لایحه قانونی ازدیاد سهم کشاورزان و سازمان عمران کشاورزی [مصوب ۱۳۳۱/۷/۱۴]

تاریخ انتشار: ۱۳۳۱/۰۷/۱۶

[به موجب ماده ۳۶ قانون سازمان عمرانی کشور و ازدیاد سهم کشاورزان، مصوب ۱۳۳۴/۵/۵ لغو شده است.]


مصوب ۱۳۳۱/۷/۱۴


فصل اول ـ در ازدیاد سهم کشاورزان و امور عمرانی محلی


ماده ۱- [اصلاحی ۱۳۳۱/۱۰/۳]
از تاریخ تصویب این لایحه قانونی از سهم مالکانه محصول املاک مزروعی و جریبانه و علفچر و عواید مراتع و جنگل و مال الاجاره آسیا و آبدنک و دکان و یخچال و غیره بیست درصد کسر و بر طبق مقررات این لایحه قانونی بمصرف خواهد رسید.

الف – از محصول شتوی و از درآمدهای صیفی که عین جنس بین مالک و زارع تقسیم میشود در موقع برداشت ده درصد از سهم مالکانه بین زارعینی که آن محصول را عمل آورده اند تقسیم خواهد شد و ده درصد دیگر از سهم مالکانه بصندوق های عمرانی و تعاون ده و دهستان و بخش که طبق مقررات این لایحه قانونی تأسیس میشود تحویل خواهد شد تا تحت نظر شوراهای محلی که بر طبق مقررات این لایحه قانونی تشکیل میگردد بمصارف لازم برسد

ب- از درآمد محصول صیفی و تره بار سهم مالک پس از فروش محصول ده درصد آن به زارعینی که آن محصول را عمل آورده اند علاوه بر سهم معمولی آن ها تسلیم و ده درصد دیگر تحویل صندوقهای عمران و تعاون داده خواهد شد.

تبصره 1) در هر محل که گاوبند سهمی از زراعت خود را به کارگر (پنج یک کار یاقره یا دهقان یا زعیم و امثال آنها) میدهد ده درصد نقد و جنس تعلق به پنج یک کار دارد و به گاوبند سهمی تعلق نخواهد گرفت.

تبصره 2) در صورتی که مالک وسایل و عوامل زراعتی را فراهم کرد بوسیله کارگری که از محصول سهم می برد عملیات زراعتی را انجام دهد بیست درصد حق زارع و صندوق تعاون و عمران فقط از آن مقدار جنس و مبلغی که مطابق معمول و عرف محل از درآمد مالکانه به مالک تعلق میگیرد دریافت خواهد شد که ده درصد عاید زارع و ده درصد بصندوق تعاون تحویل گردد و چنانچه ملاک از محصول بکارگر سهمی ندهد و حق الزحمه او را مبلغی نقد و یا مقدار معینی جنس بپردازد از آنچه که مطابق معمول سهم مالکانه حساب میشود فقط ده درصد به صندوق تعاون و عمران تعلق خواهد گرفت و هر گاه در شهرستانی معمول و عرف دیگری برای تقسیم محصول موجود نباشد سهم مالکانه در زراعت آبی از قرار 40% و در زراعت دیمی از قرار 20% از کل محصول احتساب شده و از روی این مقدار صدی 20 اضافه سهم کشاورز و صندوق تعاون و عمران پرداخت خواهد شد.

تبصره 3) در مواردی که مالک بوسیله تلمبه از چاه یا رودخانه یا گاوچاه برای زراعت و باغات آب تهیه مینماید فقط ده درصد از سهم مالکانه اخذ خواهد شد که در صورت وجود کشاورز سهم بر باو داده میشود.

ج- از درآمد نقدی یعنی جریبانه و علفچر و سرچر و باج صحرا و اجاره مرتع و دکان و یخچال و کاروانسرا و آسیا و آبدنک و غیره و درآمدهای جنگلی باید کلیه 20 درصد از سهم مالکانه بتدریج که حاصل میگردد از طرف مالک یا نماینده او تحویل صندوق تعاون و عمران قریه داده شود.

تبصره 1- هر گاه مالک از قلمستان یا بیشه یا باغات میوه بعوض جریبانه از عین جنس سهمی ببرد در موقع قطع درخت یا برداشت محصول ده دردصد از سهم مالکانه را تحویل صندوق تعاون و عمران خواهد داد.
چنانچه مالک اعیانی هم در ده از باغات خود درآمدی متجاوز از بیست و چهار هزار ریال بعد از وضع مخارج در سال داشته باشد صدی 10 آن را باید به صندوق عمران و تعاون بپردازد.

تبصره 2) در نقاطی که شهرداری دایر شده و بر طبق قانون ازدیاد سهم کشاورزان شورای ده یا دهستان یا بخش در آنجا تشکیل میشود مستغلاتی که مالیات مستغلات و عوارض شهرداری میپردازند از پرداخت 20% معاف خواهند بود.


ماده دوم ـ هرگاه عواید مالکانه ملکی کلا یا جزاً باجاره نقد یا جنس و یا نقد و جنس واگذار شده باشد مستأجر موظف است بنمایندگی مالک مقررات این لایحه را اجرا و معادل مقادیر و مبالغی که بنابراین لایحه از درآمد مالکانه کم میشود از مال‌الاجاره کسر کند چنانچه ده درصد زارعین و ده درصد صندوق تعاون و عمران از بیست درصد مال‌الاجاره تجاوز کند پرداخت مازاد بر عهده مستأجر است.

تبصره ـ در املاک موقوفه اجرای مقررات فوق بر عهده متولی یا قائم مقام او در صورت وجود مستأجر بر عهده مستأجر خواهد بود


ماده سوم ـ در املاکی که زمین متعلق بزارعین است و مستقیما بوسیله آنها کاشته میشود در زراعت دیم دو درصد و در زراعت آبی چهار درصد از کل درآمد جنسی و نقدی هر مالک باید تحویل صندوق عمران و تعاون قریه گردد.


ماده چهارم ـ عواید جنسی در انبار مخصوصی که در اختیار شورای ده خواهد بود نگاهداری خواهد شد هرگاه در محلی انبار مخصوصی وجود نداشته باشد جنس در انبار قریه تحویل مالک میشود و مشارالیه موظف است بمحض حواله شورای ده جنس را تحویل دارنده حواله بدهد


ماده پنجم ـ عواید حاصله از فروش صیفی و تره‌بار و همچنین عواید غیر زراعتی باید منتهی در ظرف یک هفته پس از وصول از طرف مالک یا نماینده او به حساب مخصوصی که از طرف شورای ده در نزدیکترین شعبه یا نمایندگی بانک کشاورزی یا شعبه بانک ملی ایران (در صورتی که بانک کشاورزی شعبه یا نمایندگی نداشته باشد) ریخته شود وجوهیکه در شعبه‌های بانکملی ریخته‌ شود بانک ملی آن وجوه را به نمایندگی بانک کشاورزی می‌پذیرد اگر در حوزه‌ای چنین شعباتی دایر نباشد وجوه منظور بشخص معتمدی که از طرف شورای ده معرفی میشود تحویل و ورقه بستانکار به شورای ده تسلیم میگردد تا آن وجوه در دفاتر مخصوصی که برای این منظور نگاهداری خواهد شد وارد و ثبت گردد.


ماده ششم ـ فروش جنس موجودی منوط بنظر و صوابدید شورای ده خواهد بود که هر وقت وضع بازار مناسب بود یا احتیاجات اقتضا کرد آن را کلا یا جزاً بفروش رسانیده و بر طبق مندرجات ماده (5) عمل کند و بهای جنس را جزء درآمد خود در دفاتر منظور دارد.


ماده هفتم ـ از کلیه درآمدهائیکه در قریه بر طبق مقررات مذکور در فوق برای امور عمرانی جمع‌آوری می‌گردد هفتاد درصد برای مصارف عمرانی و تعاونی و اجتماعی همان قریه اختصاص داده میشود و پانزده درصد برای انجام امور مربوط بعمران و کارهای اجتماعی و تعاونی تحویل صندوق دهستان و پانزده درصد دیگر برای همان منظور تحویل صندوق عمران و تعاون بخش می‌گردد.


ماده هشتم ـ امور عمرانی و اجتماعی هر قریه بقرار زیر خواهد بود:
تهیه آب مشروب سالم بوسیله ساختمان آب انبار یا حوض تصفیه لوله‌کشی از دهانه قنات یا کندن پاکنه و غیره. ساختمان و مرمت و نگاهداری مسجد، حمام و غسالخانه و رختشویخانه و پل و انبار جنسی جهت نگاهداری درآمدهای جنسی.
کمک به دفع دسته جمعی آفات حیوانی و نباتی که زراعت قریه را مورد تهدید قرار دهد
کمک به ساختن خانه‌های ارزان و تهیه وسایل تامین بهداشت و نگاهداری و تربیت یتیمان بی‌سرپرست و تأمین معاش آنان و مشغول داشتن آنها به کارهای مفید.
کمک به نگاهداری عجزه و پیران علیل و بیماران بی‌سرپرست.
دادن وام بدون سود یا با سود نازل به کشاورزان بی‌استطاعت برای تهیه وسائل کار از قبیل خرید گاو و بذر و کمک به برزگران مستحق تا آنان بتوانند صاحب گاو شوند.
احداث جاده بین قراء و ساختمان و تأسیس دبستان و ایجاد مراکز برق و ترویج صنایع معدنی و کمک بآنها.


ماده نهم ـ امور عمرانی و تعاونی و اجتماعی هر دهستان که اجرای آنها بعهده شورای دهستان میباشد و از این قرار است:
ساختمان دبستانهای کشاورزی و درمانگاه و داروخانه به تناسب عده قراء و نزدیکی یا دوری آنها از یکدیگر و کثرت جمعیت، احداث جاده‌های محلی و کمک مالی با سود نازل یا بدون سود بقرائی که وسائل مالی آنها کافی برای انجام امور عمرانی و تعاونی نیست از قبیل ساختمان پلهای نسبة بزرگ یا تامین هزینه عبور جاده از اراضی لم‌یزرع و زه‌کشی و غیره و استخدام ماما و پزشکیار سیار به تناسب جمعیت دهستان وعده قراء و دوری و نزدیکی آنها از یکدیگر.


ماده ۱۰- [اصلاحی ۱۳۳۱/۱۰/۳]
امور عمرانی و تعاونی و اجتماعی که اجرای آنها بعهده شورای عمران و تعاون بخش خواهد بود بقرار زیر است:
ساختمان بیمارستان و دبیرستان و دبستان کشاورزی و حرفه‌ای و تأسیس داروخانه مرکزی و ساختمان پلهای نسبتاً مهم و تأسیس شرکتهای تعاونی کشاورزی تولید و مصرف و اعتبار.
تأسیس صندوقهای روستائی و استخدام پزشک سیار و کمک برای جلوگیری از بیماری های بومی و مسری و کمک مالی بدون سود یا با سود نازل به دهستانهائی که برای انجام امور عمرانی و تعاونی خود درآمد کافی ندارند.


ماده یازدهم ـ ساکنین هر قریه اعم از زارع یا خوش‌نشین برای انجام عملیات عمرانی و بهداشتی و غیره مذکور در این لایحه قانونی باید به تناسب استفاده‌ای که از این اقدامات خواهند کرد به تشخیص شورای ده از حیث کارگر و تهیه و سوخت و حمل مصالح ساختمانی و غیره مجانا کمک نمایند.


ماده دوازدهم ـ صندوقهای عمرانی و تعاون بخشهای هر شهرستان پانزده درصد درآمد خود را به صندوق مرکزی شهرستان تحویل خواهند داد و از طرف این صندوق در صورت احتیاج بصندوقهای بخشها یا دهستانها یا قراء کمکهای مالی بلاعوض یا وام بدون سود یا با سود نازل داده خواهد شد.


ماده سیزدهم ـ در صورتی که درآمد یک قریه کفاف هزینه‌های نامترقب را ندهد در درجه اول صندوق دهستان و در درجه دوم صندوق بخش و در درجه آخر صندوق شهرستان کمکهای مالی لازم را به آن خواهد کرد.


ماده چهاردهم ـ بانک کشاورزی به منظور تسهیل انجام عملیات عمرانی وامی که حداکثر از پنج برابر درآمد عادی صندوق عمران و تعاون تجاوز ننماید با سود حداکثر شش درصد برای مدت ده سال به صندوق خواهد داد.
اعطای این وام بهر صندوق منوط بموافقت صندوق درجه مافوق خواهد بود که ضامن استرداد وام نیز میباشد.


ماده پانزدهم ـ سازمان برنامه در حدود بودجه عمران هر شهرستان برای اجرای امور مذکور در این لایحه که با قانون برنامه هفت ساله تطبیق کند کمکهای مالی و فنی لازم به صندوقهای ذکر شده در این لایحه قانونی خواهد کرد و بر طبق آئین‏نامه‌ها و مقررات مالی خود وامهای لازم اعطا خواهد نمود مخصوصاً برای تهیه آب مشروب سالم و ساختمان درمانگاه و ایجاد داروخانه با کمک بنگاه داروئی و ایجاد شرکتهای تعاونی و غیره کمکهای مالی خواهد کرد.


فصل دوم ـ سازمان عمرانی کشاورزی


ماده شانزدهم ـ بمنظور جمع‌آوری عایدات صندوقهای عمران و تعاون و مراقبت در انجام عملیات عمرانی و اجتماعی و همچنین انجام خدماتی که در حدود این قانون بعداً از طرف دولت رجوع خواهد شد شوراهائی در هر قریه و دهستان و بخش و شهرستان بر طبق مقررات ذیل تشکیل خواهد یافت.


شورای ده

ماده هفدهم ـ در هر ده هیئتی بنام شورای ده مرکب از پنج نفر عضو اصلی بترتیب ذیل انتخاب و تعیین خواهد شد:
یک نفر نماینده مالک یا مالکین
کدخدای ده که مطابق قانون انتخاب شده باشد.
3 نفر از معتمدین محلی به انتخاب زارعین آن قریه.

تبصره 1ـ 3 نفر بعنوان عضو علی‌البدل از طرف زارعین انتخاب میشوند.

تبصره 2ـ هرگاه ملکی مالکین متعدد داشته و مالکین در انتخاب نماینده و کدخدا توافق ننمایند نظر اکثریت خرده مالکین ملک مؤثر خواهد بود و چنانچه مالک یا مالکین کدخدای ده را معین نکند بخشدار به مالک یا مالکین مراتب را اخطار خواهد کرد و از تاریخ اخطار تا پانزده روز اگر در تعیین کدخدا تعلل نمایند بخشدار محل بر طبق مقررات قانون کدخدائی کدخدا را انتخاب کرده به مالکین اعلام میکند که حقوق او را مطابق معمول محل بپردازند.
هرگاه عدم تعیین نماینده از طرف مالک یا مالکین موجب تأخیر در انجام وظائف شورای ده نمیشود و شورای ده میتواند تا تعیین نماینده مالک یا مالکین وظائف قانونی خود را انجام دهد.

تبصره 3ـ در صورتی که مقتضیات محلی ایجاب نماید و تشکیل شورای ده بعلت کمی جمعیت مقدور نباشد کشاورزان آن ده میتوانند برای تشکیل شورای ده و تأسیس صندوق تعاون و عمران در نزدیکترین قریه مجاور خود شرکت نمایند.


ماده هجدهم ـ اعضای اصلی و علی‌البدل شورای ده حتی‌المقدور باید دارای سواد باشند و چنانچه بین زارعین شخص بی‌سوادی مورد اعتماد باشد انتخاب او بعضویت شورا مانعی ندارد ولی بمحض اینکه شخص باسواد و مورد اعتماد داوطلب باشد زارعین میتوانند او را بجای عضو بی‌سواد انتخاب کنند.


ماده نوزدهم ـ زارعینی می‌توانند در انتخاب اعضای شورای ده شرکت نمایند که واجد شرایط ذیل باشند:
تابعیت ایران.
داشتن لااقل بیست سال تمام.
نداشتن شهرت به فساد اخلاق و محکومیت جزائی
اشتغال مستقیم به امر زراعت
سکونت در محل


ماده بیستم ـ زارعینی که واجد شرایط ذیل باشند میتوانند به عضویت شورا انتخاب شوند:
تابعیت ایران.
داشتن حداقل بیست سال تمام
نداشتن شهرت به فساد اخلاق و محکومیت جزائی
سکونت در محل.
اشتغال مستقیم به امر کشاورزی

تبصره ـ جلسات شورای ده با حضور 3 نفر رسمیت خواهد یافت.


ماده بیست ویکم ـ تعیین کدخدا برطبق قانون تقسیمات کشور بین اشخاصی که واجد شرایط مذکور در ماده بیستم باشند به پیشنهاد مالک یا مالکین و تأیید بخشدار محل خواهد بود.


شورای دهستان

ماده ۲۲- [اصلاحی ۱۳۳۱/۱۰/۳]
برای اداره امور صندوق دهستان شورائی بنام شورای دهستان تشکیل خواهد شد که اعضای آن عبارت خواهند بود از نمایندگان شوراهای دهات واقع در حوزه آن دهستان از طرف شورای هر ده یک نفر برای عضویت شورای دهستان انتخاب و معرفی خواهد شد. در صورتی که عدة قراء زیاد باشد نمایندگان حاضر که عدۂ آنها نباید کمتر از هفت نفر باشد جلسه را تشکیل داده تصمیمات لازم اتخاذ مینمایند.

تبصره 1) تصمیمات شورای دهستان با اکثریت نسبی معتبر است.

تبصره 2) در بخشهائی که سازمان دهستانی وجود ندارد شورای عمران و بخش قائم مقام شورای دهستان خواهد بود.


شورای عمران و تعاون بخش

ماده بیست و سوم ـ در هر بخش شورائی بنام شورای عمران و تعاون بخش مرکب از اشخاص ذیل تشکیل خواهدشد عدم حضور بعضی از آنها در محل مانع تشکیل شوری[شورا] نخواهد بود.
بخشدار.
رئیس یا نماینده کشاورزی.
رئیس یا نماینده بهداری.
رئیس دادگاه بخش.
نماینده بانک کشاورزی.
دو نماینده از شورای دهستان

تبصره 1ـ در بخشهائی که بیش از پنج دهستان باشد از هر دهستان یکنفر نماینده شرکت خواهد داشت

تبصره 2ـ در شهرستانهائی که فاقد سازمان بخش است وزارت کشور مکلف است در آنجا سازمان بخش ایجاد کند و تا موقعیکه چنین سازمانی بوجود نیامده است شورای عمران و تعاون شهرستان قائم مقام قانونی شورای عمران و تعاون بخش خواهد بود.

تبصره 3ـ ریاست شورا با بخشدار و به تصمیمات شورای عمران و تعاون بخش به اکثریت نسبی معتبر است.


شورای عمران و تعاون شهرستان

ماده ۲۴- [اصلاحی ۱۳۳۱/۱۰/۳]
شورای عمران و تعاون شهرستان از اشخاص ذیل تشکیل میشود عدم حضور بعضی از آنها در محل مانع تشکیل شورا نخواهد بود.
فرماندار
رئیس کشاورزی
رئیس بهداری
رئیس بانک کشاورزی
رئیس دادگستری یا دادگاه بخش
دو نماینده از مالکین و کشاورزان
هر بخش بانتخاب شورای عمران و تعاون بخش

تبصره 1) ریاست شورا با فرماندار و تصمیمات شورای عمران و تعاون شهرستان به اکثریت نسبی معتبر است.

تبصره 2) در ماههای بهمن و اسفند در مرکز هر شهرستان زیرنظر فرماندار کمیسیونی با حضور نمایندگان شورای عمران و تعاون بخشهای تابعه آن شهرستان تشکیل میشود تا برنامه امور عمرانی و تعاونی قراء تابعه آن شهرستان را جهت سال بعد تهیه و برای موافقت کمیسیون مرکزی که از نمایندگان وزارت خانه‌ها و ادارات مربوطه در وزارت کشور تشکیل میشود به وزارت کشور ارسال دارد.
آیین‌نامه وظائف این کمیسیون را وزارت کشور تهیه کرده برای تصویب به هیئت وزیران تقدیم می نماید.

[آیین‌نامه مربوط به وظایف کمسیون مرکزی مقرر در تبصره ۲ ماده ۲۴ لایحه قانونی…، مصوب ۱۳۳۱/۱۲/۲۷]


ماده بیست و پنجم ـ وظائف شوراهای مزبور بدین قرار است:
الف ـ انجام عملیات عمرانی و تعاونی و اجتماعی مذکور در این لایحه و بمصرف رسانیدن درآمدها.
ب ـ مراقبت در حسن جریان امور مالی و اینکه درآمدها بر طبق مقررات و موازین این لایحه قانونی بمصرف حقوقی برسد.
ج ـ نگاهداری دفاتر مرتب از درآمد و هزینه و ارائه آنها ببازرسان و مأمورین شوراهای مافوق. تشکیل جلسات مرتب برای رسیدگی و رتق و فتق امور. دادن گزارش مرتب راجع بپیشرفت عملیات و وضع مالی و تقاضاهای فنی با کمکهای مالی بصندوقها و شوراهای بالاتر:
د ـ نگهداری و مرمت و نظافت امکنه عمومی و جلوگیری از خرابی آنها مراقبت در نظافت معابر عمومی و تنظیف کوچه‌ها و وضع بهداشت و رسیدگی بوضع یتیمان و مستمندان و پیران علیل و بیماران بی‌سرپرست قریه و دهستان جدیت در تهیه حداکثر در آمد چه از محلهائی که در این لایحه ذکر شده است و چه با وسائل دیگر از قبیل پاداش کاری دسته‌جمعی و غیره که از وظائف اختصاصی شورای ده و شورای دهستان میباشد.


ماده بیست و ششم ـ هر شورا یک رئیس و یک نایب رئیس و یک محاسب و یک صندوقدار از بین اعضاء خود انتخاب خواهد نمود.


ماده بیست و هفتم ـ شوراهای بخش هر شهرستان موظفند هر سال یکبار گزارش اقدامات و کارهای حوزه خود و برنامه کارهای عمرانی و اجتماعی را در حدود مقررات این لایحه با توجه باهمیت و اولویت آنها تهیه کرده بشورای شهرستان ارسال دارند.


ماده بیست و هشتم ـ شورای شهرستان هر سال گزارش پیشرفت عملیات عمرانی و تعاونی و اجتماعی حوزه ماموریت خود را بوزارت خانه‌ها و مؤسسات مربوطه و استانداری ارسال خواهد داشت.


ماده بیست و نهم ـ باعضاء شوراهای ده و دهستان و بخش و شهرستان بهیچ عنوان حقوق و یا فوق‌العاده داده نخواهد شد و خدمات آنها افتخاری است.


ماده سی ام ـ شوراها حق دارند منتهی تا ده درصد درآمد خود را جهت هزینه‌های اداری خود بمصرف برسانند.


ماده سی و یکم ـ تصرف غیرقانونی در اموال و دارائی صندوقها مشمول مقررات ماده (152) قانون مجازات عمومی است.

تبصره ـ هرگاه معلوم شود که یکی از اعضای شورای ده یا دهستان برخلاف نظم و آرامش و امنیت رفتار نموده یا مخل نظم کشاورزی شده بخشدار موظف است بمحض اطلاع یا وصول شکایت پس از رسیدگی عضو مزبور را عزل و بجای او دستور انتخاب دیگری را بدهد.


ماده ۳۲- [اصلاحی ۱۳۳۱/۱۰/۳]
هرگاه مالک یا نماینده او مستاجر امتناع از پرداخت ده درصد سهم کشاورز نماید بخشدار موظف است بمحض شکایت کشاورز ذی نفع سهم او را وصول و به وی تحویل نماید.
در مورد ده درصد صندوق عمران و تعاون اگر مالک یا نماینده او یا مستاجر از پرداخت آن امتناع کند بخشدار بوسیله دادگاه اقدام به وصول خواهد نمود و دادگاه مکلف است موضوع را خارج از نوبت رسیدگی کرده حکم صادر و اجراء نماید این قبیل دادخواست ها از هزینه دادرسی معاف می باشد.

تبصره 1) در صورت بروز اختلاف بین مالک و کشاورز از لحاظ مقدار بهره مالکانه بخشدار محل موظف است بمحض وصول شکایت بموضوع رسیدگی نموده و نظر خود را بطرفین ابلاغ نماید. طرفین میتوانند در ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ نسبت بنظر بخشدار تقاضای تجدید نظر نمایند در نقاطی که سازمان بخش تشکیل نشده وظائف بخشدار از این حیث برعهده فرماندار خواهد بود در صورتی که طرفین در ظرف مدت مقرر تقاضای تجدید نظر ننمودند ضابطین دادگستری مامور اجرای نظریات بخشدار و یا فرماندار خواهند بود.

تبصره 2) مرجع تجدید نظر در رسیدگی و حل اختلافات حاصلة بین مالک و کشاورز از لحاظ مقدار بهره مالکانه دادگاه بخش است و دادگاه موظف است بمحض شکایت یکی از طرفین موضوع را خارج از نوبت رسیدگی نموده و حکم صادر و اجراء نماید.


ماده سی و سوم ـ هرگاه مالک‌ یا مسئول جمع‌آوری درآمد در موقع مقرر وجوه یا اجناس متعلق بصندوقها را بشورای محلی یا بانک تحویل ندهد بجریمه معادل دو برابر وجوه یا قیمت اجناس مذکور و در صورت تکرار بحبس تأدیبی تا دو ماه و چهار برابر وجوه یا قیمت اجناس مزبور محکوم خواهد شد.


ماده سی و چهار ـ نمایندگان هر شورا برای مدت سه سال انتخاب میشوند و در صورت فوت یا فقد صلاحیت یکی از نمایندگان شخص دیگری که واجد شرایط مقرره در این لایحه باشد بجای او انتخاب خواهد شد.


ماده سی و پنج ـ دادخواست شکایت از اعضای شورای ده و شورای دهستان از تخلفات از مواد این لایحه قانونی بشورای بخش داده می‌شود و شورای مزبور مکلف است در ظرف پانزده روز بشکایت شاکی رسیدگی نماید و در صورتی که تخلف اداری باشد شوری دستور اقدام مقتضی می‌دهد و چنانچه واجد جنبه کیفری یا حقوقی باشد دادخواست را بدادگاه احاله میکند.


ماده سی و ششم ـ مرجع شکایت از شورای بخش شورای شهرستان است.


ماده سی و هفتم ـ وزارتخانه‌های کشور کشاورزی- فرهنک – بهداری – راه و سازمان برنامه و بانک ملی و بانک کشاورزی و بنگاه های آبیاری و بنگاههای خیریه و سایر سازمان های دولتی موظفند که در پیشرفت امور مربوطه باین لایحه از حیث کمک های مالی (درحدود مقررات بودجه) و همچنین راهنمائی های فکری و کمکهای فنی از قبیل اعزام مأمورین فنی و تهیه نقشه‌های ساده برای ساختمانهای مورد احتیاج مانند حمام و لوله‌کشی ساده و ساختمان پلهای کوچک و ساده و طبع و نشر مجلات و دستورهای ساده راجع بدفع آفات و بهداشت و غیره مساعدت و تسهیلات بعمل آورند.


ماده سی و هشتم ـ مقررات این لایحه قانونی شامل محصول سال جاری نیز خواهد بود.


ماده سی و نهم ـ وزارتخانه‌های کشور کشاورزی – دادگستری – بهداری و بنگاه آبیاری و بنگاه های خیریه و سایر سازمانهای دولتی و راه و فرهنک و سازمان برنامه بانک کشاورزی مأمور اجرای این لایحه هستند.


ماده چهلم ـ لایحه قانونی ازدیاد سهم کشاورزان و سازمان عمرانی کشاورزی مصوب ۱۳۳۱/۵/۲۲ از تاریخ تصویب این لایحه قانون ملغی است.


بر طبق قانون اعطای اختیارات مصوب 20 مرداد 1331 لایحه ازدیاد سهم کشاورزان و سازمان عمرانی کشاورزی مشتمل بر (40) ماده و (15) تبصره در تاریخ 14 مهرماه 31 تصویب می‌شود

نخست وزیر ـ دکتر محمد مصدق