‌آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل مراکز تهیه و توزیع کالا

تاریخ تصویب: ۱۳۵۹/۰۵/۱۳
تاریخ انتشار: ۱۳۵۹/۰۶/۰۳

شماره ۷۳۹۴ – ۱۳۵۹/۶/۳


هیئت وزیران در جلسه مورخ ۵۹/۵/۱۳ بنا به پیشنهاد شماره ۱۵۹۵۰ مورخ 59/5/12 وزارت بازرگانی، آیین‌نامه اجرائی قانون تشکیل مراکز تهیه و توزیع کالا را به شرح زیر مورد تصویب قرار دادند:

فصل اول – تعاریف

ماده ۱: قانون تشکیل مراکز تهیه و توزیع مصوب ۱۳۵۹/۲/۲۰ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران که در این آیین‌نامه قانون تشکیل نامیده میشود.


ماده ۲: مراکز تهیه و توزیع کالا که در این آیین‌نامه مراکز نامیده می شود.


ماده ۳: مرکز تهیه و توزیع کالا که در این آیین‌نامه مرکز نامیده می شود سازمانی است که بموجب قانون تشکیل و این آیین‌نامه ایجاد و برای وارد کردن و توزیع نمودن کالا یا کالاهای معینی فعالیت مینمایند.


ماده ۴: سفارش دهنده تابع مرکز که منبعد در این آیین‌نامه سفارش دهنده نامیده می شود شخصی است حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی معتبر و پیشه تجارت بوده و در یکی از مراکز ثبت نام و با رعایت قوانین و مقررات مربوط کالا به کشورهای خارج سفارش و کالای وارد را در داخل کشور توزیع و به فروش رساند.


ماده ۵: سفارش دهنده صنعتی تابع مراکز که منبعد در این آیین‌نامه سفارش دهنده صنعتی نامیده می شود شخصیتی حقیقی و یا حقوقی است که دارای کارت بازرگانی معتبر و پیشه تولید کالا بوده و در وزارت بازرگانی ثبت نام و با رعایت قوانین و مقررات مربوط کالای مورد نیاز واحد تولیدی خود را به کشورهای خارجه سفارش و کالای وارده را، منحصراَ در امور مربوط به واحد تولیدی خود به مصرف رساند.


ماده ۶: سفارش دهنده دولتی تابع مراکز که منبعد در این آیین‌نامه سفارش دهنده دولتی نامیده می شود وزارتخانه ها و یا سازمان و یا موسسه و یا شرکت دولتی است که در وزارت بازرگانی ثبت نام نموده و با رعایت قوانین و مقررات مربوط کالای مورد نیاز خود را با استفاده از خدمات مراکز به کشورهای خارج سفارش و کالای وارده را منحصراَ در امور مربوط به احتیاجات اعلام شده به مصرف رساند.


ماده ۷: حق ثبت نام مبلغی است که در سفارش دهنده بر اساس قانون تشکیل و مقررات اساسنامه مرکز مربوط و این آیین‌نامه سالانه به مرکز متبوع خود پرداخت مینماید.


ماده ۸: سهمیه کالای وارداتی هر مرکز که منبعد در این آیین‌نامه سهمیه نامیده می شود میزان هر کالائی است که توسط وزارت بازرگانی تعیین و به مراکز ابلاغ می شود که با رعایت مقررات مربوط و در محدوده زمانی معین راساَ و یا توسط سفارش دهندگان به کشورهای خارجه سفارش داده و کالای وارده را در داخله توزیع و به فروش رسانند.


ماده ۹: پیش فاکتور (پروفروما) عبارت از مجموعه شرایط پیشنهادی فروشنده خارجی جهت فروش کالای وارداتی است که بنام سفارش دهندگان و یا مراکز توسعه فروشندگان خارجی یا نمایندگان مجاز آنها صادر می شود و بایستی حاوی مواردی باد که در این آیین‌نامه پیش بینی شده است.


ماده ۱۰: اجازه ثبت سفارش عبارتست از موافقت کتبی مرکز با ثبت سفارش کالا که بعنوان یکی از بانکها صادر می شود و ثبت سفارش موکول به ارائه آن است.

ماده ۱۱: اجازه ترخیص کالا عبارتست از موافقت کتبی مرکز با ترخیص کالا که بعنوان گمرک مربوط صادر می شود و ترخیص کالا موکول به ارائه آن است.

ماده ۱۲: کارمزد عبارت از مبلغی است که هر یک از مراکز بموجب مقررات قانون تشکیل و این آیین‌نامه از سفارش دهندگان (اعم از بخش خصوصی و دولتی و صنعتی) دریافت مینماید.

ماده ۱۳: اعلامیه ورود کالا عبارتست از گواهی کتبی شرکتها و موسسات حمل و نقل یا نمایندگان مجاز آنها مبنی بر ورود کالا به یکی از گمرکات کشور.

ماده ۱۴: توزیع کالا عبارتست از مجموعه روشهائی که بمنظور تنظیم عرضه و تقاضای کالاهای وارده از طریق مراکز در نقاط مختلف کشور و جلوگیری از احتکار و سودجوئی هایی غیرعادلانه از طرف هر مرکز اتخاذ و اعمال می گردد.


فصل دوم – نحوه تشکیل و ادغام و انحلال مراکز

ماده ۱۵: وزارت بازرگانی در جهت تحقق بخشیدن به موضوع بند اول اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با در نظر گرفتن سیاستهای اقتصادی و بازرگانی و خارجی کشور نسبت به تاسیس مراکز تهیه و توزیع کالا اقدام مینماید که هر مرکز در انجام واردات و توزیع کالاهای مشخص و به میزانی که از طرف وزارت بازرگانی تعیین و اعلام میشود فعالیت خواهد نمود.

ماده ۱۶: وزارت بازرگانی در مورد تعیین حوزه جغرافیائی فعالیت هر مرکز عواملی از قبیل حجم فعالیت تجارت خارجی سفارش دهندگان محلی و نیاز منطقه و تقسیمات کشوری و امکانات انجام عملیات بانکی و گمرکی و بندری و انبارداری منطقه و سیاستهای بازرگانی دولت را مورد نظر قرار خواهد داد.

ماده ۱۷: وزارت بازرگانی در خصوص تعیین کالاهای موضوع فعالیت هر مرکز، تقسیمات فصول مندرج در مقررات عمومی واردات و صادرات را مدنظر قرار خواهد داد.

ماده ۱۸: وزارت بازرگانی مراتب تشکیل هر مرکز و موضوع و حوزه فعالیت و محل استقرار و اسامی هیات مدیره و مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره و تغییرات بعدی را در روزنامه رسمی کشور آگهی خواهد نمود.

ماده ۱۹: وزارت بازرگانی میتواند با توجه به سیاست های بازرگانی دولت و با تشخیص خود هر یک از مراکز را منحل و یا در سایر مراکز ادغام و یا موضوع حوزه فعالیت آنها را تغییر دهد.

ماده ۲۰: در صورت انحلال یا ادغام هر مرکز سرمایه و موضوع فعالیت آن حسب تشخیص وزارت بازرگانی به مرکز یا مراکز دیگری منتقل خواهد شد.

ماده ۲۱: در صورت انحلال یا ادغام مراکز تعیین تکلیف کارکنان این مراکز به نحوی است که در آیین‌نامه های مراکز پیش بینی خواهد شد.


فصل سوم – ثبت نام سفارش دهندگان

ماده ۲۲: هر سفارش دهنده مکلف است که بمنظور سفارش کالا به خارج درخواست ثبت نام در مرکز کالای مربوط را بنماید.

تبصره: سفارش دهندگان دولتی و صنعتی واجد شرایط، درخواست ثبت نام خود را به وزارت بازرگانی تسلیم مینمایند. و وزارت بازرگانی پس از انجام ثبت نام مراتب را به مراکز مربوط اعلام خواهد نمود.


ماده ۲۳: شرایط ثبت نام سفارش دهنده به شرح زیر است:

الف – داشتن کارت بازرگانی معتبر

ب – محلی بودن در مورد مراکزی که حوزه فعالیت جغرافیائی آنها محدود است

ج – ارائه رونوشت مصدق اظهارنامه مالیاتی سال مالی قبل و گواهی مبنی تسلیم آن به وزارت دارائی

د – سپردن تعهد به رعایت و اجرای کلیه شرایط و دستورات مرکز.

ماده ۲۴: هر مرکز موظف است که ظرف دو هفته از تاریخ دریافت درخواست ثبت نام رسیدگیهای لازم را به عمل آورده و تصمیم خود را نسبت به رد و یا قبول درخواست ثبت نام اعلام نماید


ماده ۲۵: در صورتی که درخواست ثبت نام مورد قبول واقع شود متقاضی موظف است ظرف یک هفته از تاریخ اعلان مرکز حق ثبت نام مقرر را به حساب بانکی مرکز واریز و فیش مربوط را جهت صدور کارت ثبت نام به مرکز تسلیم نماید
یک هفته از تاریخ دریافت فیش بانکی نسبت به صدور کارت ثبت نام و تحویل آن به متقاضی اقدام خواهد نمود.


ماده ۲۶: در صورتی که درخواست ثبت نام متقاضی مورد قبول واقع نشود متقاضی میتواند. ظرف یک هفته از تصمیم فوق با ذکر دلایل به وزارت بازرگانی شکایت نماید تصمیم وزارت بازرگانی در این مورد قطعی میباشد .

ماده ۲۷: تعداد سفارش دهندگان تابع مراکز محدود نخواهد بود.

ماده ۲۸: سفارش دهنده فقط در یک مرکز مجاز به ثبت نام میباشد (باستثنای سفارش دهنده صنعتی)

ماده ۲۹: کارت ثبت نام سفارش دهنده فقط تا پایان اسفند ماه معتبر میباشد و سفارش دهنده میتواند حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال با پرداخت مبلغ مقرر درخواست تمدید کارت ثبت نام خود را برای سال آینده بنماید.

ماده ۳۰: هر متقاضی ثبت نام غیردولتی مکلف است قسم نامه ای را که مفاد آن توسط وزارت بازرگانی تهیه میشود امضاء و همراه سایر مدارک لازم جهت ثبت نام مرکز مربوط یا وزارت بازرگانی حسب مورد تسلیم نماید.

ماده ۳۱: در صورتی که سفارش دهنده ای از مقررات مربوط تخلف نماید هیات مدیره مرکز میتواند پس از رسیدگیهای لازم تابعیت سفارش دهنده متخلف را از مرکز مربوط به مدت شش ماه الی یک سال معلق و در صورت لزوم با رعایت مقررات از تمدید کارت ثبت نام وی برای همیشه خودداری نماید.

ماده ۳۲: مبلغ حق ثبت نام برای هر سال دو هزار ریال است و در صورت قطع رابطه سفارش دهنده با مرکز به هیچ عنوان مسترد نخواهد شد.


فصل چهارم – سهمیه مراکز

ماده ۳۳: وزارت بازرگانی موظف است که با توجه به درخواست مراکز و موضوع فعالیت هر مرکز و تعداد مراکز فعال و احتیاجات کشور و سیاستهای بازرگانی دولت، سهمیه سالانه هر مرکز را تا آخر اسفند ماه هر سال برای سال بعد تعیین و همراه با دستورالعمل های لازم به مرکز مربوط ابلاغ نماید.

ماده ۳۴: هر مرکز موظف است حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال درخواست سهمیه سال بعد خود را همراه با گزارش توجیهی به وزارت بازرگانی تسلیم دارد

ماده ۳۵: هر مرکز موظف است که گزارش فعالیت خود را هر سه ماه یکبار به وزارت بازرگانی تسلیم و در صورت لزوم تغییرات در سهمیه اختصاصی را درخواست نماید

ماده ۳۶: وزارت بازرگانی موظف است که مرتباَ نحوه و میزان واردات کالا و توزیع آن توسط هر مرکز را بررسی و در صورت لزوم به تغییر سهمیه ها و صدور دستورالعملهای مربوط اقدام نماید.

ماده ۳۷: تعیین میزان سفارش هر سفارش دهنده در سال با رعایت نکات زیر به موجب دستورالعملی خواهد بود که توسط هر مرکز پیشنهاد و به تصویب وزارت بازرگانی برسد.

الف – اجازه های داده شده به هر سفارش دهنده تحت هیچ عنوان قابل انتقال به شخصی یا اشخاص حقیقی و یا حقوقی دیگر نمی باشد.

ب – از بوجود آمدن انحصار به نفع هر شخص یا دسته و یا گروهی اعم از حقیقی و یا حقوقی باید جلوگیری گردد

ج – هر مرکز باید نسبت به شرکتهای تعاونی مصرف تا سی درصد سهمیه هر کالا اولویت قائل و به طور کلی تهیه و توزیع کالا از طریق شرکتهای تعاونی مصرف را تشویق و ترغیب نماید.

تبصره: میزان سفارش هر سفارش دهنده صنعتی یا دولتی توسط وزارت بازرگانی تعیین و به مراکز اعلام خواهر شد.


فصل پنجم – اجازه ثبت سفارش

ماده ۳۸: سفارش دهنده میتواند راساَ با تولید کننده و فروشندگان معتبر خارجی برای سفارش کالای مورد نظر ارتباط تجاری برقرار نموده و به مناسبترین شرایط ممکن پیش پاکتور (پروفورما) را به نام خود اخذ نماید.


ماده ۳۹: پیش فاکتور (پروفوزها) بایستی بر اساس قیمتهای مقطوع ( ) باشند و هیچ گونه کمیسیونی تحت هیچ عنوان مانند کارمزد، دلالی، حق الزحمه وغیر برای سفارش دهنده یا اشخاص حقیقی و یا حقوقی دیگر به صورت پنهان یا آشکار در پیش فاکتور (پروفورما) منظور نشده باشد.


ماده ۴۰: پیش فاکتور (پروفورما) بایستی معتبر و حاوی مطالب زیر به طور کامل باشد.

الف – نام و نشانی پستی و تلگرامی و شماره های تلکس و تلفن فروشنده

ب – نام و نشانی سفارش دهنده

ج – شماره و تاریخ صدور

د – مدت اعتبار

ه – مشخصات کامل کالا و شماره تعرفه گمرکی بروکسل و در صورت استاندارد بودن کالا شماره استاندارد و نام موسسه استاندارد مربوط

و – واحد اندازه گیری (بنحویکه برای اندازه گیری مقدار کالا در تجارت بین المللی مرسوم باشد)

ز – مقدار کالا

ح – قیمت واحد کالا (خوب) و (سی اند اف)

ط – قیمت کل کالا ( فوق) و (سی اند اف)

ی – نوع ارز

ک -نام تولیدکننده و کشور تولید کننده کالا

ل – وزن کالا (خالص و ناخالص)

م – مشخصات بسته بندی و علامت گذاری کالا

ن – شرایط و مدت تحویل

ق – شرایط و نحوه و وسیله و مبدا و مقصد حمل

ر – شرایط پرداخت

ش – اظهارات و تعهدات فروشنده مبنی بر صحت مندرجات پیش فاکتور و اینکه قیمتها مقطوع بوده و هیچ نوع معامله دیگری در ارتباط با پیش فاکتور پیشنهادی که سفارش دهنده یا اشخاص ثالث (حقیقی و یا حقوقی) در آن ذینفع باشند انجام نگرفته و نخواهد گرفت (مفاد این اظهارنامه توسط وزارت بازرگانی تهیه میشود)

تبصره: در مواردیکه حمل سفارش دهنده باشد پیش فاکتور (پروفورما) با رعایت این موضوع تنظیم خواهد شد.


ماده ۴۱: سفارش دهنده موظف است که درخواست کتبی خود را جهت صدور اجازه ثبت سفارش بضمیمه نسخه اصلی و کپی های پیش فاکتور (پروفورما) به مرکز تسلیم دارد.

تبصره: در مورد کالاهائیکه ورود آنها مشروط به موافقت سایر وزارتخانه ها و موسسات دولتی است مدارک مربوط از مراجع ذیصلاح نیز بایستی قبلاَ أخذ وضمیمه باشد.


ماده ۴۲: درخواست صدور اجازه ثبت سفارش باید حاوی مطالب زیر باشد:

الف – نام و نشانی و شماره ثبت نام و شماره کارت بازرگانی سفارش دهنده

ب – نام و شماره مرکز تهیه و توزیع کالا

ح – مشخصات پیش فاکتور (پروفور ما) پیوست درخواست

د – شماره تعرفه

ه – ارزش فوب به ارز به ریال (به نرخ روز)

و – ارزش سی اند اف به ارز و به ریال (به نرخ روز)

ح – نام بانک و شعبه ای که سفارش دهنده قصد انجام عملیات بانکی از طریق آن را دارد.

ط – اظهار سفارش دهنده مبنی بر اینکه از کلیه شرایط مربوط به سفارش کالا توسط مراکز مطلع بوده و ملزم به رعایت مفاد انها میباشد.

تبصره ۱: در صورتی که قرارداد یا موافقتنامه های جداگانه ای بین فروشنده خارجی کالا و سفارش دهنده وجود داشته باشد یک نسخه از آن به ضمیمه درخواست ثبت سفارش کالا به مرکز ارائه خواهد شد.

تبصره ۲: فرم درخواست صدور اجازه ثبت سفارش بصورت متحد الشکل توسط مراکز تهیه و در اختیار سفارش دهندگان قرار خواهد گرفت.


ماده ۴۳: شرایط هر مرکز که سفارش دهنده در صورت سفارش کالا ملزم و متعهد به انجام آنها خواهد بود، روی فرم مخصوصی درج و به امضای سفارش دهنده رسیده و هم زمان با تسلیم درخواست صدور اجازه ثبت سفارش به مرکز تسلیم خواهد شد و این شرایط شامل نکات زیر هم خواهد بود.

الف – قیمتهای پیش فاکتور (پروفورها) مقطوع ( ) میباشد

ب – سفارش دهنده متعهد به ترخیص به موقع کالا از گمرک میباشد.

ج – سفارش دهنده متعهد به ارائه یک برگ ترخیصیه گمرکی به مرکز بلافاصله پس از ترخیص میباشد.

د – سفارش دهنده متعهد به تسلیم اظهارنامه قیمت فروش در مواردیکه مرکز مقرر دارد میباشد .

ه – سفارش دهنده متعهد به عدم فروش کالا تا اعلام قیمت فروش کالا از طرف مرکز میباشد

و – سایر شرایطی که مرکز با توجه به قوانین و مقررات و سیاستهای بازرگانی دولت برقراری آنها را لازم بداند.

ز- [لغو ۱۴۰۲/۷/۹]

ح- [لغو ۱۴۰۲/۷/۹]

ط- [لغو ۱۴۰۲/۷/۹]

تبصره ۱: شرکتهای تعاونی مصرف نصف کارمزد متعلقه را پرداخت خواهد نمود.

تبصره ۲- [اصلاحی ۱۳۶۱/۱۱/۲۷]
از تاریخ تصویب این تصویبنامه کارمزد دریافتی مرکز پس از صدور اجازه ثبت سفارش در صورتی که متقاضی بهر دلیل اعتبار مربوطه را در بانک ‌گشایش ننماید با تصویب هیئت مدیره مرکز و پس از کسر مبلغ 3000 ریال بازپرداخت میگردد. در صورتی که کارمزد دریافتی کمتر از این مبلغ باشد هیچگونه ‌وجهی بازپرداخت نخواهد شد.

تبصره ۳: هرگونه تغییر در پیش فاکتور بمنزله تقاضای جدید تلقی خواهد شد.

ی – هر مرکز مکلف است با دریافت درخواست صدور اجازه ثبت سفارش مفاد درخواست و مدارک ضمیمه آن را بررسی و ظرف یک هفته نسبت به رد آن یا صدور اجازه ثبت سفارش با رعایت موارد زیر اقدام نماید:
۱ – سفارش دهندگان دارای کارت ثبت نام و کارت بازرگانی معتبر باشند.
۲ – سفارش کالا با موضوع فعالیت مرکز و سهمیه آن و نیازمندی های کشور و دستورالعمل های وزارت بازرگانی مطابقت داشت باشد.
۳ – پیش فاکتور (پروفورما) به شرح زیر مورد رسیدگی قرار گرفته و پس از تأیید به مهر و امضای مرکز رسیده باشد.

تبصره ۱: هر مرکز مفاد پیش فاکتور (پروفورما) را با توجه به موارد زیر و دستورالعمل های وزارت بازرگانی مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت
۱ – مندرجات پیش فاکتور (پروفورما) کامل باشد .
۲ – قیمتها از قیمتهای روز بالاتر نباشد.
۳ – قیمتهای پیشنهادی بر اساس قیمتهای مقطوع ( ) باشد.
۴ – شرایط پرداخت مطابق عرف و مقررات کشور باشد.
۵ – شرایط و مدت تحویل مناسب و متناسب با نیازمندی های کشور باشد.

تبصره ۲: مفاد مهر فوق الذکر برای کلیه مراکز متحدالشکل و به شرح زیر خواهد بود.

آرم مرکز
مرکز تهیه و توزیع ………….. رسیدگی شد.
تا تاریخ ……….. اعتبار دارد.
تاریخ …………. شماره اجراه ثبت سفارش ………..
نام مسئول ………………. محل امضاء ……………

ک – فرم اجازه ثبت سفارش برای کلیه مراکز تهیه و توزیع کالا متحد الشکل خواهد بود.

ل – مرکز اجازه ثبت سفارش را همراه با پیوستهای آن به بانک مربوط ارسال و سفارش دهنده به بانک مراجعه نموده و بانک موظف است که با رعایت مقررات مربوط به نام سفارش دهنده جهت مرکز ثبت سفارش نمایید

م – بانک موظف است که در صورت عدم انجام ثبت سفارش در مدتی که اجازه ثبت سفارش اعتبار دارد، بلافاصله کلیه مدارک ارسالی به بانک را عیناَ به مرکز مربوط عودت دهد.

ق – در صورت انجام ثبت سفارش بانک موظف است که یک نسخه از ثبت سفارش را به مرکز مربوط جهت اطلاع ارسال دارد.

ر – بانک ها موظفند که خلاصه عملیات ثبت سفارش خود را ماهانه به وزارت بازرگانی ارسال دارند.


فصل ششم – اجازه ترخیص و تعیین قیمت و کنترل فروش و توزیع کالا

ماده ۴۴: بانک دریافت کننده اسناد حمل و اوراق بانکی موظف است که بلافاصله مراتب را کتباَ به سفارش دهنده کالا اطلاع داده و رونوشت آنرا به مرکز مربوط ارسال نماید.


ماده ۴۵: شرکتها و موسسات حمل و نقل (زمینی، هوائی و دریائی) موظفند اعلامیه ورود کالا را به سفارش دهنده ابلاغ و رونوشت آنرا به بانک و مرکز مربوط ارسال دارند.


ماده ۴۶: سفارش دهنده کالا بایستی حداکثر ظرف یکماه از تاریخ وصول اطلاعیه بانکی مبنی بر وصول اسناد حمل و اوراق بانکی نسبت به واریز اسناد خود اقدام نماید.


ماده ۴۷: بانک پس از واریز مانده اسناد آنها را به نام سفارش دهنده و جهت مرکز ظهرنویسی کرده و در پاکت لاک و مهر شده به مرکز مربوط ارسال و مراتب را به سفارش دهنده اعلام خواهد نمود.

تبصره: در مورد بروات وصولی بانک موظف است به محض دریافت اسناد حمل و اوراق بانکی اسناد را به نام سفارش دهنده کالا و جهت مرکز ظهرنویسی و به ترتیب فرق به مرکز مربوط ارسال نماید.


ماده ۴۸: هر مرکز بایستی پس از بررسی اسناد حمل و سایر مدارک و تطبیق آنها با اجازه ثبت سفارش و در نظر گرفتن تعهدات سفارش دهنده و بارعایت قوانین و مقررات مربوط و دستورالعملهای وزارت بازرگانی اجازه ترخیص کالا را برای کالای وارده به گمرک به عنوان گمرک مربوط صادر نماید.

تبصره: فرم اجازه ترخیص کالا برای کلیه مراکز متحدالشکل خواهد بود.


ماده ۴۹: در مواردی که ترخیص کالا از گمرک به ترتیب مذکور در مواد ۴۶ و ۴۷ غیرممکن و تسریع در ترخیص و توزیع کالا به مصلحت باشد، ترخیص و توزیع کالا به موجب دستورالعملی که روشنگر نحوه عملیات بانک و مرکز و گمرک بوده به تصویب وزارت بازرگانی و گمرک ایران و بانک مرکزی خواهد رسید با صدور اجازه ترخیص موقت انجام و اجازه ترخیص قطعی پس از احراز شرایط لازم به استناد اجازه ترخیصهای موقت متعاقباَ صادر خواهد شد.


ماده ۵۰: در صورتی که سفارش دهنده در مهلت مقرر در اجازه ترخیص کالا نسبت به ترخیص کالا از گمرک اقدام ننماید مرکز مربوط میتواند راساَ و با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی کالا و سایر هزینه های متعاقه قانونی نسبت به ترخیص و فروش کالا بصورت عمده فروشی به عنوان قائم مقام سفارش دهنده اقدام و از وجوه حاصله بدواَ مبالغ پرداختی و هزینه های مرکز را برداشت و باقیمانده را بسفارش دهنده کالا مسترد نماید


ماده ۵۱: سفارش دهنده موظف است که کالا را به قیمت تعیین شده توسط مرکز مربوط به فروش رساند و فروش کالا به بیش از قیمت تعیین شده مجاز نیست واخذ هرگونه وجه دیگری علاوه بر قیمت تعیین شده تحت هر عنوان که باشد گرانفروشی محسوب و طبق مقررات قانونی رفتار خواهد شد.

تبصره ۱: هر مرکز موظف است نرخ عمده فروشی کالاهای وارداتی عمده را با رعایت ماده ۵ تعیین و اعلام نماید و در هر مورد نیز در هنگام صدور اجازه ترخیص قیمت فروش را به سفارش دهنده اطلاع دهد.

تبصره ۲: در صورتی که برای کالای ترخیص شده قبلاَ قیمت فروش تعیین شده باشد. فروش کالا به هیچ عنوان مجاز نخواهد بود و سفارش دهنده موظف است بلافاصله پس از ترخیص، اظهارنامه قیمت فروش را به مرکز مربوط تسلیم نماید و مرکز حداکثر ظرف یک هفته قیمت فروش کالا را با رعایت ماده ۵۰ تعیین و به سفارش دهنده ابلاغ خواهد نمود.


ماده ۵۲: تعیین قیمت فروش کالاها طبق دستورالعملی خواهد بود که توسط سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به مراکز ابلاغ و مراکز موظفند که بر اساس این دستورالعمل قیمت فروش کالاهای وارداتی را تعیین و ضمن ابلاغ آن به سفارش دهندگان ذیربط مراتب را جهت اطلاع عمومی از طریق رسانه های گروهی ویا به هر نحو مقتضی دیگر اعلام نمایند.


ماده ۵۳: سفارش دهنده ای که اظهارنامه تعیین قیمت تسلیم مرکز نموده در صورتی که نسبت به قیمت تعیین شده اعتراض داشته باشد میتواند حداکثر ظرف پنج روز کاری از تاریخ اعلام قیمت اعتراض خود را همراه با مدارک و دلایل کافی به مرکز تسلیم نماید و هیئت مدیره مرکز موظف است به اعتراض وارده ظرف یک هفته رسیدگی نموده و نظر قطعی خود را کتباَ به سفارش دهنده اعلام نماید و نظریه هیئت مدیره مرکز در مورد تعیین قیمت فروش قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.


ماده ۵۴: مرکز موظف است ضمن تعیین قیمت عمده فروشی شرایط معامله نقدی و غیرنقدی را تعیین و اعلام نماید.


ماده ۵۵: سفارش دهنده از لحاظ محل توزیع کالا محدودیتی نداشته و پس از ترخیص کالا از گمرک و تعیین قیمت فروش آن توسط مرکز مربوط مجاز به فروش کالا در تمام نقاط کشور میباشد.


ماده ۵۶: هرگاه به لحاظ سیاستهای خاص بازرگانی و کنترل عرضه و تقاضا وزارت بازرگانی محدود بودن منطقه توزیع کالا را لازم بداند آنرا به مرکز یا مراکز مربوط اعلام خواهد نمود تا مراکز ضمن صدور اجازه ثبت سفارش، منطقه مجاز توزیع کالا را به سفارش دهنده ابلاغ نمایند در این صورت سفارش دهنده مکلف است کالای ترخیص شده را در منطقه ای که قبلاَ تعیین شده توزیع نماید و مرکز میتواند به نحو مقتضی در امر انتقال کالا و توزیع آن در منطقه مورد نظر نظارت نماید.

تبصره: در صورتی که محل و منطقه خاصی برای توزیع کالا توسط مرکز تعیین گردد در این صورت مرکز مربوط موظف است قیمت عمده فروشی کالا را با توجه به هزینه های حمل و نقل و انبارداری و غیره تعدیل نماید.


ماده ۵۷: هر یک از مراکز میتواند حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ ترخیص کالا از گمرک تا سی درصد از کالای هر سفارش دهنده را خود راساَ یا توسط شرکتهای تعاونی مصرف نقداَ خریداری نماید در این صورت سفارش دهنده موظف به تحویل کالای مزبور به مرکز یا شرکتهای تعاونی مصرف به قیمت تعیین شده توسط مرکزمیباشد.

تبصره ۱: سفارش دهنده مجاز به فروش سی درصد کالای ترخیص شده از گمرک تا انقضای مهلت بیست روز مذکور درفوق نمیباشد مگر در موارد یکه مرکز مربوط انصراف خود را از خرید کالای سفارش دهنده اعلام دارد.

تبصره ۲: قیمت خرید کالای فوق الذکر توسط مرکز مربوط تعیین میگردد فقط پنجاه درصد مبلغ سودی که در تعیین قیمت عمده فروشی کالا بر اساس دستورالعمل تعیین قیمت فروش به کار رفته است در قیمت خرید منظور خواهد شد.


ماده ۵۸: سفارش دهنده موظف است کالای خود را به موجب فاکتور که بامضای خریدار هم میرسد بفروشد که فرم کلی فاکتور توسط هر مرکز بصورت متحد الشکل تنظیم و برای تکثیر در اختیار سفارش دهندگان قرار خواهد گرفت و حاوی مطالب زیر خواهد بود:

الف – نام و نشانی فروشنده (سفارش دهنده تابع مرکز) به نحویکه مراجعه یا مکاتبه به سهولت انجام پذیر باشد.

ب – شماره های کارت ثبت نام و کارت بازرگانی

ج – نام و شماره مرکز مربوط

د – شماره و تاریخ اجازه ثبت سفارش کالا

ه ـ – قیمت تعیین شده کالا توسط مرکز

و – مشخصات کالا

ز – واحد کالا

ح – ارزش واحد

ط – مقدار کالا

ی -قیمت کل فروش (نقدی)

ک – قیمت کل فروش (غیرنقدی) با ذکر شرایط فروش غیرنقدی

ل – نام خریدار


ماده ۵۹: مرکز موظف است در صورت استنکاف سفارش دهنده از تسلیم اظهارنامه تعین قیمت یا ارتکاب گرانفروشی و یا احتکارنمودن کالا نسبت به تعقیب قانونی سفارش دهنده مربوط اقدام لازم بعمل آورد.


فصل هفتم – جمع آوری آمار و اطلاعات و گزارش دهی و انتشارات مراکز

ماده ۶۰: هر مرکز بایستی مجموعه ای از کتب و نشریات و آمار و اطلاعات لازم را که مربوط به موضوع فعالیتهای مرکز باشد جمع آوری و مرتباَ اطلاعات آن را به روز نموده و در دسترس سفارش دهندگان و کارکنان مرکز قرار دهند که مجموعه فوق الذکر شامل مطالب و نشریات واطلاعات زیر هم خواهد بود.

الف – انتشارات معتبر خارجی در مورد کالاهای صادراتی هر کشور و درجه بندی – و رشته فعالیت و نشانی های پستی و مخابراتی فروشندگان و صادرکنندگان و تولیدکنندگان خارجی.

ب – کاتالوگهای محصولات تولید کنندگان و فروشندگان خارجی در رشته فعالیت مرکز

ج – نمونه های بعضی از تولیدات خارجی به تشخیص مرکز

د – قیمتهای فروش ( ) تولیدکنندگان و فروشندگان خارجی در رشته فعالیت مرکز

ه ـ – مقررات صادرات بعضی از کشورهای طرف معامله به تشخیص مرکز

و – آمارو اطلاعات و نشریات و روزنامه ها و مجلات داخلی و خارجی در مورد تجارت بین المللی در رشته فعالیت مرکز.

ز – مشخصات و قیمتها و حجم تولیدات کالاهای مشابه داخلی در رشته فعالیت مرکز.

ح – مجموعه قوانین و مقررات و آیین‌نامه های کشور که به موضوع مرکز مربوط باشد.

ط – مجموعه قوانین و مقررات و آیین‌نامه ها و دستورالعملهائیکه مرکز بر اساس آنها فعالیت مینماید.

ی – مجموعه انتشارات مرکز.


ماده ۶۱: هر مرکزموظف است که حداکثر سه ماه پس از تشکیل، طرح لازم را جهت انتشارات (روزانه – هفتگی – ماهانه – قطعی و سالانه) خود تهیه و پس از تصویب وزارت بازرگانی اجرا نماید.


ماده ۶۲: هر مرکز موظف است که قیمتهایی را که برای فروش کالاهای وارداتی بر اساس دستورالعمل سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تعیین مینماید بلافاصله به اطلاع سازمان مزبور برساند و در مواردیکه قیمت فروش براساس اظهارنامه سفارش دهنده تعیین میشود، قیمت تعیین شده و رونوشت اظهارنامه سفارش دهنده را برای سازمان فوق الذکر ارسال دارد.


ماده ۶۳: هر مرکز موظف است آمار اخذ کارمزد و آمار مجوزهای ثبت سفارش و مجوزهای ترخیص و خلاصه فروش سفارش دهندگان را ماهانه به وزارت بازرگانی گزارش نماید.


ماده ۶۴: دستورالعملهای لازم جهت آمارگیری و گزارش دهی مراکز منحصراَ از طرف وزارت بازرگانی تهیه و به مراکز ابلاغ خواهد شد.


فصل هشتم – تخلفات و جرایم

ماده ۶۵: بمنظور حسن اجرای مقررات قانون تشکیل مراکز تهیه و توزیع کالا و آیین‌نامه اجرائی آن و مفاد اساسنامه مرکز هیئتی مرکب از سه نفر به انتخاب هیئت مدیره و تائید وزیر بازرگانی از بین کارکنان مرکز تشکیل خواهد شد که نسبت به تخلفات کارکنان و سفارش دهندگان رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.

ماده ۶۶: هیئت مکلف است به کلیه شکایات و تخلفات اعلام شده حداکثر ظرف ده روز از تاریخ وصول رسیدگی و اظهارنظر نماید در صورتی که تخلف یا شکایت اعلام شده را وارد تشخیص دهد به یکی از اعضاء هیئت مأموریت خواهد داد که در مهلت معین نسبت به جمع آوری مدارک و مستندات و دلایل تخلف اقدام و مراتب را همراه با گزارش توجیهی در جلسه هیئت مطرح نماید.

تبصره ۱: حسب تشخیص هیئت میتوان به شکایات و تخلفات اعلام شده یا حضور متخلف رسیدگی نمود.

تبصره ۲: شکایات و تخلفات اعلام شده که فاقد مشخصات و هویت اعلام شده باشد قابل طرح و رسیدگی در هیئت نخواهد بود.

تبصره ۳: اعضاء هیئت جهت احراز حقایق و چگونگی موضوع مطروحه حق مراجعه به دفاتر و اسناد سفارش دهنده را فقط در خصوص موضوع شکایت یا تخلف دارا می باشند و سفارش دهنده مکلف است دفاتر و اسناد مورد نیاز را در اختیار اعضاء هیئت مدیره قرار دهد.

ماده ۶۷: هرگاه تخلف مربوط به اظهارنامه خلاف یا قیمت غیرمقطوع بوده یا هر موضوع دیگری که متضمن تقلب مالی از ناحیه سفارش دهنده نسبت به مرکز باشد در صورت و رسیدگی و احراز و اثبات وقوع تخلف از جانب سفارش دهنده هیات ابطال کارت ثبت نام سفارش دهنده یا تعلیق وی را برای مدت معینی به هیات مدیره مرکز پیشنهاد خواهد داد و تصمیم متخذه از سوی هیات مدیره در این زمینه قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.

تبصره ۱: در صورتی که سفارش دهنده شخص حقوقی بوده و انتساب تخلف به فرد معینی ممکن نباشد در این صورت هیات نسبت به فرد متخلف و سفارش دهنده ایکه فرد از کارکنان آن میباشد تصمیم مقتضی و متناسب اتخاذ خواهد نمود.

تبصره ۲: هرگاه تصمیم هیئت مدیره مرکز مبنی بر ابطال کارت ثبت نام سفارش دهنده باشد مراتب از طریق نشر آگهی در جراید به نحویکه در آیین‌نامه انضباطی مرکز پیش بینی خواهد شد به اطلاع سایر مراکز خواهد رسید که آنها نیز از ثبت نام مشارالیه در ایام تعلیق یا ابطال خودداری نمایند.

ماده ۶۸: درصورتی که هیئت ضمن رسیدگی به شکایت و تخلف مطروحه تشخیص دهد که موضوع تخلف مشمول عناوین قانونی دیگری است ضمن پیشنهاد ابطال کارت ثبت نام یا تعلیق آن به هیئت مدیره فوراَ مراتب را برای رسیدگی قانونی به مراجع ذیصلاح اعلام نموده و دلایل و مدارک و مستندات امر وعنداللزوم عین پرونده متشکله را در اختیار مقام یا مراجع ذیصلاح قرار خواهد داد.

ماده ۶۹: رسیدگی به تخلفات کارکنان مرکز در هیات سه نفری مذکور از جهت تشریفات رسیدگی و انواع جرایم مجازات تابع مقررات آیین‌نامه انضباطی مرکز میباشد که توسط هیات مدیره تهیه و به تصویب وزارت بازرگانی خواهد رسید.


فصل نهم – مقررات متفرقه


ماده ۷۰: در مواردی که کالا به طریقی غیر از مراکز تهیه و توزیع کالا وارد میشود که گمرک مکلف است در صورتی که حسب مقررات گمرکی کالای وارده جنبه تجارتی داشته باشد انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا را موکول به ارائه مجوز ترخیص از مرکز مربوط بنماید.

ماده ۷۱: مراکز تهیه و توزیع کالا در خصوص معاملات برواتی سفارش دهندگان، هیچ گونه مسئولیت و تعهدی ندارند و هر سفارش دهنده مکلف است خود شخصاَ و بموقع وجه بروات تعهدی را به فروشنده کالا تادیه نماید.

ماده۷۲: سفارش دهندگان تابع مراکز مکلفند به کلیه وظایف و تعهداتی که در مقابل بانکهای کشور بمنظور وارد کردن کالا ایجاد مینمایند شخصاَ و بموقع عمل نمایند و مراکز تهیه و توزیع کالا از بابت عدم ایفاء این قبیل تعهدات سفارش دهندگان تابع هیچگونه مسئولیتی نخواهند داشت.

ماده ۷۳: اجازه ترخیصی که از طرف مراکز تهیه و توزیع کالا بمنظور ترخیص کالای وارده از گمرک صادر میشود حداکثر دو ماه از تاریخ ورود کالا به گمرک معتبر بوده و ترخیص کالا پس از انقضای مدت مذکور منوط به تمدید اجازه ترخیص از طرف مراکز مربوط خواهد بود.

ماده ۷۴: مراکز تهیه و توزیع کالا در مورد ورود کالا توسط سفارش دهندگان هیچ گونه مسئولیتی نسبت به مطابقت یا عدم مطابقت کالا با مندرجات اجازه ثبت سفارش کالا و ثبت سفارش و اجازه ترخیص و اسناد حمل که صرفاَ براساس اظهارات سفارش دهندگان و فروشندگان مربوطه میباشد ندارند و در هر صورت مسئولیت تطبیق کیفیت کمیت قیمت و سالم و یا معیوب بودن کالا و نحوه عدل بندی یا بسته بندی و نحوه حمل و تنظیم اسناد حمل و مدت حمل و دیر یا زود رسیدن کالا به مقصد با سفارش دهنده میباشد همچنین مراکز از لحاظ تزویر یا تقلب فروشندگان و بنگاههای حمل و نقل در مورد حمل کالا و تنظیم اسناد حمل وغیره مسئولیتی تحت هیچ عنوان ندارند.

ماده ۷۵: هرگاه سفارش دهندگان مایل باشند که نمایندگان مجاز آنها بمنظور انجام امور مربوطه به مراکز ذیربط مراجعه نمایند میبایست ضمن درخواست کتبی نماینده مورد نظر خود را معرفی نموده و اوراق و مدارکی را که جهت صدور کارت از طرف مراکز اعلام میشود تسلیم نمایند.

ماده ۷۶: سفارش دهندگان مسئول جبران کلیه خساراتی میباشند که در اثر عمل آنها یا نمایندگان مجازشان به مراکز و تاسیسات و تجهیزات مربوطه وارد میشود.

ماده ۷۷: مراکز موظفند کارکنان خود را در امور مربوط به تجارت بین المللی خصوصاَ اصول اسلامی در اقتصاد و تجارت و قوانین تجارت بین المللی و حمل و نقل بین المللی و امور بانکی و امور گمرکی و امور توزیع و تحقیق بازار و شرکتهای تعاونی مصرف و حسابداری قیمت تمام شده حین خدمت آموزش دهنده وزارت بازرگانی با همکاری مراکز و موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و سایر موسسات و متخصصین امر دوره های آموزش مختلف مورد نیاز را تعیین و به مراکز ابلاغ خواهد نمود.

ماده ۷۸: همه ساله پس از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان هر مرکز حداکثرتا ده درصد از سود خالص به ترتیب زیر به آن دسته از کارکنان مرکز که خدمات آنها استثنایی بوده و در پیشبرد اهداف مرکز بطور قابل توجهی موثر بوده اند پاداش حسن خدمت پرداخت میشود:

الف – ده درصد مبلغ قابل تقسیم تا حداکثر معادل مجموع دو ماه حقوق و مزایای ثابت اعضاء هیئت مدیره و حسابرس و به اعضاء هیئت و حسابرس به دستور وزیر بازرگانی

ب – هشتاد درصد مبلغ قابل تقسیم تا حداکثر معادل مجموع دو ماه حقوق و مزایای ثابت کارکنان مرکز باستثنای مجموع حقوق و مزایای اعضاء هیئت مدیره و حسابرس و کارکنان مرکز بنا به پیشنهاد رئیس هیات مدیره و مدیرعامل و تصویب هیئت مدیره و تائید وزیر بازرگانی.

تبصره: حداکثر مبلغ پرداختی به هر یک از کارکنان معادل سه ماه حقوق و مزایای ثابت خواهد بود.

ج – ده درصد مبلغ قابل تقسیم در اختیار رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل خواهد بود که طبق دستورالعمل وزیر بازرگانی و تشخیص خود بصورت پاداش اتفاقی در مقابل انجام خدمات قابل توجه در طی سال به کارکنان مرکز پرداخت نماید.

تبصره: به هر یک از کارکنان در هر سال حداکثر سه مرتبه و در هر مورد حداکثر معادل پانزده روز حقوق و مزایای ثابت پاداش اتفاقی پرداخت خواهد شد.

د – مبالغ باقیمانده در حساب مخصوصی نگهداری و از هر سال به سال بعد قابل انتقال بوده و با تائید وزیر بازرگانی به ترتیب مذکور در بندهای ۱ و ۲ و ۳ فوق الاشعار و همچنین برای کمک به شرکتهای تعاونی مصرف و اعتبار و مسکن کارکنان و کمک به پرداخت هزینه های درمانی اتفاقی که پرداخت آن از توانائی کارکنان خارج است و نیز برای کمک به جبران خسارات وارده ناشی از کار قابل مصرف میباشد.

سید ابوالحسن بنی صدر
رئیس جمهور