قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی [مصوب ۱۳۷۷]

تاریخ تصویب: ۱۳۷۷/۰۸/۱۰
تاریخ انتشار: ۱۳۷۷/۰۹/۰۲

[‌به موجب ماده ۲۹ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، مصوب ۱۳۹۴/۳/۲۳ لغو شده است.]


ماده ۱ – هرکس به موجب حکم دادگاه در امر جزایی به پرداخت جزای نقدی محکوم گردد و آن را نپردازد و یا مالی غیر از مستثنیات دین از او‌ بدست نیاید به دستور قاضی صادرکننده حکم به ازای هر پنجاه هزار ریال یا کسر آن یک روز بازداشت می‌گردد.
‌در صورتی که محکومیت مذکور توام با مجازات حبس باشد، بازداشت بدل از جزای نقدی از تاریخ اتمام مجازات حبس شروع می‌شود و از حداکثر‌ مدت حبس مقرر در قانون برای آن جرم بیشتر نخواهد شد و در هر حال حداکثر مدت بدل از جزای نقدی نباید از پنج سال تجاوز نماید.

تبصره – مبلغ مذکور در این ماده به تناسب تورم هر سه سال یک بار به پیشنهاد وزیر دادگستری و تصویب رئیس قوه قضائیه تعدیل و در خصوص‌ احکامی که در آن سال صادر می‌گردد لازم‌الاجرا خواهد بود.

[افزایش مبلغ ریالی بازداشت بدل از جزای نقدی به سیصد هزار ریال]


‌ماده ۲ – هرکس محکوم به پرداخت مالی به دیگری شود چه به صورت استرداد عین یا قیمت یا مثل آن و یا ضرر و زیان ناشی از جرم یا دیه و آن را‌ تأدیه ننماید دادگاه او را الزام به تأدیه نموده و چنانچه مالی از او در دسترس باشد آن را ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده استیفاء می‌نماید و‌ در غیر این صورت بنا به تقاضای محکوم‌له ، ممتنع را در صورتی که معسر نباشد تا زمان تأدیه حبس خواهد کرد.

‌تبصره – چنانچه موضوع این ماده صرفاً دین بوده و در ذمه مدیون باشد دادگاه در حکم خود مستثنیات دین را منظور خواهد داشت و در مورد‌ استرداد عین در صورتی مقررات فوق اعمال می‌شود که عین موجود نباشد بجز در بدل حیلوله که برابر مقررات مربوطه عمل خواهد شد.


‌ماده ۳ – هرگاه محکوم علیه مدعی اعسار شود (‌ضمن اجرای حبس) به ادعای وی خارج از نوبت رسیدگی و در صورت اثبات اعسار از حبس آزاد‌ خواهد شد و چنانچه متمکن از پرداخت به نحو اقساط شناخته شود دادگاه متناسب با وضعیت مالی وی حکم بر تقسیط محکوم به را صادر خواهد‌ کرد.

‌تبصره – در صورتی که محکوم‌علیه موضوع این ماده بیمار باشد به نحوی که حبس موجب شدت بیماری و یا تأخیر درمان وی شود، اجرای‌ حبس تا رفع بیماری به تأخیر خواهد افتاد.


ماده ۴ – هرکس با قصد فرار از ادای دین و تعهدات مالی موضوع اسناد لازم‌الاجراء و کلیه محکومیت‌های مالی، مال خود را به دیگری انتقال دهد به‌نحوی که باقی مانده اموالش برای پرداخت بدهی او کافی نباشد عمل او جرم تلقی و مرتکب به چهار ماه تا دو سال حبس تعزیری محکوم خواهد شد و‌ در صورتی که انتقال گیرنده نیز با علم به موضوع اقدام کرده باشد شریک جرم محسوب می‌گردد و در این صورت اگر مال در ملکیت انتقال گیرنده باشد‌ عین آن و در غیر این صورت قیمت یا مثل آن از اموال انتقال گیرنده بابت تأدیه دین استیفاء خواهد شد.


‌ماده ۵ – مفاد این قانون در خصوص محکومین سازمان تعزیرات حکومتی نیز مجری خواهد بود.


‌ماده ۶ – آیین‌نامه اجرایی این قانون ظرف مدت سه ماه توسط وزارت دادگستری تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.

[آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی]


‌ماده ۷ – این قانون از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا بوده و حکم مندرج در ماده (۱) شامل کلیه آراء صادره قبل از لازم‌الاجرا شدن این قانون نیز می‌گردد‌ و کلیه قوانین و مقررات مغایر با آن از جمله قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۵۱ و قانون منع توقیف اشخاص در قبال تخلف از انجام‌ تعهدات و الزامات مالی مصوب ۱۳۵۲ لغو می‌گردد.


قانون فوق مشتمل بر ۷ ماده و ۳ تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۳۷۷/۸/۱۰ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۷/۸/۲۰ به تایید شورای نگهبان رسیده است .

رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی اکبر ناطق نوری