‌قانون اصلاح قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی

تاریخ تصویب: ۱۳۵۳/۰۵/۰۸
تاریخ انتشار: ۱۳۵۳/۰۵/۲۲

‌ماده ۱ – وظایف وزارت علوم و آموزش عالی به شرح زیر تعیین می‌شود:

‌الف – بررسی و ارائه هدفهای اساسی و خط مشی‌های کلی و برنامه‌ریزی در همه سطوح آموزشی و پژوهشهای علمی و ایجاد هماهنگی میان آنها.

ب – تعیین اصول کلی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاهی.

ج – تعیین ضوابط اساسی آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی.‌

د – هماهنگ کردن ضوابط سازمانی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی و ضوابط و اصول کلی مقررات استخدامی‌ اعضای هیأت علمی و همچنین سایر مستخدمین دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی که مشمول قانون استخدام کشوری‌ نیستند پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور با توجه به نیازها و مقتضیات خاص هر یک از سازمانهای مزبور.

ه – هماهنگ کردن ضوابط و اصول کلی مقررات مالی و معاملاتی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی با همکاری وزارت‌ امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه، در جهت تسهیل فعالیت سازمانهای مزبور با توجه به مقتضیات خاص هر یک.

‌و – برنامه‌ریزی جامعه توسط آموزش عالی و پژوهشهای علمی به منظور تربیت نیروی انسانی کاردان و متخصص مورد نیاز کشور.

‌ز – تعیین خط مشی کلی در مورد اعزام دانشجو به خارج و نظارت و سرپرستی بر امر اعزام و تحصیل و بازگشت و به کار ‌گماری دانشجویانی که برای‌ ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌روند یا فرستاده می‌شوند.

ح – اتخاذ تدابیر لازم جهت ترویج علوم و هدایت و ارشاد کوششهای پژوهشی و حمایت از محققان کشور و ایجاد تسهیلات لازم برای فعالیتهای‌ پژوهشی.

ط – نظارت بر امور دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی و ارزشیابی آنها.

ی – تعیین ضوابط مربوط به تشخیص ارزش علمی گواهینامه‌های آموزش عالی و پژوهشهای علمی و دانشگاهها و مؤسسات علمی خارجی و‌ تعیین ارزش مدارک مذکور.

ک – فراهم آوردن موجبات تربیت دبیران و کارشناسان آموزشی مورد نیاز مؤسسات آموزش عمومی.

ل – ایجاد و اجازه تأسیس یا تجهیز و توسعه هر گونه واحد آموزش عالی و یا مؤسسه پژوهشی همچنین جلوگیری از ادامه فعالیت و یا انحلال هر‌یک از آنها طبق تصویب شورای گسترش آموزش عالی.

م – همکاری با سازمان برنامه و بودجه در بررسی صورت اعتبارات جاری و عمرانی مورد نیاز دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات‌ پژوهشی که توسط دانشگاهی و مؤسسات آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی به وزارت علوم و آموزش عالی تسلیم می‌شود.

ن – اداره امور نمایندگی ثابت ایران در یونسکو و امور بورسهایی که از طرف سازمان امور اداری و استخدام کشور برای دانشگاهها و مؤسسات‌ آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی تخصیص داده می‌شود و توسعه و نظارت در روابط علمی بین‌المللی در سطح آموزش عالی و پژوهشهای علمی.


‌ماده ۲ – به منظور فراهم آوردن موجبات ایفای وظایفی که به وزارت علوم و آموزش عالی محول است و برای تبادل نظر با مسئولان آموزش عالی‌ به منظور تدوین ضوابط علمی و آموزشی و مالی و استخدامی و اداری متناسب و ایجاد هماهنگی لازم در امور دانشگاهی و مؤسسات آموزش عالی‌، شورایی به نام شورای مرکزی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور با ترکیب اعضایی که به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی به تصویب هیأت‌وزیران خواهد رسید در وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل می‌گردد و رؤسای دانشگاههای کشور و رئیس دانشسرای عالی عضویت شورای مرکزی را‌ خواهند داشت. وظایف شورای مرکزی پس از کسب نظر از شورا به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

‌تبصره – این شورا دارای دبیر کل خواهد بود که از میان استادان دانشگاهها به پیشنهاد وزیر علوم و آموزش عالی به فرمان همایونی منصوب‌ می‌شود.


‌ماده ۳ – به منظور تعیین هدفهای آموزش ملی و تشخیص اصول کلی کوششهای آموزشی و پژوهشی مؤسسات آموزشی از سطح کودکستان تا‌ مراحل تخصصی عالی و تهیه برنامه درازمدت گسترش آموزش و پرورش برای همه کودکان و جوانان مستعد و شایسته و نظارت بر برنامه‌های آموزشی‌ و برنامه‌های ارتباطات جمعی از نظر تربیتی و ایجاد هماهنگی و ارتباط منطقی میان همه سطوح آموزشی شورایی به نام “‌شورای آموزش کشور” با‌ وظایف و ترکیب اعضاء که به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیأت وزیران می‌رسد در وزارت علوم و‌ آموزش عالی تشکیل می‌شود.


‌ماده ۴ – به منظور تعیین خط مشی اساسی پژوهشهای علمی و مرتبط ساختن آنها با نیازهای عمرانی و علمی کشور و هماهنگ کردن فعالیتهای‌ پژوهشی مؤسسات علمی و تعیین ضوابط لازم برای کوششهای پژوهشی شورایی به نام “‌شورای پژوهشهای علمی کشور” با وظایف و ترکیب اعضاء‌ که به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد در وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل می‌شود.


‌ماده ۵ – به منظور کمک به اجرای وظایف مندرج در ماده ۱ این قانون در زمینه برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم و آموزش عالی می‌تواند با تأیید‌ سازمان امور اداری و استخدامی کشور مؤسسات لازم را به وجود آورد.


‌ماده ۶ – برای اجراء وظایفی که در زمینه امور دانشجویان بر اساس ماده یک این قانون به وزارت علوم و آموزش عالی محول است سازمانی به نام “‌سازمان امور دانشجویان کشور” تابع وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل می‌شود.

‌تبصره – رئیس این سازمان به پیشنهاد وزیر علوم و آموزش عالی و فرمان همایونی منصوب می‌شود و حقوق و مزایای این مقام به پیشنهاد وزیر مزبور وسیله شورای حقوق دستمزد تعیین می‌شود.


‌ماده ۷ – هر گونه فعالیت اشخاص و مؤسسات که به نحوی از انحاء به امور دانشجویی که با وظایف وزارت علوم و آموزش عالی مرتبط می‌شود‌ موکول به اجازه وزارت مزبور است و اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی بدون ارائه این اجازه‌نامه از ثبت مؤسسه خودداری خواهند نمود.


‌ماده ۸ – در صورتی که به تشخیص وزارت علوم و آموزش عالی مؤسس یا مؤسسین هر یک از مؤسسات آموزش عالی غیر دولتی بر خلاف‌ آیین‌نامه و ضوابط مقرر از طرف وزارت علوم و آموزش عالی رفتار نمایند وزارت مزبور می‌تواند با تصویب شورای گسترش و آموزش عالی از آنان‌ سلب دخالت نماید و خود رأساً وظایف آن را بر عهده گرفته و یا جانشین هر یک از آنان را تعیین نماید.
‌آیین‌نامه و ضوابط اجرایی این ماده از طرف وزارت علوم و آموزش عالی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.


ماده ۹ – آیین‌نامه‌های لازم جهت اجرای این قانون و همچنین فهرست مؤسسات پژوهشی مشمول این قانون توسط وزارت علوم و آموزش عالی با‌ تأیید سازمانهای مربوط تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

‌تبصره – مؤسسات پژوهشی غیرمشمول وابسته به وزارتخانه‌ها به ترتیب مقرر در قوانین و آیین‌نامه‌های موجود به کار خود ادامه خواهند داد و از‌ جهت هماهنگی فعالیتهای پژوهشی خود با برنامه‌ها و هدفهای پژوهشی کشور برنامه پژوهشی خود را به تأیید وزارت علوم و آموزش عالی خواهند‌ رسانید.


‌ماده ۱۰ – تا زمانی که اساسنامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به تصویب مراجع مذکور در این قانون نرسیده است در هر مورد مقررات فعلی‌ معتبر و لازم‌الاجراء است.


‌ماده ۱۱ – کلیه قوانین و مقرراتی که با این قانون مغایر است ملغی می‌شود.


‌قانون فوق مشتمل بر یازده ماده و سه تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه ۱۳۵۳.۴.۳۱، در جلسه فوق‌العاده روز‌ سه‌شنبه هشتم مردادماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

‌رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی