اصلاح آیین‌نامه اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی و منابع طبیعی

تاریخ تصویب: ۱۳۹۷/۰۹/۲۵
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۱۰/۱۳

شماره ۴۰۲۶۰/ت۳۴۲۷۴ک – ۱۳۹۷/۱۰/۴


هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۹/۲۵ به پیشنهاد شماره ۰۲۰/۵۸۴۰ مورخ ۱۳۹۲/۲/۲۹ وزارت جهادکشاورزی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد:

آیین ‏نامه اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی و منابع طبیعی، موضوع تصویب‌نامه شماره ۴۰۲۶۰/ت۳۴۲۷۴ک مورخ ۱۳۸۷/۳/۲۰ به شرح زیر اصلاح می­شود:

۱ـ ماده (۱) به شرح زیر اصلاح می­شود:

الف ـ در بند (الف)، بعد از واژه «صنفی» واژه «کشاورزی» اضافه می­شود.

ب ـ بند (د) حذف و بند (هـ) قبلی به عنوان بند (د) تلقی و بندهای (ب)، (ج) و (د) به شرح زیر اصلاح می­شود:

ب ـ فرد صنفی کشاورزی: هر شخص  حقیقی  یا حقوقی  که  در یکی  از مشاغل تولیدی و خدماتی کشاورزی و منابع طبیعی  فعالیت خود را در زمینه بهره برداری از منابع آب، خاک و منابع طبیعی به منظور تولید محصولات کشاورزی، گیاهی و حیوانی (محصولات غذایی یا مواد خام صنعتی با منشأ گیاهی و جانوری) در یک یا چند نوع از رشته‌‏های زیر قرار می دهد:

۱ـ زراعت

۲ـ باغداری و درختکاری مثمر و غیرمثمر

۳ـ دامپروری، دامداری، تولیدات دامی، زنبور عسل و کرم ابریشم

۴ـ طیور و ماکیان

۵ ـ آبزی‏پروری و صیادی (شیلات)

۶ ـ جنگل­داری، جنگل­کاری، مرتع­داری، آبخیزداری و بیابان­زدایی (منابع طبیعی)

۷ـ آن بخش از خدمات و صنایع تبدیلی بلافصل کشاورزی که با یک مرحله تبدیل نوعاً از طریق روستاییان و عشایر انجام می‏شود.

تبصره  ـ  در صورت بروز اختلاف در مصادیق رشته‏‌های موضوع جزء (۷) این بند، نظر هیأت عالی نظارت بر سازمان‏های صنفی کشور لازم­‌الاجرا است.

ج ـ واحد صنفی کشاورزی: هر واحد تولیدی یا خدماتی کشاورزی  و منابع طبیعی که  به صورت ثابت یا سیار توسط  فرد یا افراد صنفی کشاورزی  با اخذ پروانه کسب کشاورزی برای فعالیت‏های موضوع بند (ب) این ماده دایر بوده و یا دایر می شود.

تبصره ـ اشخاص حقیقی یا حقوقی که طبق قوانین جاری موظف به اخذ مجوز فعالیت یا پروانه تأسیس، بهره‌­برداری، اشتغال از دستگاه­ها هستند، چنانچه مبادرت به عرضه مستقیم کالا یا خدمات موضوع این آیین­نامه نمایند، مکلفند علاوه بر دریافت مجوز فعالیت یا پروانه مذکور، با رعایت این آیین­نامه و براساس قانون نظام صنفی نسبت به اخذ پروانه کسب اقدام نمایند.

د ـ صنف: گروهی از افراد صنفی کشاورزی که ماهیت فعالیت آنان از یک یا چند نوع فعالیت همگن بوده و در هر یک از رشته‏‌های هفتگانه موضوع بند (ب) این ماده قرار می‏گیرند.

ج ـ متون زیر به عنوان بندهای (هـ) و (و) به ماده (۱) اضافه می‏شود:

هـ ـ اتحادیه صنفی کشاورزی: مجموعه‏ای از اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بندهای (ب) و (ج) این ماده که پس از  تأیید وزارت جهادکشاورزی رسمیت یافته و در چهارچوب مواد (۵۸۴) و (۵۸۵) قانون تجارت به ثبت می‏رسند و دارای شخصیت حقوقی غیردولتی می‏باشند.

و ـ پروانه کسب کشاورزی: مجوزی که طبق این آیین‏نامه برای فعالیت در مشاغل کشاورزی موضوع بند (ب) این ماده به صورت موقت یا دایم از سوی اتحادیه صنفی کشاورزی شهرستان مربوط به فرد صنفی کشاورزی واجد شرایط داده می شود.

تبصره ۱ـ دستورالعمل نحوه تعیین حداقل ابعاد اقتصادی برای صدور پروانه کسب کشاورزی با همکاری دبیرخانه هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران و اتاق اصناف کشاورزی ایران تهیه و پس از تصویب در هیأت یادشده توسط وزیر جهادکشاورزی برای اجرا ابلاغ می‏گردد.

تبصره ۲ـ تحصیل این پروانه داوطلبانه بوده و مانع فعالیت کشاورزی نیست، لکن تنها دارندگان این پروانه از مزایای آن بهره‏مند خواهند شد.


۲ـ ماده (۲) به شرح زیر اصلاح می‏شود:

ماده ۲ـ ساختار نظام صنفی کشاورزی شامل اتحادیه صنفی کشاورزی، اتاق اصناف کشاورزی شهرستان، اتاق اصناف کشاورزی ایران، کمیسیون‏ نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان و هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران می­باشد.


۳ـ متن زیر به عنوان ماده (۳) به فصل اول آیین­نامه اضافه می­شود:

ماده ۳ ـ وظایف ساختار نظام صنفی کشاورزی به شرح زیر است:

الف ـ هویت بخشی به شاغلین و مشاغل بخش کشاورزی و ارتقای جایگاه حرفه‏‌ای بخش کشاورزی.

ب ـ دفاع از حقوق و منافع صنفی و حرفه‏‌ای و پیگیری مطالبات قانونی و صنفی شاغلین بخش کشاورزی.

ج ـ حضور در مجامع سیاست­گذاری و برنامه‌‏ریزی بخش کشاورزی و زمینه‌‏سازی حضور فعالان بخش در فرآیند تصمیم‌‏گیری و تصمیم‌‏سازی.

د ـ تعامل با دستگاه‏ها و سازمان‏های دولتی در راستای تعیین الگوی کشت و ساماندهی زنجیره تولید و تامین محصولات کشاورزی.

هـ ـ تعامل با دستگاه‏ها و سازمان‏های دولتی در جهت تنظیم بازار، قیمت‌‏گذاری محصولات کشاورزی و تعیین و تنظیم تعرفه‏‌های خدمات کشاورزی.

و ـ نظارت و کنترل بر تولید محصول سالم و بهبود شرایط تولید، صادرات و واردات محصولات.

ز ـ همکاری با وزارت جهادکشاورزی جهت ارتقای سطح دانش و آگاهی و مهارت تولیدکنندگان و بهره‌‏برداران بخش کشاورزی و ترویج شیوه‌‏های نوین کشاورزی.

تبصره ـ وظایف و اختیارات اتحادیه‏های صنفی کشاورزی، اتاق اصناف کشاورزی شهرستان و اتاق اصناف کشاورزی ایران در چهارچوب این آیین‏نامه، اساسنامه‌‏ها و شیوه‌‏نامه‌‏های مربوط پس از تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران توسط وزیر جهادکشاورزی برای اجرا ابلاغ می­شود.


۴ـ فصل­های دوم تا ششم حذف و متون زیر به عنوان مواد (۴) تا (۱۲) به عنوان فصل دوم محسوب می­شود:

فصل دوم ـ ساختار نظام صنفی کشاورزی

ماده ۴ـ در هر شهرستان  افراد و واحدهای صنفی  کشاورزی با رعایت  این  آیین‌نامه، اساسنامه اتحادیه صنفی کشاورزی و دستورالعمل‏های مربوط نسبت به  تشکیل  اتحادیه صنفی کشاورزی برای  انجام  وظایف  و مسئولیت های  مقرر در این آیین‏نامه اقدام  می کنند.

تبصره ۱ـ حد نصاب  تعداد افراد و واحدهای صنفی  کشاورزی برای تشکیل  اتحادیه صنفی کشاورزی مطابق دستورالعملی است که به پیشنهاد اتاق اصناف کشاورزی ایران ظرف دو ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین‏نامه و پس از تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران توسط وزیر جهادکشاورزی برای اجرا ابلاغ می‏شود.

تبصره ۲ـ اتحادیه صنفی کشاورزی موظف است مصوبات  و بخشنامه های  هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران، کمیسیون نظارت  بر اصناف کشاورزی شهرستان، اتاق اصناف کشاورزی ایران  و اتاق اصناف کشاورزی شهرستان را که  در چهارچوب  این  آیین‌نامه به اتحادیه ابلاغ  می­شود، اجرا نماید.

ماده ۵ ـ هر شهرستان دارای یک اتاق اصناف کشاورزی شهرستان می‏باشد. اتاق مذکور مرکب از هیأت مدیره اتحادیه‏های صنفی کشاورزی هر شهرستان بوده و انجام وظایف و مسئولیت ‏های مقرر در این آیین‏نامه و اساسنامه مربوط را بر عهده دارد.

تبصره  ـ اتاق‏ اصناف کشاورزی شهرستان موظف است  مصوبات  و بخشنامه‏ های هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران،  کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان و اتاق اصناف کشاورزی ایران  را ظرف پنج  روز از تاریخ  دریافت ، به  اتحادیه‏های صنفی کشاورزی ابلاغ  کند. پس  از انقضای  این  مهلت ، دبیرخانه  مراجع مذکور می توانند بی واسطه  مصوبات  و بخشنامه های  خود را برای  اجرا به  اتحادیه‌‏های صنفی کشاورزی ابلاغ  کنند.

ماده ۶ ـ برای اداره امور کلان نظام صنفی کشاورزی، اتاق اصناف کشاورزی ایران مرکب از نمایندگان منتخب هیأت رییسه اتاق‏های اصناف کشاورزی شهرستان‏های کشور و نمایندگان وزارتخانه های جهادکشاورزی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیرو (هر دستگاه یک نفر) در تهران تشکیل می‏شود و به عنوان بالاترین مرجع برنامه‏ریزی و تصمیم‏گیری نظام صنفی کشاورزی در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط عمل می‏کند.

تبصره۱ـ تعداد نمایندگان اتاق اصناف کشاورزی شهرستان‏های هر استان در اتاق اصناف کشاورزی ایران یک نفر می‏باشد که توسط اتاق اصناف کشاورزی شهرستان مرکز استان و با نظارت کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان مرکز استان انتخاب و به دبیرخانه هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران معرفی می­شوند. به ازای هر (۴۰) هزار نفر عضو اتحادیه‌‏های اصناف کشاورزی شهرستان‏های هر استان یک نماینده به سهمیه آن استان اضافه می‏شود ولی در هر حال تعداد نمایندگان هر استان حداکثر پنج نفر خواهد بود.

تبصره۲ـ نحوه انتخاب نمایندگان اتاق‏های اصناف کشاورزی شهرستان‏ها براساس دستورالعملی است که به تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران می‏رسد.

ماده ۷ـ هیأت رییسه اتاق اصناف کشاورزی ایران مرکب از هفت عضو اصلی و چهار عضو علی‏البدل است که شش عضو اصلی و چهار عضو علی‏البدل آن از بین اعضای غیردولتی اتاق مذکور و با رأی  مخفی اعضای اتاق یادشده برای چهار سال انتخاب می­شوند و عضو هفتم هیأت رییسه به پیشنهاد وزارت جهادکشاورزی و با تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران  از بین افراد متعهد و آگاه به مسایل صنفی  تعیین می شود. همزمان با انتخاب اعضای هیأت رئیسه، انتخاباتی برای انتخاب دو نفر بازرس (اصلی و علی البدل) برگزار می شود.

ماده ۸ ـ هیأت رییسه منتخب ظرف پانزده روز پس از انتخابات تشکیل جلسه می‏دهد و از میان اعضای غیردولتی یک نفر را به عنوان رییس انتخاب و برای صدور حکم به وزیر جهادکشاورزی معرفی می‏کند. همچنین در این جلسه دو نایب رییس (اول و دوم)، یک دبیر و یک  خزانه دار انتخاب می شوند.

ماده ۹ـ مدت  عضویت اعضای غیردولتی اتاق اصناف کشاورزی ایران در  هیأت رییسه  نمی تواند بیش  از مدت  باقیمانده  از عضویت  آنها در هیأت مدیره اتحادیه صنفی کشاورزی و هیأت رییسه اتاق اصناف کشاورزی شهرستان باشد. با پایان  یافتن  مدت  عضویت  هر عضو، عضو علی‏‌البدل جایگزین  خواهد شد.

ماده ۱۰ـ رییس اتاق اصناف کشاورزی ایران با وظایف و اختیارات زیر، بالاترین مقام اجرایی و اداری نظام صنفی کشاورزی ایران است:

الف ـ نمایندگی نظام صنفی کشاورزی در مراجع داخلی و بین‌‏المللی.

ب ـ مسئولیت اجرای مصوبات اتاق اصناف کشاورزی ایران.

ج ـ نظارت بر عملکرد دبیرخانه اتاق اصناف کشاورزی ایران.

د ـ تهیه پیشنهادهای لازم برای تحقق اهداف مندرج در آیین‏نامه و ارایه آن به اتاق اصناف کشاورزی ایران.

هـ ـ تهیه دستورالعمل چگونگی صدور پروانه کسب کشاورزی و ارایه آن به هیأت رییسه جهت تصویب.

و ـ هماهنگی در نظارت بر عملکرد اتحادیه‏ها و اتاق‏های اصناف کشاورزی شهرستان‏ها.

ز ـ ابلاغ دستورالعمل‏ها، مصوبات و بخشنامه‏‌ها.

ح ـ انجام مکاتبات اداری نظام صنفی.

ط ـ انجام سایر امور محوله از طرف اتاق اصناف کشاورزی ایران و سایر امور ضروری برای اداره نظام صنفی کشاورزی.

تبصره ـ نایب رییس در غیاب رییس عهده‌‏دار وظایف رییس خواهد بود. رییس می‏تواند برخی از اختیارات خود را با حفظ مسئولیت به نواب رییس تفویض کند.

ماده ۱۱ـ به  منظور برنامه‏ریزی، هدایت، ایجاد هماهنگی و نظارت بر کلیه اتحادیه‏ها، اتاق‏های ا صناف کشاورزی شهرستان‏ها، اتاق اصناف کشاورزی ایران و کمیسیون‏های نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان‏ها، هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران به عنوان بالاترین مرجع نظارتی نظام صنفی کشاورزی با عضویت وزیران جهادکشاورزی (رییس شورا)، کشور، دادگستری، صنعت، معدن و تجارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نیرو، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر وزرا حسب دستور جلسه و هیأت رییسه اتاق اصناف کشاورزی ایران و رؤسای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق اصناف ایران و بالاترین مقام سایر دستگاه‏های اجرایی حسب دستور جلسه و بدون حق رأی تشکیل می­شود.

تبصره ۱ـ کمیسیون‏ نظارت بر اصناف کشاورزی در سطوح شهرستان‏ و شهرستان مرکز استان با ترکیب بالاترین سطح دستگاه‏های متناظر هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران تشکیل می­شود.

تبصره ۲ـ دبیرخانه هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران و کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی در سطوح شهرستان و شهرستان مرکز استان به ترتیب در وزارت جهادکشاورزی و مدیریت جهادکشاورزی شهرستان مستقر می‏باشد. تشکیلات اداری، مالی و نحوه فعالیت دبیرخانه‏های فوق به موجب دستورالعملی است که به پیشنهاد وزیر جهادکشاورزی به تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران می‏رسد.

ماده ۱۲ـ وظایف  و اختیارات  هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران به شرح زیر است:

الف ـ تصویب دستورالعمل  نظارت  بر حسن  انجام  وظایف  قانونی  و ایجاد هماهنگی  بین کمیسیون‏های نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان‏ و نظارت  بر فعالیت  آنها در حدود مفاد این  آیین­نامه.

ب ـ رسیدگی  به  اختلافات  بین  کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان‏ها، اتاق اصناف کشاورزی شهرستان‏ها و اتاق اصناف کشاورزی ایران و اتخاذ تصمیم لازم.

ج ـ رسیدگی و ابطال  انتخابات  و یا عزل  اعضای هیأت مدیره اتحادیه‏های صنفی کشاورزی و هیأت رییسه اتاق اصناف کشاورزی شهرستان‏ها به  پیشنهاد کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی  شهرستان در صورت وجود جهات ابطال یا عزل مطابق ضوابط مربوط.

د ـ رسیدگی و ابطال انتخابات و یا عزل اعضای هیأت رییسه اتاق اصناف کشاورزی ایران در صورت وجود جهات ابطال یا عزل مطابق ضوابط مربوط.

هـ ـ رسیدگی  به  بودجه ، ترازنامه  و صورت‏های مالی  اتاق اصناف کشاورزی ایران و تصویب  آنها پس از استماع گزارش بازرس.و ـ سایر مواردی  که  به  موجب  این  آیین‏نامه به  هیأت مذکور محول  شده  است .

تبصره ۱ـ وظایف و اختیارات کمیسیون نظارت بر اصناف کشاورزی شهرستان متناظر با ساختار نظام صنفی کشاورزی در دستورالعمل‏های مربوط که به تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران می‏رسد، خواهد بود.

تبصره ۲ـ ضوابط مربوط به بندهای (ج) و (د) این ماده از سوی اتاق اصناف کشاورزی ایران تهیه  و به تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران می‏رسد.


۵ ـ عنوان فصل‏های هفتم و هشتم به فصل‏های سوم و چهارم اصلاح و شماره مواد ذیل این فصل­ها از (۲۷) تا (۳۹) به (۱۳) تا (۲۵) تغییر می­یابد و ماده (۴۰) حذف می­شود.


۶ ـ متون زیر به عنوان مواد (۲۶) و (۲۷) به عنوان فصل پنجم تلقی می­شود:

فصل پنجم ـ سایر مقررات

ماده ۲۶ـ اتحادیه‌‏های صنفی کشاورزی موظفند پانزده درصد (۱۵%) از مبالغ دریافتی حق عضویت سالانه، صدور، تمدید و تغییر پروانه کسب را به حساب اتاق اصناف کشاورزی شهرستان واریز نمایند.

تبصره ـ اتاق اصناف کشاورزی شهرستان موظف است پنج درصد (۵ %) از کل وجوه دریافتی موضوع این ماده را به حساب اتاق اصناف کشاورزی ایران واریز نماید.

ماده ۲۷ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است ظرف شش ماه از تاریخ لازم‌­الاجرا شدن این آیین­­نامه، اساسنامه‌‏های الگوی ساختار نظام صنفی کشاورزی مشتمل بر وظایف و حدود اختیارات، نحوه تشکیل، اداره و انتخاب اعضای واجد شرایط عضویت در هیأت مدیره و هیأت رییسه و همچنین برگزاری جلسات آنها را در چهارچوب قوانین و مقررات مرتبط به صورت متحدالشکل با هماهنگی دبیرخانه هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران و اتاق اصناف کشاورزی ایران تهیه نماید. اساسنامه‏‌های مذکور پس از تصویب هیأت عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران و ابلاغ وزیر جهادکشاورزی برای اجرا در اختیار ساختار نظام صنفی کشاورزی قرار می‏گیرد. تا زمان ابلاغ این اساسنامه‏‌ها، اساسنامه‌‏های موجود لازم‌­الاجرا است.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ اسحاق جهانگیری