شماره: ۶۷۷۳۵/ت۵۱۳۰۵هـ – ۱۳۹۵/۶/۶
هیأت وزیران در جلسه‌های ۱۳۹۴/۱۲/۲، ۱۳۹۵/۱/۱۱ و ۱۳۹۵/۵/۲۷ به پیشنهاد شماره ۱۰۴۲۲۰ مورخ ۱۳۹۳/۸/۲۵ وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آییننامه تشکل‌های مردم نهاد را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ نهاد مدنی نهادی غیردولتی است که به منظور فعالیت در راستای توسعه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایجاد شده یا می‌شود.
تبصره ـ منظور از غیردولتی، عدم وابستگی به دولت و نهادهای حاکمیتی، عدم دخالت دولت و نهادهای حاکمیتی در تأسیس، اداره و استمرار و همچنین عدم فعالیت مقامات و مسئولان و کارکنان دولتی و نهادهای حاکمیتی با استفاده از جایگاه حقوقی خود، به عنوان مؤسس یا عضو است.
[الحاقی ۱۴۰۱/۶/۳۰]-
عضویت وزیر آموزش و پرورش و رییس سازمان توسعه، تجهیز و نوسازی مدارس در هیئت امنا و هیئت مدیره جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور و مدیرکل آموزش و پرورش و مدیرکل نوسازی مدارس استان در هیئت امنا و هیئت مدیره مجمع خیرین مدرسه‌ساز هر استان، از شمول این تبصره مستثنی است.
ماده ۲ـ تشکل مردم‌نهاد که در این آییننامه «تشکل» نامیده می‌شود، نهاد غیرسیاسی و غیرانتفاعی بوده و با رویکردی اجتماعی توسط جمعی از اشخاص حقیقی به شکل داوطلبانه و با رعایت مفاد این آییننامه در موضوع مشخص پروانه فعالیت دریافت کرده و به ثبت می‌رسد.
تبصره ۱ـ منظور از غیرسیاسی، نداشتن فعالیت سیاسی موضوع قانون فعالیت احزاب، جمعیت ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن های اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شدهـ مصوب ۱۳۶۰ و منظور از غیرانتفاعی، عدم برداشت مستقیم یا غیرمستقیم سود و سایر منافع اقتصادی حاصل از انجام فعالیت‌ها، به نفع اعضا، موسسان، مدیران و کارکنان یا افراد وابسته آنان است.
تبصره ۲ـ شبکه موضوع ماده (۴) با داشتن سایر شرایط، از حکم لزوم تأسیس تشکل توسط جمعی از اشخاص حقیقی و تشکل محلی موضوع ماده (۲۱) با داشتن سایر شرایط از حکم لزوم دریافت پروانه فعالیت و ثبت تشکل مستثنی هستند.
تبصره ۳ـ نهادهای عمومی غیردولتی، اتاق‌ها و تشکل‌های اقتصادی، تعاونی‌ها، سازمان‌های صنفی و حرفه‌ای، احزاب و تشکل‌های سیاسی، کانون‌ها و سازمان‌های دانشجویی و دانش‌آموزی، سازمان‌های کارگری و کارفرمایی فعال در دانشگاه‌ها، مدارس و کارخانجات، انجمن‌های علمی، مؤسسات فرهنگی، هنری و ادبی، هیئت‌های مذهبی، باشگاه‌های ورزشی، مراکز ترک اعتیاد، مؤسسات تجاری و انتفاعی و موسسات موضوع بندهای (۱) تا (۱۲) ماده (۲۶) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ـ مصوب ۱۳۸۰ مصداق تشکل نبوده و از شمول این آییننامه خارج هستند.
ماده ۳ـ محدوده جغرافیایی فعالیت هر تشکل، یکی از سطوح ملی، منطقه‌ای، استانی، شهرستانی یا بین المللی است.
تبصره ۱ـ سطح منطقه‌ای حداقل دو و حداکثر پنج استان است و سطح بین المللی به خارج از مرزهای ایران گسترش دارد.
تبصره ۲ـ محدوده جغرافیایی فعالیت تشکل محلی موضوع ماده (۲۱) یک روستا یا محله شهری است.
ماده ۴ـ تشکل‌هایی که موضوع فعالیت آنها مشترک است در صورت وجود شرایط زیر می‌توانند تقاضای تشکیل شبکه در سطوح ملی یا استانی کنند:
الف ـ حداقل پنج تشکل باشند.
ب ـ حداقل دو سال از تاریخ ثبت آنها گذشته باشد.
پ ـ به وظیفه مندرج در ماده (۳۱) عمل کرده باشند.
تبصره ـ تشکل‌هایی که در سطح بین المللی فعالیت می‌کنند نمیتوانند تقاضای تشکیل شبکه کنند.
ماده ۵ ـ نهادهای مدنی خارجی که در یکی از کشورهای جهان رسماً به ثبت رسیده و ماهیت اجتماعی دارند می‌توانند در صورت داشتن شرایط مربوط و اخذ پروانه فعالیت با رعایت این آییننامه و به خصوص مواد (۲۳) و (۲۴) در ایران فعالیت کنند.
ماده ۶ ـ شورای ملی توسعه و حمایت از تشکل‌ها به عنوان مرجع اصلی سیاست‌گذاری و توسعه تشکل‌ها در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی تشکیل و دبیرخانه آن به ترتیب در وزارت کشور، استانداری‌ها و فرمانداری‌ها با رعایت قوانین و مقررات مربوط دایر می‌شود.
ماده ۷ـ شورای ملی توسعه و حمایت از تشکل‌ها که در این آییننامه «شورای ملی» نامیده می‌شود، مرکب از معاون اجتماعی وزیر کشور به عنوان رییس، نمایندگان وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ورزش و جوانان و دادگستری و سازمان‌های حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاونتهای امور زنان و خانواده و حقوقی رییس جمهور و حسب مورد دستگاه یا دستگاه‌های اجرایی ذیربط و چهار نماینده منتخب از تشکل های ملی و منطقه‌ای است.
[الحاقی ۱۳۹۸/۳/۲۹]-
نماینده منتخب شورای عالی استان‌ها به عنوان عضو ناظر (بدون حق رأی) در شورا حضور می‌یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی استان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی شهرستان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
تبصره ـ نحوه انتخاب و مدت عضویت نمایندگان تشکل‌های عضو شورای ملی بر اساس دستورالعمل اجرایی این آییننامه تعیین می‌شود.
ماده ۸ ـ وظایف و اختیارات شورای ملی به شرح زیر است:
الف ـ تعیین سیاست های ترویجی، تشویقی و فرهنگسازی برای تعمیق، ارتقا و نهادینه کردن مشارکت اجتماعی مردم از طریق تشکل ها.
ب ـ هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی به منظور ظرفیت سازی، ساماندهی و توانمندسازی برای توسعه تشکل ها و نظارت بر آن ها.
پ ـ رسیدگی به اعتراضات تشکل ها از شوراهای استانی و شهرستانی و دستگاه های اجرایی ذیربط.
ت ـ نظارت بر فعالیت‌ها و عملکرد تشکل‌های ملی و منطقه‌ای و بررسی و اعلام نظر در مورد تخلفها و گزارش‌های رسیده از عملکرد تشکل‌ها.
ث ـ اعلام نظر و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکل‌های ملی و منطقه‌ای و شبکه های موضوع ماده (۴).
ج ـ نظارت بر حسن اجرای مفاد این آیین نامه در سطح کشور.
تبصره ـ مصوبات شورای ملی با تایید وزیر کشور در حدود وظایف موضوع این ماده و رعایت قوانین و مقررات مربوط ابلاغ می‌شود و دبیر شورای ملی، مسئولیت ابلاغ، پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات و ارایه گزارش به شورای ملی را برعهده دارد.
ماده ۹ـ شورای استانی توسعه و حمایت از تشکل ها که در این آیین نامه «شورای استانی» نامیده می‌شود، مرکب از معاون ذیربط استاندار به عنوان رییس، نمایندگان ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ورزش و جوانان، حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و دستگاه یا دستگاه های تخصصی استانی حسب مورد و دو نماینده منتخب از تشکل های استانی است.
[الحاقی ۱۳۹۸/۳/۲۹]-
نماینده منتخب شورای عالی استان‌ها به عنوان عضو ناظر (بدون حق رأی) در شورا حضور می‌یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی استان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی شهرستان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
ماده ۱۰ـ وظایف و اختیارات شورای استانی به شرح زیر است:
الف ـ اجرای مفاد این آیین نامه در سطح استان.
ب ـ اجرای مصوبات ابلاغی از سوی شورای ملی.
پ ـ نظارت بر عملکرد و هماهنگی میان دستگاه های اجرایی استانی به منظور اجرای این آیین نامه و مصوبات شورای ملی.
ت ـ حمایت از مشارکت تشکل های استانی در فرآیند توسعه پایدار استان.
ث ـ اعلام نظر و تصمیم گیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکل های استانی.
ج ـ بررسی و تصمیم گیری در مورد گزارش‌های ارایه شده از سوی دبیرخانه شورای استانی درباره عملکرد یا تخلفات تشکل های استانی.
چ ـ تعامل با دستگاه‌های اجرایی استان درخصوص نحوه واگذاری امور اجتماعی قابل واگذاری استان.
ح ـ تعیین سیاست های حمایتی برای توان افزایی و توسعه کمی و کیفی تشکل های استانی.
خ ـ ارایه گزارش موردی و سالانه از وضعیت کمی وکیفی توسعه تشکل های استانی، شهرستانی و محلی به شورای ملی.
ماده ۱۱ـ شورای شهرستانی توسعه و حمایت از تشکل ها که در این آیین نامه شورای شهرستانی نامیده می شود، مرکب از فرماندار به عنوان رییس، نمایندگان ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ورزش و جوانان، حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان و دستگاه یا دستگاه های تخصصی شهرستانی حسب مورد و دو نماینده منتخب از تشکل های شهرستانی است.
[الحاقی ۱۳۹۸/۳/۲۹]-
نماینده منتخب شورای عالی استان‌ها به عنوان عضو ناظر (بدون حق رأی) در شورا حضور می‌یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی استان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
نماینده منتخب شورای اسلامی شهرستان به عنوان عضو ناظر (بدون حق رای) در شورا حضور می یابد.
ماده ۱۲ـ وظایف و اختیارات شورای شهرستانی به شرح زیر است:
الف ـ اجرای مفاد این آیین نامه در سطح شهرستان.
ب ـ اجرای مصوبات ابلاغی از سوی شورای ملی و شورای استانی مربوط.
پ ـ نظارت بر عملکرد و هماهنگی میان دستگاه های اجرایی شهرستانی به منظور اجرای این آیین نامه و مصوبات شورای ملی و شورای استانی مربوط.
ت ـ حمایت از مشارکت تشکل های شهرستانی در فرآیند توسعه پایدار شهرستان.
ث ـ اعلام نظر و تصمیم گیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای تشکل های شهرستانی.
ج ـ بررسی و تصمیم گیری در مورد گزارش‌های ارایه شده از سوی دبیرخانه شورای شهرستانی در باره عملکرد یا تخلفات تشکل های شهرستانی.
چ ـ تعامل با دستگاه‌های اجرایی شهرستان درخصوص نحوه واگذاری امور اجتماعی قابل واگذاری شهرستان.
ح ـ تعیین سیاست های حمایتی برای توان افزایی و توسعه کمی و کیفی تشکل های شهرستانی.
خ ـ ارایه گزارش موردی و سالانه از وضعیت کمی و کیفی توسعه تشکل های شهرستانی و محلی به شورای ملی و شورای استانی مربوط.
ماده ۱۳ـ انتخاب نمایندگان تشکل‌ها برای عضویت در شوراهای استانی و شهرستانی، بر اساس دستورالعمل مصوب شورای ملی صورت میگیرد.
ماده ۱۴ـ درخواست تأسیس تشکل ها متناسب با محدوده مورد نظر برای فعالیت به دبیرخانه شورای ذیربط ارایه می‌شود و دبیرخانه شوراهای ملی، استانی و شهرستانی موظفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت درخواست تأسیس تشکل، نسبت به بررسی درخواست اقدام و در صورتی که درخواست ارایه شده مغایرتی با شرایط تأسیس تشکل در چارچوب مفاد این آیین نامه، نداشته باشد اجازه تأسیس تشکل را صادر کنند.
تبصره ۱ـ اجازه تأسیس صرفاً به معنای موافقت اولیه و موقت با درخواست صدور پروانه تشکل و طی مراحل دریافت پروانه فعالیت است و پروانه فعالیت محسوب نمی شود .
تبصره ۲ـ جوانان متقاضی تأسیس تشکل می‌توانند درخواست خود را برای بررسی و صدور اجازه تأسیس تشکل با رعایت ترتیبات مقرر در این ماده به وزارت ورزش و جوانان ارایه کنند .
ماده ۱۵ـ پس از صدور اجازه تأسیس تشکل، هیأت موسس آن باید ظرف یک ماه مطابق اساسنامه خود نسبت به استقرار ارکان تشکل اقدام و اساسنامه و صورتجلسه مربوط به استقرار ارکان را تنظیم و برای تایید به دبیرخانه شورای ذیربط ارائه کند.
ماده ۱۶ـ اساسنامه تشکل باید دارای موارد زیر باشد :
الف ـ نام و عنوان و درصورت داشتن، عنوان اختصاری .
تبصره ـ عناوینی مانند سازمان که اختصاص به تشکیلات و ساختار دولتی و نهادهای حاکمیتی داشته باشد، نمی‌تواند در نامگذاری تشکل به کار گرفته شود .
ب ـ اهداف .
پ ـ موضوع فعالیت .
ت ـ مدت فعالیت .
ث ـ محدوده جغرافیایی و مرکز اصلی فعالیت .
ج ـ نحوه ایجاد شعب و دفاتر نمایندگی .
چ ـ ارکان و تشکیلات، نحوه انتخاب، شرح وظایف و اختیارات و مسئولیت های آنها .
ح ـ نحوه تعیین صاحبان امضای مجاز .
خ ـ نحوه تغییر و تجدید نظر در مواد اساسنامه .
د ـ نحوه ارائه گزارش مالی و اجرایی به مراجع ذیربط و ذی‌نفعان .
ذ ـ نحوه اداره تشکل .
ر ـ میزان سرمایه اولیه .
ز ـ دوره زمانی تشکیل جلسات شورای عمومی و شورای مرکزی تشکل .
س ـ نحوه تامین منابع مالی تشکل .
ش ـ نحوه انحلال .
ص ـ مشخص ساختن وضعیت دارایی ها پس از انحلال .
ماده ۱۷ـ هیأت موسس، شورای مرکزی، دبیر یا عناوین معادل طبق اساسنامه تشکل، باید دارای شرایط عمومی زیر باشند:
الف ـ داشتن حداقل هجده سال سن تمام .
ب ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران .
پ ـ التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .
ت ـ عدم وابستگی به احزاب، سازمان‌ها و گروه‌های غیرقانونی .
ث ـ نداشتن محرومیت از حقوق اجتماعی به موجب حکم دادگاه .
تبصره ـ هیأت موسس تشکل باید دارای حداقل پنج عضو باشد .
ماده ۱۸ـ دبیرخانه شورای ذیربط موظف است اقدامات اجرایی لازم را در زمان معین و در چارچوب این آییننامه و دستورالعمل اجرایی آن انجام دهد.
ماده ۱۹ـ پروانه فعالیت تشکل‌هایی که درخواست فعالیت در سطح ملی یا منطقه‌ای دارند در صورتی که اهداف و موضوع فعالیت‌شان به تشخیص شورای ملی از ماهیت ملی یا منطقه‌ای برخوردار باشد و توانایی آنها برای فعالیت در سطح مورد درخواست برای شورا احراز شود به طور موقت برای مدت دو سال صادر می‌شود و در صورتی که طی این مدت تشکل های ملی در بیش از پنج استان و تشکل‌های منطقه‌ای در بیش از یک استان فعالیت داشته باشند پروانه آنها به صورت چهار ساله صادر شده و در غیر این صورت به تشکل استانی تبدیل می‌شوند .
ماده ۲۰ـ از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آییننامه، پروانه فعالیت تشکل‌ها در دبیرخانه شوراهای ملی، استانی و شهرستانی صادر و عیناً جهت ثبت رسمی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ارسال می‌شود.
تبصره ـ روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران موظف است پس از اعلام دبیرخانه شوراهای ملی، استانی و شهرستانی، در خصوص انتشار آگهی ثبت و تغییرات تشکل‌ها اقدام کند.
ماده ۲۱ـ تقاضای ایجاد تشکل‌های محلی که توسط حداقل سه نفر از اهالی بالای هجده سال ارایه می‌شود برای ثبت اطلاعات به بخشداری محل فعالیت ارایه می شود.
ماده ۲۲ ـ بخشداری ها موظفند پس از دریافت تقاضای ایجاد تشکل محلی نسبت به ثبت مشخصات فردی اعضا، موضوع فعالیت و نشانی محل فعالیت اقدام و پس از ثبت اطلاعات، تشکل یادشده می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند.
ماده ۲۳ـ به منظور تصمیمگیری و نظارت بر فعالیت تشکل‌های بین‌المللی موضوع ماده (۳) و نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (۵) کارگروهی مرکب از معاون وزارت کشور (رییس) و نمایندگان وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و حسب مورد دستگاه تخصصی مربوط تشکیل می‌شود.
ماده ۲۴ـ وظایف کارگروه موضوع ماده (۲۳) به شرح زیر است:
الف ـ بررسی و تصمیمگیری در مورد صدور پروانه فعالیت برای انجمن‌های دوستی که تقاضای فعالیت برای توسعه روابط دوستانه بین ملت ایران با یک کشور خارجی در چارچوب دیپلماسی عمومی را دارند، اجازه و نحوه فعالیت سایر تشکل‌های بین‌المللی موضوع ماده (۳) و فعالیت تشکل‌های متقاضی فعالیت در حوزه اتباع بیگانه.
ب ـ بررسی و صدور مجوز درخصوص فعالیت مشترک تشکل‌ها با دولت‌ها، سفارتخانهها یا نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (۵)، دریافت هرگونه کمک یا عقد قرارداد با دولت‌ها، سفارتخانهها و نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (۵) و سایر نهادهای بین‌المللی و دایر کردن شعبه و دفتر نمایندگی در خارج از کشور.
پ ـ بررسی و صدور مجوز در خصوص فعالیت نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (۵).
ت ـ نظارت بر فعالیت تشکل‌ها و نهادهای موضوع ماده (۲۳) و اعلام نظر در مورد تخلفات و گزارش‌های رسیده از عملکرد آنها.
تبصره ۱ـ انجمن‌های دوستی موضوع این ماده تنها می‌توانند در یک کشور فعالیت کنند و اعضای آنها نیز تنها می‌توانند در یک انجمن، مسئولیت اصلی و رسمی داشته باشند.
تبصره ۲ـ تشکل‌های بین المللی موضوع ماده (۳) و همچنین سایر تشکل هایی که خواستار فعالیت موردی در سطح بین‌المللی هستند برای انجام اقدامات موضوع بند (ب) این ماده باید پس از ارایه درخواست و دریافت مجوز مربوط اقدام کنند.
تبصره ۳ ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۳/۲۰]
قبل از تأیید نهایی امور تأسیس و فعالیت انجمن های دوستی، سازمان ها، نهادها و تشکل های فرهنگی بین‌المللی دریافت نظر تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) الزامی است.
ماده ۲۵ـ نحوه حضور و عضویت تشکل‌ها در مجامع بین‌المللی، برقراری ارتباط با سفارتخانهها یا آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد، فعالیت با آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد با دعوت از شخصیت‌های خارجی و چگونگی اطلاع‌رسانی در این موارد به مراجع مربوط، در دستورالعمل اجرایی این آییننامه تعیین می‌شود.
ماده ۲۶ـ در صورت تخلف تشکل های موضوع ماده (۲۳) از انجام تکالیف مربوط به اطلاع‌رسانی و دریافت مجوز از کارگروه موضوع ماده (۲۳) یا انجام فعالیت در یک کشور بدون دریافت مجوز، کارگروه مذکور رسیدگی کرده و پس از استماع دفاعیه تشکل، حسب اقتضا و متناسب با تخلف، به شرح زیر صدور رای می‌کند:
۱ـ تذکر کتبی و درج در پرونده با تعیین مهلت برای اصلاح وضعیت تشکل.
۲ـ [به موجب رأی شماره ۲۴۶۴ – ۱۳۹۸/۸/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است.]
[تعلیق موقت پروانه فعالیت تشکل حداکثر به مدت سه ماه.]
۳ـ درخواست انحلال تشکل متخلف از دادگاه صالح.
تبصره ـ کارگروه مذکور موظف است در زمان رسیدگی، از تشکل ذی‌نفع برای حضور در جلسه و ارایه دفاعیات دعوت کند.
ماده ۲۷ـ نهادهای مدنی خارجی موضوع ماده (۵) برای فعالیت در ایران باید مدارک زیر را به کارگروه موضوع ماده (۲۳) ارایه و موافقت کارگروه مذکور را تحصیل کنند:
الف ـ درخواست کتبی با تعیین محدوده زمانی و مکانی حضور و فعالیت در ایران.
ب ـ اساسنامه و آگهی ثبت و ترجمه رسمی آن.
پ ـ موضوع فعالیت مورد نظر.
ماده ۲۸ـ کارگروه موضوع ماده (۲۳) پس از دریافت مدارک موضوع ماده (۲۷) نسبت به بررسی درخواست اقدام و ضمن احراز غیردولتی، غیرانتفاعی و غیرسیاسی بودن درخواست دهنده و عدم مغایرت فعالیت اعلام شده با قوانین و مقررات ایران تصمیمگیری می‌کند.
ماده ۲۹ـ تشکل‌ها پس از دریافت پروانه فعالیت و ثبت آن، از حقوق زیر برخوردار می‌شوند:
الف ـ مشاوره، اظهارنظر و ارایه پیشنهاد راهکارها به دستگاه‌های اجرایی متناسب با تخصص و موضوع فعالیت تشکل.
ب ـ دیده‌بانی و نظارت بر عملکرد سایر بخش‌های جامعه در زمینه فعالیت تخصصی خود.
پ ـ ارایه خدمات اجتماعی حسب تخصص و حوزه فعالیت.
ت ـ مشارکت در اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی و سازمان‌های بین‌المللی مورد تایید کارگروه موضوع ماده (۲۳) و سایر دستگاه‌های ذیربط از طریق تفاهم یا عقد قرارداد با آنها.
ث ـ عقد تفاهم‌نامه و قرارداد همکاری با اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی داخل و خارج مطابق قوانین و مقررات جاری کشور.
ج ـ برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌ها در جهت تحقق اهداف تشکل پس از کسب مجوز از مراجع قانونی مربوط.
چ ـ ارایه خدمات آموزشی و انتشار نشریه و ایجاد پایگاه اینترنتی و استفاده از سایر ابزارهای اطلاع‌رسانی و محصولات فرهنگی، آموزشی و پژوهشی با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
ح ـ دادخواهی در مراجع قضایی، مطابق قانون آیین دادرسی کیفری و سایر قوانین مربوط.
ماده ۳۰ـ تشکل موظف است منابع تامین هزینه‌های خود را با رعایت ضوابط این آییننامه در اساسنامه تعیین کند.
ماده ۳۱ـ تشکل موظف است دریافت‌ها و پرداخت‌های خود را از طریق حساب بانکی صورت دهد و عملکرد مالی خود را در دفاتر مالی مربوط ثبت کند.
ماده ۳۲ـ تقسیم اموال و مازاد درآمد تشکل در میان مؤسسان، اعضا و مدیران قبل از انحلال ممنوع است.
ماده ۳۳ـ تشکل موظف است امکان دسترسی بازرسان دبیرخانه شورای ذیربط را به اطلاعات و اسناد خود در حضور نماینده تشکل و صرفاً در محل دفتر تشکل فراهم کند.
ماده ۳۴ـ در صورتی که دبیرخانه شوراهای ملی، استانی و یا شهرستانی راسأ یا از طریق دستگاه‌های اجرایی تخصصی، تخلفات و یا خروج از شرایط تأسیس تشکل را احراز کند گزارش مستند مربوط را به شورای ذیربط ارایه می‌کند و این شورا پس از بررسی مدارک و مستندات ارایه‌شده و پس از استماع دفاعیه تشکل، حسب اقتضا و متناسب با تخلف، به شرح زیر صدور رای می‌کند:
۱ـ تذکر کتبی و درج در پرونده با تعیین مهلت برای اصلاح وضعیت تشکل.
۲ـ [به موجب رأی شماره ۲۴۶۴ – ۱۳۹۸/۸/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است.]
[تعلیق موقت پروانه فعالیت تشکل حداکثر به مدت سه ماه.]
۳ـ درخواست انحلال تشکل متخلف توسط شورای ملی از دادگاه صالح.
تبصره ۱ـ تشکل‌ها می‌توانند مراتب اعتراض خود را از تصمیم شورای شهرستان به شورای استان و از تصمیم شورای استان به شورای ملی ارایه کنند.
تبصره ۲ـ دبیرخانه شورای ذیربط موظف است در زمان رسیدگی به گزارش تخلف یا شکایت، از تشکل ذی‌نفع برای حضور در جلسه و ارایه دفاعیات دعوت به عمل آورد .
ماده ۳۵ـ دستگاه‌های اجرایی موظفند به منظور تحقق اهداف این آییننامه و کمک به توسعه مشارکت تشکل‌ها در امور اجتماعی، نسبت به شناسایی و واگذاری تصدی‌ها و فعالیت‌های اجتماعی قابل واگذاری دستگاه متبوع به تشکل‌ها مطابق قوانین و مقررات مربوط اقدام کنند.
ماده ۳۶ـ انحلال تشکل به دو شکل زیر صورت می‌پذیرد:
الف ـ انحلال اختیاری طبق شرایط مقرر در اساسنامه.
ب ـ انحلال اجباری در صورت رأی دادگاه صالح یا عدم امکان تطبیق وضعیت تشکل موضوع ماده (۳۹).
ماده ۳۷ـ کلیه تشکل‌هایی که قبل از لازم‌الاجرا شدن این آییننامه تأسیس شده‌اند، ظرف دو سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آییننامه باید نسبت به تطبیق وضعیت خود با این آییننامه اقدام کنند.
ماده ۳۸ـ از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آییننامه، تشکل‌هایی که به عنوان مؤسسات موضوع بند (۱۳) ماده (۲۶) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت قصد فعالیت در زمینه‌های تصریح شده در ماده واحده لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور ـ مصوب ۱۳۵۹ دارند در چارچوب احکام این آییننامه از سازمان بهزیستی کشور پروانه فعالیت دریافت می‌کنند و به ثبت می‌رسند.
ماده ۳۹ـ دستورالعمل اجرایی این آییننامه ظرف شش ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن، توسط وزارت کشور با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت ورزش و جوانان و سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ می‌شود.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری