قسمت اول – اظهارنامه و موعد تسلیم آن
ماده ۱ – کلیه مودیان مالیات مذکور در ماده اول قانون مالیات بر درآمد که ذکری از معافیت آنها از حیث تنظیم اظهارنامه و تادیه مالیات در ماده دوم قانون نامبرده نشده است و طبق ماده ۱۴ از قانون مکلف به تنظیم و تسلیم اظهارنامه میباشند باید پس از انقضاء سال مالیاتی منتها تا سه ماه اظهارنامه مالیاتی حاکی از درآمد خود طی سال پیشین طبق مقررات این آئین نامه تنظیم نمایند.
تبصره – منحصرا در سال ۱۳۲۳ تسلیم اظهارنامه‌های مذکور در بالا تا آخر تیر ماه همان سال قبول خواهد شد و در شهرستانها کسانی که تا آخر شهریور ماه ۱۳۲۳ به تسلیم اظهارنامه مبادرت ننمایند از پرداخت جریمه تأخیر تسلیم اظهارنامه مندرج در قسمت الف مادة ۱۶ قانون مالیات بر درآمد معاف خواهند بود.
ماده ۲ – مودیان مالیات باید اظهارنامه مذکور در ماده بالا را با داره دارائی محلی که در آخرین روز سال مالیاتی محل اقامت قانونی یا مرکز شغل و یا کسب آنها بوده تسلیم نمایند – در صورتی که مودی اقامتگاه قانون یا محل دائمی برای شغل خود نداشته باشد نزدیکترین اداره دارائی مقر اقامت خود و کسانیکه مقر قانونیشان در خارج از ایران باشد باید اظهارنامه خود را با داره درآمد داخلی تهران تسلیم نمایند.
تبصره – مالیاتی که بموجب بند الف ماده ۱۳ قانون مالیات بر درآمد پرداخته خواهد شد بمصرف شهرداری همان شهرستانی خواهد رسید که درآمد از آن محل حاصل شده است.
هر گاه محل درآمد متعدد و یا محلی که مودی در آنجا اظهارنامه تسلیم میکند متفاوت باشد مالیات مقرره در بند الف ماده ۱۳ قانون مالیات بر درآمد به نسبت درآمد هر محل بین شهرداریهای آن محل ها تقسیم خواهد شد.
ماده ۳ – اظهارنامه باید روی اوراق مخصوصی که از طرف اداره دارائی در دسترس مودیان گذارده میشود و نمونه و تعداد نسخ آنرا وزارت دارائی تعیین میکند تنظیم گردد و تاریخ تسلیم آن تاریخ قبض رسیدی است که مامور مربوط دارائی مکلف به تسلیم بمودیان است و یا قبض سفارشی پست خانه محل در قبال تسلیم اظهارنامه که بمودیان داده میشود.
مودیان مالیات که در خارج از ایران اقامت دارند می توانند اظهارنامه خود را بوسیله تلگراف و یا در روی اوراق عادی تنظیم و توسط پست به اداره درآمدهای داخلی تهران ارسال دارند – تاریخ تسلیم اظهارنامه نسبت مودیان مذکور تاریخ تسلیم تلگراف یا استامپی است که در پست خانه مبداء زده میشود.
تبصره – پستخانه موظف است رسید اظهارنامه را در قبض سفارشی با قید تاریخ تمام حروف (روز – ماه – سال)تسلیم مودی نماید.
ماده ۴ – در مورد املاک مزروعی مودیان باید اولین اظهارنامه مندرج در ماده ۱۴ قانون مالیات بر درآمد تا ۳۱ تیر ۱۳۲۳ طبق نمونه‌هائی که وزارت دارائی تعیین می کند تنظیم و تقدیم نمایند. این اظهارنامه میزان عایدات پنج سال آنها را بمأخذ حد متوسط عایداتشان در سالهای ۱۳۲۰ -۱۳۲۱ ۱۳۲۲ تعیین مینماید اینگونه مودیان باید علاوه بر اظهارنامه مذکور اظهارنامه دیگری مثل سایر مودیان تا موعدی که در ماده یک این آئین‌نامه تصریح شده تنظیم و تقدیم نمایند. این اظهارنامه باید مثل مدل درآمدهای کشاورزی آنها در سال مالیاتی و سایر درآمدهائی باشد که در سال مالیاتی‌مربوط داشته‌اند.
تبصره – دعوی مودی مالیات کشاورزی که در سال مالیاتی عواید دیگری نداشته است او را از تکلیف تقدیم اظهارنامه سالیانه معاف نمیکند مگر‌آنکه میزان عایدی کمتر از دوازده هزار ریال باشد.
ماده ۵ – برای درگذشتگان در صورتی که دارای درآمدی باشند که مالیات بآن تعلق گیرد بایستی اظهارنامه از طرف ورثه منتها تا پنج ماه بعد از اطلاع از فوت مورث خود تنظیم و تسلیم گردد – هنگامی میتوان به تنظیم اظهارنامه برای درگذشتگان مبادرت نموده که درآمد سال مالیاتی قبل از مرگ آنان اضافه بر دوازده هزار ریال بوده باشد.
تبصره – در صورتی که یکی از وراث بتقدیم اظهارنامه مبادرت کند سایر وراث از مسئولیت بری خواهد شد – تسلیم اظهارنامه از ناحیه یک یا چند نفر از وراث مانع تسلیم اظهارنامه از ناحیه سایر وراث (طبق تشخیص خودشان) نخواهد بود.
ماده ۶ – تنظیم اظهارنامه نسبت به شخصیت های حقوقی اعم از آنکه بنگاهها یا مؤسسات آنها دارای تابعیت داخلی باشند یا خارجی و اعم از آنکه مرکز اصلی آنها در ایران باشد یا خارجه بعهده نماینده قانونی آنها است که مقیم ایران بوده و طبق قوانین مربوط به ثبت این قبیل موسسات برسمیت شناخته شده باشند.
اگر این موسسات طبق قوانین ایران خود را بثبت نرسانده و یا نماینده قانونی آنها با دارات ثبت معرفی نشده باشند ادارات دارائی اداره کنندگان مقیم ایران آنها را متضامناً مسئول دانسته و از دارائی شخصی خود آنها و دارائی موسسات موجود در ایران آنها مالیات متعلقه را وصول خواهد نمود.
در مورد افراد اتباع ایران یا خارجه که در ایران دارای درآمد مشمول مالیاتی بوده و مقیم خارج از ایران باشند نیز در صورتی که در موعد مقرر شخصا یا بوسیله نماینده اظهارنامه قانونی تنظیم ننموده و مالیات متعلقه را نداده باشند ادارات دارائی از اموال آنها مستقیما مالیات مربوطه را وصول خواهد نمود و در این مورد اشخاصی نیز که واسطه و یا ایصال عواید آنها بوده‌اند متضامناً از دارائی شخصی خود مسئول پرداخت مالیات میباشند.
قسمت دوم – سال مالیاتی
ماده ۷ – طبق تبصره ماده ۱۲ از قانون مالیات بر درآمد سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن سال تحصیل درآمد شده باشد.
در صورتی که شرکتی یا هر نوع شخصیت حقوقی دیگری دوره عمل کرد دیگری بغیر از سال شمسی داشته باشد سال مالیاتی او همان دوره عمل کردش محسوب خواهد گردید به شرط آنکه این دوره عملکرد در اساسنامه آن پیش بینی شده و یا دفاتر محاسباتی و ترازنامه آن را تأیید نماید.لکن مالیات مصرحه در این قانون بدون توجه بدوره عمل سال مالی مودی شامل کلیه درآمد مشمول مالیات سال ۱۳۲۲ میشود. هر شرکت یا شخصیت حقوقی که مالیات بر درآمد قسمتی از سال ۱۳۲۲ خورشیدی را مطابق قانون مالیات بر درآمد مصوب ۲۱ آبان ۱۳۱۲ پرداخته باشد مکلف است‌اظهارنامه جدیدی برای مدت مزبور طبق مقررات قانون جدید و آئین‌نامه فعلی تنظیم و تسلیم نماید و در صورتی که بر درامد مدت مزبور طبق قانون جدید اضافاتی تعلق گیرد آن اضافات را نیز باید بپردازد.
ماده ۸ – تغییری که من بعد در سال مالیاتی شرکتها داده شود وقتی از طرف ادارات دارائی پذیرفته است که تغییر مزبور در اداره ثبت شرکتها بثبت رسیده و سند مثبت آن به اداره دارائی داده شده باشد.
ماده ۹ – در صورت تغییر سال مالیاتی یا در مورد تاسیس و انحلال و یا عدم ادامه کسب و تجارت که در سال مالیاتی صورت میگیرد اظهارنامه باید منتها در ظرف یکماه برای همان قسمت از سال مالیاتی تنظیم و مالیات آن طبق مقررات این آئین‌نامه پرداخته شود. در این صورت بخشودگی ها نیز به تناسب همان قسمت سال مالیاتی احتساب خواهد شد – مدت کمتر از ۱۵ روز بحساب نیامده و بیش از ۱۵ روز یک ماه تمام محسوب خواهد گشت.
قسمت سوم – درآمدهای ویژه و ناویژه
مبحث اول – درآمد ویژه
ماده ۱۰ – درآمد ویژه مصرح در ماده سوم از قانون مالیات بر درآمد عبارت است از:
هر گونه درآمد نقدی یا جنسی حاصله از حقوق – مواجب – مزد – اجرت – حق الزحمه – فوق العاده – پاداش و بهره معاملات پولی و معاملات رهنی و‌بیع شرطی – سود سهام – کارمزد – حق‌الامتیاز – لاطار و شرط بندی – حق داوری – درآمد املاک مزروعی مشمول مالیات – درآمد مشمول مالیات از‌اجاره بها – درآمد مشمول مالیات از فروش اموال غیر منقول – هر نوع درآمد اتفاقی جز درآمد ارثی و هر نوع درآمد دیگری که در این آیین‌نامه اسم صریحی از آن برده نشده و معافیت آن تصریح نگردیده و اجازه داده نشده است که از آن درآمدها بعنوان هزینه تحصیل درآمد مبلغی موضوع شود.
تبصره – نسبت به زراعت چای تسعیر جنسی مقرر در فقرات ج – د – هـ – و ماده ۳ از قانون مالیات بر درآمد روی قیمت برگ تر بعمل خواهد آمد.
مبحث دوم – درآمد ناویژه و طریقه تبدیل آن به درآمد ویژه
ماده ۱۱ – درآمد ناویژه عبارت است از درآمد حاصله از هر نوع کسب یا معاملات بانضمام درآمدهای بازرگانی و بانکی و صرافی و هر نوع عملیات انتفاعی دیگر و همچنین بهره‌برداری کانها که پس از کسر هزینه‌هائی که برای تحصیل این درآمدها بشرح زیر لازم میباشد بدرآمد ویژه تبدیل می گردد:
الف – دستمزد – مواجب – حق‌الزحمه و حق‌العمل و فوق‌العاده مستخدمین و کارگران و وجوهی که طبق نظامنامه وزارت دارائی بصندوقهای تقاعد و تعاون مستخدمین و کارگران پرداخته میشود.
در صورتی که وجهی ظاهراً در ازاء خدمت پرداخته شده باشد و بیش از حد متعارفی باشد که معمولا برای کارهای مشابه غیر دولتی پرداخته میشود میزان زائد از حد معمول و اعتدال جزء کسورات محسوب نخواهد شد.
پاداش پرداختی بمستخدمین و کارگران را هنگامی میتوان جزء کسورات بشمار آورد که حقیقتاً در قبال خدمت انجام شده و بطور کمک اضافی پرداخته شده باشد.
ب – بهای مواد خام یا مواد نیمه ساخته که در تهیه محصولات کارخانه بکار برده میشود.
پ – بهای مواد ساخته شده منحصر بآنچه در سال مالیاتی بفروش نرفته باشد مشروط بر آنکه بهای مواد خام و نیمه ساخته‌ای که برای ساختن آن مصرف شده برای تشخیص درآمد ویژه سالهای پیش کسر نشده باشد – مودیان مالیاتی باید برای اینگونه موارد دفاتر موجودی کالا داشته باشند.
تبصره – مطابق ماده ۷ از قانون مالیات بر درآمد در صورتی که بهای تمام شده اجناس را از دفاتر و اسناد مالیات دهنده نتوان بدست آورد ارزیابی آن طبق بهای تمام شده همان کالا متعلق بمودیان مالیاتی بحد متوسط قیمت کالا در سال مالیاتی و اگر این امر ممکن نشود از روی قرائن و امارات و اطلاعاتی که اداره کل درآمدهای داخلی بدست خواهد آورد بعمل خواهد آمد.
ت – ملزومات اداری و ابزار آلات که در ظرف کمتر از یک سال ممکن است از بین بروند و قیمت آنها جزء سرمایه محسوب نشده باشد.
ث – وجوه پرداختی بابت بیمه‌های مربوط به کسب از قبیل بیمه‌های آتش‌سوزی – دزدی – طوفان و غرامت پرداختی بکارگران و امثال آن.
ج – کرایه باربری و سایر هزینه های حمل و نقل برای پیشرفت کار که در ظرف سال مالیاتی پرداخته میشود.
چ – فرع قرضه‌های مودی در موارد سه گانه زیر:
فرع اسناد قرضه که از طرف مؤسسه منتشر شده.
فرع وامهائی که از شرکتهای بیمه یا بانکها یا بنگاهها یا اشخاص برای تکمیل حوائج پیشه گرفته شده است.
فرع بقایای بدهی مؤدی بابت خرید مواد و لوازم کار.
تبصره ۱ – در مورد دوم باید وام متکی بر سند رسمی یا بانکی یا سندی باشد که از شرکت سهامی بیمه ایران صادر گردیده است و در مورد اول و سوم مشروط به این است که مودی دارای دفتر تجارتی ثبت شده قانونی باشد.
تبصره ۲ – فرع وام بنرخی احتساب میشود که حقیقتاً مودی مالیات پرداخته است مشروط باینکه از حد متعارفی تجاوز ننماید.
ح – اجاره بهای ساختمانها یا اثاثیه که برای انجام عملیات مربوط به بازرگانی یا کسب و کار تادیه میشود و وجوهی که برای مرمت آنها مصرف میگردد.
تبصره – اگر مودی قسمتی از بنای استیجاری را محل پیشه و قسمتی را محل سکونت شخصی خود قرار دهد میزانی که متناسبا به آن محل اجاره تعلق میگیرد بابت پیشه محسوب خواهد شد.
خ – برق و سوخت که برای روشنائی و یا حرارت و یا قوای محرکه ماشین آلات و امثال آن لازم است.
د – حقوق و حق‌الامتیاز و سایر عوارض و مالیاتها غیر از مالیات بر درآمد بدولت یا شهرداری ها طی سال مالیاتی پرداخت میشود.
ذ – وجوهی که در عرض سال طبق قسمت ب از ماده ۱۰ قانون مالیات بر درآمد صرف توسعه ساختمان کارخانه برای کارخانه و خرید دستگاههای تولیدی بمنظور توسعه ضروری کارخانه و تعمیرات ماشین آلات میشود تا حدی که بآن اطلاق تأسیسات جدید نشود مشروط بر آنکه قیمت این تأسیسات هیچگاه بحساب سرمایه محسوب نگردد – خرید زمین مشمول توسعه ساختمان کارخانه نیست.
ر – مطالبات لا وصول را ممکن است از درآمد نا ویژه کسر نمود یا برابر آن را که بحساب ذخیره تأمین مطالبات سوخت شده اضافه نموده باشند از‌درآمد کسر کنند این قبیل مطالبات در صورتی که در سالهای بعدی وصول کردند بحساب درآمد سالی که وصول میشوند محسوب خواهند شد اثبات لاوصول بودن بعهده مودی است و مطالباتی که قبل از فروردین ۱۳۱۹ بعنوان لا وصول قلم داد شده مشمول این قاعده نیستند.
ز – وجوه خالصی که برای استهلاک و فرسودگی و اسقاط ساختمانها و ماشین آلات و لوازم آنها و معدنکاری تخصیص داده میشود طبق تعرفه پیوست این آئین‌نامه خواهد بود.
ژ – در مورد تشخیص درآمد ویژه بانک ملی ایران مقررات اساسنامه بانک مزبور که در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۱۷ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است مجری خواهد بود.
بانک ملی ایران مجاز است در صورتی که مجمع عمومی صاحبان سهام تصویب نماید قبل از پرداخت مالیات بر درآمد مبالغی از درآمدهای غیر عادی خود برای تشکیل اندوخته های احتیاطی و اندوخته‌های دیگر از درآمد ناویژه خود کنار بگذارد.
س – وجوه ذخیره متعلق به شرکتهای بیمه که در ایران تشکیل یافته و مرکز اصلی آنها در ایران بوده و معاملات عمده شان در ایران صورت میگیرد طبق جدولهائی که از طرف وزارت دارائی تهیه میشود.
ش – فرع پولی که بانکها بمشتریان خود می پردازد.
ص – کلیه هزینه‌های واقعی و لازمه اداری و انتفاعی دیگر که برای اداره کسب ضرورت داشته و به حساب دارائی موسسه نرفته باشد.
ماده ۱۲ – سرمایه پرداخته شده مندرجه در قسمت الف از ماده ۱۰ قانون مالیات بر درآمد در مورد شرکتهای سهامی عبارت است از سرمایه که حقیقتا صاحبان سهام یا شرکاء پرداخته اند.
قسمت چهارم – موعد پرداخت
ماده ۱۳ – مودی میتواند مالیات را تماما در حین تقدیم اظهارنامه و یا در سه قسط متساوی بپردازد در صورتی که پرداخت مالیات به اقساط باشد قسط اول باید بضمیمه اظهارنامه و قسط دوم حداکثر بفاصله دو ماه قسط سوم به فاصله چهار ماه از تسلیم اظهارنامه تادیه شود.
نسبت به مودیان مالیات بر درآمد کشاورزی قسط اول باید منتها تا یکماه بعد از تاریخی که برای دادن اظهارنامه تعیین شده و قسط دوم حداکثر بفاصله دو ماه و قسط سوم بفاصله پنج ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه داده شود.
تبصره – وزارت دارائی محل هائی را که اقساط مالیاتی باید در آنجا پرداخت شود تعیین خواهد نمود.
قسمت پنجم – پرداختهای در ظرف سال
ماده ۱۴ – هر شخص یا شخصیت حقوقی که عملی را مقاطعه بدهد در صورتی که مبلغ آن بیش از بیست هزار ریال باشد مکلف است پانزده درصد قیمت کل مقاطعه را عایدی موقت مشمول مالیات مقاطعه کننده دانسته و در موقع هر پرداختی مالیات آن را طبق نرخهای مقرر در ماده ۱۲ و بند الف ماده ۱۲ قانون مالیات بر درآمد کسر گذارده و منتها تا پانزده روز با قید مشخصات به اداره دارائی مربوطه بپردازد.
ماده ۱۵ – افراد یا شخصیتهای حقوقی مذکور در ماده بالا مکلفند تا آخر هر ماه و منتها تا ده روز بعد از آن صورتی از این قراردادها را که متضمن اسم متعاملین و مبلغ قرارداد و موعد پرداخت باشد به اداره دارائی محل طبق نمونه‌هائی که وزارت دارائی معین میکند تسلیم نمایند.
ماده ۱۶ – افراد و کلیه شخصیتهای حقوقی و بنگاهها یا موسسات خصوصی از وجوهی که بعنوان مواجب یا مزد و فوق‌العاده و پاداش یا بهر عنوان دیگر در مقابل خدمات شخصی بمستخدمین یا کارگران خود بپردازند موظفند بتناسب درآمد سالیانه که از این بابت عاید آنها شده از هر‌پرداختی مالیات آنها را طبق نرخهای مقرر در ماده ۱۲ قانون مالیات بر درآمد به اضافه صدی ده مندرج در ماده ۱۳ کسر نمایند. پرداخت کنندگان در‌صورتی بدین عمل اقدام میکنند که این عواید سالیانه مودی از دوازده هزار ریال متجاوز بوده و با رعایت معافیت‌ها و بخشودگیهای مندرج در فقرات ب- ج – د – ط از ماده ۶ و الف از ماده ۹ قانون نیز مالیات بده محسوب گشته و مشمول قسمت ها از ماده ۲ قانون مالیات بر درآمد نباشد.
تبصره (۱)- اگر زمان خدمت مندرج در ماده بالا کمتر از یکماه باشد کسر مالیات اجباری نیست.
تبصره ۲ – میزان فوق‌العاده اعاشه و هزینه سفر که بموجب بند ب از ماده ۶ قانون مالیات بر درآمد مالیات بآن تعلق نمیگیرد نبایستی از حد متعارفی تجاوز نماید.
تبصره ۳ – مالیاتی که در مادة ۱۲ و بند الف مادة ۱۳ قانون مالیات بر درآمد پیش‌بینی شده باید بنحو زیر بدون وضع هیچگونه معافیتی از درآمدهای مزبور در موقع پرداخت برداشت شود:
الف – سود سهام شرکتهای سهامی.
ب – مبالغی که بعنوان دلالی و حق‌العمل پرداخت میشود.
ج – درآمد جایزه – لاطار – شرط بندی و حکمیت.
این مالیاتها باید در ظرف پانزده روز از آخر هر ماهی که آنرا دریافت نموده‌اند بدارائی‌های محل تحویل شود – در مورد توزیع سود سهام نیز شرکت باید صورتی از اسامی صاحبان سهام و وجوهی که از بابت سود سهام به آنان پرداخته شده تنظیم و تسلیم نماید.
ماده ۱۷ – مؤدیان مالیات مشروحه در ماده ۱۶ باید در ماه فروردین هر سال (در سال ۱۳۲۳ در ظرف یکماه پس از اعلان در هر محل) اسنادی که معافیت آنها را نسبت بفقرات (ب – ج) ماده نهم قانون مالیات بر درآمد برساند بکارفرمایان خود تسلیم نمایند تا کارفرما طبق آنها اظهارنامه‌های‌مخصوصی را که در دسترس آنها است تنظیم نموده و در ظرف پانزده روز پس از آن ماه با اداره دارائی محل بدهند اگر مودی اسناد خود را بکارفرما در ظرف مدت معینه فوق ندهد مثل کسی تلقی میشود که دارای بخشودگی های نامبرده در قانون نیست – اداره دارائی محل با علامیه‌های فوق‌رسیدگی کرده و میتواند به مندرجات آن اعتراض نماید – اعتراض بمودی ابلاغ میشود و مودی میتواند در ظرف ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ به کمیسیون تشخیص اعتراض کند در صورت عدم اعتراض در ظرف ۱۵ روز نظر اداره دارائی قطعی خواهد بود و در صورت اعتراض مادامیکه کمیسیون نظر دیگری اتخاذ نکرده اعلامیه ای که کارفرما تنظیم کرده موثر است.
تبصره ۱ – در صورتی که اسناد معافیت منضم باظهارنامه تقدیمی از ناحیه کارفرما صادر از ناحیه دارائی محل باشد اداره دارائی محل باظهارات مندرج در اظهارنامه که طبق آن اسناد تنظیم شده حق اعتراض ندارد.
تبصره ۲ – کارفرمایان مذکور در ماده ۱۶ این آئین‌نامه مکلفند برگهای اظهارنامه های لازم را از ادارات دارائی محل تحصیل و در دسترس مودیان مالیات بگذارند.
ماده ۱۸ – مالیاتهائی که طبق ماده ۱۴ و ۱۶ این آئین‌نامه کسر میگردد بدهی کسر گذارنده محسوب شده و باید از طرف کسرکنندگان در مورد ماده۱۴ منتها تا ۱۵ روز و در مورد ماده ۱۶ در آخر هر ماه منتها پانزده روز بعد از ماه بانضمام صورت کارمندان بدارائی محل تسلیم و قبض رسید گرفته شود – نمونه های چاپی برای نوشتن صورت اسامی کارمندان و نمونه‌های چاپی برای قبض رسیدی که کارمندان باید بمستخدمین و کارگران و سایر‌اشخاص مذکور در مواد ۱۴ و ۱۶ بدهند از طرف دارائی محل در دسترس پرداخت کنندگان گذارده خواهد شد.
ماده ۱۹ – مودیان مالیات در موقع تنظیم اظهارنامه باید وجوهی را که به کیفیات مندرج در مواد ۱۴ و ۱۶ از آنها در ظرف سال مالیاتی قبل کسر‌گردیده است در اظهارنامه خود با ذکر نمره قبض پرداخت قید نمایند و پس از تصفیه حساب مالیاتی اگر معلوم شد مودیان مالیات چیزی بستانکار گشته‌اند طلب آنها در همان سال مسترد خواهد شد.
قسمت ششم – قرائن و امارات
ماده ۲۰ – در صورتی که طبق ماده ۱۸ از قانون مالیات بر درآمد مودی دفاتر و اسناد معتبری ارائه ندهد و یا در موعد مقرر اظهارنامه خود را تهیه و تسلیم ننماید ادارات دارائی از روی قرائن و امارات زیر مالیات متعلقه را تشخیص خواهند داد:
الف – میزان سرمایه
ب – میزان فروش سالیانه.
پ – کرایه سالیانه محل پیشه یا خانه مسکونی یا هر دو آنها.
ت – میزان حقوق یا دستمزدی که بکارمندان و کارگران پرداخت شده است.
ث – میزان قوه ماشین و مقدار مواد اولیه که بمصرف رسیده یا ارزش محصولاتی که بدست آمده.
ج – میزان بیمه.
چ – میزان دلالی و حق‌العمل دریافتی.
ح – میزان ظرفیت کامیونها.
خ – میزان کل درآمد ناویژه.
د – واحد معمولی دستمزد.
ذ – تعداد کارگران.
ر – تعداد ویزیت پزشکان.
ز – تعداد روزنامه‌ای که چاپ شده.
ژ – تعداد مجله‌ای که در هر هفته و یا ماه چاپ میشود.
س – تعداد صندلیهای سالون های تاتر – سینما – کافه ها – رستوران ها – قهوه‌خانه ها و غیره.
ش – تعداد دستگاههای پارچه بافی در کارخانه های پارچه بافی.
ص – تعداد قرقره ها در کارخانه های نخ ریسی.
ض – ظرفیت تاکسی ها و اتوبوسها.
ط – تعداد و بهای اتوبوسهای شخصی.
ظ – در مورد محصول اراضی مزروعی میزان آب و جفت و بذر و مساحت زمین بتناسب هر محل و دفاتر جزو جمع وزارت دارائی و میزان تعهداتی که در سالهای قبل برای فروش غلات از طرف مالکین به وزارت دارائی داده شده است.
ع – در مورد باغات و جنگلها میزان جریب و یا اجاره آنها در مورد نتایج و بهره اغنام و احشام عده آنها و در مورد قنوات و رودخانه ها میزان آب یا اجاره آنها و در مورد آسیاها قوه آب و یا اجاره آنها و در مورد حق‌الارض مساحت زمین که در تمام این موارد رعایت عرف هر محل باید بشود.
تبصره ۱ – ممکن است درآمد ویژه مودی را با اعمال یک یا چند نشانی از نشانیهای مذکور در بالا تعیین نمود و چنانچه چند نشانی اعمال شود بین نتایج حاصله از نشانی های مختلفه نتیجه‌ای که از همه بیشتر است ماخذ تشخیص مالیات خواهد بود. مگر آنکه بر اثر ارجاع پرونده بکمیسیون رسیدگی بشکایات مودیان از طرف کمیسیون نامبرده نظر دیگری اتخاذ شود.
تبصره ۲ – در صورتی که مودی اظهارنامه تنظیم نکرده باشد اداره دارائی محل بجای مودی اظهارنامه تنظیم و بمودی ابلاغ خواهد نمود. تنظیم این اظهارنامه مودی را از پرداخت جریمه که در مورد عدم تنظیم اظهارنامه تعلق میگیرد معاف نخواهد کرد.
تبصره ۳ – در صورتی که بواسطه نداشتن سواد فارسی خرده مالک نتواند اظهارنامه را خود تنظیم کند مامور دارائی باید از طرف او به تنظیم اظهارنامه مبادرت کرده و آن را به امضاء یا مهر و یا اثر انگشت او و همچنین به تصدیق کدخدای محل و سه نفر از ساکنین محل که معتمد باشند برساند اگر اشخاص نامبرده از تصدیق اظهارنامه خودداری کنند باید مراتب با ذکر اسامی آنها در اظهارنامه قید گردد.
قسمت هفتم – طرز انتخاب اعضاء کمیسیون رسیدگی بشکایات و مودیان و طرز رسیدگی
ماده ۲۱ – از آغاز هر سال منتها تا آخر خرداد ادارات دارائی و دادگستری و نیز اطاق بازرگانی و انجمن شهرداری و کمیته کشاورزی و انجمن پزشکان و کانون وکلاء و کانون سردفترداران در هر محل و یا نماینده هر طبقه که مودی در آن طبقه است برای عضویت در کمیسیون یا کمیسیونهای مندرج در ماده ۱۹ قانون مالیات بر درآمد (تعداد کمیسیون ها را وزارت دارائی تعیین و اعلام میکند) تعیین و با دارات دارائی آن محل کتباً معرفی نمایند.
تبصره ۱ – انجمن شهرداری و اطاق بازرگانی ممکن است نمایندگانی از غیر از اعضاء خود انتخاب نمایند.
تبصره ۲ – عضویت نمایندگان مذکور فقط برای یکسال است و در ظرف آن سال فقط از طرف مقاماتی که آنها را انتخاب کرده‌اند قابل تغییرند.
ماده ۲۲ – مالیات دهنده در موقع تسلیم دادخواست رسیدگی بشکایت باید از طرف خود در صورتی که جزء طبقات بازرگانان یا اصناف یا کشاورزان یا پزشکان باشد نماینده آن طبقه را که طبق ماده بالا تعیین گردیده بنمایندگی خود برای عضویت کمیسیون معرفی نماید تا نماینده باتفاق نماینده دادگستری و دارائی کمیسیون رسیدگی بشکایت او را تشکیل و اتخاذ تصمیم نمایند و اگر مودی جزء طبقات نامبرده نباشد حق دارد هر کس را که میخواهد از طبقه خود برای تشکیل کمیسیون مذکور معرفی نماید.
ماده ۲۳ – اگر مودی نماینده خود را تعیین نکرد کسی که از طرف اطاق بازرگانی یا انجمن شهرداری تعیین شده بعنوان نماینده مودی در کمیسیون تعیین خواهد گشت و اگر چنین نمایندگانی وجود نداشته باشند نمایندگان دادگستری و دارائی شخص صالح ثالثی که مودی جزء آن طبقه است با توافق یک دیکر معین و برای عضویت در کمیسیون تعیین و به موضوع پرونده رسیدگی خواهند کرد.
تبصره – اداره دارائی محل باید یکی از کارمندان خود را بسمت دبیر دائمی و بایگان کمیسیون تعیین کند.
ماده ۲۴ – پس از تسلیم اظهارنامه ها بایستی اظهارنامه ها منتها در ظرف هشت ماه بوسیله ادارات دارائی محل بررسی و مالیات طبق قوانین و آئین‌نامه های جاریه تشخیص و تعیین شود و در صورتی که دارائی محل تشخیص دهد که اظهارنامه مودی ناقص است یا آنکه میزان مالیات کمتر از مأخذ درآمد واقعی مودی در اظهارنامه نوشته شده و یا اینکه مودی اساساً اظهارنامه تسلیم ننموده باشد و همچنین در موردی که طبق تبصره ۲ و ۳ از ماده ۲۰ ادارات دارائی خود اظهارنامه تنظیم نموده‌اند دارائی محل باید کتبا نظر خود را بمالیات دهنده اخطار نماید در این صورت هر گاه مالیات دهنده تسلیم بنظر اداره دارائی محل نشود می تواند در عرض بیست روز پس از تاریخ ابلاغ اخطار تقاضای رسیدگی مورد اختلاف را از کمیسیون محلی بنماید.
تبصره ۱ – پس از انقضاء مدت مقرره در ماده بالا (هشت ماه) اعتراضی بر اظهارنامه تسلیم شده نمیتوان نمود مگر نسبت بمبالغی از عایدات که در اظهارنامه قید نشده باشد در این صورت ماده ۲۰ قانون مالیات بر درآمد مجرا خواهد بود.
تبصره ۲ – مدت معینه در ماده ۲۴ برای بررسی اظهارنامه‌ها و تشخیص و تعیین مالیات بر درآمد استثنائاً برای سال ۱۳۲۳ از تاریخ تسلیم اظهارنامه تا‌مدت هشت ماه خواهد بود.
ماده ۲۵ – دادخواستها باید کتباً مستقیما یا بوسیله پست سفارشی یا تلگرافا توسط دارائی محل بعنوان کمیسیون فرستاده شود و دلایلی که برای رفع اختلاف و اثبات حقانیت در نظر گرفته شده است بطور صریح و روشن اظهار شود – دادخواست ها باید بترتیب نوبت رسیدگی شود بجز در مواردی که از لحاظ اهمیت موضوع و وصول مطالبات دولت بنابر تشخیص دارائی محل رسیدگی خارج از نوبت ایجاب گردد.
ماده ۲۶ – کمیسیون رسیدگی بشکایات بایستی روزی را برای شنیدن اظهارات مالیات دهنده تخصیص دهد و تاریخ و ساعت آن را کتبا باطلاع مودی مالیات و اداره دارائی برساند و این تاریخ نباید کمتر از ده روز و زیاده بر یک ماه از تاریخ ابلاغ باشد مگر اینکه مدت کمتر از ده روز طبق موافقت کتبی مودی و اداره دارائی و تصویب کمیسیون تشخیص مالیات معین شود – در صورتی که مودی در روز معین حاضر نشود کمیسیون مکلف است برای یک دفعه جلسه را تجدید نماید – در روز معین قضیه از طرف کمیسیون مورد رسیدگی واقع خواهد شد اعم از اینکه مودی مالیات حاضر باشد یا نباشد.
تبصره – در صورتی که عدم رسیدگی کمیسیون بموضوعی ناشی از تشکیل نشدن کمیسیون یا عدم کفایت وقت یا سبب دیگری که مربوط به مودی نیست باشد کمیسیون تجدید وقت خواهد نمود.
ماده ۲۷ – کمیسیون باید صورتی تنظیم نماید و در آن تاریخ جلسات را بطور منظم تعیین کند رئیس کمیسیون میتواند در مورد لزوم جلسات ویژه تشکیل دهد هر گاه اکثریت حضور داشت کمیسیون میتواند شروع بکار کند. تصمیمی که در کمیسیون از طرف اکثریت گرفته میشود معتبر است.
ماده ۲۸ – حدود اختیارات کمیسیون محدود به مقرراتی است که در قانون مالیات بر درآمد و این آئین نامه از حیث درآمدهای ناویژه و درآمدهای ویژه درآمد مشمول مالیات مودی و غیره ذکر شده است. کمیسیون میتواند دفاتر محاسبات و سوابق و مدارک دیگر را که باید روی آن تصمیم بگیرد از مالیات دهنده بخواهد.
ماده ۲۹ – خلاصه مذاکرات باید ضمن صورتمجلس نوشته شده و به امضاء کارمندان کمیسیون برسد و رای کمیسیون باید کتباً به مودی ابلاغ گردد.
ماده ۳۰ – مأمورین دارائی مکلفند برای هر سال مالیاتی پس از اخذ تمام مالیات مفاصا حساب بدهند.
ماده ۳۱ – این آئین‌نامه که مشتمل بر هفت قسمت و ۳۱ ماده است در جلسه دوشنبه اول خرداد ماه ۳۲۳ کمیسیون قوانین دارائی مجلس شورای ملی به تصویب رسیده و از تاریخ اول فروردین ۱۳۲۳ قابل اجرا است.
وزارت دارائی میتواند در صورت لزوم در این آئین‌نامه با تصویب کمیسیون قوانین دارائی مجلس شورای ملی تجدید نظر نماید.
این آئین‌نامه که مشتمل بر هفت قسمت و ۳۱ ماده است در تاریخ اول خردادماه ۱۳۲۳ به تصویب کمیسیون قوانین دارائی مجلس شورای ملی رسیده و بموجب ماده ۲۱ قانون مالیات بر درآمد مصوب ۱۹ آبان ۱۳۲۲ قابل اجرا است.
رئیس مجلس شورای ملی – محمد صادق طباطبائی
تعرفه وجوه خالصی که برای استهلاک و فرسودگی و اسقاط ساختمانها و ماشین آلات و لوازم آنها و معدنکاری تخصیص داده میشود
(پیوست بند ز ماده ۱۱ آئین‌نامه قانون مالیات بر درآمد مصوب اول خرداد ۱۳۲۳ کمیسیون قوانین دارائی)
۱ – حروف و عددهای چاپخانه ۵۰ درصد
2 – ساختمانهای سنگی و آجری ۵ درصد
3 – ساختمانهای چوبی ۷ درصد
4 – ماشین آلات کارخانه‌های ریسندگی ۸ درصد
5 – ماشین آلات کارخانه‌های بافندگی ۸ درصد
6 – ماشین آلات کنسروسازی ۸ درصد
7 – ماشین آلات متفرقه ۱۰ درصد
8 – اتومبیل ۲۰ درصد
9 – کامیون ۲۰ درصد
10 – مبل و اثاثیه ۱۰ درصد
11 – اثاثیه تجارتی ۸ درصد
12 – ماشینهای بخار ۷ درصد
13 – ماشین دیزل ۱۲ درصد
14 – ماشین های احتراق داخلی ۱۰ درصد
15 – موتورهای الکتریکی و دینام ۷.۵ درصد
16 – اسبابهای متفرقه الکتریکی ۱۵ درصد
17 – توربین‌ها ۸ درصد
18 – ماشینهای ابزارسازی ۸ درصد
19 – افزار کار ۵۰ درصد
برای مقاطعه کاران ساختمان
20 – اتومبیل و کامیون ۳۳ درصد
21 – سایر ماشین آلات از قبیل کمپرسور – بتونیر – تلمبه غلطک و غیره ۱۵ درصد
22 – افزار کار ۵۰ درصد
-جدول استهلاکات معادن
23 – کان ذغال ۱۵ درصد
24 – کان فلزات ۱۰ درصد
25 – کان گوگرد و کانهای سطح‌الارض ۱۰ درصد
26 – کان نمک ۱۰ درصد
27 – ماشین آلات (بغیر از ماشین آلات ثابت از قبیل کارخانه احداث برق که آنها مطابق جدول معمولی محسوب خواهند شد) ۱۵ درصد
28 – افزار کار ۵۰ درصد