‌آیین‌نامه فوق‌العاده سختی خدمت کادر تخصصی نیروی هوایی شاهنشاهی [مصوب ۱۳۴۷]

‌ماده ۱ – با توجه به ماده ۶۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب سی‌ام تیرماه ۱۳۳۶ به افسران و درجه‌داران و دانشجویان و‌ هنرجویان و هنرآموزان رشته‌های مخصوص نیروی هوایی شاهنشاهی که در نیروی مزبور خدمت می‌نمایند فوق‌العاده سختی خدمت هوایی ماهانه‌ طبق مقررات آیین‌نامه پرداخت می‌گردد.


‌ماده ۲ – میزان فوق‌العاده سختی خدمت هوایی افسران به شرح زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – رشته‌های خلبانی و ناوبری:
1 – افسران خلبان هواپیماهای شکاری تا درجه سرگردی (‌سرگرد داخل) یکصد و بیست درصد (۱۲۰%) حقوق درجه مربوطه و از سرهنگ دومی‌ به بالا یکصد و بیست درصد (۱۲۰%) حقوق درجه سرگردی.
2 – افسران کنترل اسلحه هواپیماهای شکاری تا درجه سرگردی (‌سرگرد داخل) نود درصد (۹۰%) حقوق درجه مربوطه و از سرهنگ دومی به بالا‌ نود درصد (۹۰%) حقوق درجه سرگردی.
3 – افسران خلبان هواپیماهای حمل و نقل تاکتیکی تا درجه سرگردی (‌سرگرد داخل) هشتاد درصد (۸۰%) حقوق درجه مربوطه و از سرهنگ‌دومی به بالا هشتاد درصد (۸۰%) حقوق درجه سرگردی.
4 – افسران خلبان فرمانده و خلبان یکم هواپیماهای حمل و نقل غیر تاکتیکی تا درجه سرهنگی (‌سرهنگ داخل) پنجاه و پنج درصد (۵۵%) حقوق‌ درجه مربوطه و از سرتیپی به بالا پنجاه و پنج درصد (۵۵%) حقوق درجه سرهنگی.
5 – افسران خلبان هواپیماهای عملیاتی و هلیکوپتر و سایر خلبانان هواپیماهای حمل و
نقل و افسران ناوبر تا درجه سرهنگی (‌سرهنگ داخل)‌ پنجاه درصد (۵۰%) حقوق درجه
مربوطه و از سرتیپی به بالا پنجاه درصد (۵۰%) حقوق درجه سرهنگی.
ب – رشته‌های فایتر کنترولر و پزشک هوایی:
1 – افسران فایتر کنترولر که دارای درجه مهارت نهایی بوده و در مشاغل تخصصی سازمانی منصوب و عملاً نیز در آن مشاغل مشغول خدمت هستند تا‌ درجه سروانی (‌سروان داخل) سی و پنج درصد (۳۵%) حقوق درجه مربوطه و از سرگردی به بالا سی و پنج درصد (۳۵%) حقوق درجه سروانی.

‌تبصره ۱ – افسران فایتر کنترولر (‌از تاریخ تصویب آیین‌نامه) در صورت احراز درجه مهارت نهایی به شرطی از حداکثر فوق‌العاده سختی خدمت‌ استفاده خواهند نمود که سه سال از شروع دوره عملی فایتر کنترولر آنان گذشته باشد.

‌تبصره ۲ – درجه مهارت نهایی افسران فایتر کنترولر و همچنین درجه مهارت تخصصی درجه‌داران فایتر کنترولر به موجب مقرراتی تعیین خواهد‌ شد که توسط فرماندهی دفاع هوایی پیشنهاد و به تصویب فرمانده نیروی هوایی خواهد رسید.

‌تبصره ۳ – اگر بنا به مصالح خدمتی به افسران فایتر کنترولر که دارای درجه مهارت نهایی هستند در مشاغل عمومی شغلی محول گردد فوق‌العاده‌ سختی خدمت این گونه افسران در صورت تصویب فرمانده نیروی هوایی تا شش ماه تغییر نخواهد نمود و پس از آن امراء از پانزده درصد (۱۵%) حقوق‌ درجه سرهنگی و افسران ارشد و جزء از پانزده درصد (۱۵%)
حقوق درجه مربوطه استفاده خواهند نمود و اگر قبل از پایان سه سال از تاریخ انتصاب در‌ مشاغل عمومی مجدداً در مشاغل تخصصی به کار گمارده شوند از تاریخ انتصاب اخیر از فوق‌العاده سختی خدمت مندرج در قسمت (۱) بند ب ماده ۲‌ استفاده خواهند نمود و چنانچه مدت خدمت این گونه افسران در مشاغل عمومی بیش از سه سال باشد در صورت انتصاب مجدد در مشاغل تخصصی‌ پس از یک سال خدمت در مشاغل مزبور مشمول مقررات قسمت (۱) از بند ب این ماده خواهند بود.
2 – افسران پزشک هوایی که دوره مربوطه را در داخل یا خارج از کشور طی نموده‌اند و عملاً در کارها و مسائل مربوط به طب هوایی فعالیت می‌کنند در‌ صورت انجام پرواز مقرره افسران جزء از سی‌درصد (۳۰%) و افسران ارشد (‌تا سرهنگ داخل) از بیست و پنج درصد (۲۵%) حقوق درجه مربوطه.
‌تبصره – چنانچه افسران پزشک هوایی خلبان باشند از فوق‌العاده سختی خدمت طبقه مربوطه استفاده خواهند نمود.
ب – رشته‌های فنی نیروی هوایی (‌الکترونیک و اسلحه – تدارکات و نگهداری هواپیما):
1 – افسران رشته‌های فنی که دارای درجه مهارت نهایی بوده و در مشاغل تخصصی سازمانی منصوب و عملاً نیز در آن مشاغل مشغول خدمت هستند‌امراء بیست و پنج درصد (۲۵%) حقوق درجه سرهنگی افسران ارشد بیست و پنج درصد (۲۵%) و افسران جزء سی درصد (۳۰%) حقوق درجه‌ مربوطه.
2 – افسران رشته‌های فنی که دارای درجه مهارت نهایی در مشاغل تخصصی بوده و به علت مقتضیات و مصالح خدمتی یا عملاً در مشاغل عمومی‌خدمت می‌نمایند، امراء پانزده درصد (۱۵%) حقوق درجه سرهنگی و افسران ارشد و جزء پانزده درصد (۱۵%) حقوق درجه مربوطه.
3 – افسران رشته‌های فنی که دارای درجه مهارت نهایی نبوده ولی در مشاغل تخصصی سازمانی منصوب و عملاً نیز در آن مشاغل کار می‌کنند امراء‌ پانزده درصد (۱۵%) حقوق درجه سرهنگی و افسران ارشد و جزء پانزده درصد (۱۵%) حقوق درجه مربوطه.
4 – امراء و افسران ارشد متخصص فعلی که در مشاغل عمومی سازمانی منصوب و عملاً نیز در آن مشاغل کار می‌کنند و برابر آیین‌نامه سابق امراء از ده‌ درصد (۱۰%) حقوق درجه سرهنگی و افسران ارشد از ده درصد (۱۰%) حقوق درجه مربوطه استفاده می‌کردند مادام که در خدمت نیروی هوایی‌ هستند به همان میزان استفاده خواهند کرد و تغییر در فوق‌العاده سختی خدمت آنان داده نخواهد شد.

تبصره ۱ – اگر بنا به مصالح خدمتی به افسران رشته‌های فنی که دارای درجه مهارت نهایی در مشاغل تخصصی هستند در مشاغل عمومی شغلی‌ محول گردد فوق‌العاده سختی خدمت این گونه افسران در صورت تصویب فرمانده نیروی هوایی تا یک سال تغییر نخواهد نمود و پس از آن لحاظ‌ دریافت فوق‌العاده سختی خدمت مشمول مقررات قسمت (۲) بند (پ) این ماده خواهند بود و چنانچه قبل از پایان سه سال از تاریخ انتصاب در مشاغل‌ عمومی مجدداً در مشاغل تخصصی سازمان منصوب و عملاً نیز در آن مشاغل به کار گمارده شوند از تاریخ انتصاب اخیر از فوق‌العاده سختی خدمت‌ مندرج در قسمت (۱) بند (پ) ماده ۲ استفاده خواهند نمود و چنانچه مدت خدمت اینگونه افسران در مشاغل عمومی بیش از سه سال باشد در صورت‌ انتصاب مجدد در مشاغل تخصصی پس از دو سال خدمت در مشاغل مزبور مشمول مقررات قسمت (۱) از بند (ب) این ماده خواهند بود.


‌ماده ۳ – میزان فوق‌العاده سختی خدمت هوایی درجه‌داران به شرح زیر تعیین می‌گردد:

‌الف – [اصلاحی ۱۳۴۹/۴/۱۴]
رشته خلبانی: در صورت انجام پرواز مقرره.
1 – در درجه ستوان‌یاری به شرح زیر:
‌در سالهای یکم – دوم و سوم خدمت از دو برابر حقوق مبناء.
‌از شروع سال چهارم تا خاتمه سال هفتم خدمت از دو و یک سوم (۳).(۱) ۲ برابر حقوق مبناء.
‌از شروع سال هشتم تا خاتمه سال سیزدهم خدمت از دو و دو سوم ((۳).(۲) ۲) برابر حقوق مبناء.
‌از شروع سال چهاردهم به بعد از سه و یک سوم ((۳).(۱) ۳) برابر حقوق مبناء.
2 – در درجات پائین‌تر از ستوان‌یاری دو برابر حقوق مبناء.

‌تبصره ۱ – به درجه‌داران پرنده هواپیماهای حمل و نقل علاوه بر فوق‌العاده سختی خدمت هوایی طبقه مربوطه ماهانه مبلغی به عنوان فوق‌العاده‌ پرواز (‌با رعایت مقررات این آیین‌نامه) به شرح زیر پرداخت می‌گردد:
‌الف – خدمه دائمی پرواز هواپیماهای حمل و نقل تاکتیکی (‌مکانیک پروازی – متخصص بارگیری و کمک مکانیک پروازی) و هلیکوپتر (‌مکانیک‌ پروازی – آتش‌نشان پزشکیار) چهل درصد (۴۰%) حقوق درجه مربوطه.
ب – مکانیک عمومی هواپیماهای حمل و نقل تاکتیکی و هلیکوپتر (‌که در مواقع ضروری پرواز می‌کنند) سی درصد (۳۰%) حقوق درجه مربوط.
ج – خدمه دائمی پرواز سایر هواپیماهای حمل و نقل سی درصد (۳۰%) حقوق درجه مربوطه ساعت پرواز درجه‌داران قسمت (‌الف) مانند خلبانان‌ بوده و ساعت پرواز درجه‌داران قسمت (ب) و قسمت (ج) حداقل ۳۰ ساعت در سه ماه خواهد بود.
‌حداکثر تعداد خدمه پرنده هر نوع هواپیما قبلاً به وسیله واحد مربوطه بررسی و پیشنهاد می‌شود که با تصویب فرمانده نیروی هوایی مشخص می‌گردد.

‌تبصره ۲ – درجه‌داران معلم در صورتی که رشته تخصصی خود (‌الکترونیک و اسلحه – تدارکات و نگهداری هواپیما) را تدریس نمایند از‌ فوق‌العاده سختی خدمت درجه مهارت تخصصی مربوطه استفاده خواهند نمود.

‌ماده ۴ – درجه مهارت نهایی افسران فنی و همچنین درجه مهارت تخصصی درجه‌داران فنی به موجب مقرراتی تعیین خواهد شد که توسط شورای‌ عالی فنی نیروی هوایی پیشنهاد و به تصویب فرمانده نیروی مزبور خواهد رسید.

‌ماده ۵ – میزان فوق‌العاده سختی خدمت هوایی دانشجویان و هنرجویان و هنرآموزان نیروی هوایی به شرح زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – دانشجویان دانشکده خلبانی و دوره ناوبری از بدو ورود به دانشکده دو هزار و هفتصد (۲۷۰۰) ریال از تاریخ پرواز علاوه بر مبلغ مزبور یک‌ برابر و نیم حقوق مبناء.
ب – افسران و درجه‌داران دانشجوی دانشکده خلبانی و دوره ناوبری فقط از موقع پرواز یک برابر و نیم حقوق مبناء.
ج – دانشجویان و درجه‌داران دانشجوی دانشکده فنی و آموزشگاههای افسری رشته‌های تخصصی و همچنین هنرجویان آموزشگاههای عالی و‌ فنی یک دوم حقوق مبناء.
‌د – افسران دانشجوی دوره فایتر کنترولر از تاریخ شروع دوره عملی از پانزده درصد (۱۵%) حقوق درجه مربوطه.
ه – هنرآموزان آموزشگاههای فنی بیست و پنج درصد (۲۵%) حقوق مبناء.

‌و – [الحاقی ۱۳۴۹/۴/۱۴]
هنرآموزان آموزشگاه خلبانی از تاریخ پرواز یک برابر حقوق مبناء.

‌ماده ۶ – منظور از حقوق درجه و حقوق مبنای مذکور در این آیین‌نامه به ترتیب عبارت است از حقوق دریافتی بدون احتساب حقوق سنواتی‌ مندرج در بند ب ماده ۵۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و حقوق مبنای مندرج در ماده ۵۱ همان قانون.

‌ماده ۷ – خلبانان – افسران کنترل اسلحه و ناوبرانی که سوابق خدمت پروازی (‌متوالی و یا متناوب) و ساعت پرواز به شرح زیر توأماً داشته و قادر‌ به ادامه پرواز نباشند مادام که در خدمت ارتش هستند به ازاء هر سال خدمت پروازی فوق‌العاده سختی خدمت هوایی به شرح زیر دریافت خواهند‌ داشت:
‌الف – افسران خلبان – افسران کنترل اسلحه هواپیماهای شکاری حداقل دوازده سال سابقه خدمت پروازی و یک هزار و دویست ساعت پرواز‌ روی هواپیماهای جت به ازاء هر سال چهار درصد (۴%) آخرین فوق‌العاده سختی خدمت هوایی دریافتی.
ب – سایر خلبانان و ناوبران هیجده سال سابقه خدمت پروازی و یک هزار و هشتصد ساعت پرواز به ازاء هر سال سه درصد (۳%) آخرین‌ فوق‌العاده سختی خدمت هوایی دریافتی.

‌تبصره ۱ – فوق‌العاده سختی خدمت هوایی پرداختی برابر مقررات این ماده نباید از میزان فوق‌العاده سختی خدمت هوایی مذکور در مواد ۲ و ۳‌ تجاوز نماید.

‌تبصره ۲ – افسران خلبان – افسران کنترل اسلحه هواپیماهای شکاری که به تشخیص شورای
عالی پزشکی نیروی هوایی شاهنشاهی قبل از سنین‌ و ساعات پرواز مقرره در این ماده به
علل ناشی از پرواز از ادامه پرواز محروم شوند به نسبت سنوات خدمت پروازی طبقه
مربوط از چهار درصد (۴%) و‌ سایر خلبانان و ناوبران از سه درصد (۳%) آخرین
فوق‌العاده سختی خدمت هوایی استفاده خواهند نمود.

‌تبصره ۳ – افسران خلبان – افسران کنترل اسلحه و ناوبرانی که بنا به تشخیص شورای
عالی پزشکی نیروی هوایی شاهنشاهی موقتاً از انجام پرواز‌طبقه مربوطه معاف شوند از
تاریخ تشخیص شورای مذکور تا تاریخ خاتمه معافیت مشروط بر اینکه مدت این معافیت
زائد بر دو سال نباشد از‌ فوق‌العاده سختی خدمت هوایی درجه مربوطه استفاده خواهند نمود.

‌تبصره ۴ – افسران فایتر کنترولر که بنا به تشخیص شورای عالی پزشکی نیروی هوایی
شاهنشاهی در اثر علل ناشی از قیود کار تخصصی موقتاً از‌ خدمت در کار تخصصی معاف
گردند تا شش ماه می‌توانند از آخرین فوق‌العاده سختی خدمت هوایی استفاده نمایند و
بعد از آن در صورتی که بهبودی‌ حاصل ننمایند از ۱۵% فوق‌العاده سختی خدمت برابر
تبصره ۳ قسمت (۱) بند ب ماده ۲ استفاده خواهند نمود.

‌ماده ۸ – برای امکان استفاده از فوق‌العاده سختی خدمت هوایی حداقل پرواز در سال
تقویمی برای خلبانان و ناوبران در مشاغل امیری سی و شش‌ ساعت و برای سایر خلبانان
هفتاد و دو ساعت در طبقات مربوطه و برای پزشکان هوایی ۲۴ ساعت با جت می‌باشد.

‌تبصره ۱ – پرواز مقرره در این ماده باید به نسبت مساوی در هر ماه انجام گیرد و
عدم انجام آن در موارد استثنایی (‌با رعایت تبصره ۲ این ماده) که‌ مدت آن نباید از
سه ماه تجاوز کند موجب عدم پرداخت فوق‌العاده سختی خدمت هوایی می‌گردد.

‌تبصره ۲ – مقررات مربوط به اجرای تبصره ۱ این ماده وسیله فرماندهی نیروی هوایی شاهنشاهی تعیین می‌گردد.

‌ماده ۹ – افسران و درجه‌داران (‌به استثنای مشمولین مقررات ماده ۵ آیین‌نامه) که
به منظور تحصیل یا مأموریت به داخل یا خارج کشور اعزام‌ می‌گردند و بالنتیجه اجرای
پرواز مقرره یا خدمت در رشته تخصصی مربوطه برای آنان مقدور نمی‌باشد حداکثر تا مدت
دو سال از آخرین فوق‌العاده‌سختی خدمت هوایی استفاده خواهند نمود اعم از اینکه در
ظرف مدت مزبور در مشاغل سازمانی مربوطه باقی یا به علل مذکور منتسب شده باشند.

‌ماده ۱۰ – صدور اخطار کتبی از طرف فرمانده گردان مربوطه یا مقام معادل آن مبنی بر
بی‌انضباطی پروازی یا سهل‌انگاری در امور محوله و همچنین‌ بی‌مبالاتی در حفظ شرایط
تخصصی و جسمی لازم جهت انجام کار مربوطه موجب قطع تا پنجاه درصد (۵۰%) فوق‌العاده
سختی خدمت هوایی تا‌مدت شش ماه و صدور اخطار کتبی در مورد مزبور از طرف فرمانده
واحد مستقل مربوطه موجب قطع تا پنجاه درصد (۵۰%) فوق‌العاده سختی خدمت‌هوایی برای مدت یک سال می‌گردد.

‌ماده ۱۱ – به کارکنان رشته‌های تخصصی که در اثر سوانح ناشی از خدمت هوایی یکی از
اعضای بدن آنها فلج گردد و بالنتیجه قادر به ادامه پرواز یا‌ خدمت در رشته مربوطه
نباشند مبلغ سیصد هزار (۳۰۰۰۰۰) ریال پرداخت می‌گردد و درباره آنهایی که به علت
مزبور از خدمت نظامی به طور دائم‌معاف شوند یا فوت نمایند مبالغی به شرح زیر به
خود یا به وارث مستمری‌بگیر آنان پرداخت می‌گردد:
‌الف – در صورت نداشتن همسر و اولاد پانصد هزار (۵۰۰۰۰۰) ریال.
ب – در صورت داشتن همسر و نداشتن اولاد ششصد هزار (۶۰۰۰۰۰) ریال.
ج – در صورت داشتن اولاد به تعداد هر یک از آنان مبلغ صد هزار (۱۰۰۰۰۰) ریال به مبالغ مذکور در بند الف یا بند ب اضافه خواهد شد.

‌تبصره ۱ – مجموع مبالغ پرداختی بابت زیان جانی در هر حال نبایستی از یک میلیون ریال (۱۰۰۰۰۰۰) ریال تجاوز کند.

‌تبصره ۲ – منظور از وارث مستمری‌بگیر مذکور در این ماده وارثی است که در ماده ۸۸ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی تعیین گردیده‌ است و مبلغ پرداختی بابت زیان جانی به طور تساوی بین وارث مستمری‌بگیر تقسیم می‌گردد.

‌تبصره ۳ – مبلغ مصرحه در این ماده از اعتبارات بودجه مصوب وزارت جنگ پرداخت می‌شود.

‌ماده ۱۲ – خلبانان خارج از سازمان نیروی هوایی در صورتی که با موافقت و برابر نامه تنظیمی آن نیرو به پرواز خود ادامه دهند مشمول مقررات این‌ آیین‌نامه خواهند بود.

‌ماده ۱۳ – فوق‌العاده سختی خدمت هوایی افسران و درجه‌داران در مدت انتظار خدمت و بدونکاری پرداخت نمی‌گردد.

‌ماده ۱۴ – افسران و درجه‌دارانی که برای خدمت در سایر سازمانها (‌به غیر از ارتش) مأمور می‌گردند پرداخت فوق‌العاده سختی خدمت آنان به عهده‌ سازمانی خواهد بود که مأمور شده‌اند.

‌ماده ۱۵ – افسران و درجه‌داران نیروی هوایی که در ضد اطلاعات وابسته به نیرو مشغول خدمت هستند مشمول مقررات قسمت‌های ۳ و ۴ ماده (۲) و قسمت ۲ ماده ۳ خواهند بود.

‌ماده ۱۶ – برای استفاده از فوق‌العاده سختی خدمت هوایی طبقه‌بندی هواپیما و پرسنل و همچنین تشخیص مشاغل تخصصی و طبقه‌بندی آنها با‌ نیروی هوایی بوده و ملاک پرداخت و قطع آن دستور نیروی مزبور خواهد بود.

‌ماده ۱۷ – این آیین‌نامه که مشتمل بر ۱۷ ماده و ۱۷ تبصره است از تاریخ ۱۳۴۷.۳.۱۶ قابل اجرا بوده و از همان تاریخ آیین‌نامه فوق‌العاده سختی‌ خدمت هوایی مصوب نهم آبان ماه ۱۳۴۳ ملغی خواهد بود.


‌اصلاح آیین‌نامه فوق مشتمل بر هفده ماده و هفده تبصره در تاریخ روز سه شنبه چهارم تیرماه یک هزار و سیصد و چهل و هفت به استناد قانون‌ استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی رسیده و صحیح است.

‌رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی