شماره: ۳۰۵۲۰ – ۱۳۶۱/۴/۹
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۱/۳/۳۰ بنا به پیشنهاد شماره 2006/4/43 مورخ 1361/1/31 وزارت کشور، آئین نامه اجرائی فعالیت احزاب، جمعیت ها، انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی و اقلیتهای دینی مربوط به قانون مصوب 1360/6/7 مجلس شورای اسلامی را بشرح زیر تصویب نمودند.
فصل اول – تشکیل گروهها
ماده 1 – در این آئین نامه بجای احزاب سازمانها و جمعیتها و انجمنهای سیاسی کلمه گروهها یا گروه بکار برده میشود.
ماده 2 – تاسیس کنندگان گروه (هیئت مؤسس) اشخاص حقیقی هستند که دارای شرایط زیر میباشند:
الف – نداشتن سوابق سوء مندرج در ماده 7 قانون احزاب
ب – داشتن حداقل 25 سال تمام
ج – التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
د – تابعیت ایران
هـ – نداشتن سوء پیشینه کیفری و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی
تبصره 1 – حداقل تعداد اعضای هیئت مؤسس و یا رهبری 3 نفر میباشد.
ماده 3 – متقاضیان تشکیل گروه باید این مدارک را در تهران و شهرستانها به فرمانداری محل تسلیم نمایند و رسید دریافت دارند:
الف – برگ درخواست طبق فرم وزارت کشور در 5 نسخه
ب – برگ مشخصات هیئت رهبری و اجرائی ” ”
ج – مرامنامه، اساسنامه و آئین نامه انضباطی – مالی گروه در 2 نسخه
د – فتوکپی مصدق شناسنامه اعضای هیئت مؤسس، رهبری و اجرائی هر یک در 4 برگ.
هـ – گواهی عدم سوء پیشینه برای هر یک از اعضای هیئتهای مؤسس، رهبری و اجرائی.
و – عکس جدید تمام رخ 4 × 6 شش قطعه
تبصره 1 – هیئت رهبری به مجموعه افرادی اطلاق میشود که تعیین خطی مشی کلی گروه بعهده آنها میباشد.
هیئت مؤسس به افرادی گفته میشود که تاسیس گروه بعهده آنهاست.
هیئت اجرائی به مجموعه افرادی اطلاق میشود که اجرای تصمیمات متخذه در هیئت رهبری و سایر کارهای اجرائی گروه را بعهده دارند.
تبصره 2 – مرامنامه گروه باید مبین این نکات باشد:
الف – آرمانها، نوع بینش نسبت به ادیان رسمی، مسائل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نظامی، اداری، قضائی و نظام قانونگذاری.
ب – هدف از تشکیل گروه
ج – خط مشی که برای رسیدن به هدف انتخاب میشود.
تبصره 3 – اساسنامه باید حاوی این نکات باشد.
الف – نوع تشکیلات
ب – ارکان تشکیلات و تعریف و شرح وظایف و نحوه فعالیت و حدود اختیارات و مسئولیت هر رکن.
ج – نحوه تصویب مرامنامه و اساسنامه و تغییر یا تجدیدنظر در آنها.
د – نحوه تصویب آئین نامه های اجرائی و دستورالعملها
هـ – نحوه تعیین هیئت رهبری و مسئولین اجرائی.
و – منابع مالی
ز – شرایط عضویت
ح – نحوه انحلال
تبصره 4 – تشخیص صلاحیت مسئولین ارکان بعهده کمیسیون ماده 10 میباشد.
ماده 4 – تقاضای تشکیل دفاتر فرعی در هر شهرستان باید به فرمانداری محل تسلیم شود. فرمانداری با در نظر گرفتن مسائل امنیتی، سیاسی و اجتماعی محل نسبت به درخواست واصله اظهارنظر مینماید و نتیجه را به استانداری ارسال و استاندار ضمن اظهارنظر صریح مراتب را جهت اتخاذ تصمیم به وزارت کشور‌اعلام میکند.
تبصره 1 – محل انبار، چاپخانه، تشکیل کلاس و نمایشگاهها و کتابخانه ها و نظایر آن مشمول ماده فوق میگردد.
تبصره 2 – گروهها بجز محل های مذکور در ماده 4 و تبصره 1 ماده 4 دفاتر خود، در جای دیگر بدون اطلاع و اجازه وزارت کشور حق فعالیت ندارند در صورت مشاهده تحت تعقیب قانونی قرار میگیرند.
ماده 5 – هرگونه تغییر در اساسنامه و مرامنامه باید لااقل یکهفته قبل از اینکه به موقع اجراء گذاشته شود از طریق فرمانداری مربوط باطلاع وزارت کشور برسد.
تبصره 1 – اساسنامه و مرامنامه و تغییرات آن پس از تأیید کمیسیون ماده 10 با هزینه گروه باید در روزنامه رسمی کشور جمهوری اسلامی چاپ شود.
تبصره 2 – اساسنامه و مرامنامه تغییر یافته پس از چاپ در روزنامه رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران رسمیت یافته و قابل اجرا میباشد.
ماده 6 – هرگونه تغییر در هیئت رهبری و کادر اجرائی باید کتباً طی نامه رسمی و ممهور به مهر گروه ظرف یکهفته به فرمانداری محل اطلاع داده شود.
تبصره – اعضای هیأت رهبری یا اجرائی جدید باید با در دست داشتن معرفی نامه رسمی از گروه مربوطه شخصاً در فرمانداری محل حضور یافته و برگ مشخصات مربوط به خود را تکمیل نمایند.
ماده 7 – کلیه کارهای مقدماتی لازم برای تصمیم گیری کمیسیون ماده 10 (دریافت تقاضا تکمیل فرمهای مربوطه، تحقیقات لازم و نظایر آن) بعهده وزارت کشور میباشد.
ماده 8 – پس از تسلیم کلیه مدارک مذکور در قانون، توسط متقاضی، وزارت کشور ظرف مدت یک ماه تحقیقات لازم پیرامون هیئت موسس و سایر مسئولین را انجام داده و پرونده تنظیم شده را به کمیسیون ماده 10 احاله و شماره ردیف مربوطه را به متقاضی خواهد داد.
فصل دوم – کمیسیون ماده 10 قانون احزاب
ماده 9 – محل تشکیل جلسات کمیسیون در وزارت کشور میباشد.
ماده ۱۰ـ [اصلاحی ۱۳۷۸/۱۲/۱۸]
کمیسیون با حضور حداقل چهار نفر از اعضای خود رسمیت پیدا میکند.
ماده 11- [اصلاحی ۱۳۷۸/۹/۷]
وزیر کشور فردی را به عنوان دبیر کمیسیون انتخاب مینماید.
تبصره – اگر دبیر کمیسیون از بین اعضاء کمیسیون نباشد حق رای ندارد.
ماده 12 – افراد مورد نیاز برای دبیرخانه کمیسیون از طرف وزارت کشور در اختیار کمیسیون قرار داده میشود
تبصره – اعتبار لازم برای تامین هزینه های کمیسیون در برنامه سیاسی و اجتماعی بودجه وزارت کشور منظور میگردد.
ماده 13 – اداره جلسات کمیسیون بعهده نماینده وزارت کشور میباشد.
ماده 14 – کلیه مکاتبات و یا دعوتنامه ها با امضاء دبیر انجام میگیرد.
ماده 15 – مسئولیت برنامه ریزی و تنظیم جلسات و دعوت از سایر اعضای کمیسیون بعهده دبیر کمیسیون میباشد.
ماده 16 – کمیسیون بمنظور مشورت میتواند از نمایندگان سایر دستگاهها و افراد صاحب نظر دعوت بعمل آورد.
تبصره 1 – کسانی که بمنظور مشاوره دعوت میشوند حق رای ندارند.
ماده 17 – دعوت از سازمانها و یا افراد صاحب نظر میتواند به پیشنهاد هر یک از اعضای کمیسیون و موافقت دو نفر دیگر از اعضاء صورت گیرد.
ماده 18 – مصوبات کمیسیون با حداقل 3 رای معتبر و قابل اجراء خواهد بود.
ماده 19 – اتخاذ تصمیم در مورد صدور و یا عدم صدور پروانه متقاضیان تشکیل گروه بعهده کمیسیون میباشد که پس از ارائه پرونده کامل که حاوی نظریه وزارت کشور باشد انجام خواهد شد.
ماده 20 – کمیسیون موظف است تاریخ شروع رسیدگی به هر پرونده را به وزارت کشور و متقاضی اعلام دارد.
ماده 21 – کمیسیون ماده 10 رسیدگی به تخلفات گروهها را خارج از نوبت قرار میدهد.
ماده 22 – توقیف پروانه گروه کتباً به گروه ابلاغ و در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی میشود.
ماده 23 – کمیسیون مکلف است قبل از طرح هر پرونده نتیجه رسیدگی به پرونده نوبت قبل را اعلام دارد.
ماده 24 – تدوین هر نوع روش کار یا نظامنامه داخلی و هرگونه تغییر در آنها با توافق اکثریت مطلق اعضاء کمیسیون مورد تصویب قرار میگیرد.
ماده 25 – هر یک از اعضاء کمیسیون در صورتی که استعفا دهد مکلف است تا تعیین جانشین در جلسات کمیسیون کما فی السابق شرکت کند.
ماده 26 – حداکثر یک ماه قبل از خاتمه دوره نمایندگی اعضای کمیسیون وزارت کشور مراتب را جهت تعیین نمایندگان جدید بمراجع مربوط اعلام میکند.
ماده 27 – پس از تصویب آئین نامه اجرائی کمیسیون در اولین جلسه رسمی خود روش کار و نظامنامه داخلی خود را تنظیم و تصویب مینماید.
فصل سوم – راهپیمائی ها و تشکیل اجتماعات در میادین و پارکهای عمومی
ماده 28 – برای تشکیل اجتماعات و سخنرانیها در میادین و پارکهای عمومی باید طبق ماده 6 قانون احزاب، مجوز کتبی از وزارت کشور دریافت شود.
ماده 29 – بمنظور اعمال نظارت مقرر در ماده 10 قانون احزاب گروهها موظفند هرگونه اجتماعی را که بعنوان فعالیت گروهی تشکیل میدهند از طریق فرمانداریهای مربوط با وزارت کشور باطلاع کمیسیون ماده 10 برسانند.
ماده 30 – تقاضای برگزاری راهپیمائی و اجتماعات باید یکهفته قبل از “انجام راهپیمائی کتباً و حضوراً توسط نماینده رسمی و معرفی شده گروه به وزارت کشور تسلیم شود.
تبصره – رعایت مهلت مقرر در این ماده نسبت به راهپیمائیها و اجتماعاتی که بمناسبتهای غیرقابل پیش بینی تقاضا میشود ضروری نیست و تشخیص موضوع با وزارت کشور است.
ماده 31 – گروه موظف است برای انجام راهپیمائی یا تشکیل اجتماعات تعهدی مبنی بر عدم حمل سلاح و عدم اخلال نسبت به مبانی اسلام و امنیت بوزارت کشور تسلیم نماید.
ماده 32 – گروه موظف است قبل از انجام راهپیمائی یا تشکیل اجتماعات در موقع تسلیم درخواست خود موارد زیر را دقیقاً مشخص نماید و مدارک لازم را ارائه دهد.
الف – موضوع راهپیمائی یا اجتماع و هدف از برگزاری آن.
ب – تاریخ برگزاری و ساعات آغاز و پایان آن
ج – مسیر راهپیمائی و ابتداء و انتهای آن
د – محل سخنرانی و قرائت قطعنامه
هـ – مشخصات کامل مسئولین اجرائی و انتظامی مراسم با معرفی نامه کتبی از گروه مربوطه.
و – سخنرانان و موضوع سخنرانی
ز – شعارهای راهپیمائی
خ – یک نسخه از قطعنامه تهیه شده
ح – یک نسخه از طرح و شیوه انتظامات داخلی راهپیمائی
ماده 33 – هرگونه تغییر در مراسم باید حداقل سه روز قبل از برگزاری مراسم باطلاع وزارت کشور برسد و با موافقت قبلی و کتبی وزارت کشور صورت گیرد.
ماده 34 – مسئول انتظامات داخلی باید پس از خاتمه مراسم اعم از راهپیمائی یا سخنرانی گزارشی از مراسم بضمیمه نوار سخنرانیها بوزارت کشور تسلیم نماید.
ماده ۳۵ –
[اصلاحی ۱۳۷۸/۱۲/۱۸]
[اصلاحی ۱۳۷۹/۴/۸]
صدور اجازه کتبی تشکیل اجتماعات به عهده وزارت کشور است و برگزاری راهپیمایی منوط به اطلاع وزارت کشور و عدم حمل سلاح و تشخیص کمیسیون ماده (۱۰) قانون مبنی بر مخل نبودن انجام راهپیمایی به مبانی اسلام میباشد.
تبصره – کلیه موارد تذکر داده شده در اجازه‌نامه وزارت کشور لازم الاجرا میباشد.
ماده 36 – در شهرستانها فرمانداری محل مدارک لازم جهت برگزاری راهپیمائی یا سخنرانی یا تشکیل اجتماعات را دریافت کرده و همراه اظهارنظر خود باستانداری مربوطه ارسال مینماید و استانداری بنو به خود آنرا با اظهارنظر صریح بمنظور اتخاذ تصمیم نهائی بوزارت کشور منعکس مینماید.
فصل چهارم – اقلیتهای دینی
ماده 37 – متقاضیان تشکیل انجمن اقلیتهای دینی موضوع اصل 13 قانون اساسی باید همگی از اعضای یک اقلیت شناخته شده باشند.
ماده 38 – در مرامنامه تشکیل انجمن باید اهداف کاملاً مشخص و در برگیرنده حل مشکلات و مسائل دینی فرهنگی، اجتماعی و رفاهی ویژه آن اقلیت باشد.
تبصره 1 – مسائل دینی شامل موارد زیر میباشد:
الف – برگزاری مراسم مذهبی عادی
ب – برگزاری جشنها و اعیاد و مراسم سوگواری مذهبی
ج – برگزاری سخنرانیها و یا سمینارهای تبلیغی
د – نشر کتب و مقالات و مجلات مذهبی
هـ – دعوت از مبلغین مذهبی سایر کشورها
و – تعمیر معابد و امکنه مقدسه
تبصره 2 – بررسی مسائل فرهنگی شامل موارد زیر میباشد.
الف – نشر زبان خاص مربوط بخود از طریق تشکیل کلاسهای خصوصی و نشریه
ب – ایجاد مدارس و سایر موسسات فرهنگی مانند چاپخانه، زبانکده و هنرکده
تبصره 3 – بررسی مسائل اجتماعی شامل موارد زیر میباشد.
الف – ایجاد صندوق و موسسات خیریه
ب – ایجاد مراکز درمانی
ج – ایجاد تعاونیهای تولید و توزیع
د – ایجاد مهد کودک و مراکز نگهداری سالمندان
هـ – ایجاد باشگاههای ورزشی و تفریحات سالم
و – برگزاری مراسم و اعیاد قومی
ز – انجام گردشهای علمی، تفریحی و مذهبی
ماده 39 – کلیه موارد مطرح شده در ماده 38 و تبصره های ذیل آن نباید ناقض قوانین و مقررات مملکتی باشد و تشخیص انطباق یا عدم آن بعهده کمیسیون ماده 10 قانون احزاب میباشد.
ماده 40 – اساسنامه انجمن اقلیتهای دینی علاوه بر شرایط قید شده در تبصره 3 ماده 3 آئین نامه اجرائی قانون احزاب باید در برگیرنده نکات زیر باشد.
الف – رابطه انجمن با سایر اقلیتهای دینی
ب – رابطه انجمن با گروهها و احزاب سیاسی کشور
ج- رابطه انجمن با همکیشان سایر کشورها
د – رابطه انجمن با همکیشان خارجی مقیم ایران
هـ – رابطه انجمن با همکیشان ایرانی مقیم خارج
ماده 41 – انجمنهای مذاهب مختلف یا اقلیت میتوانند تشکیل یک انجمن مشترک دهند.
نخست وزیر – میرحسین موسوی