هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۶/۳۰ به پیشنهاد شماره ۰۲ /۱۰۰ /۵۶۹۲۹ مورخ ۱۴۰۱/۴/۱۴ وزارت راه و شهرسازی و به استناد تبصره (۲) ماده (۵) و ماده (۲۲) قانون هواپیمایی کشوری – مصوب ۱۳۲۸ – و اصلاحات بعدی آن، آیین‌نامه مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاه های غیرنظامی را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ – در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱ – سازمان: سازمان هواپیمایی کشوری.
۲ – ستاد: ستاد کل نیروهای مسلح.
۳ – ایکائو: سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری.
۴ – کنوانسیون: کنوانسیون بین المللی هواپیمایی کشوری (کنوانسیون شیکاگو ۱۹۴۴)
۵ – استانداردها و توصیه های ایکائو: الزامات و توصیه های ایکائو که در قالب ضمایم کنوانسیون ارایه شده اند.
۶ – ضمیمه (۱۴): ضمیمه شماره (۱۴) کنوانسیون حاوی استاندادها و توصیه های ایکائو در حوزه فرودگاهی.
۷ – ضمیمه (۱۵): ضمیمه شماره (۱۵) کنوانسیون حاوی استانداردها و توصیه های ایکائو در حوزه خدمات اطلاعات هوانوردی.
۸ – دستورالعمل های مربوط: مقررات، استانداردها، اسناد راهنمای مدون و شیوه نامه های ابلاغی سازمان در حوزه صلاحیت خود مرتبط با موضوع این آیین‌نامه.
۹- (اصلاحی ۱۴۰۱/۹/۲]
نشریه اطلاعات هوانوردی: نشریه‌ای که بر اساس قوانین و مقررات مربوط منتشر می شود و در بردارنده اطلاعات هوانوردی موضوع ضمیمه (۱۵) کنوانسیون است.
۱۰ – وسیله پرنده: وسیله ای که بتواند در نتیجه عکس العمل هوا بجز عکس العمل هوا در برابر سطح زمین خود را در هوا نگاه دارد.
۱۱ – فرودگاه: منطقه ای مشخص بر روی زمین یا آب شامل ساختمان ها، تأسیسات و تجهیزات نصب شده که از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده و حمل و نقل هوایی بار، مسافر و محموله های پستی استفاده می شود و شامل انواع ذیل می باشد:
الف – فرودگاه بین المللی: فرودگاهی که دارای الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی برای پروازهای بین المللی می باشد.
ب – فرودگاه داخلی: فرودگاهی که صرفاً برای انجام پروازهای داخلی تعیین شده است.
پ – فرودگاه مرز هوایی: فرودگاهی داخلی که حسب مورد برای پروازهای غیربرنامه ای با تأمین الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی، برای پروازهای بین المللی استفاده می شود.
ت – فرودگاه مشترک: فرودگاهی که هواپیماهای نظامی و غیرنظامی بر اساس ضوابط مندرج در این آیین‌نامه، مجاز به عملیات در آن می باشند.
ث – فرودگاه نظامی با بهره برداری غیرنظامی: فرودگاهی نظامی که بر اساس مصوبه (۴۶۶) شورای عالی امنیت ملی وسیله پرنده غیرنظامی بر اساس ضوابط و مقررات سازمان، مجاز به عملیات در آن می باشند.
ج – فرودگاه هوانوردی عمومی (جنرال آویشن): فرودگاهی صرفاً برای کاربری های خاص از جمله آموزشی، تفریحی، ورزشی، آزمایش های پروازی وسایل پرنده و خدماتی هوایی کشاورزی استفاده می شود و مجاز به انجام جا به جایی بار و مسافر نمی باشد.
چ – فرودگاه اختصاصی: فرودگاهی که با هدف ارایه خدمات به اشخاص حقیقی و یا حقوقی برای جا به جایی مسافر و بار اختصاصی همان اشخاص استفاده می شود.
ح – بالگردگاه (هلی پورت): یک فرودگاه یا یک منطقه ی مشخص روی سازه که کل یا بخشی از آن برای نشست و برخاست و حرکت روی سطح بالگردها مورد استفاده قرار می گیرد.
خ – پایگاه پروازی (ایرفیلد): منطقه ای مشخص بر روی زمین یا آب به غیر از فرودگاه که از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده استفاده می شود و الزاماً دارای پایانه، تاسیسات و یا باند روکش شده نمی باشد.
د – پایگاه (سایت) ورزش های هوایی: پایگاه (سایت) پروازی که مورد استفاده ورزش های هوایی قرار می گیرد.
۱۲ – باند: منطقه ای مستطیل شکل در فرودگاه که برای نشست و برخاست وسایل پرنده تعیین شده است.
۱۳ – حریم باند: ناحیه مستطیل شکل محیط بر باند و ایست راه که به منظور کاهش خطر آسیب دیدن وسایل پرنده ای که از باند خارج می شوند و محافظت از وسایل پرنده در هنگام عملیات نشست و یا برخاست به کار گرفته می شود و دارای ابعاد ذیل می باشد:
الف – طول حریم باند باید قبل از آستانه و پس از انتهای باند یا ایست راه (در صورت وجود) حداقل به ابعاد زیر توسعه یابد:
1 – (۶۰) متر برای باندهای با طول (۸۰۰) متر و بیشتر.
2 – (۶۰) متر برای باندهای با طول کمتر از (۸۰۰) متر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیربصری .
3 – (۳۰) متر برای باندهای با طول کمتر از (۸۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیربصری.
ب ) عرض حریم باند باید در دو طرف خط مرکزی و در طول حریم باند به ابعاد زیر توسعه یابد.
1 – (۱۴۰) متر برای باندهای با طول (۱۲۰۰) متر و بیشتر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیربصری.
2 – (۷۰) متر برای باندهای با طول کمتر از (۱۲۰۰) متر و دارای دستگاه کمک ناوبری بصری و غیر بصری.
3 – (۷۵) متر برای باندهای با طول (۱۲۰۰) متر و بیشتر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیربصری.
4 – (۴۰) متر برای باندهای با طول (۸۰۰) متر تا (۱۲۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیربصری.
5 – (۳۰) متر برای باندهای با طول کمتر از (۸۰۰) متر و بدون دستگاه کمک ناوبری غیربصری.
۱۴ – حریم فرودگاه: محدوده ای در اطراف فرودگاه که مطابق با حدود مندرج در جدول پیوست این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، مشمول اعمال محدودیت ها و ممنوعیت های موضوع ضوابط و مقررات داخلی یا بین المللی مربوط می باشد.
۱۵ – مانع: تمام و یا قسمتی از اشیای متحرک و ثابت دایمی یا موقت که در محوطه حرکت یا حریم فرودگاه یا بالاتر از سطحی قرار دارند که برای حفظ ایمنی از پرواز تعیین شده است.
۱۶ – تسهیلات فرودگاهی: خدمات و امکانات مطابق استانداردها و توصیه های ضمیمه (۹) کنوانسیون که موجب ارتقای سطح مطلوبیت فرودگاه با هدف افزایش ایمنی، امنیت، کیفیت یا سرعت جا به جایی بار و مسافر می شود.
۱۷ – تجهیزات زمینی فرودگاهی: وسایل مخصوص تعیر، نگهداری و ارایه خدمات روی زمین به وسایل پرنده.
۱۸ – خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاهی: خدمات مرتبط با پذیرش و سوار و پیاده کردن مسافر، تخلیه و بارگیری و خدمات (سرویس) دهی به هواپیماها که روی زمین انجام می شود.
۱۹ – ارایه کنندگان خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاهی: اشخاص دارای صلاحیت مجاز به ارایه تمام و یا قسمتی از خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاه.
۲۰ – سامانه مدیریت ایمنی فرودگاهی: رویکرد مدون و از پیش تعیین شده به مدیریت ایمنی که در برگیرنده ساختار سازمانی مورد نیاز، مسئولیت ها، خط مشی ها و روش های اجرایی لازم می باشد.
۲۱ – نظام نامه فرودگاه: سندی که در برگیرنده اطلاعات مرتبط با موقعیت مکانی، تسهیلات، خدمات، تجهیزات، دستورالعمل های عملیاتی مربوط، ساختار سازمانی و مدیریت فرودگاه از جمله نحوه اعمال سامانه مدیریت ایمنی بوده و مورد پذیرش سازمان قرار گرفته است.
۲۲ – برنامه امنیتی فرودگاه: برنامه ای که به منظور تأمین حفاظت و امنیت بخش های مختلف فرودگاه از جمله داخل و پیرامون محوطه حرکت وسایل پرنده و تجهیزات کمک ناوبری، اشخاص، بار و محمولات پستی در فرودگاه، توسط بهره بردار فرودگاه تدوین و به تأیید سازمان می رسد.
تبصره – در فرودگاه های مشترک و نظامی مورد استفاده پروازهای غیرنظامی در خصوص بخش های حفاظت پیرامونی قسمت های مشترک فرودگاه، برنامه امنیتی باید با هماهنگی پایگاه های نظامی مستقر در فرودگاه تدوین شود.
۲۳ – گواهینامه فرودگاهی: گواهینامه ای که توسط سازمان مطابق با دستورالعمل های مربوط و بر اساس مشخصات زیرساخت؛ طراحی؛ عملیات و نگهداری فرودگاه و متعاقب پذیرش نظامنامه فرودگاه توسط سازمان، جهت بهره برداری از فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی صادر می گردد.
۲۴ – مالک فرودگاه: اشخاصی حقیقی یا حقوقی که بر اساس قوانین و مقررات کشور، مالکیت یک فرودگاه را به عهده دارند.
۲۵ – بهره بردار فرودگاه: شخص حقوقی که مسئولیت بهره برداری، عملیات و نگهداری فرودگاه را به عهده دارد و دارای اختیارات لازم از سوی مالک برای اطمینان از تأمین مالی و انجام فعالیت های فرودگاه مطابق دستورالعمل های مربوط باشد.
۲۶ – مدیر فرودگاه: شخصی که توسط بهره بردار فرودگاه بر اساس مقررات و استانداردهای سازمان، منصوب و مسؤولیت اداره یک فرودگاه و پاسخگویی به سازمان را به عهده دارد.
۲۷ – طرح جامع فرودگاهی: سندی که در برگیرنده نیازها و الزمات موجود و پیش بینی نیازهای آتی ساخت و بهره برداری از فرودگاه بر اساس مطالعات اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی مستند می باشد.
ماده ۲ – مدیریت، بهره برداری، احداث و توسعه فرودگاه های غیرنظامی موضوع بند (۱۱) ماده (۱) این آیین‌نامه با رعایت مقررات و استانداردهای مربوط، مستلزم اخذ مجوز از سازمان می باشد.
تبصره- نحوه صدور، تمدید، اصلاح، تعلیق، لغو مجوز و ایجاد هرگونه محدودیت موضوع این ماده در محدوده قوانین و احکام این آیین‌نامه و بر اساس دستورالعمل های مصوب سازمان می باشد.
ماده ۳ – وزارت راه و شهرسازی مکلف است با همکاری سازمان و ستاد و با توجه به نیاز آتی بیست ساله کشور، سند جامع حمل و نقل شامل تعداد فرودگاه های مورد نیاز در کشور را تدوین و به تصویب هیئت وزیران برساند. صدور مجوز احداث هرگونه فرودگاه باید بر اساس سند مذکور انجام پذیرد.
تبصره- در صورت صدور مجوز احداث فرودگاه غیرنظامی جدید، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور مکلفند در چهارچوب قوانین اقدامات لازم را در راستای تأمین منابع انسانی، مالی، فنی و حفاظتی حسب مورد برای سازمان و بهره بردار فرودگاه انجام دهند.
ماده ۴ – فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی قبل از بهره برداری ملزم به دریافت گواهینامه فرودگاهی مطابق با مقررات و استانداردهای سازمان می باشند.
تبصره ۱ – فرودگاه های داخلی قبل از کسب مجوزهای لازم برای تغییر به عنوان فرودگاه بین المللی یا مرز هوایی ملزم به دریافت گواهینامه فرودگاهی مطابق با مقررات و استانداردهای سازمان می باشند.
تبصره ۲ – شرایط ادامه عملیات فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی که در زمان تصویب این آیین‌نامه فاقد گواهینامه فرودگاهی هستند مطابق با دستورالعمل های مربوط می باشد و فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی موجود ملزم به تطبیق با مفاد این آیین‌نامه طبق جدول زمانبندی ذیل هستند:
|
ردیف
|
فرودگاه ها بر اساس نوع شدآمد (ترافیک)
|
مهلت اخذ یا تبدیل گواهینامه
|
|
۱
|
فرودگاه های بین المللی
|
۱ تیر ماه ۱۴۰۳
|
|
۲
|
فرودگاه های داخلی دارای پرواز بین المللی (مرز هوایی)
|
۱۰ آذرماه ۱۴۰۵
|
ماده ۵ – سازمان ملزم است برای فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی فاقد گواهینامه، فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی که شرایط اعتبار گواهینامه را از دست می دهند و فرودگاه هایی که مقررات در آنها رعایت نمی گردد، در چهارچوب قوانین و متناسب با شرایط فرودگاه و تخلف صورت گرفته، یک یا چند مورد از محدودیت های زیر را مطابق دستورالعمل های ابلاغی اعمال نماید:
1 – کاهش ظرفیت پروازهای بین المللی.
2 – کاهش ظرفیت پروازهای داخلی.
3 – توقف پروازهای بین المللی.
4 – توقف پروازهای داخلی.
5 – کاهش نوع رده هواپیما.
6 – کاهش نوع عملیات فرودگاهی و محدودیت های عملیاتی.
7 – اعمال جرایم نقدی مطابق با مفاد ماده (۳۴) قانون هواپیمایی کشوری.
8 – الزام به کاهش تعرفه های خدماتی فرودگاه.
9 – تعطیلی فرودگاه.
ماده ۶ – مقررات و استانداردهای مربوط به مدیریت، طراحی، عملیات، تعیین حریم باند، انواع طبقه بندی، احداث، تجهیزات، تسهیلات، توسعه و بهره برداری فرودگاه های موضوع بند (۱۱) ماده (۱) این آیین‌نامه، متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن، توسط سازمان و بر طبق (۱۴) کنوانسیون تدوین و ابلاغ می گردد.
تبصره ۱ – مدیریت، عملیات و بهره برداری از بخش هوایی (ایرساید) در بخش های مشترک در فرودگاه های مشترک جهت استفاده نظامی و غیرنظامی، مطابق با دستورالعمل های مدون فی ما بین سازمان و ستاد می باشد.
تبصره ۲ – سازمان می تواند حسب تشخیص و در مواقع خاص به منظور حفظ و ارتقای ایمنی هوانوردی، بخشنامه ایمنی در جهت چهارچوب این آیین‌نامه صادر کند.
ماده ۷ – سازمان ملزم است اختلاف عملکرد مقررات ملی با محتویات ضمیمه (۱۴) کنوانسیون را بررسی و به ایکائو اعلام و از طریق ساز و کار (مکانیزم) نشریه اطلاعات هوانوردی اطلاع رسانی نماید.
ماده ۸ – سازمان موظف است در طول مدت انجام مطالعات، احداث، توسعه و یا تغییر در فرودگاه، نسبت به رعایت مقررات و استانداردهای فرودگاهی توسط متقاضی نظارت نماید و متقاضی نیز ملزم است در این خصوص بر اساس دستورالعمل های مربوط، همکاری لازم با سازمان را به عمل آورد.
ماده ۹ – مراحل اخذ مجوز احداث و بهره برداری فرودگاه های موضوع بند (۱۱) ماده (۱) این آیین‌نامه به ترتیب زیر می باشد:
۱ – موافقت اصولی: مراحل صدور موافقت نامه اصولی به ترتیب زیر می باشد:
الف – ارایه طرح امکان سنجی احداث فرودگاه توسط متقاضی به سازمان مطابق با شیوه نامه ابلاغی سازمان جهت انجام مطالعات احداث و توسعه فرودگاه شامل ضرورت احداث، نکات فنی، عملیاتی، ارزیابی زیست محیطی، توجیه اقتصادی با رعایت کامل اصول پدافند غیرعامل و کاربری های مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران .
ب – اخذ تأییدیه صلاحیت امنیتی اشخاص حقیقی و حقوقی مطابق مصوبه (۵۲۹) شورای عالی امنیت ملی.
پ – طرح موضوع احداث فرودگاه در کمیته دایمی اداره امور فضای کشور جهت اخذ مصوبه این کمیته.
ت – اخذ استعلام از سازمان حفاظت محیط زیست، پدافند غیرعامل و حسب مورد از شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و یا شورای عالی شهرسازی و معماری ایران توسط سازمان.
تبصره ۱ – موافقت اصولی با تأیید سازمان حداکثر ظرف یک سال صادر و فقط برای یک بار قابل تمدید است.
تبصره ۲ – صدور موافقت اصولی به منزله مجوز احداث نمی باشد و متقاضی موظف است پس از اخذ موافقت اصولی برابر با بند (۲) این ماده اقدامات لازم جهت اخذ مجوز احداث را انجام دهد.
۲ – مجوز احداث: صدور مجوز احداث پس از ارائه مدارک زیر توسط متقاضی و پس از تأیید مدارک توسط سازمان می باشد:
الف – طرح جامع فرودگاهی مطابق با الزامات سازمان.
ب – ارایه اسناد مالکیت یا اجاره زمین، اراضی ملی و دولتی و موافقت مالک برای احداث فرودگاه به سازمان.
پ – ارائه جزئیات نقشه‌های اجرایی احداث فرودگاه شامل نقشه‌های بخش هوایی و بخش زمینی.
ت – ارائه نقشه‌ها و دستورالعمل های پروازی مسیرهای ورودی، خروجی و طرح‌های تقرب فرودگاهی.
ث – ارائه نقشه واپایش (کنترل) موانع فرودگاهی.
تبصره ۱ – اعتبار مجوز احداث جهت شروع عملیات عمرانی یک سال می باشد و متقاضی باید پس از دریافت مجوز احداث فرودگاه، شروع عملیات عمرانی را آغاز نماید. در صورت عدم شروع عملیات عمرانی و با ارایه دلایل و مستندات علل عدم شروع فعالیت عمرانی، مجوز احداث فرودگاه برای یک سال دیگر قابل تمدید می باشد.
تبصره ۲ – در صورت عدم شروع عملیات عمرانی مطابق با تبصره (۱) این ماده، مجوز احداث و موافقت اصولی صادر شده ابطال می گردد و در صورت درخواست متقاضی ضروری است مراحل اخذ مجوز مجددا طی گردد.
تبصره ۳ – متقاضی موظف است در طول مدت احداث فرودگاه، گزارشات فنی مطابق با الزامات سازمان را ارائه نماید و سازمان در طول احداث فرودگاه بر مراحل ساخت فرودگاه نظارت می نماید.
تبصره ۴ – متقاضی موظف است با نظر سازمان، مشاور عامل چهارم به منظور نظارت به مراحل ساخت داشته باشد. عامل چهارم تحت نظر سازمان فعالیت خواهد نمود و گزارشات خود رابه سازمان ارائه می نماید.
۳ – مجوز بهره برداری: پس از احداث فرودگاه ضروری است مالک فرودگاه مطابق با دستورالعمل های مربوط، بهره بردار فرودگاه را معرفی و مجوز بهره برداری از فرودگاه را اخذ نماید.
تبصره – بهره بردار ملزم است در طول مدت بهره برداری هر (۵) سال یکبار نسبت به بازنگری طرح جامع اقدام و نتیجه را به تأیید سازمان برساند.
ماده ۱۰ – فرودگاه های بین المللی و مرز هوایی با رعایت قوانین و مقررات مربوط، با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی و با رعایت شرایط زیر و تصویب هیئت وزیران تعیین می گردند:
۱ – استعلام سازمان از ستاد و وزارت اطلاعات جهت تعیین فرودگاه به عنوان فرودگاه بین المللی یا مرز هوایی و تغییر شدآمد (ترافیک) هوایی.
۲ – اخذ گواهینامه فرودگاهی از سوی بهره بردار فرودگاه مربوط، قبل از ارسال تقاضای تعیین فرودگاه به عنوان فرودگاه بین المللی یا مرز هوایی به سازمان.
۳ – عدم وجود فرودگاه بین المللی و مرز هوایی در شعاع (۳۰۰) کیلومتری فرودگاه متقاضی.
۴ – تأمین الزامات حفاظتی، امنیتی و تسهیلاتی بر اساس برنامه ملی امنیت هوانوردی (مصوبه (۵۲۹) شورای عالی امنیت ملی) و برنامه ملی تسهیلات هوانوردی.
تبصره- تأیید احراز شرایط موضوع این ماده در خصوص هر یک از فرودگاه های مذکور، بر عهده سازمان می باشد.
ماده ۱۱ – هر فرودگاه باید متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن دارای خدمات، تسهیلات، تجهیزات لازم و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی به شرح زیر باشد:
۱ – تجهیزات هوانوردی شامل تجهیزات ارتباطی، کمک ناوبری، نظارتی و هواشناسی.
۲ – تجهیزات فرودگاهی شامل تجهیزات پشتیبانی زمینی فرودگاهی (خدمات فرودگاهی)، اطلاعات پرواز، روشنایی و علایم و کمک بصری محوطه جابجایی، برف روبی و یخ زدایی، بازرسی بار و مسافر، سوخت رسانی، واپایش (کنترل) مخاطرات حیات وحش، خدمات نجات و آتش نشانی فرودگاهی، چراغ ها و حصارهای حفاظتی و علایم راهنمایی حمل و نقل هوایی بار و مسافر.
۳ – سامانه مدیریتی شامل نظام مدیریت ایمنی، مدیریت تغییرات، مدیریت مخاطرات حیات وحش، واپایش (کنترل) موانع، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه فرودگاهی و مدیریت تنظیم جریان شدآمد (ترافیک) هوایی.
۴ – خدمات و تسهیلات فرودگاهی شامل خدمات مراقبت پرواز، پشتیبانی زمینی (هلدینگ)، خدمات نجات و آتش نشانی، هواشناسی، گمرک، گذرنامه، قرنطینه، مسیر دسترسی در محوطه حرکت و پایانه (ترمینالی) مسافران.
تبصره- جزییات خدمات، تسهیلات، تجهیزات و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی که برای انجام فعالیت فرودگاه ها ضروری می باشد، توسط سازمان، به تفکیک نوع کاربری و طبقه بندی فرودگاه تعیین و ابلاغ می شود.
ماده ۱۲ – سازمان مرجع سیاست گذاری، صدور مجوز فعالیت، نظارت و ابلاغ مقررات و استانداردهای ارائه خدمات پشتیبانی زمینی در فرودگاه های کشور می باشد.
تبصره- ارائه دهندگان موجود خدمات پشتیبانی زمینی فرودگاه که تا قبل از ابلاغ این آیین‌نامه در زمینه خدمات مذکور فعالیت داشته اند، موظفند ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، فعالیت های خود را با مفاد آن تطبیق دهند.
ماده ۱۳ – اعمال هرگونه محدودیت در تسهیلات و عملیات یک فرودگاه توسط بهره بردار فرودگاه که موجب تعطیلی دایم یا موقت یا کاهش ظرفیت پذیرش مسافر فرودگاه گردد، مستلزم کسب مجوز از سازمان می باشد.
تبصره ۱ – موارد غیرقابل پیش بینی و اضطراری با تشخیص مدیر فرودگاه و اطلاع به سازمان از شمول حکم این ماده مستثنی می باشد.
تبصره ۲ – در فرودگاه های مشترک هر گونه محدودیت در تسهیلات و عملیات فرودگاه با هماهنگی سازمان و ستاد انجام خواهد شد.
ماده ۱۴ – سازمان مکلف است ظرف یک سال پس از ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به ایجاد سامانه جمع آوری اطلاعات آماری از جمله نشست و برخاست هواپیما، آمار بار و مسافر و ظرفیت فرودگاه مربوط به فرودگاه ها اقدام نماید.
تبصره- فرودگاه ها موظفند اطلاعات موضوع این ماده را در اختیار سازمان قرار دهند.
ماده ۱۵ – بهره بردار فرودگاه ملزم است از ضوابط تعیین شده توسط سازمان در خصوص امور مربوط به نیروی انسانی، ساختار سازمانی، تجهیزات و نظامنامه ها و دستورالعمل های خود تبعیت نماید.
ماده ۱۶ – بهره بردار فرودگاه ملزم به اخذ تأیید صلاحیت فنی و تخصصی مدیران و مسئولین عملیاتی فرودگاه قبل از انتصاب مطابق با دستورالعمل های مربوط از سازمان می باشد.
ماده ۱۷ – سازمان موظف به نظارت و بازرسی کلیه فعالیت های موضوع این آیین‌نامه از قبیل خدمات، تسهیلات، تجهیزات و سامانه های هوانوردی و فرودگاهی غیرنظامی و واپایش (کنترل) نفوذ موانع در سطوح بی خطری پرواز در فرودگاه های کشور می باشد.
تبصره ۱ – سازمان می تواند در اجرای این ماده به صورت کلی یا جزئی از خدمات اشخاص (حقیقی و حقوقی) صاحب صلاحیت استفاده نماید.
تبصره ۲ – بازرسان علاوه بر احراز صلاحیت های عمومی، حسب مورد باید صلاحیت های تخصصی و امنیتی فرودگاه ها را مطابق با دستورالعمل های مربوط دارا بوده و از سازمان مجوز دریافت نمایند. مجوز فعالیت اشخاص مذکور به صورت موقت و قابل تمدید صادر می شود.
ماده ۱۸ – بهره بردار فرودگاه ملزم است سامانه یکپارچه مناسبی برای مدیریت تردد تمامی کارکنان (پرسنل)، خدمه هواپیما و افرادی که به مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه تردد می نمایند را مطابق با ضوابط سازمان ایجاد نماید. این سامانه باید دسترسی و واپایش (کنترل) بدون واسطه سازمان رافراهم نماید، به نحوی که در هر زمان امکان صدور یا لغو مجوز تردد افراد به مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه به دلایل ایمنی و امنیتی توسط سازمان وجود داشته باشد.
ماده ۱۹ – بازرسان سازمان باید به کلیه مناطق طبقه بندی شده غیرنظامی فرودگاه دسترسی کامل داشته باشند. بهره بردار فرودگاه و کلیه عوامل پلیس فرودگاه، سپاه حفاظت هواپیمایی و حراست مستقر در فرودگاه با رعایت مصوبه (۵۲۹) شورای عالی امنیت ملی ملزم هستند دسترسی کامل بازرسان سازمان به فرودگاه شامل دسترسی به زیرساخت ها و سامانه (سیستم) مدیریت تمامی شرکت هایی که در فرودگاه فعالیت می نمایند از قبیل خدمات فرودگاهی، دفاتر شرکت های هواپیمایی، آشیانه های تعمیر و نگهداری، غرفه ها، پیمانکاران طرف قرارداد، شرکت های مشاور، اسناد و مدارک مربوط و تجهیزات را به منظور حصول اطمینان از ایمنی و امنیت پروازها و اجرای قوانین و مقررات هوانوردی بدون ممانعت و محدودیت فراهم نمایند.
ماده ۲۰ – سازمان می تواند در موارد نقض مقررات موضوع این آیین‌نامه هرگونه اجازه نامه یا گواهینامه متخلف را در چهارچوب قوانین لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرج در آن را محدود نماید. سازمان ملزم است حسب مورد موضوع جرایم احتمالی را جهت تعقیب کیفری به مراجع ذی صلاح اعلام نماید.
ماده ۲۱ – سازمان می تواند در صورت احراز شرایط ناایمن و مشاهده هرگونه تخلف و یا عدم انطباق از مقررات و استانداردهای سازمان به شرح تبصره (۱) این ماده در تمام یا بخشی از فرودگاه، حسب تشخیص نسبت به محدود کردن عملیات فرودگاه و یا غیرعملیاتی نمودن فرودگاه تا زمان رفع عدم انطباق، اقدام نموده و اطلاعیه هوانوردی مربوط را صادر نماید.
تبصره ۱ – شرایط ناایمن، تخلف یا عدم انطباق از مقررات و استانداردهای سازمان موضوع این ماده حداقل شامل موارد زیر می گردد:
1 – عدم انطباق جدی با مشخصه های فنی زیرساخت های فرودگاه که مشخص کننده نوع عملیات فرودگاه بوده و گواهینامه فرودگاهی بر اساس آن صادر می گردد که به تشخیص بازرس سازمان مخاطره جدی ایمنی برای عملیات پرواز در فرودگاه تلقی گردد.
2 – عدم فراهم نمودن دسترسی کامل سازمان به فرودگاه، مدیریت فرودگاه، تجهیزات، اسناد و مدارک مربوط مطابق با مقررات و استانداردهای سازمان.
3 – جعل یا ارسال شواهد ساختگی جهت کسب و حفظ اعتبار لازم برای صدور گواهینامه فرودگاهی
4 – استفاده متقلبانه یا استفاده کلاهبردارانه از گواهینامه فرودگاهی.
5 – فقدان مدیر فرودگاه.
6 – عدم ارایه برنامه اقدام اصلاحی برای رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان توسط بهره بردار فرودگاهی.
7 – عدم اقدام متناسب بهره بردار فرودگاه مطابق با برنامه اقدام اصلاحی برای رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان.
تبصره ۲ – در فرودگاه های مشترک محدودیت های اعمال شده این ماده شامل عملیات پرواز وسایل پرنده نظامی نمی گردد.
ماده ۲۲ – بهره بردار فرودگاه ملزم است جهت رفع یافته های گزارش شده توسط بازرسان سازمان، مطابق با زمان بندی اعلامی توسط سازمان، برنامه اقدام اصلاحی ارایه نماید. فرودگاه ملزم است پس از تأیید سازمان، برنامه اقدام اصلاحی را پیاده سازی نماید.
ماده ۲۳ – پرواز هرگونه وسایل پرنده کنترلی، مدل، بدون سرنشین و تفریحی غیرنظامی در حریم فرودگاه، باید بر اساس دستورالعمل های مصوب شورای امنیت کشور و شورای عالی امنیت ملی انجام شود.
ماده ۲۴ – استفاده از فرودگاه های نظامی جهت پروازهای غیرنظامی باید بر اساس مصوبه (۴۶۶) شورای عالی امنیت ملی و ضوابط تخصصی موضوع ماده (۷) مصوبه مذکور صورت می پذیرد.
ماده ۲۵ – هرگونه نمایش هوایی غیرنظامی باید پس از اخذ مجوز سازمان و هماهنگی فرودگاه مربوط انجام شود.
ماده ۲۶ – هرگونه فعالیت نظامی اثرگذار بر فعالیت های فرودگاه های غیرنظامی با هماهنگی نیروی مسلح مربوط با سازمان میسر خواهد بود.
تبصره- ساز و کار اجرایی این ماده بر اساس دستورالعمل مشترک بین سازمان و ستاد خواهد بود.
ماده ۲۷ – ایجاد هرگونه مانع، خواه موقت یا دایمی بالاتر از سطوح بی خطری یا اطراف دستگاه ناوبری و مخابراتی مطابق با مقررات و استانداردهای تعیین شده توسط سازمان در حریم فرودگاه نظامی و غیرنظامی ممنوع یا محدود می باشد.
تبصره- بهره بردار فرودگاه علاوه بر رعایت مقررات مربوط به سطوح بی خطری پرواز در داخل فرودگاه ملزم به ارائه گزارش هرگونه تخلف از موضوع این ماده در حریم فرودگاه، بلافاصله بعد از مشاهده به سازمان می باشد.
ماده ۲۸ – ایجاد هرگونه مانع خواه موقت یا دایمی در اطراف فرودگاه های غیرنظامی، نظامی و مشترک یا اطراف دستگاه های ناوبری و مخابراتی علاوه بر رعایت موارد ذکر شده در ماده (۲۷) این آیین‌نامه باید مطابق با الزامات تعیین شده در راستای قانون تعیین حریم حفاظتی – امنیتی اماکن و تأسیسات کشور نیز باشد.
ماده ۲۹ – بهره بردار فرودگاه ملزم به تهیه نقشه حریم فرودگاه مطابق با مقررات و استانداردهای ابلاغی سازمان و اخذ تأیید از سازمان، برای ابلاغ به مبادی موضوع ماده (۳۰) این آیین‌نامه می باشد.
ماده ۳۰ – بهره بردار فرودگاه ملزم به واپایش (کنترل) کلیه فعالیت های مجاز و غیرمجاز از جمله عملیات عمرانی، روشنایی ها، جنس موانع، تغییرات کاربری اراضی، فعالیت های ورزشی، تفریحی یا هوانوردی، پیشگیری از تداخلات بسامدی (فرکانسی) در حریم فرودگاه و پیگیری از مبادی ذی‌ربط و در صورت لزوم معرفی متخلفان به مراجع قضایی می باشد.
ماده ۳۱ – هرگونه استفاده عامدانه یا سهوا از چراغ های لیزر و یا پرتاب لیزر به سمت یک وسیله پرنده ممنوع بوده و بهره بردار فرودگاه ملزم به پایش محیط های اطراف فرودگاه و معرفی متخلفان به مراجع قضایی می باشد.
ماده ۳۲ – نصب و بهره برداری از کلیه چراغ ها در حریم فرودگاه ها به منظور جلوگیری از تداخل چراغ ها و سامانه های روشنایی با علائم کمک بصری فرودگاه ها، باید مطابق با مقررات و استانداردهای تعیین شده ابلاغی توسط سازمان، انجام گردد.
ماده ۳۳ – انجام هرگونه اقدام محیط زیستی که آثار سوء برای ایمنی پروازها داشته باشد، در حریم فرودگاه های غیرنظامی، نظامی و مشترک ممنوع می باشد. مطالعات و ارزیابی مخاطرات حیات وحش و تدوین برنامه واپایش (کنترل) مخاطرات حیات وحش فرودگاه های کشور، توسط بهره بردار مطابق با دستورالعمل های مربوط صورت می گیرد.
ماده ۳۴ – شهرداری ها، ادارات کل راه و شهرسازی، سازمان های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، شرکت های زیرمجموعه وزارت نیرو، شرکت های تابع وزارت نفت و شرکت های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران و کلیه سازمان ها، نهادها و ارگان هایی که مجوز ساخت و یا بهره برداری از اماکن را می دهند، قبل از صدور هرگونه مجوز احداث و بهره برداری در حریم و اطراف فرودگاه، ملزم به اخذ استعلام از فرودگاه مربوط (نظامی، مشترک و غیرنظامی) می باشند. عدم پاسخ فرودگاه ظرف سه ماه به عنوان موافقت تلقی می شود.
تبصره- اجرای مواد (۲۷)، (۲۸) و (۳۰) این آیین‌نامه در فرودگاه های مشترک بر اساس دستورالعمل فی مابین بهره بردار فرودگاه و بخش نظامی مستقر در فرودگاه خواهد بود.
ماده ۳۵ – تغییر کاربری اراضی اطراف فرودگاه توسط شهرداری ها، ادارات کل راه و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های متولی باید با اخذ استعلام از فرودگاه های نظامی و غیرنظامی و مطابق با دستورالعمل های مربوط باشد. عدم پاسخ فرودگاه ظرف سه ماه به عنوان موافقت تلقی می شود.
ماده ۳۶ – تمامی بهره برداران طیف بسامد (فرکانس) های رادیویی در اطراف و داخل فرودگاه های غیرنظامی به منظور جلوگیری از تداخل بسامد (فرکانس) های رادیویی، قبل از نصب و بهره برداری سامانه (سیستم)های رادیویی ملزم به اخذ مجوز (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) و هماهنگی با بهره بردار فرودگاه و بهره برداران طیف بسامدی (فرکانسی) مربوط در نیروهای مسلح می باشند.
ماده ۳۷ – بهره بردار فرودگاه، بالگردگاه (هلی پورت)، بالگردنشین (هلی پد)، عرشه بالگرد، مالک باند، پایگاه (سایت پروازی و پایگاه (سایت) ورزش های هوایی غیرنظامی ملزم به پرداخت هزینه انجام ممیزی، بررسی مدارک، مطالعات هوانوردی و ارزیابی ایمنی، صدور، تمدید، تعلیق یا لغو مجوز یا گواهینامه فرودگاهی یا سایر خدمات دریافتی از سازمان، مطابق با تعرفه های مصوب شورای عالی هواپیمایی کشوری می باشد.
ماده ۳۸ – دستورالعمل های مورد نیاز برای اجرای این آیین‌نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط حداکثر ظرف یک سال پس از ابلاغ این آیین‌نامه توسط سازمان تنظیم و ابلاغ می شود.
ماده ۳۹ – از زمان تصویب این آیین‌نامه، آیین‌نامه بی‌خطری پرواز هواپیماها موضوع تصویب‌نامه شماره ۳۷۸۶/۲۶۴ مورخ ۱۳۴۵/۴/۱۱ و تصویب‌نامه شماره ۱۳۶/۳۱ مورخ ۱۳۵۲/۲/۳ مربوط به اداره کل هواپیمایی کشوری لغو می گردد.
معاون اول رئیس جمهور – محمد مخبر
پیوست
ابعاد و شیب های سطوح حد موانع – باندهای تقرب
|
سطح و ابعاد الف (طول ها بر حسب متر)
|
دسته بندی باند پرواز
|
|||||||||
|
تقرب بدون دستگاه
|
تقرب با دستگاه
|
تقرب دقیق
|
||||||||
|
طبقه بندی ۱
|
طبقه بندی ۲ یا ۳
|
|||||||||
|
رده باند
|
۱
|
۲
|
۳
|
۴
|
۲، ۱
|
۳
|
۴
|
۲، ۱
|
۴، ۳
|
۴، ۳
|
|
مخروطی
|
||||||||||
|
شیب
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
۵ %
|
|
ارتفاع
|
۳۵
|
۵۵
|
۷۵
|
۱۰۰
|
۶۰
|
۷۵
|
۱۰۰
|
۶۰
|
۱۰۰
|
۱۰۰
|
|
افقی داخلی
|
||||||||||
|
ارتفاع
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
۴۵
|
|
شعاع
|
۲۰۰
|
۲۵۰۰
|
۴۰۰۰
|
۴۰۰۰
|
۳۵۰۰
|
۴۰۰۰
|
۴۰۰۰
|
۳۵۰۰
|
۴۰۰۰
|
۴۰۰۰
|
|
تقرب داخلی
|
||||||||||
|
عرض
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۹۰
|
۱۲۰ث
|
۱۲۰ث
|
|
فاصله از آستانه باند
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
|
طول
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۹۰۰
|
۹۰۰
|
۹۰۰
|
|
شیب
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۵۰ /۲ %
|
۲ %
|
۲ %
|
|
تقرب
|
||||||||||
|
طول لبه داخلی
|
۶۰
|
۸۰
|
۱۵۰
|
۱۵۰
|
۱۴۰
|
۲۸۰
|
۲۸۰
|
۱۴۰
|
۲۸۰
|
۲۸۰
|
|
فاصله از آستانه باند
|
۳۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
۶۰
|
|
واگرایی (هر طرف)
|
۱۰ %
|
۱۰ %
|
۱۰ %
|
۱۰ %
|
۱۵ %
|
۱۵ %
|
۱۵ %
|
۱۵ %
|
۱۵ %
|
۱۵ %
|
|
اولین برش
|
||||||||||
|
طول
|
۱۶۰۰
|
۲۵۰۰
|
۳۰۰۰
|
۳۰۰۰
|
۲۵۰۰
|
۳۰۰۰
|
۳۰۰۰
|
۳۰۰۰
|
۳۰۰۰
|
۳۰۰۰
|
|
شیب
|
۵ %
|
۴ %
|
۳۳ /۳ %
|
۵۰ /۲ %
|
۳۳ /۳ %
|
۲ %
|
۲ %
|
۵۰ /۲ %
|
۲ %
|
۲ %
|
|
دومین برش
|
||||||||||
|
طول
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
ب ۳۶۰۰
|
ب ۳۶۰۰
|
۱۲۰۰۰
|
ب ۳۶۰۰
|
ب ۳۶۰۰
|
|
شیب
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۵۰ /۲ %
|
۵۰ /۲ %
|
۰۰ /۳ %
|
۵۰ /۲ %
|
۵۰ /۲ %
|
|
برش افقی
|
||||||||||
|
طول
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
ب ۸۴۰۰
|
ب ۸۴۰۰
|
–
|
ب ۸۴۰۰
|
ب ۸۴۰۰
|
|
طول کلی
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۱۵۰۰۰
|
۱۵۰۰۰
|
۱۵۰۰۰
|
۱۵۰۰۰
|
۱۵۰۰۰
|
|
انتقالی
|
||||||||||
|
شیب
|
۲۰ %
|
۲۰ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۲۰ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
۳۰ /۱۴ %
|
|
انتقالی داخلی
|
||||||||||
|
شیب
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۴۰ %
|
۳۰ /۳۳ %
|
۳۰ /۳۳ %
|
|
سطح انصراف از نشستن
|
||||||||||
|
طول لبه داخلی
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۹۰
|
ت ۱۲۰
|
ت ۱۲۰
|
|
فاصله از آستانه باند
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
ب
|
ت ۱۸۰۰
|
ت ۱۸۰۰
|
|
واگرایی (هر طرف)
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۱۰ %
|
۱۰ %
|
۱۰ %
|
|
شیب
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
–
|
۴ %
|
۳۳ /۳ %
|
۳۳ /۳ %
|
الف – مگر در حال خاص تمام ابعاد به طور افقی اندازه گیری شده است.
ب – طول متغیر است.
پ – فاصله از انتهای حریم باند
ت – یا آخر باند پرواز هر کدام کمتر است.
ث – وقتی که فاصله دو سر بال هواپیما ۶۵ متر و بیشتر تا ۸۰ متر باشد عرض به ۱۴۰ متر افزایش می یابد.