‌قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث [مصوب ۱۳۴۷]

‌ماده ۱ – کلیه دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی و انواع یدک و تریلر متصل به وسائل مزبور و قطارهای راه آهن اعم از این که اشخاص حقیقی یا‌ حقوقی باشند مسئول جبران خسارات بدنی و مالی هستند که در اثر حوادث وسائل نقلیه مزبور و یا محمولات آنها به اشخاص ثالث وارد شود و‌ مکلفند مسئولیت خود را از این جهت نزد شرکت سهامی بیمه ایران و یا یکی از مؤسسات بیمه داخلی که اکثریت سهام آنها متعلق به اتباع ایرانی و‌صلاحیت آنها به پیشنهاد وزارت دارایی و وزارت اقتصاد مورد تأیید دولت باشد بیمه نمایند.

‌تبصره ۱ – منظور از حوادث مذکور در این قانون هر گونه تصادف یا سقوط یا آتش‌سوزی یا انفجار وسائل نقلیه موضوع این ماده و نیز خساراتی‌ است که از محمولات وسائل مزبور به اشخاص ثالث وارد شود.

‌تبصره ۲ – کلیه وزارتخانه‌ها – ادارات مستقل – بانک‌ها – بنگاه‌ها و شرکت‌هایی که حداقل نصف سهام آنها متعلق به دولت است و سازمان برنامه‌ و شرکت‌های تابع آن و به طور کلی عموم مؤسسات وابسته به دولت مکلفند عملیات موضوع این قانون را منحصراً نزد شرکت سهامی بیمه ایران انجام‌دهند.


‌ماده ۲ – کلیه اشخاصی که به سبب حوادث وسائل نقلیه موضوع این قانون دچار زیان‌های بدنی یا مالی می‌شوند از لحاظ این قانون ثالث تلقی‌ می‌شوند به استثناء اشخاص زیر:
‌الف – بیمه‌گذار – مالک – یا راننده وسیله نقلیه مسئول حادثه.
ب – کارکنان بیمه‌گذار مسئول حادثه حین کار و انجام وظیفه.
ج – همسر و پدر و مادر و اولاد اولاد و اجداد تحت تکفل بیمه‌گذار در صورتی که سرنشین وسیله نقلیه‌ای باشند که راننده یا بیمه‌گذار مسئول‌ حادثه باشد.

‌تبصره – در صورت تصادف دو وسیله نقلیه رانندگان وسائل مزبور نیز در برابر یکدیگر شخص ثالث محسوب می‌شوند اعم از آن که مالک وسیله‌ نقلیه باشند یا نباشند.


‌ماده ۳ – از تاریخ انتقال وسیله نقلیه کلیه تعهدات ناشی از قرارداد بیمه به منتقل‌الیه وسیله نقلیه منتقل می‌شود و انتقال گیرنده تا پایان مدت قرارداد‌ بیمه بیمه‌گذار محسوب خواهد شد و مکلف است ظرف پانزده روز از تاریخ انتقال وسیله نقلیه به خود مراتب را به طریق اطمینان بخشی با ذکر‌ مشخصات کامل خود به بیمه‌گر اعلام کند.


‌ماده ۴ – موارد ذیل از شمول بیمه موضوع این قانون خارج است:
1 – خسارات ناشی از فرس ماژور از قبیل جنگ – سیل – زلزله.
2 – خسارات وارد به محمولات وسائل نقلیه مورد بیمه.
3 – خسارات مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو.
4 – خسارات وارد به متصرفین غیر قانونی وسایل نقلیه یا به رانندگان فاقد گواهینامه رانندگی.
5 – خسارات ناشی از محکومیت جزایی و پرداخت جرائم.
6 – خسارات ناشی از حوادثی که در خارج از کشور اتفاق می‌افتد مگر این که توافقی بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار در این موضوع شده باشد.


ماده ۵ – در مورد عمد راننده در ایجاد حادثه یا در صورتی که راننده فاقد گواهینامه رانندگی باشد شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت زیان دیده‌ می‌تواند برای استرداد وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده مراجعه نماید.


‌ماده ۶ – بیمه‌گر ملزم به جبران کلیه خسارات وارد به اشخاص ثالث خواهد بود.‌
حداقل مبلغ بیمه با توجه به نوع و سایر خصوصیات وسائل نقلیه و هم چنین تعرفه حق بیمه و شرایط عمومی آن با رعایت نرخ‌ها و شرایط بین‌المللی‌ توسط شرکت سهامی بیمه ایران تعیین و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

[افزایش حداقل مبلغ بیمه موضوع ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه‌ موتوری زمینی برای جبران خسارتهای بدنی، مصوب ۱۳۷۷]


‌ماده ۷ – پس از گذشتن سه ماه از تاریخ اجرای این قانون از حرکت وسائل نقلیه موتوری زمینی که فاقد قرارداد بیمه موضوع این قانون می‌باشد از‌ طرف مأمورین اداره راهنمایی و رانندگی و پلیس راه جلوگیری به عمل می‌آید.


‌ماده ۸ – شرکت‌های بیمه طبق مقررات این قانون و آیین‌نامه‌های مربوط به آن مکلف به انعقاد قرارداد بیمه با دارندگان وسائل نقلیه مشمول این‌ قانون خواهند بود.


‌ماده ۹ – دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی که از خارج وارد ایران می‌شوند در صورتی که خارج از کشور مسئولیت خود را نسبت به حوادث‌ ناشی از وسیله نقلیه موضوع این قانون به موجب بیمه‌نامه‌ای که از طرف شرکت سهامی بیمه ایران معتبر شناخته می‌شود بیمه نکرده باشند مکلفند‌ هنگام ورود به مرز ایران طبق ماده یک این قانون اقدام به بیمه نمایند.


‌ماده ۱۰ – برای جبران زیان‌های بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت بیمه نبودن وسیله نقلیه، بطلان قرارداد بیمه – تعلیق قرارداد بیمه – تعلیق‌ تأمین بیمه‌گر – فرار کردن و یا شناخته نشدن مسئول حادثه و یا ورشکستگی بیمه‌گر قابل پرداخت نباشد یا به طور کلی برای جبران خسارت‌های خارج‌از شرایط بیمه‌نامه (‌به استثنای موارد مصرح در ماده ۴) صندوق مستقلی به نام “‌صندوق تأمین خسارت‌های بدنی” تأسیس می‌شود که به وسیله شرکت‌ سهامی بیمه ایران اداره خواهد شد.
‌سازمان، وظایف و صلاحیت صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله شرکت سهامی بیمه ایران تهیه و به‌ تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

[آیین‌نامه صندوق تامین خسارتهای بدنی، مصوب ۱۳۴۸/۴/۲۱]


‌ماده ۱۱ – درآمد صندوق تأمین خسارت‌های بدنی از منابعی است که به پیشنهاد دولت به تصویب کمیسیون‌های دارایی مجلسین برسد.

[‌آیین‌نامه منابع درآمد صندوق تأمین خسارتهای بدنی موضوع ماده ۱۱ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان‌ وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث، مصوب ۱۳۴۸/۱۲/۲]


‌ماده ۱۲ – مرور زمان دعاوی مربوط به بیمه موضوع این قانون از تاریخ وقوع حادثه دو سال می‌باشد و هر نوع اقدام ذینفع به منظور مطالبه خسارت‌ اعم از ارسال نامه یا تلگرام یا اظهارنامه قاطع مرور زمان خواهد بود.
‌مدت مرور زمان جدید بعد از انقطاع یک سال است.


‌ماده ۱۳ – آیین‌نامه اجرایی این قانون از طرف شرکت سهامی بیمه ایران تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجراء گذاشته می‌شود.

[آیین‌ نامه‌ اجرایی قانون‌ بیمه‌ اجباری‌ مسئولیت‌ مدنی‌ دارندگان وسایل‌ نقلیه‌ موتوری‌ زمینی‌ در مقابل‌ شخص‌ ثالث، مصوب ۱۳۴۷/۱۲/۲۸]


‌ماده ۱۴ – این قانون از اول فروردین ماه ۱۳۴۸ به موقع اجراء گذارده خواهد شد.


‌قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و سه تبصره که در جلسه روز سه‌شنبه بیست و ششم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و هفت به تصویب مجلس‌ شورای ملی رسیده بود در جلسه روز دوشنبه بیست و سوم دی ماه یک هزار و سیصد و چهل و هفت شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

‌رئیس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی