آیین‌نامه مترجمین رسمی [۱۳۲۱]

تاریخ انتشار: ۱۳۲۱/۰۵/۳۰

مصوب ۱۳۲۱/۵/۳۰


نظر به فقره (7) از ماده (9) قانون ثبت شرکتها مصوب 11 خرداد 1310 و ماده (3) قانون مصوب 20 خرداد 1316 راجع به ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی و ماده (30) قانون کارشناسان رسمی مصوب 23 بهمن 1317 و ماده (75) قانون آئین دادرسی مدنی موارد زیر را مقرر میدارد:


ماده 1 ـ شرائط مترجمی رسمی همان است که در ماده 2 قانون کارشناسان رسمی ذکر شده است.


ماده 2 ـ طرز دعوت داوطلبان مترجمی رسمی از این قرار است:
الف ـ در تهران ‏اداره فنی و در مقر استانها و شهرستانها دادسرای شهرستان همه‏ ساله در صورت احتیاج بموجب آگهی داوطلبان را دعوت خواهد کرد.
ب ـ داوطلبان باید کتباً درخواست نموده و زبان یا زبانهائی را که داوطلب مترجمی هستند در آن تعیین نموده و مدارک تحصیلی خود را پیوست نمایند.


ماده 3ـ پس از رسیدن درخواستها کمیسیونی که کارمندان آن را وزارت دادگستری تعیین خواهد کرد تشکیل گردیده و بوسیله پرسش های کتبی و زبانی پایه معلومات داوطلبان را تعیین خواهد نمود.


ماده 4 ـ کمیسیون امتحان در تهران با حضور رئیس اداره فنی و در استانها با حضور رئیس کل دادگاه استان و دادستان استان و در شهرستانها با حضور رئیس دادگستری و دادستان شهرستان تشکیل میگردد.


ماده 5 ـ کمیسیون امتحان برگهای امتحانی را رسیدگی کرده و پایه و استعداد داوطلبان را بوسیله شماره امتحانی تشخیص خواهد داد.
شماره امتحانی از 1 تا 20 و شماره قبولی 10 و حق اقدمیت با کسی است که شماره امتحانی او بیشتر از سایر داوطلبان در آن رشته باشد.


ماده 6 ـ پس از تعیین نتیجه امتحان رئیس اداره فنی عده لازم را از بین قبول ‌شدگان در نظر گرفته و بوزارت خانه پیشنهاد خواهد کرد.


ماده ۷- [منسوخ ۱۳۴۲/۱۱/۱۴]
مقررات مواد 3 ـ 4 ـ 5 ـ 6 در مورد اشخاصی که از دانشکده حقوق و ادبیات کشور ایران و کشورهای بیگانه دارای دانشنامه فراغت تحصیلی هستند و یا دارای گواهینامه تخصصی برای زبان می‌باشند لازم‌الرعایه نبوده و اداره فنی پس از احراز صلاحیت آنان می‌تواند پروانه مترجمی رسمی زبان مربوطه را بدهد. 


ماده 8 ـ مترجم باید مطابقت ترجمه را با متن سند تصدیق کرده و آنرا امضاء نماید و اگر سند دارای چند صفحه است و یا ترجمه آن در صفحات متعددی نقل شده باشد مترجم باید ذیل هر صفحه تصریح کند که بقیه در صفحه بعد ترجمه شده و امضاء نماید و زیر آخرین صفحه بنویسد که ترجمه در چند صفحه تمام شده و پس از خاتمه ترجمه کلیه برگها بدفتر اداره فنی تسلیم میشود و دفتر مزبور مکلف است جمیع صفحات را منگنه کرده با مارک دفتر اداره فنی پلمپ نموده یا اگر وسایل پلمپ موجود نباشد لاک نماید و بمهر دفتر اداره فنی ممهور کند.

تبصره ـ هزینه پلمپ با لاک و منگنه طبق ماده (3) قانون راجع بترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی مصوب 20 خردادماه 1316 با ذینفع است که بایستی بصندوق وزارت دادگستری پرداخت نموده و رسید دریافت دارد پس از تسلیم رسید بدفتر اداره فنی برگها لاک و مهر یا پلمپ خواهد شد هرگاه متن سند مخدوش یا قلم‌ خوردگی یا تراشیدگی داشته باشد مترجم باید در موقع گواهی مراتب در زیر برگ ترجمه ذکر نماید.

تبصره ۲- [الحاقی ۱۳۲۳/۴/۴]
مترجم مکلف است پشت سندی که ترجمه نمود این عبارت را . . . . (به تاریخ ………. تحت شماره……… به زبان………. ترجمه شد) نوشته و امضاء کند. 


ماده 9 ـ مترجم باید وظائف مرجوعه را با صحت و سرعت انجام دهد والا علاوه‌ بر جبران خساراتی که ممکن است از این راه باشخاص ذینفع وارد آید طبق بند (5) از ماده 21 قانون کارشناسان رسمی مصوب 23 بهمن ماه 1317 از سه ماه تا دو سال موقتاً از کار مترجمی ممنوع خواهد شد.


ماده 10 ـ امضاء مترجم در زیر برگ ترجمه یا رونوشت را در تهران رئیس دفتر اداره فنی و در استانها و شهرستانها مدیران دفاتر دادگاه شهرستانها معرفی نموده و بصحت آن گواهی خواهند داد.
هزینه گواهی صحت امضاء مترجم ده ریال است که در مقابل آن در روی برگ ترجمه تمبر باطل خواهد شد.


ماده 11 ـ اسنادی که برای ترجمه بوسیله اداره فنی فرستاده میشود باید هزینه ترجمه و غیره آن را قبلاً ذینفع پرداخت نماید تا کار بمترجم رجوع شود والا مادام که هزینه پرداخت نشده است و اسناد مطالبه نشده است در دفتر اداره فنی بایگانی خواهد شد و قبل از استرداد هزینه پست و غیره از ذینفع دریافت میشود و پس از ترجمه برگها اگر ذینفع مطالبه اسناد خود را نمود و از ترجمه صرفنظر کرد دیگر دستمزدی که بمترجم تعلق میگیرد مسترد نخواهد شد.


ماده 12 ـ مترجمین مکلفند در موقع گواهی ترجمه یک نسخه از آن را با قید امضاء و تاریخ برای بایگانی بدفتر مربوطه بفرستند.


ماده 13 ـ ترجمه که با رعایت تشریفات بالا تهیه شود باید در کلیه دادگاهها و ادارات تابعه وزارت دادگستری از لحاظ مطابقت آن با اصل سند معتبر شناخته شود.


ماده 14 – [اصلاحی ۱۳۲۳/۴/۴]
تعرفه دستمزد مترجمین از این قرار است:
الف ـ دستمزد ترجمه از زبان بیگانه به فارسی برای پنجاه واژه اول هشتاد ریال و از پنجاه واژه یک صد واژه 60 ریال و از یک صد واژه به بالا هر پنجاه واژه 30 ریال است.
ب ـ دستمزد ترجمه از زبان فارسی به بیگانه برای پنجاه واژه اول یک‏صدریال و از پنجاه واژه تا یک صد واژه هفتاد ریال و از یک صد واژه به بالا هر پنجاه واژه پنجاه ریال است.
ج ـ ترجمه صورت حسابها و برگهائی که دارای ارقام باشد هر سه رقم یک واژه محسوب می‌شود.
د ـ دستمزد ترجمه زبانی ساعتی یک‏صدریال است و کمتر از یکساعت در حکم یک ساعت می‌باشد. از یک ساعت بیشتر برای مازاد ساعتی پنجاه ریال است هزینه ایاب و ذهاب برعهده مراجعه کننده خواهد بود.
تبصره ـ در ترجمه‌های کتبی کمتر از پنجاه واژه در حکم پنجاه واژه محسوب می‌شود و در الفاظ مرکب مثل تجارتخانه، دهکده و غیره یک واژه و حروف ربط و اضافه از قبیل و ـ یا ـ از ـ هر سه تا یک واژه به حساب می‌آید.
هـ ـ دستمزد تصدیق رونوشت اسنادی که به زبان بیگانه باشد برای هر صفحه ده سطری یاکمتر سی‌ریال و از ده سطر به بالا هر ده سطر بیست ریال است و برای تصدیق رونوشت ترجمه‌های فارسی و اسناد دیگر هر صفحه ده سطری یا کمتر بیست ریال و از ده سطر به بالا هر ده سطر پنج ریال است.
و ـ در ترجمه‌های فوری که انجام آن در ظرف 24 ساعت مورد نیاز باشد مراجعه کننده باید دو برابر دستمزد مقرر را بپردازد این حکم در مورد رونوشت‌های فوری نیز جاری است.
زـ مترجم فقط دو نسخه از ترجمه هر سندی « اصل ترجمه و رونوشت ترجمه» تهیه خواهد نمود و هرگاه بیش از دو نسخه مورد احتیاج باشد به هریک از نسخ مازاد دستمزد تصدیق رونوشت تعلق می‌گیرد. اگر تعداد رونوشت مورد احتیاج از پنج نسخه تجاوز بکند از نسخه ششم به بالا حق تصدیق رونوشت نصف تعرفه معمولی خواهد بود. دستمزد ماشین‌نویس برای هر صفحه بیست سطری یا کمتر اگر به زبان بیگانه باشد مبلغ سی ریال و اگر به زبان فارسی مبلغ باشد بیست ریال است از یک صفحه به بالا هر صفحه به زبان بیگانه مبلغ 20 ریال و به زبان فارسی مبلغ ده ریال بعنوان دستمزد ماشین نویس باید پرداخته شود.
ح ـ در صورتی که در سند مورد ترجمه مبلغ ذکر نشده و از هزار ریال کمتر باشد نصف دستمزدهای بالا دریافت خواهد شد. 

ترجمه صورت حسابها و برگهائی که دارای ارقام باشد هر هفت رقم یک واژه محسوب میشود.
هرگاه ترجمه زبانی از دو ساعت بیشتر باشد برای مازاد ساعت 30 ریال باید پرداخته شود.
تصدیق رونوشت اسنادیکه بزبان بیگانه باشد برای هر صفحه پانزده سطری 10 ریال و برای رونوشت ترجمه‌ های فارسی 5 ریال خواهد بود کسور صفحه در حکم صفحه است.

تبصره ۱ـ مترجم غیر از دستمزد تعیین شده بهیچ عنوان از قبیل حق ماشین ‌کردن ترجمه و غیره چیزی از صاحب سند نبایستی دریافت کند والا طبق ماده 21 قانون کارشناسی متخلف محسوب و مورد تعقیب واقع خواهد شد دستمزد ترجمه زبانی ساعتی چهل ریال باضافه هزینه ایاب و ذهاب است و کسور نیم ساعت در حکم ساعت خواهد بود.

تبصره 2- [الحاقی ۱۳۲۳]
نسبت به مدارک و برگهای تحصیلی که برای ادامه تحصیل یا وارد شدن در استخدام و قبول شغل ترجمه می‌شود نصف دستمزدهای مذکور در ماده 14 آئین‌نامه تعلق می‌گیرد. 


ماده 15 ـ اسنادی که به زبانهای مختلف تنظیم شده و مترجم متعدد آنها را ترجمه کرده باشد برای تصدیق امضای هر مترجمی ده ریال تمبر باطل خواهد شد.


ماده 16 ـ مترجم باید در مقابل اسنادی که برای ترجمه میگیرد رسید چاپی که دارای تاریخ و شماره ترتیب و موضوع سند و تعداد برگها باشد با قید اینکه اصل یا رونوشت است به طرف تسلیم نماید.
هرگاه سند مخدوش یا معیوب باشد مراتب باید در رسید قید گردد.


ماده 17 ـ مترجم باید دستمزدی را که دریافت‏ میکند در دفتر مخصوص ثبت کرده و رسید چاپی که دارای ‏تاریخ و شماره‏ ترتیب و اسم صاحب سند و موضوع سند و تعداد برگها و مبلغ دستمزد باشد بصاحب سند بدهد.


ماده 18 ـ در صورتی که اداره فنی مترجم رسمی موظف در موضوعی که مبتلا به دادگاهها واقع شده است نداشته باشد مترجمینی که دارای پروانه رسمی هستند مکلفند سالی سه مرتبه با اخطار اداره فنی در تهران و اخطار دادگاهها بوسیله دادسراها در شهرستانها مجاناً به ترجمه اقدام نمایند والا طبق مواد 30 و 21 و سایر مقررات قانون کارشناسی مورد تعقیب واقع خواهند شد.

تبصره ۱ـ در نقاطی که مترجمین رسمی تعیین نشده‌ اند طبق ماده 1 قانون راجع به ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی مصوب 20 خرداد 1316 رفتار خواهد شد.

تبصره 2 (الحاقی 04ˏ04ˏ1323)ـ
در ترجمه‌‌های زبانی مترجم موظف نیست که هر مرتبه بیش از یک ساعت مجاناً ترجمه کند و در ترجمه‌های کتبی هر مرتبه بیش از پانصد واژه ترجمه مجانی به او رجوع نخواهد شد. مترجمینی که در سال به‌کمتر از شش ساعت ترجمه زبانی یا به کمتر از یک هزار واژه ترجمه کتبی مبادرت و دستمزد دریافت کرده باشند از ترجمه مجانی در آن سال معافند. 


ماده 19 ـ پشت دسته ‌های قبض و دفتر مترجم باید در تهران به مهر دفتر اداره فنی و در مقر استانها و در شهرستان ها بمهر مدیر دفتر دادگاه شهرستان رسیده و تعداد برگها و شماره ترتیبی آن ها نیز قید گردد.

تبصره 1- (الحاقی 04ˏ04ˏ1323)ـ
هرگاه برگهای ترجمه دو ورق یا بیشتر باید مترجم باید ضمن تصدیق تعداد برگها را ذکر نموده و اداره فنی به وسیله دو مهر مخصوصی که برای این منظور تهیه می‌شود آن را نوارکش و لاک و مهر نموده پانزده ریال بابت هزینه آن دریافت خواهد داشت.

تبصره 2- (الحاقی 04ˏ04ˏ1323)ـ
هرگاه متن سند مخدوش یا قلم خوردگی یا تراشیدگی داشته باشد مترجم باید در موقع گواهی مراتب را زیر برگ ترجمه ذکر نماید.


ماده 20 ـ هرگاه مترجم بطور دائم یا موقت از حق مترجمی ممنوع گردد باید عین قبوض را در مقابل رسید به مدیر دفتر مربوطه تحویل دهد.


ماده 21 ـ مواد 31 و 32 آئین ‌نامه قانون ثبت شرکتها مورخه 2 خرداد 1310 و فقره 1 (قسمت الف و ب) ماده 58 آئین ‌نامه اجرای قانون علائم تجارتی و اختراعات مورخه اول تیرماه 1310 لغو میشود.


ماده 22 ـ در مراکز اداره فنی مستقیماً و در مقر استانها و شهرستانها بوسیله دادستان شهرستان مأمور اجراء مقررات این آئین ‌نامه خواهد بود.


ماده 23 ـ آئین‌ نامه مترجمین رسمی مورخه دوم خردادماه 1319 لغو میشود.

ماده 1 [الحاقی 12ˏ08ˏ1325]
صدور پروانه مترجمین رسمی زبان بیگانه علاوه از شرائط مقرره در آیین‌نامه مترجمین رسمی مصوب 30 / 5 / 21 [1321] مشروط است بر اینکه:
الف- اداره فنی دادگستری احتیارج بوجود مترجم را تشخیص و با تصویب وزارت دادگستری مراتب را در فروردین ماه هر سال اعلان کرده باشد.
ب- تقاضا کننده لااقل یک فقره ترجمه بزیانی که تقاضای مترجمی آن را میکند باید ابراز و تسلیم اداره فنی نماید ترجمه مزبور لااقل باید کتابی دارای دویست برگ باشد.
ج- تقاضا کننده باید متعهد شود که هر سال مقدار یکصد صفحه لااقل از یکی از کتبی که اداره فنی از کتابخانه وزارت دادگستری انتخاب و در اختیار او میگذارد مجانا به زبان فارسی ترجمه نماید.


ماده 2- [الحاقی 12ˏ08ˏ1325]
مترجمینی که تا این تاریخ پروانه گرفته اند نیز مشمول این مقررات بوده و از تاریخ انتشار این ماده باید تا آخر سال 325 [1325] مفاد بند ب و ج را اجرا نمایند و الا پروانه مترجمی آنان تمدید و تجید نخواهد شد.


ماده 3- (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
تعرفه دستمزد مترجمین بقرار زیر است:

الف (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
برای ترجمه از زبان بیگانه بفارسی پنجاه کلمه اول سی ریال و پنجاه کلمه دوم ببالا هر پنجاه کلمه پانزده ریال.

تبصره (الحاقی 30ˏ05ˏ1346)-
در مورد اسناد ذیل حداکثر تعرفه دستمزد مترجمین با احتساب دستمزد ماشین نویس و قیمت نسخ اضافی (تا پنج نسخه) به شرح زیر است:
شناسنامه 150 ریال
گواهی عدم سوء پیشینه 150 ریال
کارنامه تحصیلی هر سال 150 ریال
دیپلم 150 ریال
پروانه پزشکی 150 ریال
تائیدیه مدرک تحصیلی 150 ریال
گواهینامه رانندگی 150 ریال
 (عقدنامه) معمول و متعارف 500 ریال
 (طلاقنامه) معمول و متعارف 400 ریال

ب (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
برای ترجمه از زبان فارسی ببیگانه پنجاه کلمه اول چهل ریال پنجاه کلمه دوم ببالا هر پنجاه کلمه بیست ریال.

تبصره (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
کسور و کلمات مرکب- کسور تا پنجاه کلمه اول همان پنجاه کلمه محسوب و کسور اضافه از پنجاه کلمه اول تا بیست و پنج کلمه از دستمزد معاف و زائد بر بیست و پنج کلمه پنجاه کلمه محسوب میشود.
کلمات مرکب از قبیل کتابخانه و دهکده و نظایر آن یک کلمه محسوب و حروف ربط و اضافه و همچنین اسامی اشخاص و شهرها که قابل ترجمه نیست بحساب نمی آید- در ترجمه صورت حساب ها و برگهای دارای اعداد هر ده عدد یک کلمه محسوب می شود.

ج (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
تصدیق رونوشتها- در مواردی که تقاضا کننده ترجمه احتیاج برونوشت ترجمه داشته باشد در صورتی که تعداد رونوشتهای مورد تقاضا از پنج نسخه تجاوز کند برای تصدیق نسخه ششم رونوشت تا بیست سطر اول 15 ریال بقید هر بیست سطر هشت ریال و کسور بیست سطر دوم ببعد از پرداخت دستمزد رونوشت معاف است. دستمزد رونوشت اسناد بیگانه که بوسیله غیر مترجمین رسمی تهیه میشود نیز بهمین ترتیب است.

د (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
ترجمه فوری موضوع قسمت و ماده 24 اصلاح شده آیین‌نامه مترجمین رسمی نسخ میشود.

ه (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)–
دستمزد ماشین- مترجمین موظفند برگهائی که بفارسی یا بزبان بیگانه ترجمه مینمایند با کمال نظافت بدون قلم خوردگی و خدشه تهیه و با هزینه خود ماشین نموده بتقاضا کنندگان تسلیم نمایند.

و (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
دستمزد ترجمه شفاهی برای یک ساعت 200 ریال و کسور اضافه از یکساعت تا نیم ساعت معاف و اگر از نیمساعت تجاوز کند در حکم یک ساعت خواهد بود و دستمزد ساعتهای اضافی از یکساعت یکصد ریال است.

ز (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
در مورد درخواست دادگاهها و دادسراها برای ترجمه شفاهی در صورتی که رسیدگی به درخواست اشخاص ذینفع یا مدعی خصوصی بعمل میآید دستمزد باید قبلا تأمین شود و هرگاه از لحاظ جنبه عمومی مورد تعقیب قرار گیرد ترجمه شفاهی مجانی خواهد بود.


ماده 4 (الحاقی 12ˏ08ˏ1325)-
کلیه مقررات مخالف این مواد از تاریخ انتشار این آیین‌نامه ملغی میشود.