ماده واحده
پروتکل اصلاحی کنوانسیون مربوط به تالابهای مهم بین‌المللی به ویژه تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی (کنوانسیون رامسر) مشتمل بر ۷ ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه الحاق دولت به آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پروتکل اصلاحی و یک ضمیمه در جلسه روز سه شنبه چهاردهم خردادماه یک هزار و سیصد و شصت و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۴.۳.۲۵ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی
پروتکل اصلاحی کنوانسیون تالابهای مهم بین‌المللی به ویژه تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی
طرفهای متعاهد با در نظر گرفتن این که برای اجرای مؤثر کنوانسیون تالابهای مهم بین‌المللی به ویژه تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی که در تاریخ سیزدهم بهمن ماه ۱۳۴۹ هجری شمسی برابر با پنجم ذی‌الحجه ۱۳۹۰ هجری قمری مطابق با دوم فوریه ۱۹۷۱ میلادی در رامسر به امضاء رسید (و از این به بعد کنوانسیون نامیده خواهد شد) افزایش تعداد طرفهای متعاهد ضروری می‌باشد.
با آگاهی از این که افزودن برگردانهای زبانهای معتبر موجب تسهیل شرکت گسترده‌تر در کنوانسیون می‌باشد.
نظر به این که در متن کنوانسیون آئین اصلاحی آن ملحوظ نگردیده و بدین جهت اصلاح متن را در صورت لزوم دشوار می‌سازد، به شرح زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – ماده ذیل بین ماده ۱۰ و ماده ۱۱ کنوانسیون گنجانده خواهد شد.
ماده ۱۰ مکرر-
1 – این کنوانسیون را می‌توان در اجلاس طرفهای متعاهد به منظور اصلاح آن بر طبق این ماده اصلاح کرد.
2 – هر یک از طرفهای متعاهد می‌توانند پیشنهاد اصلاح کنوانسیون را بدهند.
3 – متن هر اصلاحیه پیشنهادی و دلایل آن به اطلاع سازمان یا دولتی که طبق کنوانسیون عهده‌دار انجام وظایف دفتر دائمی می‌باشد (و از این به بعد‌دفتر نامیده می‌شود) رسانیده شده و دفتر مزبور نیز فوراً آن را به کلیه طرفهای متعاهد ابلاغ خواهد کرد.
طرفهای متعاهد در ظرف سه ماه از تاریخ اعلام اصلاحات به آنها توسط دفتر، نظرات خود را در مورد متن ( اصلاحی) جهت دفتر مذکور ارسال خواهند‌داشت. دفتر بلافاصله بعد از آخرین روز تسلیم نظرات، کلیه نظرات ارسال شده تا آن تاریخ را جهت طرفهای متعاهد خواهد فرستاد.
4 – اجلاس طرفهای متعاهد جهت بررسی اصلاحیه اعلام شده بر طبق بند ۳، از سوی دفتر و بنا به درخواست کتبی یک سوم طرفهای متعاهد تشکیل خواهد شد. دفتر در مورد زمان و محل برگزاری این اجلاس با طرفهای متعاهد به تبادل نظر خواهد پرداخت.
5 – اصلاحات با اکثریت دو سوم آراء طرفهای متعاهد حاضر و رأی دهنده به تصویب خواهد رسید.
6 – هر اصلاحیه تصویب شده در مورد طرفهای متعاهدی که آن را بپذیرند از نخستین روز چهارمین ماه پس از تاریخی که دو سوم طرفهای متعاهد اسناد پذیرش خود را به مرجع نگهدارنده تسلیم نموده‌اند، لازم‌الاجرا خواهد شد. برای هر طرف متعاهدی که سند پذیرش خود را پس از تاریخ تودیع اسناد پذیرش از سوی دو سوم طرفهای متعاهد، تسلیم نماید، اصلاحیه از نخستین روز چهارمین ماه متعاقب تاریخ تسلیم سند پذیرش آن طرف لازم‌الاجرا خواهد گردید.
ماده ۲ – در شهادت‌نامه متعاقب ماده ۱۲ کنوانسیون عبارت “در صورت هر گونه تباین، متن انگلیسی معتبر خواهد بود” حذف گردیده و به جای آن عبارت “کلیه متون متساویاً معتبر خواهند بود” گنجانده خواهد شد.
ماده ۳ – متن تجدید نظر شده نسخه اصلی کنوانسیون به زبان فرانسه، در پیوست این پروتکل نقل شده است.
ماده ۴ – این پروتکل از تاریخ دوازدهم آذر ماه ۱۳۶۱ هجری شمسی برابر با هفدهم صفر ۱۴۰۳ هجری قمری مطابق با سوم دسامبر ۱۹۸۲ میلادی در مقر سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در پاریس برای امضاء مفتوح بود.
ماده ۵ –
1 – هر دولت مذکور در بند ۲ ماده ۹ کنوانسیون می‌تواند از طریق ذیل به شمار طرفهای متعاهد این پروتکل بپیوندد.
الف – امضاء کنوانسیون بدون شرط تصویب، پذیرش یا قبول.
ب – امضای موکول به تصویب، پذیرش یا قبول که متعاقب آن صورت گیرد.
ج – الحاق.
2 – تصویب، پذیرش، قبول یا الحاق از طریق تسلیم سند تصویب، پذیرش، قبول یا الحاق نزد مدیر کل سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد (که از این پس “مرجع نگهدارنده” نامیده خواهد شد) صورت خواهد گرفت.
3 – هر دولتی که پس از لازم‌الاجرا شدن این پروتکل در شمار طرفهای متعاهد کنوانسیون درآید، به منزله یکی از طرفهای متعاهد کنوانسیون به صورت اصلاح شده توسط این پروتکل تلقی خواهد شد مگر آنکه به هنگام امضاء یا تودیع سند موضوع ماده ۹ کنوانسیون نظر دیگری ابراز نموده باشد.
4 – هر دولتی که بدون ظرفیت در کنوانسیون در شمار طرفهای متعاهد این پروتکل در آید، از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این پروتکل نسبت به آن دولت در زمره طرفهای متعاهد کنوانسیون به صورت اصلاح شده توسط پروتکل حاضر تلقی خواهد شد.
ماده ۶ –
1 – این پروتکل از نخستین روز چهارمین ماه پس از تاریخی که دو سوم دولی که در روز افتتاح این پروتکل برای امضاء جزو طرفهای متعاهد کنوانسیون محسوب می‌شده‌اند، پروتکل را بدون شرط تصویب، پذیرش یا قبول امضاء و یا به تودیع سند تصویب، پذیرش یا قبول یا الحاق مبادرت نمایند لازم‌الاجرا خواهد گردید.
2 – در خصوص هر دولتی که به شیوه مذکور در بندهای ۱ و ۲ ماده ۵ فوق‌الاشعار و پس از لازم‌الاجرا شدن پروتکل به صورت یکی از طرفهای متعاهد آن در آید پروتکل حاضر از تاریخ امضای بدون شرط تصویب، پذیرش یا قبول و یا تصویب، پذیرش، قبول یا الحاق توسط دولت مزبور، لازم‌الاجرا خواهد گردید.
3 – در خصوص هر دولتی که به شیوه مذکور در بندهای ۱ و ۲ ماده ۵ فوق‌الاشعار در برهه زمانی بین تاریخ مفتوح شدن این پروتکل برای امضاء و تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن به شمار طرفهای متعاهد این پروتکل بپیوندد، پروتکل حاضر از تاریخ تعیین شده در بند ۱ فوق لازم‌الاجرا خواهد شد.
ماده ۷ –
1 – نسخه اصلی این پروتکل که به زبانهای انگلیسی و فرانسه بوده و هر دو متن متساویاً معتبر می‌باشند به مرجع نگهدارنده تسلیم خواهد شد. مرجع نگهدارنده نسخ گواهی شده هر یک از این دو متن را جهت کلیه دولی که این پروتکل را امضاء یا اسناد الحاق آن را تودیع نموده‌اند، ارسال خواهد کرد.
2 – مرجع نگهدارنده در اسرع وقت ممکنه مراتب زیر را به کلیه طرفهای متعاهد کنوانسیون و کلیه دولی که پروتکل حاضر را امضاء نموده یا بدان ملحق شده‌اند اطلاع خواهد داد:
الف – امضاکنندگان پروتکل.
ب – تودیع اسناد تصویب، پذیرش یا قبول این پروتکل.
ج – تسلیم اسناد الحاق به این پروتکل.
د – تاریخ لازم‌الاجرا شدن این پروتکل.
3 – پس از لازم‌الاجرا شدن پروتکل حاضر، مرجع نگهدارنده آنرا طبق ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد نزد دبیر خانه سازمان ملل به ثبت خواهد رسانید.
بنا به مراتب فوق، امضاکنندگان زیر که دارای اختیارات لازم جهت امضاء می‌باشند پروتکل حاضر را امضاء نمودند.
تنظیم شده در پاریس به تاریخ دوازدهم آذر ماه ۱۳۶۱ هجری شمسی برابر با هفدهم صفر ۱۴۰۳ هجری قمری مطابق به سوم دسامبر ۱۹۸۲ میلادی.
ضمیمه
متن اصلاح شده نسخه اصلی فرانسه کنوانسیون راجع به تالابهای مهم بین‌المللی بخصوص تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی
طرفهای متعاهد با علم به همبستگی انسان با محیط زیست خود و با توجه به فعل و انفعالات اساسی اکولوژیک تالابها به عنوان تنظیم‌کننده رژیم آبها و به عنوان محل رشد نباتات بومی و زیستگاه حیوانات مخصوص به این مناطق بالاخص پرندگان آبزی با اعتقاد به این که تالابهای از نظر اقتصادی و‌فرهنگی و علمی و تفریحی منبع پر ارزشی است که انهدام آنها جبران‌ناپذیر است.
با تمایل به جلوگیری از تجاوز تدریجی به این تالابها و انهدام آنها در زمان حاضر و در آینده با علم به این که پرندگان آبزی طی مهاجرت‌های فصلی ممکن است از مرز کشورها عبور نمایند و بدین لحاظ باید به عنوان یک منبع بین‌المللی تلقی گردند.
با اطمینان به این که حفظ و حراست تالابها و نباتات و حیوانات آن ممکن است با توأم نمودن سیاستهای ملی واقع‌بینانه با اقدامات بین‌المللی هماهنگ تأمین گردد.
نسبت به مقررات زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – از لحاظ کنوانسیون حاضر تالابها شامل مردابها و باتلاقها و لجن‌زارها یا آبهای طبیعی یا مصنوعی اعم از دائمی یا موقت است که آبهای شیرین، تلخ یا شور در آن به صورت راکد یا جاری یافت شود، از آن جمله است آبهای دریا که عمق آنها در پائین‌ترین نقطه جزر از شش متر تجاوز ننماید.
2 – از لحاظ کنوانسیون حاضر پرندگان آبزی پرندگانی هستند که از نظر اکولوژی با تالابها پیوستگی دارند.
ماده ۲ –
1 – هر یک از طرفهای متعاهد مکلف است تالابهای حائز اهمیت سرزمین خود را که باید در فهرست تالابهای مهم بین‌المللی (که ذیلاً فهرست نامیده می‌شود) درج شود تعیین نماید. لیست مزبور در دفتری که به موجب ماده ۸ تأسیس می‌شود نگهداری خواهد شد.
حدود هر یک از تالابها باید به طور‌دقیق مشخص گردیده و در نقشه‌ای ترسیم شود. حدود مزبور ممکن است شامل مناطق ساحلی و یا کرانه‌های مجاور تالابها و جزیره‌ها و یا قسمتهایی از آب دریا که در تالابها محاط بوده و عمق آنها در پائین‌ترین نقطه جزر بالاتر از شش متر است باشد بالاخص هنگامی که این تالابها و جزیره‌ها و یا آبهای دریا از نظر محل زیست پرندگان آبزی حائز اهمیت است.
۲ – تالابهایی که در فهرست درج خواهد شد باید بر اساس اهمیت بین‌المللی آنها از نظر اکولوژی، گیاه‌شناسی، حیوان‌شناسی، دریاچه‌شناسی و‌آب‌شناسی انتخاب گردد.
تالابهایی که برای زیست پرندگان آبزی در تمام فصول حائز اهمیت است در آغاز فهرست درج خواهد شد.
۳ – درج یک تالاب در فهرست به حقوق محفوظه حاکمیت طرف متعاهدی که تالاب در سرزمین او واقع شده لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت.
۴ – هر یک از طرفهای متعاهد به هنگام امضاء و تودیع اسناد تصویب کنوانسیون یا الحاق به آن، طبق مقررات ماده ۹، لااقل یک تالاب را که باید نام آن در فهرست درج شود، تعیین خواهد کرد.
۵ – طرفهای متعاهد حق خواهند داشت تالابهای دیگری را که در سرزمینشان واقع است به فهرست اضافه نموده یا وسعت تالابهای مندرج در فهرست را افزایش دهند و یا به علل فوری که متضمن منافع ملی است تالابهایی را از فهرست حذف نمایند و یا وسعت تالابهای مندرج در فهرست را محدود نمایند. طرفین در اسرع وقت ممکن این تغییرات را به اطلاع سازمان یا دولتی که مسئولیت وظایف دفتر دائمی موضوع ماده ۹ به او محول است خواهند رسانید.
۶ – هر یک از طرفهای متعاهد مسئولیت‌های خود را در زمینه بین‌المللی جهت حفظ و حراست و مراقبت و بهره‌برداری صحیح از پرندگان آبزی مهاجر چه از نظر تعیین تالابهای واقع در سرزمین خود که باید در فهرست درج شود و چه از نظر اعمال حق خود نسبت به تغییر دادن مندرجات فهرست مورد توجه قرار خواهد داد.
ماده ۳ – طرفهای متعاهد موظف هستند نقشه‌های اصلاحی تالابها را به نحوی تنظیم نموده و به مورد اجرا گذارند که حفظ و حراست تالابهای مندرج در فهرست و حتی‌المقدور بهره‌برداری صحیح از آنها را در سرزمین خود تسهیل نماید.
2 – هر یک از طرفهای متعاهد تدابیر لازم را جهت کسب اطلاع در اسرع وقت ممکن از تغییرات شرایط اکولوژی که بر اثر تحولات تکنولوژیک آلودگی یا سایر تصرفات انسانی در تالابهای واقع در سرزمین خود و مندرج در فهرست پدید آمده یا در شرف پدید آمدن می‌باشد و یا وقوع آن امکان‌پذیر است اتخاذ خواهد نمود.
اطلاعات مربوط به این نوع تغییرات بلافاصله در اختیار سازمان یا دولتی که مسئول امور دفتر دائمی مذکور در ماده ۸ می‌باشد قرار خواهد گرفت.
ماده ۴ –
1 – هر یک از طرفهای متعاهد تسهیلات لازم جهت حفاظت تالابها و پرندگان آبزی را با ایجاد قرق‌های طبیعی در منطقه تالابها اعم از این که در فهرست درج شده و یا نشده باشند فراهم و به نحو مقتضی از آنها نگهداری خواهد کرد.
2 – هر گاه یکی از طرفهای متعاهد در مواردی که منافع ملی او فوراً ایجاب می‌کند تالابی را که در فهرست درج شده است حذف نماید و یا وسعت آن را کاهش دهد مکلف است تا حد امکان کمبود حاصله در این تالابها را جبران و بالاخص قرق‌های طبیعی دیگری را به میزانی معادل با محل زیست قبلی برای پرندگان آبزی و حمایت از آنها در همان منطقه یا در محل دیگر ایجاد نماید.
3 – طرفهای متعاهد تحقیق و مبادله اطلاعات و نشریات مربوط به تالابها و نباتات و حیوانات بومی آن را تشویق خواهند نمود.
4 – طرفهای متعاهد با اعمال مدیریت صحیح کوشش خواهند نمود تعداد پرندگان آبزی را در تالابهای مربوطه افزایش دهند.
5 – طرفهای متعاهد تدابیر لازم جهت تربیت پرسنل ذیصلاحیت به منظور تحقیق در امور تالابها و اداره و حفاظت آنها اتخاذ خواهند نمود.
ماده ۵ – طرفهای متعاهد درباره اجرای وظایف ناشی از کنوانسیون حاضر بالاخص در مورد تالابی که در سرزمینهای بیش از یک طرف متعاهد واقع است و یا در موردی که یک حوضچه آب بین چند طرف متعاهد تقسیم شده است با یکدیگر مشورت خواهند نمود. در عین حل طرفهای متعاهد در زمینه هم آهنگ نمودن و حمایت مجدانه از سیاست و مقررات فعلی و آتی خود مربوط به حفظ و حراست تالابها و نباتات حیوانات بومی آنها اهتمام خواهند نمود.
ماده ۶ –
1 – در مواردی ضروری طرفهای متعاهد کنفرانسهایی درباره حفظ و حراست تالابها و پرندگان آبزی تشکیل خواهند داد.
۲ – این کنفرانسها جنبه مشورتی داشته و بالاخص در موارد ذیل صلاحیت خواهند داشت:
الف – بحث در مورد نحوه اجرای کنوانسیون.
ب – بحث در مورد اضافات و تغییراتی که باید در فهرست منظور گردد.
ج – بررسی اطلاعاتی که طبق بند ۲ ماده ۳ راجع به تغییرات وارده در شرایط اکولوژی تالابهای مندرج در فهرست تسلیم شده است.
د – ارائه توصیه‌های عام یا خاص به طرفهای متعاهد در مورد حفاظت و اداره و بهره‌برداری صحیح از تالابها و نباتات و حیوانات بومی آنها.
ه – ارائه در خواست به سازمانهای بین‌المللی ذیصلاحیت جهت تنظیم گزارش آمار درباره امور بین‌المللی تالابها.
۳ – طرفهای متعاهد ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که مسئولین اداره تالابها در هر مقام، از توصیه‌های کنفرانسها درباره حفاظت و بهره‌برداری صحیح از تالابها و نباتات و حیوانات بومی آنها اطلاع یافته و توصیه‌های فوق‌الذکر را مورد توجه قرار دهند.
ماده ۷ –
1 – طرفهای متعاهد در هیأتهای نمایندگی خود برای شرکت در این کنفرانسها اشخاصی را انتخاب خواهند کرد که از نظر معلومات و تجارب مکتسبه ضمن اشتغالات علمی و اداری و یا اشتغالات مربوطه دیگر متخصص امور مربوط به تالابها یا پرندگان آبزی باشند.
۲ – نماینده هر یک از طرفهای متعاهد که در کنفرانسهای شرکت می‌کند حق یک رأی خواهد داشت. توصیه‌ها با اکثریت ساده آراء رأی‌دهندگان تصویب خواهد شد مشروط بر این که لااقل نصف نمایندگان طرفهای متعاهد در رأی‌گیری شرکت نمایند.
ماده ۸ –
1 – اتحادیه بین‌المللی برای حفظ و حراست طبیعت و منابع طبیعی امور دفتر دائمی را به موجب مفاد این کنوانسیون و تا زمانی که یک سازمان دیگر یا یک دولت با اکثریت دو سوم آراء کلیه طرفهای متعاهد برای تصدی آن تعیین نشده است به عهده خواهد گرفت.
۲ – اهم وظایف دفتر دائمی عبارت است از:
الف – اعطاء کمک برای دعوت و تشکیل کنفرانس موضوع ماده ۶.
ب – تهیه فهرست تالابهای مهم بین‌المللی و کسب اطلاعات از طرفهای متعاهد طبق بند ۵ ماده ۲ در مورد افزایش و توسعه و حذف یا محدود کردن تالابهای مندرج در فهرست.
ج – کسب اطلاعات پیش‌بینی شده، طبق بند ۲ ماده ۳، از طرفهای متعاهد در مورد هر نوع تغییرات شرایط اکولوژی تالابهای مندرج در فهرست.
د – ارائه اطلاعات به کلیه طرفهای متعاهد درباره هر گونه تغییرات وارده در فهرست و یا در خصوصیات تالابهای مندرج در آن و اخذ تدابیر لازم به منظور طرح این مسائل در کنفرانس آینده.
ه – ارائه توصیه‌های کنفرانسها به طرف متعاهد ذینفع در مورد تغییرات وارده در فهرست و در خصوصیات تالابهای مندرج آن.
ماده ۹ –
1 – کنوانسیون برای مدت نا محدود جهت امضاء مفتوح خواهد بود.
2 – هر یک از اعضای سازمان ملل متحد و یا هر یک از سازمانهای تخصصی آن یا آژانس بین‌المللی نیروی اتمی و یا اعضایی که به دیوان بین‌المللی دادگستری ملحق شده‌اند می‌توانند با احراز هر یک از شرایط ذیل طرف متعاهد این کنوانسیون واقع گردند:
الف – امضای کنوانسیون بدون قید تصویب.
ب – امضای کنوانسیون با قید تصویب و انجام این قید.
ج – الحاق به کنوانسیون.
3 – تصویب یا الحاق تودیع اسناد تصویب یا الحاق نزد مدیر کل یونسکو که ذیلاً “نگهدارنده” خوانده می‌شود انجام خواهد شد.
ماده ۱۰ –
1 – کنوانسیون چهار ماه پس از آنکه هفت دولت طبق مقررات بند ۲ ماده ۹ طرف متعاهد آن گردیدند لازم‌الاجرا خواهد شد.
2 – سپس کنوانسیون نسبت به هر یک از طرفهای متعاهد چهار ماه پس از امضای بدون شرط تصویب آن یا تودیع اسناد تصویب یا الحاق لازم‌الاجرا خواهد شد.
ماده ۱۱ –
1 – مدت اعتبار کنوانسیون نامحدود است.
2 – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند پنج سال پس از تاریخی که کنوانسیون نسبت به آن طرف متعاهد لازم‌الاجرا شده است با تسلیم اطلاعیه‌ای به سازمان نگهدارنده کنوانسیون را فسخ نماید. این فسخ چهار ماه پس از تاریخ وصول اطلاعیه توسط سازمان نگهدارنده نافذ خواهد بود.
ماده ۱۲
1 – سازمان نگهدارنده در اسرع وقت ممکن اطلاعات ذیل را به کلیه دولتهایی که کنوانسیون را امضاء نموده یا به آن ملحق شده‌اند اعلام خواهند نمود:
الف – امضای کنوانسیون.
ب – تودیع اسناد تصویب کنوانسیون.
ج - تودیع اسناد الحاق به کنوانسیون.
د – تاریخ لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون.
ه – اطلاعیه‌های مربوط به فسخ کنوانسیون
۲ – پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون سازمان نگهدارنده آن را طبق اصل ۱۰۲ منشور سازمان ملل در دبیرخانه سازمان ملل به ثبت خواهد رسانید.
بنا به مراتب امضاکنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند کنوانسیون حاضر را امضاء نمودند.
کنوانسیون در یک نسخه اصلی به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسه و روسی که نسخه انگلیسی آن در مورد اختلاف نظر در تفسیر مناط اعتبار خواهد بود نزد سازمان نگهدارنده سپرده خواهد شد. سازمان مذکور رونوشت‌های مصدق آن را به کلیه طرفهای متعاهد تسلیم خواهد نمود.