هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۳/۱۱/۱۷ بنا به پیشنهاد شماره ۱۷۴۴ مورخ ۱۳۶۳/۹/۱۱ وزارت بهداری آئین‌نامه اجرائی جدید قانون اجازه تاسیس مطب مصوب ۶۲/۵/۱۸ را به شرح ذیل تصویب نمود.
ماده ۱ – مطب به محلی اطلاق میشود که پزشک در آن محل اعم از بخش خصوصی یا خیریه یا آزاد به طبابت می‌پردازد.
تبصره – پزشکانی که در استخدام رسمی دولت بوده یا خواهند بود چنانچه خارج از ضوابط استخدامی در قبال پذیرفتن بیمار علاوه بر حقوق بهر عنوان دستمزدی دریافت دارند، محل کار آنان مطب تلقی میشود.
ماده ۲ – منظور از کلمه پزشک در این آئین‌نامه، پزشکان، دندانپزشکان و متخصصان رشته‌های مختلف پزشکی و دندانپزشکی میباشد.
ماده ۳ – شهر محل طبابت عبارت از محدوده‌ایست که بر اساس تقسیمات کشوری بدین عنوان شناخته شده و یا میشود.
تبصره – بخشهای تابع هر شهرستان جزو همان شهر به شمار میروند.
ماده ۴ – کلیه پزشکانی که در تاریخ تصویب قانون تاسیس مطب (۶۲/۵/۱۸) با رعایت قوانین و مقررات مربوطه مطب داشته‌اند باید ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آئین‌نامه پرسشنامه برابر فرم پیوست تکمیل نمایند و همراه با چهار قطعه عکس به نظام پزشکی مرکز ارسال دارند. نظام پزشکی مرکز پس از تائید پرسش‌نامه‌ها، یک نسخه آن را به وزارت بهداری ارسال میدارد تا پروانه مطب در همان شهر برای آنان صادر شود.
در پرسشنامه مشخصات کامل فردی، تحصیلی، نوع خدمت، سوابق خدمتی قید خواهد شد وزارت بهداری مکلف است ظرف دو ماه پس از دریافت پرسشنامههای نظام پزشکی پروانه مطب صادر نماید.
تبصره – پزشکانی که در فاصله تصویب قانون و تصویب این آئین‌نامه مطب خود را از شهری به شهر دیگر انتقال داده‌اند در صورتی که حائز شرایط مندرج در این آئین‌نامه باشند پروانه مطب برای شهر جدید آنان صادر خواهد شد.
ماده ۵ – در متن پروانه، نام، نام خانوادگی، شهر محل مطب، شماره نظام پزشکی ذکر میشود. بهر پروانه شماره‌ای اختصاص داده خواهد شد که شامل کد شهر، شماره نظام پزشکی و کد مخصوص خواهد بود. عنوان پروانه (پروانه مطب) خواهد بود که در بالای پروانه ذکر میگردد و به امضاء وزیر بهداری یا قائم‌مقام او در امر صدور پروانه میرسد.
اصل پروانه به نحو مقتضی برای پزشک ارسال میشود. رونوشت یا فتوکپی پروانه به نظام پزشکی ارسال میگردد تا در پرونده پزشک ضبط گردد (مطابق فرم پیوست).
ماده ۶ – برای پزشکانی که در تاریخ تصویب قانون اجازه تأسیس مطب (۶۲/۵/۱۸) با توجه به قوانین موضوعه حق طبابت آزاد داشته‌اند ولی بعلت اشتغال در طرح خدمت تمام وقت دولتی با سایر طرح‌های قانونی و یا استخدام در موسسات دولتی اعم از لشکری و کشوری از این حق استفاده نکرده‌اند پروانه تاسیس مطب برای شهر محل اشتغال آنان با رعایت این آئین‌نامه صادر میشود.
ماده ۷ – پزشکانی که بافتخار بازنشستگی نائل شده یا میشوند و با رعایت قوانین زمان اشتغال بکار پزشکی خود پروانه دائم پزشکی دریافت داشته‌اند یا استحقاق دریافت آن را دارند برای هر شهری که مایل باشند پروانه مطب صادر میشود.
ماده ۸ – برای پزشکانی که در تاریخ تصویب قانون تاسیس مطب در حین انجام خدمت یک ماهه (موضوع قانون خدمت یک ماهه پزشکان و وابستگان حرفه پزشکی و پیراپزشکی مصوب ۱۳۶۰/۸/۲۴) یا انجام خدمت موضوع (لایحه قانونی خدمت نیروی انسانی درمانی و بهداشتی مصوب ۲۴/۹/۱۳۵۸) بوده‌اند پس از پایان خدمت مذکور در صورت تمایل پروانه مطب برای شهرهائی که قبل از تصویب قانون، مطب داشته‌اند صادر میشود.
ماده ۹ – پزشکانی که در تاریخ تصویب این قانون تاسیس مطب بر طبق قوانین موضوعه مشغول طی دوره تخصصی (رزیدنتی) بوده و میباشند پس از اخذ تخصص و انجام خدمات موضوع قانون ۲۴/۹/۵۸ یا قانون ۴/۳/۶۰، در صورت تمایل آنان پروانه مطب برای شهری که سابقه مطب قانونی قبل از رزیدنتی داشته‌اند صادر خواهد شد.
ماده ۱۰ – پزشکانی که قبل از تصویب قانون اجازه تاسیس مطب با رعایت قوانین موضوعه در هر شهر مطب داشته‌اند و در تاریخ تصویب قانون مذکور بعلت مسافرت یا بیماری یا بهر علت دیگر مطب خود را تعطیل کرده‌اند در صورت تقاضای پزشک برای همان شهر پروانه مطب صادر میشود.
ماده ۱۱ – برای پزشکانی که از تاریخ ۶۲/۵/۱۸ تا تاریخ تصویب این آئین‌نامه پروانه طبابت دریافت داشته‌اند در صورت تمایل آنان برای همان شهر محل اشتغال پروانه مطب صادر میشود.
ماده ۱۲- وضع پزشکان مشمول تبصره ۲ قانون اجازه تاسیس مطب در پرسشنامه و پروانه‌های مربوط قید میشود.
پزشکان مذکور پس از پایان جنگ تحمیلی و بازگشت به شهرهای محل طبابت سابق خود ملزم به اعلام موضوع به وزارت بهداری و نظام پزشکی مرکز میباشند. نظام پزشکی مراتب را نیز به وزارت بهداری اطلاع خواهد داد.
اینگونه پزشکان در صورتی که امتیاز لازم در ماه ۱۳ را کسب کرده باشند میتوانند تقاضای صدور اجازه تاسیس مطب بر طبق ماده ۱۵ این آئین‌نامه برای هر شهری را بنمایند.
در صورتی که امتیاز لازم به حد نصاب نرسیده باشد باید در آن شهر و یا هر یک از مناطق پنجگانه موضوع ماده ۱۳ این آئین‌نامه اجازه تاسیس مطب تحصیل نمایند.
وزارت بهداری مکلف است در صورت احراز شرایط در مدت یک ماه پروانه مطب آنان را بر طبق ماده ۱۵ این آیین‌نامه صادر نماید.
ماده ۱۳- [اصلاحی ۱۳۶۸/۶/۱]
اعلام نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بسته به جمعیت محل و تعداد پزشکان آن محل واولویت دادن به مناطق محروم خواهد بود که بر طبق آن پروانه صادر میشود، مدت توقف پزشک در یک نقطه بسته به کیفیت منطقه خدمت او (با توجه به عوامل محرومیت از تسهیلات زندگی و بدی آب و هوا موضوع آیین‌نامه مربوط مصوب هیأت وزیران و تغییرات بعدی آن) و کسب امتیازات لازم خواهد بود. این مناطق به هفت (۷) درجه تقسیم میشود:
درجه ۱- مناطقی که پس از سه (۳) سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا ، پزشک میتواند در هر شهری از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
درجه ۲- مناطقی که پس از ۵/۳ سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
درجه ۳- مناطقی که پس از چهار سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا، پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه دریافت دارد.
درجه ۴- مناطقی که پس از پنج سال خدمت خدمت مجاز پزشکی در آنجا، پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
درجه ۵- مناطقی که پس از شش سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا، پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
درجه ۶- مناطقی که پس از هفت سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا، پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
درجه ۷- مناطقی که پس از چهارده سال خدمت مجاز پزشکی در آنجا، پزشک میتواند در هر شهر از کشور پروانه مطب دریافت دارد.
تبصره ۱ – کلیه خدمت قانونی پزشکان با احتساب ضرایب و امتیازات مربوطه در ماده فوق و تبصره‌های آن بحساب خواهد آمد. منظور از خدمات قانونی پزشکی، خدمت وظیفه عمومی، خدمت نیروی انسانی درمانی و بهداشتی و خدمت خارج از مرکز و خدمت یک ماهه پزشکان بر اساس قوانین مربوطه میباشد.
تبصره ۲ – در صورتی که پزشکان پس از اخذ پروانه تاسیس مطب بخواهند بطور تمام وقت و بدون مطب در شهری که برای آن پروانه مطب گرفته‌اند در خدمات دولتی انجام وظیفه نمایند، مدت خدمت آنان بهمان ترتیب فوق محاسبه خواهد شد.
تبصره ۳ – پزشکان کادر هیأت علمی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور و پزشکان کادر ثابت نیروهای مسلح (ارتش، ژاندارمری، شهربانی، سپاه) و پزشکانی که در استخدام رسمی وزارت بهداری بوده و در طرح خودکفائی و یا طرح‌های تمام وقت بهداشتی درمانی بخدمت اشتغال دارند تا زمانی که در این مراکز خدمت مینمایند با تشخیص عالیترین مقام اجرائی هر یک از سازمانهای مذکور از شمول ماده فوق مستثنی بوده و برای آنان در همان شهر محل خدمتشان‌با رعایت سایر قوانین مربوطه با قید علت، پروانه تاسیس مطب صادر خواهد شد.
تبصره ۴ – سوابق مطب پزشکان که بطور قانونی قبل از تصویب این آئین‌نامه داشته‌اند و یا بعداً خواهند داشت و نیز سابقة کار پزشکی مجاز آنان به نحو فوق محاسبه میشود.
تبصره ۵- [اصلاحی ۱۳۶۸/۶/۱]
پزشکان زمانی میتوانند برای هر یک از شهرهای کشور با تمایل خود تقاضای تأسیس مطب نمایند که با احتساب ضرایب زیر حداقل چهارصد و بیست (۴۲۰) امتیاز کسب نمایند.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۱ ماده فوق ۱۴۰ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۲ ماده فوق ۱۲۰ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۳ ماده فوق ۱۰۵ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۴ ماده فوق ۸۴ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۵ ماده فوق ۷۰ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۶ ماده فوق ۶۰ امتیاز دارد.
هر سال خدمت پزشکی در مناطق درجه ۷ ماده فوق ۳۰ امتیاز دارد.
تبصره ۶- [اصلاحی ۱۳۶۸/۶/۱]
کسری مدت یک سال در مناطق هفت (۷) گانه نیز بر طبق ضوابط فوق محسوب میشود و امتیاز نیم یا بیشتر ، یک امتیاز محسوب میشود.
تبصره ۷ – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۲/۱۶]
تعیین نیاز پزشکی مناطق موضوع ماده ۱۳ با توجه به کلیه عوامل محلی و امکانات پزشکی و جمعیت، بر اساس آمار و اطلاعات رسمی و مکتسبه و نیز اولویت مناطق از لحاظ خدمات پزشکی و ضوابط تغییر محل مطب از شهری به شهری دیگر در خلال مدت موضوع ماده ۱۳، و همچنین ضوابط اولویت انتخاب محل از طرف پزشک، با رعایت این آئین‌نامه همه سال از طرف کمیسیونی متشکل از دو نفر نماینده وزارت بهداری و دو نفر نماینده وزارت فرهنگ و‌آموزش عالی به انتخاب وزرای مربوطه و یک نفر نماینده نظام پزشکی به انتخاب هیات مدیره نظام پزشکی، مشخص میشود. تصمیمات کمیسیون با رای اکثریت لازم‌الاجرا میباشد.
کمیسیون مجاز است در موارد خاص بیماری، از کارافتادگی، شرایط خانوادگی و نیاز به پزشک و پزشکانی که از خارج به کشور مراجعت می کنند مساله را رسیدگی و بدون محدودیت موضوع این ماده، برای صدور پروانه تاسیس مطب مجوز صادر کند.
تبصره ۸- [الحاقی ۱۳۷۰/۷/۱۴]
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می تواند برای پزشکان عضو هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی که فاقد پروانه دائم پزشکی هستند و با رعایت مقررات مربوط در دانشگاههای علوم پزشکی مناطق غیرمجاز (موضوع تبصره ماده یک قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب ۱۳۶۷) استخدام شده و مشغول انجام خدمت می باشند به شرط آنکه (۵) سال تمام از تاریخ استخدام آنان گذشته باشد پروانه تاسیس مطب صادر نماید. اینگونه پروانه ها مادام که پزشک مربوط عضو هیات علمی می باشد اعتبار خواهد داشت .
تبصره ۹ ـ [الحاقی ۱۳۷۴/۱۲/۱۶]
پزشکانی که دارای شرایط زیر باشند از کسب امتیازات موضوع این ماده معاف بوده و برای آنان پروانه مطب مشروط صادر می شود:
الف ـ کلیه کارکنان رسمی و ثابت وزارتخانه ها، موسسات و شرکتهای دولتی با داشتن پروانه دایم پزشکی به درخواست بالاترین مقام اجرایی دستگاه مربوط در محل خدمت آنان.
ب ـ زنان متاهل پزشک و دندانپزشک عمومی با داشتن پروانه دایم پزشکی و دو سال خدمت در هر نقطه از کشور در محل اقامت دایمی همسر.
ج ـ کلیه پزشکان و دندانپزشکان عمومی و متخصص که (۴۵) سال تمام سن دارند بدون قید و شرط .
د ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجاز است (۴۲۰) امتیاز موضوع این ماده را در مناطق مجاز موضوع قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان به (۳۰۰) امتیاز و در مورد ایثارگران به (۲۰۰) امتیاز تقلیل دهد و تغییرات بعدی در محدوده امتیازات یاد شده با توجه به شرایط مناطق طبق دستورالعملی است که به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می رسد.
هـ ـ پروانه مطب مشمولان قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان که به طور مشروط در محل خدمت موضوع قانون یاد شده صادر شده است، پس از پایان خدمات قانونی لغو نخواهد شد.
تبصره ۱۰ـ [الحاقی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجاز است:
الف ـ برای هر سال حضور داوطلبانه پزشکان رزمنده در جبهه ـ قبل از تحصیل یا در دوران تحصیل ـ همچنین برای هر سال اسارت آزادگان، (۱۴۰) امتیاز موضوع تبصره (۵) این ماده را اعمال کند.
ب ـ برای جانبازان انقلاب اسلامی که دارای بیست و پنج درصد (۲۵%) جانبازی و بیشتر هستند، به ازای هر یک درصد جانبازی، (۴) امتیاز منظور کند.
ج ـ برای همسران و فرزندان شهدا، پس از دو سال خدمت قانونی ایشان که در هر نقطه از کشور انجام می گیرد بر اساس ضوابط مربوط، پروانه مطب در هر محلی که درخواست کنند صادر کند.
ماده ۱۴ – مفاد سرنسخه و تابلوی پزشکان و داشتن دو مطب در یک شهرستان بر اساس مقرراتی خواهد بود که به تصویب هیات مدیره نظام پزشکی مرکز رسیده یا خواهد رسید.
ضمناً نشانی کامل پزشک و شماره پروانه در ذیل نسخ منعکس میشود.
ماده ۱۵ – پزشکانی که قصد تغییر شهر محل طبابت خود را دارند و بر طبق ماده ۱۳ این آئین‌نامه تام مدت خدمت پزشکی خود را انجام داده‌اند مراتب را به نظام پزشکی اعلام و نظام پزشکی در صورت تائید، موافقت‌نامه خود را با پروانه محل فعلی پزشک همراه با کپی مدارک مثبته خصول شرایط مندرج در ماده ۱۳ به وزارت بهداری ارسال خواهد داشت، وزارت بهداری مکلف است در صورتی که موافقت‌نامه همراه با مدارک، کافی باشد تبدیل پروانه را در مدت ۱۵ روز انجام دهد و الا مراتب را به نظام پزشکی جهت رفع نقص اعلام خواهد نمود و در هر صورت مهلت تبدیل پروانه از زمان وصول موافقت‌نامه کامل بیش از ۱۵ روز نخواهد بود.
پزشکانی که در خلال مدتهای معین شده در ماده ۱۳ قصد تغییر محل طبابت خود را دارند نیز موظفند مراتب را با ذکر دلائل به نظام پزشکی مرکز اعلام نمایند. نظام پزشکی مستندات پزشک مذکور و نیز نظریه خود را به وزارت بهداری اعلام خواهد کرد تا بر طبق ضوابط تغییر محل مطب در ظرف مدت مذکور اقدام بعمل آورد.
ماده ۱۶ – پزشکانی که بموجب آئین‌نامه قبلی برای اولین بار پروانه مطب دریافت داشته‌اند وزارت بهداری رونوشت پرسشنامه و پروانه تاسیس مطب آنان را به نظام پزشکی ارسال میدارد.
ماده ۱۷- تغییر محل مطب به شهرهائی که تراکم پزشک یا تسهیلات زندگی کمتر است ضمن حفظ حق افتتاح مجدد مطب در محل قبلی با اعلام موضوع به نظام پزشکی و موافقت وزارت بهداری و تحویل پروانه قبلی مجاز خواهد بود.
ماده ۱۸- نظام پزشکی مکلف است یک نسخه از فرمهای ثبت نام سالانه پزشکان در نظام پزشکی مرکز را که بر اساس مقررات نظام پزشکی صورت میگیرد برای ضبط در پرونده‌های آنان به وزارت بهداری ارسال نماید.
ماده ۱۹- به استثنای مشمولان ماده ۱۶ این آئین‌نامه کلیه پزشکان اعم از این که قبل از تاریخ ۱۸/۵/۱۳۶۲، مطب داشته‌اند یا بعداً تقاضای تاسیس مطب نمایند، ملزم به تکمیل پرسشنامههای موضوع این آئین‌نامه خواهند بود.
ماده ۲۰- پزشکانی که قبل از ۱۸/۵/۶۲ بر اساس قوانین زمان فراغت از تحصیل حق دریافت پروانه موقت یا دائم داشته و از این حق استفاده نکرده‌اند میتوانند طبق قوانین موجود پروانه پزشکی مربوط را دریافت و برای شهرهای مجاز طبق این آئین‌نامه و قوانین موضوعه پروانه مطب تحصیل نمایند.
ماده ۲۱ – این آئین‌نامه جایگزین مصوبه شماره ۹۲۲۳۰ مورخ ۱۳۶۲/۱۲/۹ هیئت وزیران میباشد و با رعایت قانون اصلاح خدمت خارج از مرکز پزشکان و دندانپزشکان و داروسازان و سایر قوانین مربوطه قابل اجراست.
نخست‌وزیر -میرحسین موسوی