آیین‌نامه اجرایی قانون مطبوعات مصوب اسفندماه ۱۳۶۴ [مصوب ۱۳۶۵/۱۱/۸]

تاریخ تصویب: ۱۳۶۵/۱۱/۰۸
تاریخ انتشار: ۱۳۶۶/۰۲/۱۵
شماره ثبت: ۱۱۱۶۴۸ت۴۹ - ۱۳۶۶/۲/۵

[به موجب ماده ۳۶ [۴۸ اصلاحی] آیین‌نامه اجرایی قانون مطبوعات، مصوب ۱۳۸۱/۶/۱۷ لغو شده است.]

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۵/۱۱/۸ بنا به پیشنهاد شماره ۱۱.۵۰۰۲ مورخ ۱۳۶۵.۹.۵ وزارت ارشاد اسلامی، به استناد ماده ۳۵ قانون مطبوعات‌ مصوب اسفند ماه ۱۳۶۴، آیین‌نامه اجرایی قانون مزبور را به شرح زیر تصویب نمودند:


فصل اول ـ تعریف و مشخصات مطبوعات

‌ماده ۱ ـ مطبوعات به لحاظ زمان انتشار منظم می‌توانند با یکی از فواصل زمانی زیر منتشر شوند:‌ روزی یک بار (‌روزنامه) ـ هفته‌ای یک بار (‌هفته‌نامه) ـ دو هفته یک بار ـ ماهی یک بار (‌ماهنامه) ـ دو ماه یک بار ـ سه ماه یک بار (‌فصلنامه) ـ شش ماه یک بار ـ‌سالی یک بار (‌سالنامه).

‌ماده ۲ ـ در نامگذاری نشریه باید از کلماتی استفاده شود که با نشریات موجود و یا با نشریاتی که به طور موقت یا دایم تعطیل شده‌اند اشتباه نشود و موجب‌ تداعی نام آنها نباشد. همچنین نام نشریه نباید از کلمات نامأنوس باشد و یا ایجاد شبهه وابستگی به ارگان‌ها یا سازمان‌های دولتی بنماید.

‌ماده ۳ ـ انتخاب روش‌هایی غیر از موارد ذکر شده در ماده یک قانون مطبوعات می‌بایست متناسب با رسالت مطبوعات باشد.

‌ماده ۴ ـ انتشار فوق‌العاده ـ ویژه‌نامه و دیگر ضمایم با همان نام نشریه و منطبق با سایر مشخصات مندرج در پروانه انتشار با رعایت سایر ضوابط قانون مطبوعات‌ مجاز می‌باشد.

‌تبصره ـ انتشار موارد مذکور به طور منظم مجاز نیست.

‌ماده ۵ ـ ترجمه تمام یا قسمتی از مطالب مطبوعات دارای پروانه انتشار منظم آن به صورت جداگانه با رعایت سایر مشخصات مندرج در پروانه انتشار از جانب‌ صاحب نشریه بلامانع می‌باشد.

‌ماده ۶ ـ تکثیر مطبوعات موجود به همان زبان و شکلی که چاپ شده، از طریق چاپ افست یا عسکبرداری یا طرق مشابه بدون اجازه صاحب امتیاز ممنوع‌ می‌باشند.

‌ماده ۷ ـ مطالب نشریه باید مطابق و متناسب با روش‌های مندرج در پروانه انتشار باشد و نشریه مجاز به درج مطالب و مقالات خارج از روش‌های مذکور که‌ تأخیر خط‌مشی کلی نشریه بگذارد، نمی‌باشد.

‌ماده ۸ ـ روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های محلی موظفند ضمن رعایت ماده ۲ قانون مطبوعات و متناسب با روش درخواستی مطالبی پیرامون مسایل اجتماعی و‌ فرهنگی محل انتشار نشریه جهت بالا بردن سطح آگاهی‌های مردم درج نمایند.

‌ماده ۹ ـ نقل مطالب از مطبوعات و احزاب و گروه‌های منحرف و مخالف اسلام (‌داخلی و خارجی) به منظور تحقیق، نقد و رد مطالب در صورتی که تبلیغ‌ محسوب نشود بلامانع است.

‌ماده ۱۰ ـ هرگونه تغییر در مشخصات مندرج در پروانه انتشار نشریه از قبیل: تغییر نام، روش، ترتیب و محل انتشار نشریه و یا تغییر در شکل نشریه بدون اطلاع‌ و تصویب هیأت نظارت بر مطبوعات ممنوع می‌باشد.

‌فصل دوم ـ شرایط صدور پروانه و مجوز انتشار نشریه

‌ماده ۱۱ ـ متقاضیان پروانه انتشار نشریه می‌بایست تقاضانامه خود را به همراه فرم تکمیل شده پرسش‌نامه‌ای که حاوی مشخصات فردی، سوابق اجتماعی ـ‌سیاسی ـ فرهنگی و شغلی و تعهدات قانونی باشد، به انضمام مدارک به شرح زیر دمر تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در شهرستان‌ها و ادارات ارشاد اسلامی‌ استان مربوطه تحویل نمایند.
1 ـ چهار قطعه عکس ۴ × ۶.
2 ـ دو برگ فتوکپی شناسنامه از تمام صفحات.
3 ـ یک برگ گواهی عدم سابقه محکومیت کیفری براساس موازین اسلامی که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
4 ـ یک برگ فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی که به تأیید مراکز ذی‌صلاح رسیده باشد.


ماده ۱۲ ـ چنانچه متقاضی پروانه انتشار نشریه شخص حقوقی باشد، تقاضای صدور پروانه همراه با معرفی فرد واجد شرایط به عنوان مدیر مسئول باید از سوی‌ بالاترین مقام مسئول باشد. در صورت موافقت پروانه انتشار به نام مرکز درخواست‌کننده صادر خواهد شد.


‌ماده ۱۳ ـ احزاب، سازمان‌ها و جمعیت‌های سیاسی و اقلیت‌های دینی ایرانی در صورتی می‌توانند تقاضای صدور پروانه انتشار نشریه نمایند که اجازه فعالیت‌ قانونی را دارا باشند.


‌ماده ۱۴ ـ وزارت ارشاد اسلامی جهت صدور مجوز انتشار مطبوعات سازمان‌های آزادبخش اسلامی کشورهای دیگر در چهارچوب مقررات مربوط به خارجیان‌ مقیم ایران با استعلام نظر از مراکز ذیربط و اخذ مدارک لازم و نیز موافقت وزارت امور خارجه بررسی لازم به عمل آورده و پس از موافقت رأساً اقدام می‌نماید.


‌ماده ۱۵ ـ انتشار نشریه داخلی یک سازمان، مؤسسه و شرکت دولتی یا خصوصی منوط به کسب مجوز از وزارت ارشاد اسلامی و با رعایت ضوابط به شرح زیر‌ می‌باشد:
1 ـ درخواست انتشار نشریه و معرفی مدیر مسئول پیشنهادی از سوی بالاترین مقام مسئول آن مرکز باشد.
2 ـ مطالب و اخبار عمدتاً در ارتباط با اهداف و شرح وظایف مرکز درخواست‌کننده و فقط برای استفاده کارکنان باشد.
3 ـ دارای چاپ ساده و حداکثر ۲ رنگ برای جلد باشد.
4 ـ تعداد صفحات از ۴۸ صفحه تجاوز ننماید.
5 ـ رایگان باشد.

تبصره ۱ ـ [حذف ۱۳۶۶/۶/۲۹]

تبصره ۲ – صدور مجوز انتشار نشریات دولتی با رعایت سایر قوانین مربوطه خواهد بود.


ماده ۱۶ ـ [حذف ۱۳۶۶/۶/۲۹]


‌ماده ۱۷ ـ وزارت ارشاد اسلامی برای صاحب امتیاز، پروانه انتشار و برای مدیر مسئول، کار مدیر مسئولی صادر می‌نماید.


‌ماده ۱۸ ـ وزارت ارشاد اسلامی می‌تواند جهت اجرای ماده ۱۱ قانون مطبوعات، تحقیقات لازم را به عمل آورده و در اختیار هیأت نظارت بر مطبوعات قرار‌دهد. وزارت‌خانه‌ها و ارگان‌های ذیربط موظفند همکاری‌های لازم را به عمل آورند.


‌ماده ۱۹ ـ متقاضیانی که صلاحیت انتشار نشریه توسط آنان براساس بند ۴ و یا تبصره ۵ ماده ۹ قانون مطبوعات مورد تأیید هیأت نظارت بر مطبوعات قرار نگرفته‌ است، نمی‌توانند مجدداً تقاضای انتشار نشریه نمایند.


‌ماده ۲۰ ـ تاریخ رسمی تقاضای پروانه انتشار نشریه زمانی است که کلیه مدارک مورد نیاز، از سوی متقاضی ارایه شده باشد.


ماده ۲۱ – [اصلاحی ۱۳۶۶/۶/۲۹]
در صورت فوت صاحب امتیاز، وراث قانونی واجد شرایط وی، در تقاضای صدور امتیاز نشریه مورث خود حق تقدم دارند مگر اینکه فاقد شرایط‌ لازم باشند. چنانچه ورثه در مهلت قانونی مذکور در ماده ۱۶ قانون مطبوعات از تقاضای انتقال امتیاز خودداری کنند و یا پس از صدور امتیاز اقدام به انتشار نشریه‌ ننمایند، پروانه انتشار لغو می‌گردد.


فصل سوم ـ مواردی که مطبوعات (‌صاحبان پروانه و مدیران مسئول) موظف به رعایت آن می‌باشند

‌ماده ۲۲ ـ مطبوعاتی که به شکل روزنامه‌ای منتشر می‌شوند مکلف به درج نام به طور کامل، ترتیب و تاریخ انتشار، شماره ردیف مسلسل و شماره صفحه در‌بالای تمام صفحات و نیز قیمت در صفحه اول می‌باشند. همچنین مطبوعاتی که به شکل مجله‌ای منتشر می‌شوند موظف به درج نام به طور کامل، ترتیب و‌ تاریخ انتشار، شماره ردیف مسلسل، تعداد صفحات و قیمت بر روی جلد و نیز قید شماره هر صفحه در تمام صفحات می‌باشند.

‌تبصره ـ اضافه کردن هرگونه کلمه یا عبارت به نام و یا آرم نشریه به جز آنچه که در پروانه انتشار و یا مجوز چاپ نشریه ذکر شده است ممنوع می‌باشد.


‌ماده ۲۳ ـ هر یک از مطبوعات موظف به داشتن محلی به عنوان دفتر نشریه می‌باشند. صاحب پروانه نشریه موظف است نشانی محل دفتر نشریه را پس از اخذ‌ پروانه انتشار کتباً به وزارت ارشاد اسلامی اعلام نماید.

‌تبصره ـ صاحب امتیاز نشریه موظف است در صورت تغییر نشانی محل دفتر نشریه، مراتب را کتباً ظرف مدت ۴۸ ساعت در تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در‌ شهرستان‌ها به ادارات ارشاد اسلامی استان مربوطه اطلاع دهد.


‌ماده ۲۴ ـ کلیه مکاتبات مطبوعات با امضای صاحب پروانه یا مدیر مسئول نشریه و شخص دیگری که قبلاً از طرف مدیر مسئول کتباً معرفی شده باشد معتبر‌می‌باشد. مکاتبات شخص معرفی شده در مواردی که قانون مطبوعات و آیین‌نامه اجرایی آن را وظایف صاحب پروانه و یا مدیر مسئول شناخته است، اعتبار‌ ندارد.


‌ماده ۲۵ ـ کلیه مطبوعات موظفند تیراژ خود را طبق فرمی که حاوی تعداد نسخ چاپ شده و تعداد نسخ برگشتی به تفکیک محل توزیع به وزارت ارشاد اسلامی‌ ارسال نمایند که به صورت محرمانه نگهداری خواهد شد.


‌ماده ۲۶ ـ مدیر مسئول نشریه موظف است نام چاپخانه طرف قرارداد چاپ نشریه را کتباً به وزارت ارشاد اسلامی اعلام نماید.‌


ماده ۲۷ ـ مدیران چاپخانه‌ها می‌بایست همزمان با خروج هر شماره نشریه از چاپخانه دو نسخه در تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در شهرستان‌ها و ادارات‌ ارشاد اسلامی استان مربوطه تحویل و برگه اعلام وصول دریافت دارند.

‌تبصره ـ ناشران نشریات داخلی سازمان‌ها و مؤسسات نیز باید دو نسخه از نشریه خود را به محض انتشار به وزارت ارشاد اسلامی یا اداره ارشاد اسلامی استان‌ مربوطه تحویل‌دهنده و برگ وصول دریافت دارند.


‌ماده ۲۸ ـ در صورت لغو پروانه انتشار نشریه با اعلام کتبی از سوی وزارت ارشاد اسلامی، صاحب پروانه موظف است مدارک دریافتی از قبیل پروانه انتشار،‌ کارت مدیر مسئولی و کارت‌های خبرنگاری را طرف مدت ۱۰ روز مسترد نماید با سو استفاده‌کنندگان از این مدارک برابر قانون رفتار خواهد شد.


‌فصل چهارم ـ سایر مقررات


‌ماده ۲۹ ـ وزارت ارشاد اسلامی در بررسی نشریات از همکاری مراکز ذی‌صلاح استفاده می‌نماید.


‌ماده ۳۰ ـ وزارت ارشاد اسلامی سه ماه قبل از اتمام دوره هیأت نظارت بر مطبوعات، ضمن درج آگهی در نشریات کثیرالانتشار، دعوت‌نامه‌ای به منظور اعلام‌ نامزدی به مدیران مسئول مطبوعات ارسال نموده و پس از تأیید صلاحیت نامزدها توسط هیأت جدید مندرج در تبصره ۴ ماده ۱۰ قانون مطبوعات، مجدداً از‌کلیه مدیران مسئول جهت برگزاری انتخابات دعوت می‌نماید. جلسه با حضور اکثریت مطلق مدیران مسئول رسمیت می‌یابد و اخذ رأی با ورقه و به صورت‌ مخفی خواهد بود و نماینده انتخابی می‌بایست اکثریت مطلق آرای حاضران را به دست آورد.

‌تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۷۷/۱۱/۷]
چنانچه در مرحله اول اکثریت حاضر نشوند، جلسه بعد پس از دو هفته تشکیل و با رأی اکثریت حاضران نسبت به انتخاب نماینده مدیران مسؤول‌ اقدام می‌شود.

‌تبصره ۲- حق رأی مدیر مسئول قابل تفویض نمی‌باشد.

‌تبصره ۳ـ [الحاقی ۱۳۷۷/۱۱/۷]
هر مدیر مسؤول، حتی اگر مدیر مسؤولیت چند نشریه را به عهده داشته باشد دارای یک رأی خواهد بود.

‌تبصره ۴ـ [الحاقی ۱۳۷۷/۱۱/۷]
فقط مدیران مسؤول نشریات در حال انتشار حق رأی خواهند داشت.

‌میرحسین موسوی – نخست‌وزیر