ماده ۱ – ماده ۱ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی و تبصره آن به صورت زیر اصلاح می‌گردد و ۸ تبصره جدید به عنوان تبصره‌های ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ به آن الحاق می‌گردد.
ماده ۱ – کلیه افراد ایرانی با تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر که پس از تاریخ
1367.۴.۱ از مراکز آموزش عالی گروه پزشکی (دولتی و غیر دولتی) در‌داخل و یا خارج
از کشور فارغ‌التحصیل شده یا می‌شوند و خدمت آنان از سوی وزارت بهداشت، درمان و
آموزش پزشکی مورد نیاز اعلام می‌گردد‌مکلفند حداکثر مدت ۵ سال اول پس از فراغت از
تحصیل خود را در داخل کشور و در مناطق مجاز به ترتیبی خدمت نمایند که در هر حال سه
پنجم آن‌در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیلات تابعه آن انجام پذیرد.
تبصره ۱ – نحوه و مدت شمول این قانون در مورد مشمولین موضوع ماده فوق برای مدتی
کمتر از ۵ سال بر حسب نوع مدرک تحصیلی، محرومیت‌نقاط (شهر، بخش ، روستا) به تفصیل
آیین‌نامه‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف مدت ۲ ماه پس از تصویب این قانون توسط وزارت
بهداشت، درمان و‌آموزش پزشکی و تهیه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره ۲ – منظور از مناطق غیر مجاز در این قانون، شهرهای تهران بزرگ (تهران،
اسلام‌شهر، شهر ری، شمیرانات، و لواسانات) ، ورامین، کرج، شهریار،قزوین، مشهد،
تبریز، شیراز، اصفهان می‌باشد.
تبصره ۳ – در صورتی که نیازهای بهداشتی درمانی تعدادی از نقاط مجاز موضوع این
قانون از نظر نیروی انسانی بهداشتی درمانی تأمین گردد، آن گونه‌نقاط می‌توانند با
تشخیص وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از شمول نقاط مجاز موضوع این قانون مستثنی گردند.
تبصره ۴ – خدمت آن عده از مشمولین موضوع ماده فوق که از مدرک تحصیلی در رشته‌های
علوم پایه پزشکی و پیراپزشکی و فوق تخصص در دیگر‌رشته‌ها برخوردار می‌باشند، در
واحدهای بهداشتی، درمانی و آموزش دولتی شهرهای غیر مجاز موضوع این قانون بلااشکال است.
تبصره ۵ – کسانی که خدمت موضوع این قانون را به انجام رسانند و همچنین کسانی که
دارای پروانه دائم پزشکی بوده و یا واجد شرایط تحصیل پروانه‌دائم می‌باشند در
صورتی که مدارک تحصیلی جدیدی اخذ نمایند مشمول خدمات موضوع این قانون نمی‌باشند.
تبصره ۶ – دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور می‌توانند اعضاء هیأت علمی مورد
نیاز خود را از طریق استفاده از قانون نحوه تأمین هیأت علمی‌مورد نیاز دانشگاهها و
مؤسسات آموزش عالی کشور مصوب ۱۳۶۵.۳.۱ و قانون نحوه تشکیل پیام‌آوران بهداشت مصوب
1369.۹.۲۰ مجلس‌شورای اسلامی تأمین نمایند مشروط بر این که آن گونه اعضاء هیأت
علمی یک سال اول خدمت قانونی خود را در نقاط مجاز موضوع این قانون انجام‌دهند.
تبصره ۷ – پزشکان عمومی ذکور مشمول موضوع ماده فوق موظفند یک سال از خدمات قانونی
خود را در مراکز بهداشتی و درمانی روستاها و‌بخشهای کشور انجام دهند.
تبصره ۸ – مراکز تحقیقاتی دارویی و آزمایشگاههای کنترل و کارخانجات داروسازی
مستقر در مناطق غیر مجاز موضوع این قانون می‌توانند با موافقت‌معاونین دارویی و
پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حسب مورد از خدمات قانونی داروسازان
مشمول ماده فوق استفاده نمایند،خدمات قانونی آن گونه مشمولین از نظر محاسبه خدمات
خارج از مرکز و امتیاز مشابه سایر واحدهای آموزشی و پژوهشی همان نقاط مربوطه خواهد‌بود.
تبصره ۹ – مستخدمین رسمی دولت مشمولین موضوع ماده فوق که متعهد خدمت در سایر وزارتخانه‌ها و سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی مربوطه هستند موظفند قبل از انجام خدمت مورد تعهد خود در دستگاه مربوطه، خدمات قانونی موضوع این قانون را انجام دهند.
ماده ۲ – تبصره ماده ۵ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
تبصره – مشمولین موضوع این قانون مادام که خدمات قانونی خود را شروع ننموده‌اند مجاز به دخالت در امور پزشکی نمی‌باشند.
ماده ۳ – ماده ۶ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی به شرح زیر اصلاح می‌گردد و تبصره‌های ۱ و ۲ آن و ممنوعیت خروج از کشور موضوع ماده ۷ قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و دندانپزشکان و داروسازان مصوب ۱۳۶۰.۳.۴ لغو می‌گردد.
ماده ۶ – تحویل مدرک تحصیلی و ریزنمرات و صدور هر گونه تأییدیه و گواهینامه فارغ‌التحصیلی برای مشمولان موضوع این قانون، مادامی که خدمات موضوع این قانون را انجام نداده باشند مجاز نمی‌باشد.
ماده ۴ – تبصره ۱ ماده ۷ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی لغو می‌گردد و تبصره‌های ۲ و ۳ آن به ترتیب به تبصره‌های ۱ و ۲ تغییر می‌یابند.
ماده ۵ – ماده زیر با سه تبصره به عنوان ماده ۱۰ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد.
ماده ۱۰ – به موجب این قانون به دانشگاههای علوم پزشکی و سازمانهای منطقه‌ای
بهداشت و درمان استانها که در تأمین کادر پزشکی و پیراپزشکی مورد نیاز درمانگاههای
اورژانس و بخشهای اورژانس شهرستانها با اشکال روبرو شوند اجازه داده می‌شود تا با
همکاری نظام پزشکی محل نسبت به‌تأمین کادر پزشکی و پیراپزشکی مورد نیاز واحدهای
فوق‌الذکر شهرستان مربوطه از کادر پزشکی و پیراپزشکی مقیم آن شهرستان (شاغل در
بخش‌دولتی و غیر دولتی) اقدام نمایند.
تبصره ۱ – آن عده از مشمولین موضوع ماده فوق که بر اساس تشخیص نظام پزشکی مرکز
استان مربوطه اشتغال به حرفه پزشکی نداشته و یا به دلیل‌بیماری قادر به همکاری با
درمانگاهها و بخشهای اورژانس موضوع ماده فوق نباشند از شمول ماده فوق مستثنی خواهند بود.
تبصره ۲ – با متخلفین از موضوع ماده فوق بر اساس ضوابط و مقررات انتظامی نظام پزشکی رفتار خواهد شد.
تبصره ۳ – آیین‌نامه اجرایی ماده فوق ظرف مدت ۲ ماه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۶ – ماده زیر با یک تبصره به عنوان ماده ۱۱ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۱ – سابقه کار اجرایی و قانونگذاری و اسارت مشمولین موضوع این قانون و
قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و دندانپزشکان و داروسازان مصوب ۱۳۶۰.۳.۴
مجلس شورای اسلامی به شرح زیر جزو مدت خدمات قانونی مقرر شده در این قانون و قانون
اصلاح خدمت خارج از‌مرکز فوق‌الذکر محسوب می‌گردد.
الف – هر سال سابقه اسارت آزادگان مشمول خدمات قانونی فوق‌الذکر معادل انجام دو
سال خدمت قانونی مقرر شده در قوانین مذکور خواهد بود.
ب – هر یک سال سابقه خدمت مشمولین قانونی فوق‌الذکر در مسئولیتهای مختلف اجرایی
(حداقل در مسئولیت مدیر کلی یا سرپرستی اداره کل استان، ریاست یا سرپرستی سازمان
یا نهاد انقلابی استان بودن) معادل انجام خدمت قانونی مقرر شده در قوانین مذکور خواهد بود.
ج – هر یک سال سابقه خدمت مشمولین خدمات قانونی فوق‌الذکر در امر قانونگذاری معادل
انجام یک سال خدمت قانونی مقرر شده در قوانین مذکور‌خواهد بود.
تبصره – منظور از سوابق اسارت و کار اجرایی و قانونگذاری مقرر شده در ماده فوق
شامل سوابقی است که مشمولین خدمات قانونی مذکور پس از‌پیروزی انقلاب اسلامی در امور فوق‌الذکر داشته‌اند.
ماده ۷ – ماده زیر با دو تبصره به عنوان ماده ۱۲ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۲ – مشمولین قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و دندانپزشکان و
داروسازان مصوب ۱۳۶۰.۳.۴ مجلس شورای اسلامی می‌توانند از تسهیلات و مزایای مقرر
شده در قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷.۱.۳۰ مجلس شورای اسلامی و
اصلاحیه‌ها و الحاقیه‌های بعدی آن استفاده نمایند و نیز خدمات قانونی خود را حسب
مورد در نقاط مجاز مذکور در مواد ۱ و ۲ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان
مصوب۱۳۶۷.۱.۳۰ مجلس شورای اسلامی و اصلاحیه‌ها و الحاقیه‌های بعدی آن انجام دهند.
تبصره ۱ – خدمات قبلی مشمولین قانون خدمت خارج از مرکز پزشکان و پیراپزشکان و
داروسازان به قوت خود باقی است و جزو خدمات قانونی آنها‌محسوب می‌گردد.
تبصره ۲ – مدت خدمت خارج از مرکز آن عده از مشمولین تبصره ماده ۶ قانون اصلاح
خدمت خارج از مرکز پزشکان و پیراپزشکان و دندانپزشکان و داروسازان مصوب ۱۳۶۰.۳.۴
مجلس شورای اسلامی که بخواهند خدمت خارج از مرکز خود را در نقاط موضوع ماده ۲ این
قانون (نقاط غیر مجاز این قانون) انجام دهند از ۳ سال به حداکثر ۵ سال اصلاح می‌گردد.
ماده ۸ – ماده زیر با یک تبصره به عنوان ماده ۱۳ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۳ – مشمولین قانون راجع به استفاده از خدمات پزشکان و دندانپزشکانی که موفق
به گذراندن امتحان نهایی در وزارت فرهنگ و آموزش عالی و‌اخذ مدارک لازم نشده‌اند
مصوب ۱۳۵۸.۱۰.۲۹ شورای انقلاب اسلامی، فارغ‌التحصیل در رشته تخصصی مربوطه محسوب
می‌گردند و از مزایای مقرر شده برای سایر فارغ‌التحصیلان رشته همطراز بهره‌مند
خواهند شد و حسب مورد با توجه به تاریخ اتمام دوره تخصصی مربوطه مشمول انجام
خدمت‌قانونی مقرر در این قانون یا قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و
دندانپزشکان و داروسازان مصوب ۱۳۶۰.۳.۱۴ مجلس شورای اسلامی‌خواهند شد.
تبصره – آن عده از مشمولین ماده فوق که قبل از تصویب این قانون پروانه دائم پزشکی
اخذ نموده‌اند و مایلند از تسهیلات و مزایای ماده فوق استفاده‌نمایند موظف به
انجام حداقل یک سال خدمت در نقاط مجاز موضوع این قانون می‌باشند.
ماده ۹ – ماده زیر به عنوان ماده ۱۴ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد.
ماده ۱۴ – به موجب این قانون فارغ‌التحصیلان رشته‌های گروه پزشکی خارج از کشور با
توجه به نوع مدرک تحصیلی و مدت استفاده از ارز و دیگر‌خدمات دولتی مشمول انجام
خدمات قانونی موضوع این قانون و قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و
دندانپزشکان و داروسازان مصوب۱۳۶۰.۳.۴ مجلس شورای اسلامی به شرح زیر خواهند شد:
الف – پزشکان و دندانپزشکان و داروسازانی که دارای مدرک تخصصی در یکی از رشته‌های
مربوطه می‌باشند و خدمت وظیفه عمومی را انجام داده یا‌از انجام آن معاف هستند و در
طول تحصیل خود در خارج از کشور از مزایای ارز دولتی برخوردار نبوده‌اند از انجام
خدمات موضوع این قانون معاف‌خواهند بود و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجاز
است پروانه دائم پزشکی برای آنان صادر نماید.
ب – آن عده از پزشکان و دندانپزشکان و داروسازانی که بر اساس ضوابط کشورهای محل
تحصیل، متخصص در یکی از رشته‌های مربوطه شناخته‌می‌شوند لکن به هنگام ارزشیابی
مدارک تحصیلی آنان نیاز به تکمیل دوره مربوطه (حداکثر یک سال) داشته باشند، پس از
گذراندن دوره تکمیلی مذکور‌و موفقیت در امتحان مربوطه مشمول مفاد بند الف خواهند
شد و از مزایای مربوطه استفاده خواهند کرد.
ج – آن عده از پزشکان و دندانپزشکان و داروسازانی که در بین دوره دستیاری تخصصی
وارد کشور می‌شوند و دوره دستیاری تخصصی خود را تا اخذ‌تخصص در رشته مربوطه در
ایران ادامه می‌دهند، در صورتی که از مزایای ارز دولتی بهره‌مند نگردیده باشند،
خدمات قانونی موضوع این قانون را برابر سنوات آموزش آنها در ایران، به انجام خواهند رساند.
د – آن عده از پزشکان عمومی و دندانپزشکان عمومی و دکترهای حرفه‌ای علوم
آزمایشگاهی تشخیص طبی و داروسازان عمومی که در طول دوره‌تحصیل خود در خارج از کشور
از مزایای ارز دولتی بهره‌مند نگردیده باشند، مشمول انجام دو سال خدمت پزشکی در
نیروهای مسلح جمهوری‌اسلامی ایران یا تشکیلات تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی خواهند شد و تعهد خدمتی دیگری را نخواهند داشت.
ه – آن عده از فارغ‌التحصیلان رشته‌های گروه پزشکی مشمول خدمات موضوع این قانون که
در طول دوره تحصیل خود در خارج از کشور، مدتی از‌مزایای ارز دولتی بهره‌مند گردیده
باشند، موظفند به ازاء هر سال استفاده از ارز دولتی، یک سال در نقاط مجاز موضوع
این قانون خدمت نمایند و پس از‌اتمام تعهدات قانونی خود،در صورتی که از گروه
دارای پروانه باشند، پروانه دائم پزشکی دریافت خواهند نمود.
ماده ۱۰ – ماده زیر با ۲ تبصره به عنوان ماده ۱۵ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۵ – مشمولان این قانون از لحاظ حقوق و مزایا و امور رفاهی (مرخصی‌های
استحقاقی، استعلاجی، بدون حقوق، پاداش، کمک‌های غیر نقدی و سایر مزایا) تابع
قوانین و مقررات استخدامی کشوری می‌باشند و چنانچه به دستگاه دیگر معرفی گردند که
دارای مقررات استخدامی خاص باشد تابع ضوابط حقوقی و رفاهی آن دستگاه (خدمت گیرنده) خواهند بود.
تبصره ۱ – مشمولان این قانون که به طور تمام وقت و بدون کار انتفاعی خصوصی خدمت
می‌نمایند، چنانچه از گروه دارای پروانه باشند (پزشک،دندانپزشک، داروساز، دکتر
حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی) مجازند از اضافه‌کاری و حق محرومیت از مطب طبق
آیین‌نامه اجرایی که‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین خواهد نمود استفاده نمایند و در صورتی که از گروه بدون پروانه باشند می‌توانند از مزایای دو نوبت‌کار موظف (کار و اضافه‌کار) بهره‌مند گردند.
تبصره ۲ – مشمولین موضوع این قانون می‌توانند در حین انجام خدمت قانونی مربوطه به استخدام پیمانی یا رسمی دستگاه مربوطه درآیند.
ماده ۱۱ – ماده زیر با یک تبصره به عنوان ماده ۱۶ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۶ – آن عده از مشمولین این قانون که به سن بالای ۵۰ سالگی رسیده باشند از انجام خدمات موضوع این قانون معاف خواهند بود و پروانه دائم‌پزشکی دریافت خواهند نمود.
تبصره – آن عده از پزشکان و دندانپزشکان و داروسازان و دکترهای حرفه‌ای علوم
آزمایشگاهی تشخیص طبی که در سن ۴۵ تا ۵۰ سالگی و نیز آن عده‌از پیراپزشکانی که در
سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی مدرک جدیدی اخذ نمایند، در صورتی که به خاطر مدرک قبلی مربوطه
مشمول انجام خدمات قانونی‌نباشند، از خدمات دولتی موضوع این قانون معاف خواهند بود.
ماده ۱۲ – ماده زیر به عنوان ماده ۱۷ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۷ – بهداشتکاران دهان و دندان و کاردانهای (تکنیسین‌ها) بهداشت و مبارزه
با بیماریها به شرطی مشمول انجام خدمات قانونی موضوع این قانون نخواهند بود که
خدمات مقرر شده در قوانین خاص مربوط به خود را انجام داده باشند.
ماده ۱۳ – ماده زیر با ۷ تبصره به عنوان ماده ۱۸ به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷/۱/۳۰ مجلس شورای اسلامی الحاق می‌گردد:
ماده ۱۸ – به منظور تربیت پزشک متخصص مورد نیاز مناطق محروم و نیازمند کشور از
تاریخ تصویب این قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به هنگام پذیرش
دستیار تخصصی، سهمیه‌های جداگانه‌ای را برای مناطق محروم و نیازمند کشور اختصاص
دهد. دستیاران‌تخصصی استفاده‌کننده از سهمیه مذکور موظفند پس از اتمام دوره تخصصی
مربوطه به میزان دو برابر طول دوره تخصصی مربوطه در نقاط مذکور خدمت نمایند.
تبصره ۱ – دستیاران استفاده‌کننده از سهمیه موضوع ماده فوق که دارای پروانه دائم
پزشکی هستند برابر مدت دوره تخصصی مربوطه در نقاط مذکور‌خدمت خواهند نمود.
تبصره ۲ – دستیاران تخصصی موضوع ماده فوق موظفند قبل از شروع دوره دستیاری تعهد
ثبتی لازم را جهت خدمت در نقاط مذکور در ماده فوق به‌سازمانهای منطقه‌ای بهداشت و
درمان استانهای مربوطه بسپارند و رسید آن را به دانشگاه ذیربط تحویل دهند.
تبصره ۳ – بانوان متأهل استفاده‌کننده از سهمیه مذکور موظفند بهنگام ثبت نام، در
دوره تخصصی مربوطه، رضایت‌نامه همسر را به دانشگاه مربوطه‌تحویل دهند.
تبصره ۴ – ازدواج بانوان مجرد پس از شروع دوره دستیاری، مانع انجام خدمات مورد
تعهد آنها در نقاط مقرر شده در ماده فوق نخواهد بود، این گونه‌دستیاران موظفند پس
از ازدواج، رضایت‌نامه همسر را مشابه مشمولین تبصره ۳ ماده فوق به دانشگاه ذیربط تحویل دهند.
تبصره ۵ – آن عده از دستیارانی که با استفاده از قانون نحوه تأمین هیأت علمی مورد
نیاز دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور انتخاب و وارد‌دانشگاهها می‌گردند از
شمول ماده فوق مستثنی و تابع مقررات خاص مربوط به خود خواهند بود.
تبصره ۶ – نحوه انتخاب مناطق محروم و نیازمند موضوع این ماده بر اساس اولویتها
مطابق جدولی خواهد بود که توسط وزارت بهداشت، درمان و‌آموزش پزشکی تهیه و به تصویب
هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره ۷ – آیین‌نامه اجرایی ماده فوق حداکثر ظرف مدت ۲ ماه پس از تصویب این قانون توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری کمیسیون بهداری و بهزیستی مجلس تهیه و به مرحله اجرا در خواهد آمد.
ماده ۱۴ – این قانون بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخه ۱۳۷۰.۲.۲۲ کمیسیون بهداری و بهزیستی مجلس شورای اسلامی تصویب و از تاریخ ۱۳۷۰.۵.۱۳ برای مدت ۵ سال به اجرا در می‌آید.
قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و بیست و هفت تبصره طبق اصل ۸۵ قانون اساسی در جلسه روز یکشنبه مورخ ۱۳۷۰.۵.۱۳ کمیسیون بهداری و بهزیستی تصویب و در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ نوزدهم خردادماه یک هزار و سیصد و هفتاد با ۵ سال مدت اجرای آزمایشی آن موافقت شده بود، در تاریخ ۱۳۷۰.۶.۱۳ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی