آیین‌نامه اجرایی نحوه انجام معاینه و صدور برگ معاینه فنی خودرو [مصوب ۱۳۹۳]

[به مقررات قانون هوای پاک، مصوب ١٣٩۶ توجه فرمایید.]

شماره ۱۲۰۶۷۱/ت۵۰۸۹۱هـ – ۱۳۹۳/۱۰/۱۴

هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۳/۹/۱۹ به پیشنهاد شماره ۴۹۴۵۲ مورخ ۲۹/۴/۱۳۹۳ وزارت کشور و به استناد بند (۵) الحاقی ماده (۳۲) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین ـ مصوب ۱۳۸۰ـ  آیین‌نامه اجرایی نحوه انجام معاینه و صدور برگ معاینه فنی خودرو را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده ۱ـ اصطلاحات به کار رفته در این آیین‌نامه دارای معانی مشروح زیر است:

الف ـ قانون: بند (۵) الحاقی به ماده (۳۲) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین ـ مصوب ۱۳۸۰ـ

ب ـ وسیله نقلیه موتوری: هر نوع وسیله نقلیه که دارای چرخ، موتور و سامانه انتقال قدرت است و برای حمل بار یا انسان یا انجام کار یا عملیات به کار می رود.

پ ـ وسیله نقلیه شخصی: وسیله نقلیه موتوری دارای پلاک شخصی.

ت ـ وسیله نقلیه عمومی: وسیله نقلیه موتوری دارای پلاک عمومی.

ث ـ وسیله نقلیه دولتی: وسیله نقلیه موتوری دارای پلاک دولتی یا نظامی.

ج ـ نقص فنی: هر نوع عیب، نقص یا تغییر در وضعیت ظاهری و فنی وسیله نقلیه که موجب کاهش ایمنی در عبور و مرور و یا انتشار بیش از حد مجاز گازهای آلاینده هوا و یا آلودگی بیش از حد مجاز صدا شود.

چ ـ معاینه فنی: انجام بازدیدهای کارشناسی و آزمایش های فنی برای تأیید سلامت فنی، صحت عملکرد تجهیزات و سامانه های ایمنی و انطباق میزان انتشار آلایندگی وسایل نقلیه موتوری با شاخص های مصوب محیط زیستی.

ح ـ گواهی معاینه فنی: برگ و برچسب حاوی اطلاعات شناسنامه ای خودرو، مشخصات فنی و نتایج آزمایش های انجام شده که در چارچوب سامانه ملی یکپارچه معاینه فنی توسط مراکز معاینه فنی صادر و به متقاضی تحویل داده می شود.

خ ـ اعتبار گواهی معاینه فنی: دوره زمانی از تاریخ صدور تا تاریخ انقضای درج شده در گواهی معاینه فنی یا بروز نقص فنی.

د ـ ستاد معاینه فنی: تشکیلات متمرکز برای برنامه‌ریزی، هدایت، نظارت وکنترل فعالیت مراکز معاینه فنی سبک و یا سنگین.

ذ ـ مراکز معاینه فنی: مراکزی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با رعایت قوانین و مقررات مربوط از طریق ستاد معاینه فنی وابسته به شهرداری یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، حسب مورد به ترتیب برای انجام معاینه فنی وسایل نقلیه سبک یا سنگین ایجاد می شوند.

رـ کارگروه استانی معاینه فنی: کارگروهی با مسئولیت معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری و عضویت رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی، مدیرکل حفاظت محیط زیست، مدیرکل حمل و نقل و پایانه ها، مدیرکل دفتر فنی و حسب مورد شهردار شهر مربوط که به منظور هماهنگی امور معاینه فنی خودروهای سبک و سنگین و نظارت بر عملکرد ستادهای معاینه فنی مراکز معاینه فنی در استان تشکیل می شود.

زـ سامانه ملی یکپارچه معاینه فنی: سامانه ای متمرکز و برخط (آنلاین) برای ثبت مشخصات و اطلاعات آزمایش های فنی و صدور گواهی معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری که با بهره گیری از زیرساخت های الکترونیکی و اطلاعات پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در راستای ایجاد وحدت رویه در امور مربوط به معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری سبک و سنگین درون و برون شهری و تسهیل در اعمال مقررات و ثبت مکانیزه تخلفات توسط وزارت کشور و با مشارکت وزارت راه و شهرسازی و شهرداری ها ایجاد می شود.

ماده ۲ـ رانندگی با وسیله نقلیه فاقد گواهی معاینه فنی معتبر ممنوع است. دارندگان وسایل نقلیه موتوری مکلفند وسایل نقلیه خویش را جهت انجام دوره ای معاینه فنی در مراکز معاینه فنی تعیین شده حاضر و پس از احراز شرایط، گواهی معاینه فنی دریافت نمایند.

تبصره ۱ـ در صورت بروز نقص فنی، در مدتی که گواهی معاینه فنی اعتبار دارد، مالک موظف است نسبت به رفع نقص اقدام نماید.

تبصره ۲ـ خودروهای نو تا مهلت مقرر قانونی نیاز به اخذ گواهی معاینه فنی ندارند.

ماده ۳ـ ضوابط ایجاد و تشخیص صلاحیت متقاضیان تأسیس مراکز معاینه فنی، نحوه صدور، ابطال، تمدید و تعلیق مجوز و نظارت بر مراکز معاینه فنی، نحوه تشخیص و رسیدگی به تخلفات، نحوه درجه بندی مراکز و خطوط معاینه فنی، ضوابط به کار گیری و آموزش کاربران و کارشناسان مراکز معاینه فنی، طبقه بندی وسایل نقلیه سبک و سنگین و همچنین قسمت هایی که باید در وسایل نقلیه سبک و سنگین مورد معاینه قرار گیرند، توسط کارگروهی بامسئولیت وزارت کشور و عضویت وزارتخانه های راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ملی استاندارد ایران و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ می شود.

تبصره ۱ـ شهرداری ها می توانند با موافقت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نسبت به ایجاد مراکز معاینه فنی ناوگان اتوبوسرانی و سایر وسایل نقلیه سنگین درون شهری اقدام نمایند. مراکز موجود معاینه فنی وسایل نقلیه سنگین شهرداری ها موظفند ظرف سه ماه نسبت به اخذ موافقت از وزارت راه و شهرسازی اقدام نمایند.

تبصره ۲ـ مسئولیت تأیید نتایج آزمایش های فنی در هر خط معاینه فنی برعهده مهندسان دارای مدرک کارشناسی در رشته مکانیک یا رشته های مرتبط می باشد.

ماده ۴ـ ستاد معاینه فنی وسایل نقلیه سبک در حدود مصوب هر شهر توسط شهرداری مربوط و ستاد معاینه فنی وسایل نقلیه سنگین توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای ایجاد می شود.

تبصره ۱ـ ساختار ستاد معاینه فنی شهرداری ها و نحوه فعالیت و هماهنگی ستادهای موصوف، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه توسط وزارت کشور (سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور) تهیه و ابلاغ خواهد شد.

تبصره ۲ـ تا زمان ابلاغ ساختار موضوع این ماده، ستاد معاینه فنی شهرداری ها متشکل از شهردار یا معاون ذی‌ربط در شهرداری به عنوان رئیس ستاد و رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی شهرستان و رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان به عنوان عضو تشکیل می گردد.

ماده ۵ـ [لغو ۱۴۰۰/۳/۹]

[دوره های معاینه فنی انواع وسایل نقلیه با هر نوع سوخت به شرح جداول زیر می باشد:

ماده ۶- مراکز معاینه فنی در مورد خودروهای دارای سوخت CNG، موظفند در هر دوره معاینه فنی، ابتدا نسبت به بازرسی چشمی تجهیزات و قطعات گازسوز اقدام نمایند و در صورتی که بر اساس جدول زمانی ذیل تبصره (۱) این ماده، مخازن این نوع وسیله نقلیه به تشخیص کارشناس مربوط نیازمند انجام آزمایش های هیدرواستاتیک یا سایر آزمایش های تعیین شده در استاندارد ملی مرتبط باشد، نسبت به معرفی واحدهای تعیین صلاحیت شده اقدام نمایند.

تبصره ۱- در هر صورت آزمایش های مربوط به سیستم ذخیره سوخت (مخزن) CNG وسایل گازسوز یا دوگانه سوز باید در دوره های زمانی به شرح زیر انجام شود:

 تبصره ۲- برای وسایل نقلیه‌ای که تجهیزات و قطعات گازسوز و یا سیستم ذخیره سوخت (مخزن) آن ها در بازرسی‌های چشمی یا آزمایش هیدرواستاتیک و تکمیلی تأیید نمی شود، معاینه فنی صادر نخواهد شد.

ماده ۷- مراکز معاینه فنی برای وسایل نقلیه ای که سالم و بدون نقص فنی تشحیص داده شوند، گواهی معاینه فنی صادر می نمایند. چنانچه ضمن معاینه وسیله نقلیه ای معیوب یا دارای نقص تشحیص داده شود، راننده یا مالک فقط می تواند وسیله نقلیه را تا تاریخی که به کتباً به وی تسلیم می گردد به تعمیرگاه منتقل و پس از رفع عیوب یا نواقص مذکور مجدداً برای انجام معاینه فنی به مرکز مربوطه مراجعه نماید.

تبصره- در صورت وقوع سانحه یا تصادف برای وسیله نقلیه دارای گواهی معاینه فنی، مالکان خودروهای سانحه دیده موطفند برای اخذ مجدد معاینه فنی حسب نظر کارشناس تصادف پلیس راهنمایی و رانندگی به مراکز مربوطه مراجعه نمایند.

ماده ۸- در صورت مشاهده تخلف در مراکز معاینه فنی، ستاد معاینه فنی شهرداری ها یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای مراتب تذکر یا توبیخ کتبی را برای اصلاح مورد به مرکز مربوط اعلام می نماید. در صورت تکرار تخلف، ستادهای معاینه فنی موظفند بر اساس ضوابط موضوع ماده (۳) با تخلف برخورد نمایند.

تبصره- در موارد صدور گواهی خلاف واقع، ستاد معاینه فنی شهرداری ها یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای موظفند با مشاهده اولین تخلف علاوه بر برخورد لازم بر اساس ضوابط موضوع ماده (۳)، متخلف را با فوریت به مراجع قضایی معرفی نمایند.

ماده ۹- وزارت کشور با همکاری وزارت راه و شهرسازی و شهرداری ها موظف است سامانه یکپارچه معاینه فنی را به نحوی تأسیس نماید که کلیه مراکز معاینه فنی تا پایان خرداد ماه ۱۳۹۴ به سامانه مذکور متصل شوند.

تبصره ۱- مراکز معاینه فنی موظفند به محض فراهم شدن امکان اتصال به سامانه با اعلام وزارت کشور به سامانه مذکور متصل شوند.

تبصره ۲- ضوابط مربوط به نحوه استقرار و به کارگیری این سامانه و نحوه تبادل اطلاعات با پلیس راهنمایی و رانندگی بر اساس دستورالعملی خواهد بود که توسط کارگروهی با مسئولیت وزارت کشور و عضویت وزارت راه و شهرسازی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ خواهد شد.

ماده ۱۰- گواهی معاینه فنی مورد استفاده در مراکز معاینه فنی سراسر کشور بر اساس طرح و مشخصاتی است که به تأیید کارگروهی متشکل از سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سازمان محیط زیست می رسد.

تبصره ۱- گواهی معاینه فنی که از طریق مراکز معاینه فنی در چارچوب سامانه ملی یکپارچه معاینه فنی با رعایت ماده (۹) این آیین‌نامه صادر می شود در سراسر کشور معتبر است.

تبصره ۲- گواهی معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری می تواند پس از تصویب کارگروه موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه درجه بندی شود.

ماده ۱۱- پلیس راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند با رانندگان متخلف از مفاد این آیین‌نامه برابر مقررات رفتار نمایند.

ماده ۱۲- تصویب‌نامه شماره ۴۴۰۵۵/ت۲۷۴۵۷هـ مورخ ۱۳۸۲/۸/۷ و اصلاحات بعدی آن لغو می شود.

معاون اول رییس جمهور – اسحاق جهانگیری