شورای عالی کار در دوازدهمین جلسه مورخ ۲۵ /۱۱ /۱۳۳۸ آیین‌نامه سندیکا – اتحادیه کنفدراسیون را به استناد فصل ششم قانون کار مصوب ۲۶ اسفندماه ۱۳۳۷ کمیسیون مشترک مجلسین در ۲۲ ماده بشرح زیر تصویب نمود.
ماده 1 – هر عده از کارگران یا کارفرمایان مربوط به یک حرفه و یا یک کارگاه و یا یک صنعت میتوانند بتمایل خود و آزادانه بقصد حفظ منافع حرفه ای و بهبود وضع مادی و اجتماعی خود طبق مقررات این آیین‌نامه سندیکا تشکیل دهند.
ماده 2 – تهیه اساسنامه و دعوت اولین مجمع عمومی بمنظور تصویب اساسنامه با مؤسسین سندیکا خواهد بود.
ماده 3 – هر سندیکا دارای هیئت مدیره و یک نفر دبیر و بازرسانی میباشد که بایستی در مجمع عمومی با رای مخفی انتخاب شوند.
ماده 4 – هیئت مدیره و دبیر و بازرسان سندیکا باید واجد صلاحیت و دارای شرایط زیر باشند:
الف – تابعیت ایران.
ب – سن حداقل 18 سال تمام.
پ – عدم محکومیت بجنایت یا جنحه ایکه موجب محرومیت از حقوق اجتماعی باشد.
ت – در مورد کارگران سابقه شش ماه کار در کارگاه یا حرفه یا صنعت مربوطه.
ماده 5 – در اساسنامه هر سندیکا نکات زیر باید پیش بینی شده باشد:
الف – نام سندیکا که در هر حال باید متناسب با کار و حرفه اعضاء باشد.
ب – اقامتگاه قانونی سندیکا.
پ – حوزه فعالیت سندیکا.
ت – هدف سندیکا.
ث – تشکیلات و طرز اداره امور سندیکا.
ث – طرز انتخاب و عزل وظائف و حدود مسئولیت و اختیارات و مدت انتخاب هیئت مدیره و بازرسان و دبیر سندیکا و همچنین تعیین تعداد جلسات و شرایط تجدید انتخاب هیئت مدیره و دبیر و بازرسان.
ج – مقررات مربوط بدعوت و تشکیل مجمع عمومی عادی یا فوق العاده و طرز اداره جلسات و اخذ رای .
ح – وظائف مجامع عمومی .
خ – تعیین مواردی که برای تصویب آن در مجمع عمومی عادی یا فوق العاده اکثریت مخصوص لازمست .
د – میزان حق عضویت.
ذ – طرز استفاده از وجوه و دارائی سندیکا و موارد کمک باعضاء یا سازمان های مشابه دیگر.
و – طرز اداره امور مالی و نظارت و بازرسی درآمد و مخارج سندیکا و گزارش وضع مالی باعضاء.
ز – تعیین تکلیف اموال سندیکا در صورت انحلال.
ژ – مقررات انضباطی مربوط به اعضای سندیکا و طرز اجرای آن.
س – شرایط قبول عضویت و اخراج اعضاء.
ماده 6 – ثبت هر سندیکا با توجه بمفاد ماده 26 قانون کار مستلزم تسلیم مدارک زیر به اداره کار محل خواهد بود.
الف – دو نسخه از صورتجلسه مجمع عمومی مربوط به تصویب اساسنامه سندیکا و انتخاب اعضای هیئت مدیره و دبیر و بازرسان.
ب – دو نسخه از اساسنامه سندیکا.
پ – صورتی در دو نسخه مشتمل برتعداد اعضاء و اقامتگاه قانونی سندیکا و همچنین نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و تاریخ تولد و شغل و نشانی و سمت هر یک از اعضای هیئت مدیره و دبیر و بازرسان .
ت – برگ گواهی عدم سوء پیشینه هر یک از اعضای هیئت مدیره و دبیر و بازرسان.
ث – دو قطعه عکس از هر یک از اعضای هیئت مدیره و دبیر و بازرسان .
ماده 7 – اداره کار محل پس از وصول کلیه مدارک مذکور در ماده 6 موظف است تقاضای تشکیل سندیکا را با ذکر مشخصات سندیکا و نام اعضای هیئت مدیره و بازرسان و دبیر به هزینه متقاضیان در دو نوبت بفاصله هفت روز در یکی از روزنامه های محلی و در صورت عدم وجود یا عدم انتشار مرتب روزنامه های محلی در یکی از جراید کثیرالانتشار پایتخت آگهی نماید. اولین آگهی بایستی ظرف یک هفته از تاریخ وصول مدارک جهت درج در روزنامه ارسال گردد.
ماده 8 – اداره کار محل موظف است حداکثر ظرف سه هفته پس از تاریخ انتشار آگهی نوبت دوم در صورت انجام مقررات مذکور در این آیین‌نامه گواهینامه ثبت سندیکا را صادر و بمتقاضی تسلیم نماید.
ماده 9 – اداره کار محل در صورت عدم رعایت مقررات مذکور در این آیین‌نامه مراتب را با توجه بمهلت مقرر در ماده 8 بمتقاضی اعلام میدارد . متقاضی میتواند از تاریخ اعلام نظر اداره کار ظرف پانزده روز مستقیماً یا وسیله اداره کار محل موارد اعتراض خود را کتباً بشورایعالی کار تسلیم نماید.
اداره کار در صورت وصول اعتراض موظف است پرونده مربوطه را ظرف یک هفته از تاریخ وصول اعتراض به شورایعالی کار ارسال نماید . رای شورای عالی کار در این مورد قطعی و لازم الاجراء است.
ماده 10 – دو یا چند سندیکا میتوانند با حفظ شخصیت حقوقی و یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده تشکیل یک اتحادیه و دو یا چند اتحادیه میتوانند با حفظ شخصیت حقوقی و با تصویب مجمع عمومی فوق العاده تشکیل یک کنفدراسیون بدهند.
ماده 11 – تشکیل و ثبت اتحادیه ها و کنفدراسیونها مستلزم طی کلیه تشریفاتی است که طبق این آیین‌نامه برای تشکیل و ثبت سندیکاها پیش بینی شده است.
ماده 12 – هر سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون کارگری حق دارد برای عقد پیمان دستجمعی مامور میشوند باید با رای مخفی اعضاء در جلسه مجمع عمومی فوق العاده انتخاب شوند مگر اینکه اساسنامه در این مورد ترتیب دیگری پیش بینی نموده باشد.
ماده 13 – نمایندگانی که از طرف سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون برای عقد پیمان دستجمعی مامور میشوند باید با رای مخفی اعضاء در جلسه مجمع عمومی فوق العاده انتخاب شوند مگر اینکه اساسنامه در این مورد ترتیب دیگری پیش بینی نموده باشد.
ماده 14 – طرفین هر پیمان دستجمعی مکلفند ظرف پانزده روز از تاریخ امضای پیمان یک نسخه از آن را جهت اطلاع به اداره کار محل ارسال دارند.
ماده 15 – هر سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون می تواند شرکت های تعاونی جهت رفع نیازمندیهای اعضاء و صندوق بیکاری بمنظور تعاون و معاضدت کارگران بیکار تاسیس نماید.
ماده 16 – هر سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون میتواند جهت تعلیم در کلاس های آموزشی برای اعضای خود از اداره کار محل تقاضای مربی نماید.
ماده 17 – سندیکاها یا اتحادیه ها یا کنفدراسیونها میتوانند عضویت سندیکاها یا اتحادیه ها یا کنفدراسیونهای بین المللی را که آزادانه تشکیل شده باشند قبول نماید .
ماده 18 – هر سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون موظف است ظرف ده روز پس از تجدید انتخاب و تعیین اعضاء جدید هیات مدیره و دبیر و بازرسان مراتب را به اداره کار محل اطلاع دهد.
ماده 19 – هر سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون موظف است حسابهای خود را در دفاتر مرتبی نگاهداری کند و صورتحساب درآمد و هزینه را سالی یک مرتبه بانضمام صورت ریز اموال و اثاثیه برای اطلاع در دسترس اعضاء قرار دهد.
ماده 20 – در قبال هرگونه وجهی که به سندیکا یا اتحادیه و یا کنفدراسیون پرداخت میشود بایستی رسید کتبی تسلیم گردد.
ماده 21 – سندیکا یا اتحادیه یا کنفدراسیون در موارد زیر منحل میشود:
الف – در مواردی که اساسنامه پیش بینی نموده است.
ب – در صورت صدور حکم قطعی از مراجع قضائی.
ماده 22 – در کلیه مواردی که در این آیین‌نامه تشکیل مجمع عمومی فوق العاده پیش بینی شده است وقتی مجمع عمومی رسمیت خواهد داشت که لااقل سه ربع از اعضاء در آن حضور داشته باشند و تصیمات متخذه در این مجامع وقتی قطعیت دارد که لااقل به تصویب دو سوم اعضاء حاضر در مجمع رسیده باشد.