شماره : ۳۲۴۷۹ت۲۵۹۱۴ه – ۱۳۸۱.۰۷.۰۷
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۱.۶.۳۱ به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه چگونگی تأمین امنیت اجتماعات و راهپیمایی‌های قانونی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱- در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف – قانون: منظور از قانون، قانون فعالیت احزاب، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته شده – مصوب ۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی – می‌باشد.
ب -آیین‌نامه: منظور از آیین‌نامه، آیین‌نامه اجرایی قانون فعالیت احزاب، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته شده – مصوب ۱۳۶۱ هیأت وزیران – و اصلاحات بعدی آن است.
پ – گروه: منظور کلیه احزاب، سازمان‌ها، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی تعریف شده در مواد (۱) تا(۵) قانون است.
ت – مراسم قانونی: هر گونه تجمع، تحصن، راهپیمایی و غیره که طبق قوانین و مقررات جاری از قبیل ماده (۶) قانون و فصل سوم آیین‌نامه مربوط برگزار می‌گردند.
ث – برگزار کنندگان: منظور افراد یا گروه‌هایی می‌باشند که مسؤولیت برپایی مراسم را بر عهده دارند.
ماده ۲- هدف از تدوین این آیین‌نامه، برقراری نظم و امنیت عمومی و حفاظت از مراسم‌های قانونی می‌باشد.
ماده ۳ – روش‌های اجرایی شامل اهم وظایف، اقدامات و هماهنگی دستگاه‌ها و برگزار کنندگان به شرح مواد آتی می‌باشد.
ماده ۴- برگزار کنندگان از طریق فرمانداری محل حداقل یک هفته قبل از برگزاری مراسم تقاضای مجوز می‌نمایند.
تبصره ۱- رعایت مهلت مقرر در مورد مناسبت‌های غیر قابل پیش‌بینی ضروری نیست و تشخیص آن با وزارت کشور است.
تبصره ۲ – اجتماعات و گردهمایی‌های داخل دانشگاه‌ها از مقررات این آیین‌نامه مستثنا بوده و تابع ضوابط مربوط به خود خواهد بود.
تبصره ۳ – کمیسیون موضوع ماده (۱۰) قانون باید قبل از صدور مجوز راهپیمایی، نظرات رییس شورای تأمین محل را اخذ نماید.
تبصره ۴- برقراری امنیت اجتماعات فرهنگی و هنری بنا به درخواست برگزار کنندگان اجتماعات یاد شده با نیروی انتظامی خواهد بود.
ماده ۵ – شوراهای تأمین، محل‌های مناسبی را برای برگزاری مراسم تعیین می‌کنند و سعی می‌شود مراسم در این محل‌ها برگزار شود.
تبصره ۱- محل‌های تعیین شده (پارک‌ها و میادین) داخل شهرها خواهند بود که ویژگی‌های دیگر آن متعاقباً به‌وسیله دبیرخانه شورای امنیت کشور به شوراهای تأمین اعلام خواهد شد.
تبصره ۲ – در موارد استثنایی، بنا به پیشنهاد برگزار کنندگان و تأیید شورای تأمین، می‌توان تجمع را در محل دیگری برگزار نمود.
ماده ۶ – فرمانداری‌ها در اجرای ماده (۱۶) قانون و مواد (۳۱) و (۳۲) آیین‌نامه، همزمان با دریافت تقاضای مجوز نسبت به اخذ تعهد در موارد ذیل اقدام خواهند نمود:
الف – عدم ارتکاب موارد مندرج در ماده (۱۶) قانون.
ب – رعایت موارد مندرج در ماده (۳۱) آیین‌نامه.
پ - کنترل شعارها، اعلامیه‌ها، تراکت‌ها و پلاکاردها.
ت – اجرای مراسم در زمان و مکان قید شده در مجوز.
ث – انجام سخنرانی و ارائه مطالب در چارچوب مجوز صادر شده.
ج – پیشگیری و اجتناب از توهین و هتک حرمت شخصیت‌های حقیقی و حقوقی.
چ – همکاری در اجرای توصیه‌های فرمانداران و فرماندهان انتظامی محل.
ماده ۷- فرمانداری‌ها ضمن رعایت ماده (۳۶) آیین‌نامه تلاش خواهند کرد تا نسبت به بررسی فوری درخواست‌ها، (حداکثر ۴۸ ساعت اداری در مورد درخواست‌های عادی) اخذ نتیجه و اعلام آن به برگزارکنندگان تسریع شود.
تبصره – در صورت صدور مجوز، مراتب به همراه یک نسخه فرم تعهد مأخوذه بلافاصله از طریق فرمانداری به منطقه انتظامی مربوط ابلاغ خواهد شد.
ماده ۸- تأمین حفاظت و امنیت این گونه مراسم برابر قانون (بند ۳ ماده ۴ قانون ناجا و سایر قوانین) به عهده نیروی انتظامی بوده و نیروی انتظامی در این زمینه پاسخگو خواهد بود.
ماده ۹- حضور سایر نیروهای مسلح تحت عنوان تأمین امنیت و انتظامات مراسم در محل ممنوع است، مگر آنکه ریاست شورای تأمین رأساً یا بنا به درخواست فرمانده نیروی انتظامی نقش مشخصی در این زمینه در نظر گرفته باشد و در هر حال این حضور باید با هماهنگی و تحت کنترل عملیاتی نیروی انتظامی انجام پذیرد.
تبصره – در شرایط خاص برابر مصوبات جلسات ۱۰۴، ۱۵۸، ۱۷۷ و ۲۴۰ شورای عالی امنیت ملی عمل خواهد شد.
ماده ۱۰ – حضور افراد و گروه‌های متفرقه تحت عناوین برقراری نظم و امنیت در زمان برگزاری مراسم در محل ممنوع بوده و نیروی انتظامی موظف است با هر گونه فعالیت در این زمینه برخورد و عناصر متخلف را به مراجع قضایی معرفی نماید.
ماده ۱۱ – نیروی انتظامی و هر یک از نیروهای مسلح دیگر که طبق مراتب فوق مسؤولیت حفاظت اجتماعات قانونی را بر عهده می‌گیرند، موظفند مأموریت موصوف را به وسیله کارکنان ملبس به لباس فرم مربوط به انجام رسانند.
تبصره – فعالیت کارکنان بخش اطلاعات نیروها از این قاعده مستثنا می‌باشد.
ماده ۱۲ – صدور مجوز همزمان برای دو یا چند گروه در یک زمان و مکان صورت نخواهد گرفت، مگر آنکه گروه‌ها به اتفاق تقاضای برگزاری مراسم مشترک داشته باشند، در این صورت همه گروه‌های متقاضی اقدام به ارائه فرم درخواست و سپردن تعهد خواهند نمود.
ماده ۱۳ – انتظامات داخلی مراسم بر عهده برگزارکنندگان خواهد بود.
گروه‌ها در اجرای ماده (۳۴) آیین‌نامه موظف به گزارش مراسم همراه با یک حلقه نوار سخنرانی مربوط به معاونت امنیتی و انتظامی وزارت کشور می‌باشند. (مستقیم یا از طریق فرمانداری)
ماده ۱۴ – کارکنان وزارت اطلاعات و ادارات تابع در راستای وظایف ذاتی خود در محل مراسم حاضر و فعالیت خواهند داشت و گزارشات لازم را به ریاست شورای تأمین، فرمانده انتظامی محل و سلسله مراتب مربوط ارائه خواهند کرد.
ماده ۱۵- در صورت لزوم بنا به تشخیص فرماندار و یا پیشنهاد یکی از اعضای شورای تأمین، جلسه ویژه شورا جهت هماهنگی و تصمیم گیری در زمینه امنیت مراسم تشکیل می‌گردد.
ماده ۱۶ – رؤسای شوراهای تأمین شهرستان‌ها نسبت به تشکیل کارگروه ارزیابی مراسم اعم از نحوه عمل‌گروه و نحوه عمل دستگاه‌های تأمین کننده امنیت اقدام نموده و ضمن ارزیابی و تعیین نقاط قوت و ضعف مراسم و پیگیری‌های لازم، نتیجه را به دبیرخانه شورای امنیت کشور اعلام می‌نمایند.
ماده ۱۷- تخلفات گروه‌ها بر مبنای ماده (۱۷) قانون و از طریق کمیسیون مربوط پیگیری می‌شود و قصور دستگاه‌های مسؤول تأمین حفاظت و امنیت از طریق مجاری قانونی دنبال خواهد شد.
ماده ۱۸ – نیروی انتظامی موظف است جهت تأمین حفاظت و امنیت مراسم از کارکنان آموزش دیده مجرب استفاده نماید.
ماده ۱۹ – کارکنان نیروی انتظامی به عنوان متولیان تأمین حفاظت و امنیت مراسم مجاز به فعالیت بر له یا علیه گروه‌ها نبوده و فرماندهان مربوط نسبت به توجیه کارکنان در این زمینه اقدام خواهند نمود.
ماده ۲۰ – تأمین حفاظت و امنیت مراسم قانونی شامل مسیرهای وصولی به محل مراسم و خروجی‌های آن تا پراکنده شدن جمعیت می‌گردد.
ماده ۲۱- نیروی انتظامی و سایر قوای مسلح که برابر ماده (۱۱) این آیین‌نامه مسؤولیت حفاظت و امنیت اجتماعات را بر عهده دارند و ادارات اطلاعات با هدف شناسایی و برخورد قانونی با متخلفان و برهم زنندگان احتمالی مراسم بنا به تصمیم شورای تأمین محل یا تشخیص خود از مراسم حساس و مهم فیلمبرداری و عکسبرداری می‌نمایند.
تبصره – فیلمبرداری و عکسبرداری نباید موجب ایجاد تنش و درگیری شود.
ماده ۲۲ –
[به موجب رأی شماره ۵۵۳ – ۱۳۸۳/۱۱/۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[محاکم قضایی، تخلفات مربوط به این آیین‌نامه را به صورت خارج از نوبت رسیدگی می‌نمایند و در این زمینه دستورات لازم از طریق قوه قضاییه صادر خواهد شد.]
ماده ۲۳- آموزش عمومی اعضای گروه‌ها و توجیه آنها در زمینه رعایت مقررات مربوط، بر عهده مسؤولان گروه‌های یادشده می‌باشد.
ماده ۲۴ – دبیرخانه شورای امنیت کشور هر (۶) ماه یک بار گزارش چگونگی اجرای این آیین‌نامه را در یکی از جلسات این شورا ارائه خواهد کرد.
محمدرضا عارف – معاون اول رییس‌جمهور