هیئت وزیران در جلسه ۱۵ فروردین ماه ۱۳۲۴ بر طبق پیشنهاد شماره ۴۰/۸۳۵ ـ ۱۷/۱/۲۴ وزارت فرهنگ آئین‌نامه نشانها و مدالهائی که از طرف وزارت فرهنگ اعطاء میشود بشرح زیر تصویب نمودند.
فصل اول- در نوع و شکل نشانها و مدالها
ماده ۱ ـ نشانهائی که ازطرف وزارت فرهنگ اعطاء میشود بر چهار نوع است و هر نوع بر درجات زیر تقسیم میشود بترتیب ذیل:
نوع اول بنام نشان دانش دارای درجات ۱ و ۲
نوع دوم بنام نشان فرهنگ دارای درجات ۱ و ۲ و ۳
نوع سوم بنام نشان هنر دارای درجات ۱ و ۲ و ۳
نوع چهارم بنام نشان سپاس دارای درجات ۱ و ۲ و ۳
ماده ۲ ـ علاوه بر نشانهای فوق برای تشویق دانش‌‌آموزان و دانشجویان و کارمندان فرهنگی مدالی که دارای دو درجه (۱و۲) میباشد مطابق شرائط مندرج در این آئین‌نامه اعطاء خواهد شد.
ماده ۳ ـ شکل نشان دانش و درجات دوگانه آن بشرح جداگانه است.
ماده ۴ ـ شکل نشان فرهنگ و درجات سه‌گانه آن بشرح جداگانه است.
ماده ۵ ـ شکل نشان هنر و درجات سه‌گانه آن بشرح جداگانه است.
ماده ۶ ـ شکل نشان سپاس و درجات دو گانه آن بشرح جداگانه است.
ماده ۷ ـ شکل مدال فرهنگ و درجات دو گانه آن بشرح جداگانه است.
ماده ۸ ـ جنس فلز نشان دانش درجه یک و دو طلا و جنس فلز نشانهای فرهنگ و هنر درجه یک طلا و درجات ۲ و ۳ نقره و جنس فلز نشان سپاس درجه اول طلا و درجه دوم نقره و درجه سوم برنز خواهد بود.
ماده ۹ ـ جنس فلز مدال فرهنگ درجه اول نقره و درجه دوم برنز است.
فصل دوم- شرایط اعطاء نشان دانش و طریق پیشنهاد آن
ماده ۱۰ ـ درجات دوگانه نشان دانش منحصر و مخصوص است به دانشمندان و محققین و کاشفین و مخترعین درجة اول.
ماده ۱۱ ـ پیشنهاد نشان دانش از هر درجه‌ای که باشد با ادارات مربوطه وزارت فرهنگ پس از جلب نظر موافق دانشگاه تهران با فرهنگستان ایران خواهد بود.
فصل سوم ـ شرایط اعطای مدال و نشان فرهنگ و طریق پیشنهاد آن
ماده ۱۲ ـ مدال و نشان فرهنگ (درجات مختلف) مخصوص است به کسانی که مستقیماً در امر تعلیم و تربیت مداخله دارند و مؤلفین و مصنفین کتب عام‌المنفعة علمی و ادبی بترتیب زیر:
بند الف ـ مدال درجه دوم به اشخاص ذیل داده میشود.
1ـ مدیران و ناظمان و آموزگاران و سایر کارمندان دبستانها در صورت ابراز لیاقت در انجام وظائف
2ـ شاگردانی که در امتحانات نهائی دوره‌های متوسطه هر حوزة امتحانی حائز رتبة اول شده باشند.
بند ب ـ مدال درجة اول به اشخاص ذیل داده میشود:
1ـ اشخاص مذکور در فقره یک از بند الف در صورتی که سه سال متوالی وظائف خود را بطور رضایتبخش انجام داده باشند.
2ـ دانشجویانی که در امتحانات نهائی دوره تحصیلات عالی حائز رتبه اول شده باشند.
بند ج ـ نشان درجه سوم فرهنگ به اشخاص ذیل اعطاء میشود:
1ـ مدیران و ناظمان و آموزگاران دبستانها که ۵ سال متوالی وظائف خود را طور شایسته و رضایتبخش انجام داده باشند.
2ـ نمایندگان فرهنگ حوزه‌های جزء و بازرسان فنی دبستانها مشروط باینکه ۵ سال متوالی در این مشاغل خدمت یا ابراز لیاقت نموده باشند.
تبصره ـ منظور از آموزگار در این آئین‌نامه گذشته از آموزگاران رسمی کلیة اشخاصی است که در آموزشگاه بتعلیم در حدود برنامه تحصیلات ابتدائی اشتغال داشته باشند.
بند د ـ نشان درجه دوم فرهنگ به اشخاص ذیل اعطاء میشود:
1ـ اشخاص مذکور در فقرات ۱ و ۲ بند ج ماده ۱۲ مشروط به اینکه بعد از دریافت نشان درجه سوم لااقل ۵ سال با ادامه خدمت وظائف خود را بطور شایسته انجام داده باشند.
2ـ روسا و ناظمان و دبیران دبیرستان ها که ۵ سال متوالی وظائف خود را بطور شایسته و رضایتبخش انجام داده باشند.
3ـ روساء و معاونین و معلمین مدارس عالیه و مدرسین معقول و منقول که سه سال متوالی وظائف خود را بطور شایسته و رضایتبخش انجام داده باشند.
4ـ روسای فرهنگ درجه دوم و سوم بازرسان فنی دوره اول متوسطه به شرط این که لااقل ۵ سال متوالی خدمت کرده و وظائف خود را بطور شایسته انجام داده باشند.
تبصره ـ منظور از دبیر در این آئین‌نامه گذشته از دبیران رسمی کلیه کسانی هستند که در آموزشگاهها در حدود برنامه متوسطه تدریس میکنند.
بند ه ـ نشان درجه اول فرهنگ به اشخاص ذیل اعطاء میشود.
1ـ طبقات نامبرده در فقرات یک و دو بند ج ماده دوازده مشروط باین که بعد از دریافت نشان درجه ماقبل ده سال متوالی وظائف خود را بطور شایسته و رضایتبخش انجام داده باشد.
2ـ طبقات نامبرده در فقرات دو و سه و چهار بند (د) ماده دوازده به شرط آنکه ۸ سال متوالی بعد از دریافت نشان درجه ماقبل وظائف خود را بطور شایسته و رضایتبخش انجام داده باشند.
3ـ روسای ادارات فرهنگ و سایر وزارتخانه‌ها که در کار آموزش و پرورش دخیل باشند و رؤسای فرهنگ استانها (درجه اول) و بازرسان فنی دوره دوم متوسطه به شرط ۵ سال خدمت متوالی و انجام خدمات شایان.
ماده ۱۳ ـ اعطای مدال و نشان فرهنگ از هر درجه منوط بپیشنهاد ادارات فرهنگ با مراعات سلسله مراتب خواهد بود.
ماده ۱۴ ـ به هیچکس نشان فرهنگ از درجه بالاتر «سوای مواردی که در این آئین‌نامه تصریح شده» اعطاء نمیشود مگر کسانی که طبق این آئین‌نامه نشان درجه پائین‌تر را گرفته باشند.
ماده ۱۵ ـ پیشنهاد نشان فرهنگ از درجه مقتضی به مولفین و مصنفین کتب عام‌المنفعه علمی و ادبی با ادارات مربوط وزارت فرهنگ و جلب نظر موسسات رسمی علمی و ادبی از قبیل فرهنگستان و دانشگاه خواهد بود.
فصل چهارم- شرائط اعطای نشان هنر و طریق پیشنهاد آن
ماده ۱۶ ـ نشان هنر از درجه مقتضی بهنرمندانی که در یکی از شعب هنرهای زیبا بمقامی عالی رسیده و اثری شایسته بوجود آورده باشند اعطاء میشود.
ماده ۱۷ ـ پیشنهاد نشان هنر از درجه مقتضی با ادارات مربوط وزارت فرهنگ پس از جلب نظر مؤسسات رسمی مربوط از قبیل فرهنگستان ایران ـ دانشگاه ـ اداره کل موسیقی کشور ـ اداره کل باستان‌شناسی و امثال آن خواهد بود.
تبصره ـ در مورد هنرهائی کـه برای آنها موسسات رسمی وجـود نداشته باشد جلب نظر کمیسیون‌هائی خواهد شد که از متخصصین در آن هنر تشکیل یابد.
فصل پنجم – شرائط اعطای نشان سپاس و طریق پیشنهاد آن
ماده ۱۸ ـ نشان سپاس از درجه مقتضی بتشخیص وزارت فرهنگ به اشخاص ذیل اعطاء میشود:
1ـ به کارمندان اداری وزارت فرهنگ و سایر وزارتخانه‌ها و بنگاههای دولتی و ملی و موسسین آموزشگاهها و کتابخانه‌ها و سایر موسسات فرهنگی که خدمات شایان به فرهنگ کشور کرده باشند.
2ـ به اشخاصی که با هدیه وسایل مادی از قبیل ساختمان و زمین و کتاب و نوشت‌افزار و وجه نقد برای موسسات فرهنگی بمبلغ معتنابهی (با رعایت اوضاع و احوال شخص و محل) در پیشرفت فرهنگی کشور مساعدت کرده باشد.
3ـ اتباع بیگانه که خدمات نمایان به فرهنگ ایران یا به نوع بشر نموده باشند.
فصل ششم- مواد مخصوص
ماده ۱۹- در کلیه پیشنهادهای مدال و نشان (انواع چهارگانه دانش ـ هنر ـ فرهنگ ـ سپاس)، باید بتناسب نوع نشان نکات زیر از طرف پیشنهادکننده در پیشنهاد قید شده باشد:
1ـ معلومات و اطلاعات کسانی که برای آنها نشان یا مدال پیشنهاد شده.
2ـ مدت و سنوات خدمت.
3ـ تاریخ دریافت نشان قبل با ذکر اینکه از چه نوع و چه درجه بوده است.
4 ـ بموجب کدام بند و ماده آئین‌نامه تقاضای اعطای نشان شده است.
5 ـ شرح خدماتی که موجب پیشنهاد نشان یا مدال شد.
ماده ۲۰ ـ پیشنهادهای مدال و نشان رسیده به دبیرخانه شورای عالی فرهنگ باستثنای موارد فوری منظماً در آن اداره نگاهداری شده و فقط سالی دو بار بار اول در نیمه دوم مرداد و دیگری در نیمه دوم بهمن هر سال در کمیسیونی که اعضای آن را وزارت فرهنگ تعیین خواهد نمود از لحاظ تطبیق مدارک و شرائط با مقررات این آئین‌نامه رسیدگی گردیده سپس گزارش کلی برای طرح در شورای عالی فرهنگ تقدیم میشود. کمیسیون در هر بار که تشکیل میگردد مکلف است در ظرف یک ماه به کلیه پیشنهادهای واصل تا آن تاریخ رسیدگی و گزارش خود را تهیه و بمقام وزارت فرهنگ تقدیم نماید.
ماده ۲۱ ـ اعطای نشانهای مذکور در این آئین‌نامه به اتباع بیگانه علاوه بر رعایت شرایط این آئین‌نامه و تصویب شورایعالی فرهنگ منوط به تصویب هیئت وزیران است. بعلاوه اجرای ترتیب مندرج در ماده بیستم شامل آنان نخواهد بود.
ماده ۲۲ ـ هنگامی که اعطاء نشان فرهنگ به اتباع بیگانـه در موارد فوری مقتضی باشد وزیر فرهنگ میتواند مراتب را با ذکر دلائل و بدون طی تشریفات مندرج در آئین‌نامه به شورای عالی فرهنگ پیشنهاد نماید.
ماده ۲۳ ـ اگر کسی که برای او تقاضای اعطاء نشان میشود در خارج از ایران مقیم بوده و ارسال نمونه آثار او مقدور نباشد اداره پیشنهادکننده و مقدماتی که از لحاظ علمی و فنی جلب موافقت و نظر آنها در این آئین‌نامه پیش‌بینی شده است میتوانند به اتکاء گزارشهای واصل از نمایندگی‌های دولت در خارجه اقدام نمایند. در صورتی که کمیسیون رسیدگی تحقیقات و مدارک را کافی نداند میتواند بوسیله اداره پیشنهادکننده از مامورین ایران در خارجه یا خود داوطلب توضیحات و اطلاعات بیشتری بخواهد.
ماده ۲۴ ـ تصویب نشان در شورایعالی فرهنگ با رای مخفی و باکثریت تام از اعضای رسمی حاضر در جلسه بعمل میآید.
ماده ۲۵ ـ دارندگان نشان از انواع مختلف دارای امتیازات زیر هستند:
الف ـ نشان دانش
1ـ دعوت در سلامهای رسمی.
2ـ ثبت نام آنان در فهرست اسامی دانشمندان و ارسال کتب منتشره از طرف وزارت فرهنگ برای آنان.
3ـ حق تقدم در انتخاب شدن بعضویت شورای عالی فرهنگ در صورت تساوی شرائط بین داوطلبان.
ب ـ نشان فرهنگ و هنر:
1ـ دعوت در جشنهای فرهنگی (دارندگان نشان درجه اول و دوم).
2ـ حق تقدم در استخدام و ترفیع و اضافات در صورت تساوی شرائط بین داوطلبان.
3ـ حق تقدم در احراز مشاغل عالیتر در صورت تساوی شرایط بین داوطلبان
4ـ حق تقدم در انتخاب شدن بعضویت شورایعالی فرهنگ در صورت تساوی شرایط بین داوطلبان.
(این حق برای دارندگان نشان درجه اول فرهنگ است)
5 ـ حق دریافت مبلغی بعنوان پاداش در صورت وجود اعتبار.
ج ـ نشان سپاس از درجه اول:
1ـ دعوت در جشنهای فرهنگی.
2ـ حق تقدم در استخدام و ترفیع و اضافات در صورت تساوی شرایط بین داوطلبان.
3ـ حق تقدم در احراز مشاغل عالیتر در صورت تساوی شرایط بین داوطلبان
4ـ حق دریافت مبلغی بعنوان پاداش در صورت وجود اعتبار.
ماده ۲۶ ـ نشانها و مدالهای علمی که بموجب آئین‌نامه سابق داده شده است به اعتبار خود باقی است ولی قابل تبدیل با نشانها و مدالهای مندرج در این آیین‌نامه نیست و نیز به استناد داشتن آنها نمیتوان به اخذ درجات بالاتر از نشانها و مدالهای این آئین‌نامه نائل شد.
ماده ۲۷ ـ بموجب فقره شانزدهم قانون شورای عالی فرهنگ تصویب اعطای مدال و نشانهای مندرج در این آئین‌نامه از وظایف مختصه شورای عالی فرهنگ میباشد.
ماده ۲۸ ـ وزیر فرهنگ مامور اجرای این آئین‌نامه است.
ماده ۲۹ ـ آئین‌نامه مدال و نشان علمی مصوب بهمن ماه ۱۳۱۴ شورای عالی فرهنگ از درجه اعتبار ساقط است و این آئین‌نامه پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
نخست وزیر