱۳ نیستند از این به بعد ماده ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ در حق آنها باید اجرا شود.
ماده پانزدهم ـ کلیه محصلینی که در امتحان مسابقه قبول می‌شوند باید قبل از حرکت بخارجه کتباً ملتزم و متعهد شوند که بر طبق مواد این نظامنامه و مقررات اداری رفتار نمایند.
توضیح – نظارت در امتحانات و در انتخاب محصلین با رعایت شرایط این نظامنامه موافق فقره ۱۳ از ماده ۱۴ قانون شورای عالی معارف از وظایف مختصه شورای عالی معارف است.
این نظامنامه اساسی که مشتمل بر ۱۵ ماده است در هشتادمین جلسه شورای عالی معارف به تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۰۶ تصویب شد و لازم‌الاجرا است.