قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه

تاریخ تصویب: ۱۲۸۹/۰۶/۱۱
تاریخ انتشار: ۱۲۸۹/۰۶/۱۱

مصوبه ۲۸ شعبان‌المعظم ۱۳۲۸ قمری [۱۲۸۹/۶/۱۱]


فصل اول-‌ در ترتیب شعب ادارات مرکزی

ماده اول – ادارات وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه از قرار ذیل است:

۱) دائره وزارت مشتمل بر وزیر و کابینه وزیر.

۲) مدیر کل.

۳) اداره تعلیم عمومی.

۴) اداره معارف.

۵) اداره اوقاف.

۶) دائره تحقیقات.

۷) دائره تفتیش.

۸) دائره محاسبات.

۹) هیأت شورای معارف.


فصل دوم-‌ در وظایف وزیر و اعضاء ادارات

ماده دوم – وظایف وزیر:

۱) مسئولیت صحت مصارف اداره هر شعبه.

۲) اجرای قوانین موضوعه در ترویج معارف و تصحیح امور اوقاف.

۳) تهیه اسباب تحصیلات ابتدایی مجانی اجباری و تعمیم تحصیلات متوسطه و عالیه.

۴) ترتیب شعب ادارات وزارتخانه در ایالات و ولایات.

۵) حفظ ارتباط اداره معارف ایران با سایر دول.


ماده سوم – وظائف مدیر کل:

۱) مسئولیت امور اداره در نزد وزیر.

۲) تدارک موجبات پیشرفت امور ادارات.

۳) تصدیق مراتب لیاقت اجزاء و استحقاق آنها در نیل به مراتب و درجات عالی‌تر.

۴) تعیین حدود و حقوق اجزاء و اظهار آن در راپرتهایی که به دولت یا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.

۵) ترتیب نظامنامه‌ها و مواظبت در اجرای آنها.

۶) نظارت در اثاثیه ادارات مرکزی.

۷) ترتیب بودجه وزارتخانه.

۸) امضای احکام و قراردادهای اداره قبل از امضای وزیر.

۹) تصدیق راپرتهای اداره‌ای که به امضای مدیران ادارات است.

۱۰) نظارت در مالیه وزارتخانه و محاسبه آنها.

۱۱) امضاء در موارد ذیل عوض وزیر در صورتی که وزیر اجازه داده باشد.

(‌اولاً) در تعیین مدت اجازه مرخصی اجزاء جزو و غیره از رؤساء.

(‌ثانیاً) اجرای سیاست و مجازات اداره در حق اجزاء جزو.

(‌ثالثاً) توقیف مقرری و عزل اجزاء جزو موافق قانون تشکیلات اداره و قانون استخدام.

(‌رابعاً) امضاء و قبول مخارج و مصارفی که از صد تومان تجاوز نکند و مبنی برقرار نامه باشد یا سابقاً به موجب دست خط یا امضای وزیر جاری شده‌باشد.

(‌خامساً) تحدید تکالیف و وظایف خدمه وزارتخانه.

(‌سادساً) تهیه یادداشتهای راجعه به امور مالیه وزارتخانه که باید به دیوان محاسبات تحویل شود.

ماده چهارم – وظایف اداره تعلیم عمومی:

۱) مراقبت در امور تعلیمات ابتدائیه و متوسطه.

۲) کسب اطلاع از دوران مدارس مرکزی و بلوکی و ایالات و ولایات

۳) ترتیب راپرتهای لازمه در تنظیمات مقتضیه و پیشرفت تعلیمات در مکاتب و مدارس و ترتیب لوایح در تشریح نواقص و انتشار آنها در‌روزنامجات.

۴) احصاء مکاتب و مدارس مملکت و احصای شاگردان در طبقات ثلاثه.

۵) تدارک معلمین از برای فنون و علوم و تدریس در مدارس.

۶) ترتیب کلاسهای درس برای اکابر.

۷) تهیه وسائل برای پیشرفت کار مکاتب و طبع کتب.

۸) ایجاد مدارس مجانی برای ایتام.

۹) ایجاد مدارس شبانه‌روزی برای شاگردان خارج و داخل که بخواهند در مرکز تحصیلکرده باشند.


ماده پنجم – وظایف اداره معارف:

۱) مراقبت در امور تعلیمات عالیه و فرستاده شاگرد به خارجه.

۲) تشکیل کتابخانه و مجموعه‌های علمی و تاریخی.

۳) تأسیس موزه‌های تاریخی و علمی و صنعتی.

۴) تحصیل عتیقیات و نظارت در حفریات.

۵) نگاهداری آثار قدیمه و حفظ آنها از اندراس و فنا.

۶) نگاهداری اشیاء نفیسه و سایر اموال امکنه مقدسه و غیرها که ودایع ملی در آن جا هست.

۷) تأسیس قرائت‌خانه و کتابخانه و مجمع‌های علمی و ادبی در مرکز و ایالات و ولایات.


ماده ششم – [لغو ۱۳۵۴/۴/۲۲]

[ماده ششم – وظایف اداره اوقاف:
۱) تحصیل صورت صحیح از وقف‌نامه‌ها و موقوفات مرکزی و ایالتی و ولایتی و بلوکات در کل ممالک ایران.
۲) نظارت کلیه بر اعمال متولیان و نظار و تفتیش در وصول و ایصال عایدات اوقاف و ممانعت از حیف و میل اولیاء و مباشرین وقف نسبت به‌ اعیان و منافع موقوفات و تدارک موجبات آبادی آنها.
۳) اداره کردن موقوفاتی که تولیت آنها مستقیماً راجع به شخص سلطان عصر یا دولت است.
۴) مراقبت در صرف عایدات اوقاف به مصارف مخصوصه خودش حسب ما اوقفها اهلها.
۵) اهتمام در صرف منافع موقوفاتی که مصرف معین ندارد و باید در مطلق بریات صرف شود در مصارف تعلیمات و فوائد عمومیه.
۶) اداره کردن موقوفاتی که متولی مخصوص ندارد به موجب اذن از طرف یکی از حکام شرع.]


ماده هفتم – [لغو ۱۳۵۴/۴/۲۲]

[ماده هفتم – وظایف اداره تحقیقات:
۱) تسویه اختلافات بین متولی و نظار اوقاف و خدمه و موظفین موقوفات. تحقیق نوشتجات و اسناد راجعه به اوقاف و رجوع به عدلیه در صورت لزوم.
۳) تحقیق جمع و خرج و عایدی اوقاف مختلفه.
۴) تحقیق و تمیز املاک موقوفه از املاک شخصی.]


ماده هشتم – وظایف دائره تفتیش:

۱) تفتیش در مدارس ابتدائیه و متوسطه و عالیه و ملاحظه نظافت و حفظ صحت آنها.

۲) تفتیش در اجرای نظامنامه‌ها و محاسبات و عایدات و کیفیت جریان امور در کلیه ادارات وزارتخانه.

۳) تقدیم راپرتهای هفتگی و ماهیانه و سالیانه از اوضاع مدارس و اوقاف و پیشرفت کار تعلیمات و کتب رایجه در مکاتب و کیفیت امور سایر‌ادارات وزارتخانه.


ماده نهم – وظایف دایره محاسبات:
1) ترتیب و نگاهداری کتب و دفاتر و اوراق لازمه برای حقوق اجزاء وزارتخانه و حساب کلیه وجوه عایده اداره معارف و اوقاف.
2) ترتیب صورتهای ماهیانه از برای هیئت شورای معارف و صورتهای ششماهه در روزنامه.


ماده دهم – [لغو ۱۳۰۰/۱۲/۲۰]

[وظایف هیئت مشاوره:

۱) حل غوامض امور معارف.

۲) تسویه اختلافات بین مکاتب و مدارس.

۳) رد و قبول تألیفات معینه برای مدارس و مکاتب.

۴) مشورت در تدارک نواقص تعلیمات و لوازم تحصیلات ثلاثه از وجوه اعانه و غیره و ترجیح بعضی تدارکات به مقتضیات حال.

۵) تعیین مصرف وجوه فوق‌العاده که به رسم هدیه و اعانه می‌رسد و وجوه موقوفات که به اختیار وزارت معارف گذارده شده باشد.

۶) معاونت فکری به وزیر در هر نوع مسئله و مشکلی که به آن هیئت رجوع شود.]


فصل سوم- ترتیب ادارات معارف و اوقاف در ایالات و ولایات

ماده یازدهم – برای ایفاء به وظایف مذکوره علاوه بر ادارات مرکزی در ایالات و ولایات نیز شعبه ها بر حسب لزوم تأسیس میشود.


ماده دوازدهم – اداره کردن وزارت معارف و اوقاف موقوفاتی را که تولیت آنها مستقیماً راجع به شخص سلطان عصر است با اجازه سلطان عصر خواهد بود.