مصوب ۱۳۵۰/۱۱/۱۲
ماده 1 – از تاریخ تصویب این قانون، وزارت منابع طبیعی منحل و کلیه کارکنان و تشکیلات و وظایف و اختیارات و اعتبارات و دارائی آن وزارت و شرکتها و موسسات و واحدهای وابسته به آن و صندوق عمران مراتع به وزارت کشاورزی که از این به بعد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی نامیده میشود منتقل و یا وابسته میگردد و کلیه وظایف و اختیارات وزیر و وزارت منابع طبیعی ناشی از قوانین و مقررات مربوط به منابع طبیعی یا سایر قوانین به وزیر و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی واگذار میشود.
ماده 2 – بمنظور انجام وظایف و مقررات مربوط بحفظ و حمایت و احیاء و توسعه و بهره برداری از جنگلها و مراتع و اراضی جنگلی و بیشه های طبیعی و اراضی مستحدثه ساحلی و حفاظت آبخیزها سازمانی بنام سازمان جنگلها و مراتع کشور تشکیل میشود.
تبصره 1 – آن قسمت از تشکیلات و اعتبارات و اختیارات لازم برای اجرای قوانین مربوط و دارائی وزارت منحل شده منابع طبیعی که به تشخیص وزیر کشاورزی و منابع طبیعی ضروری باشد به سازمان مذکور منتقل و محول میشود، سازمان مزبور دارای شخصیت حقوقی و ذیحسابی مستقل میباشد و رئیس سازمان سمت معاونت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی را خواهد داشت.
تبصره 2 – وزیر کشاورزی و منابع طبیعی میتواند هر جزء از وظایف دیگر پیش بینی شده در ماده 17 این قانون را که مربوط بوظایف مندرج در این ماده باشد در صورت ضرورت به این سازمان محول نماید.
ماده 3- وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مکلف است در زمینه حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از انهدام آنها و بهبود محیط زیست گیاهان و جانداران و پیشگیری و ممانعت از هر اقدامی که زیان بخش و موجب برهم خوردن تناسب و تعادل محیط زیست بشود طبق آئین نامه های لازم اقدام و بر حسن اجرای مقررات مربوط نظارت نماید.
تبصره – آئین نامه های اجرائی این ماده بوسیله وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت اقتصاد تنظیم و پس از تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین بموقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 4- از تاریخ تصویب این قانون نام سازمان شکاربانی و نظارت بر صید به سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین نام شورای عالی سازمان مزبور به شورای عالی حفاظت محیط زیست تبدیل میشود. کلیه امور مربوط به حیوانات وحشی و آبزیان رودخانه ها و آبهای داخلی و حفظ محیط زیست بسازمان حفاظت محیط زیست محول میشود.
رئیس این سازمان سمت معاونت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی را خواهد داشت.
تبصره – امور شیلات کماکان بر اساس مقررات خود و با رعایت قوانین و مقررات مربوط به حفاظت محیط زیست اداره خواهد شد.
ماده 5 – شرکت سهامی صنایع شیر ایران و سازمان گوشت کشور بوزارت کشاورزی و منابع طبیعی وابسته میشود و اختیارات وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی ناشی از قوانین و مقررات مربوط و همچنین نمایندگی کلیه سهام دولت در مجمع عمومی شرکت سهامی صنایع شیر ایران بوزیر کشاورزی و منابع طبیعی واگذار میشود.
تبصره 1 – شورای سازمان گوشت منحل و وظایف و اختیارات شورای مزبور بوزیر کشاورزی و منابع طبیعی واگذار میشود.
تبصره 2 – هر گونه تغییر در اساسنامه شرکت سهامی صنایع شیر ایران و سازمان گوشت کشور پس از تصویب کمیسیون های استخدام و کشاورزی و دارائی مجلسین بمورد اجراء گذارده خواهد شد.
تبصره 3 – در اجرای وظایف مقرر در اساسنامه شرکت سهامی صنایع شیر ایران و سازمان گوشت کشور وزارت کشاورزی و منابع طبیعی کشتارگاهها و سردخانه های لازم را ایجاد خواهد نمود و تاسیساتی که بعنوان کشتارگاه و سردخانه با سرمایه دولت بدین منظور بوجود آمده است با کلیه دارائی و اموال بوزارت کشاورزی و منابع طبیعی منتقل میگردد.
تبصره 4 – بمنظور حداکثر استفاده از منابع و امکانات شرکت سهامی صنایع شیر ایران و سازمان گوشت کشور و جلوگیری از سرمایه گذاریهای مکرر و فراهم نمودن موجبات استفاده شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی از کارخانه ها و کشتارگاهها و سردخانه هائی که با سرمایه دولت بوجود آمده و خواهد آمد ترتیب لازم بر اساس ضوابط مورد توافق بین وزرای کشاورزی و منابع طبیعی و تعاون و امور روستاها داده خواهد شد.
تبصره 5 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اقدامات لازم برای تولید گوشت و فرآورده های دامی مورد نیاز کشور را راساً و یا با همکاری و تشویق بخش خصوصی از طرق مختلف از جمله تعیین و تضمین حداقل قیمت خرید انجام خواهد داد. تولید گوشت و فرآورده های دامی شامل کلیه اقدامات در زمینه پرورش و بهره برداری از دام – طیور – زنبور عسل – کرم ابریشم و آبزیان میباشد.
تبصره 6 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی میتواند کشتارگاهها و سردخانه هائی را که برای شهرداریها با استفاده از اعتبارات عمرانی ساخته شده است اجاره یا خریداری نماید، تعیین میزان اجاره بها یا بهای خرید با توافق طرفین و در صورت عدم توافق از طریق هیئت سه نفری مذکور در ماده 29 قانون برنامه عمرانی چهارم و بر اساس مقررات ماده مذکور بعمل خواهد آمد در تعیین قیمت خرید یا اجاره بهاء مبالغی که از اعتبارات برنامه های عمرانی بلاعوض پرداخت شده از میزان سرمایه گذاری کسر میشود. در مورد کشتارگاه تهران فقط ساختمان و ماشین آلات و تأسیسات مربوط به کشتارگاه بشرح فوق خریداری شده و عرصه و اراضی کشتارگاه بمالکیت شهرداری باقی خواهد ماند ولی تا پنج سال بدون اجاره بها در اختیار وزارت کشاورزی و منابع طبیعی قرار خواهد گرفت و چنانچه پس از انقضای مدت پنجسال احتیاج بعرصه مزبور باقی باشد اجاره بهاء با رعایت شرایط فوق تعیین و پرداخت خواهد شد. کلیه کارکنان فعلی کشتارگاه با سوابق خدمتی خود بسازمانها و شرکتهای مربوط وزارت کشاورزی و منابع طبیعی منتقل میشوند.
سردخانه واقع در محوطه کشتارگاه کماکان در مالکیت و اختیار شهرداری پایتخت باقی میماند.
ماده 6 – اجرای قانون تأسیس شرکتهای بهره برداری از اراضی زیر سدها به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی محول میشود.
تبصره 1 – در زمینهائی که از سد محمدرضا شاه پهلوی آبیاری میشود و از طرف سازمان آب و برق خوزستان از طریق عمل مستقیم یا اجاره و یا بهر نحو دیگر فعالیتهای کشت و صنعت در آن آغاز شده یا خواهد شد اجرای قانون بنمایندگی وزارت کشاورزی و منابع طبیعی کماکان بعهده وزارت آب و برق و سازمان آب و برق خوزستان میباشد.
تبصره 2 – وزارت آب و برق کماکان از اختیارات ناشی از ماده 2 قانون تأسیس شرکتهای بهره برداری از اراضی زیر سدها برای اصلاح و تغییر اساسنامه های شرکتهای وابسته بخود استفاده خواهد کرد.
تبصره 3 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی میتواند با موافقت وزارت آب و برق اجرای تمام یا قسمتی از طرح‌های مربوط به تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش اراضی در حوزه آب زیر سدها را با اعتبارات مربوط بوزارت آب و برق و یا سازمانهای تابعه آن واگذار نماید و در اینموارد کلیه اختیارات قانونی وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بوزارت مذکور یا سازمان مربوط تفویض میشود.
ماده 7 – اختیارات شورای موسسه تحقیقات منابع طبیعی که از این ببعد بموسسه تحقیقات جنگلها و مراتع تبدیل میشود به شورائی که اعضای آن از طرف وزیر کشاورزی و منابع طبیعی انتخاب خواهد شد تفویض میگردد.
ماده 8 – نمایندگی تمام سهام دولت در مجمع عمومی صاحبان سهام صندوق توسعه کشاورزی و صندوق عمران مراتع بوزیر کشاورزی و منابع طبیعی واگذار میشود.
ماده 9 – کلیه وظایف و اختیارات وزیر آب و برق و مدیرعامل سازمان برنامه در شورای سازمان عمران قزوین بوزیر کشاورزی و منابع طبیعی محول میگردد.
ماده 10 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مجاز است در هر یک از مناطق مستعد کشور بمنظور تهیه و تدارک عوامل و وسائل تولید و خدمات لازم کشاورزی و دامداری و انجام هر گونه عملیات و خدمات مربوط باحیاء اراضی و بهره برداری از منابع طبیعی و کشاورزی و دامداری و ایجاد مزارع دولتی و مشارکت با شرکتهای کشت و صنعت خصوصی سازمانهائی بصورت شرکت تشکیل دهد، اساسنامه شرکتهای مذکور پس از تصویب کمیسیونهای کشاورزی و استخدام و دارائی مجلسین قابل اجراء است.
ماده 11 – بمنظور اداره امور و راهنمائی دامداران متحرک کشور و اصلاح روشهای بهره برداری از منابع دامی آنان و ایجاد ایستگاههای استقرار و انتظار دام و کشتارگاههای صنعتی و سردخانه ها و کارخانجات غذای دام و تبدیل فرآورده های دامی در مناطق تولید و مصرف عمده یا عشایری و فراهم کردن موجبات اسکان دامداران متحرک سازمانی بنام سازمان دامداران متحرک در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تشکیل میشود. اساسنامه سازمان مذکور پس از تصویب کمیسیونهای کشاورزی و منابع طبیعی – تعاون و امور روستاها دارائی و استخدام مجلسین قابل اجراء است.
[اساسنامه شرکت سهامی خدمات جنگلها و مراتع]
ماده 12 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی در مورد تأسیس کارخانجات غذای دام و کارخانجات تبدیل فرآورده های کشاورزی و دامی و صنایع وابسته پس از تحصیل پروانه از وزارت اقتصاد اقدام خواهد نمود.
ماده 13 – وزارت کشاورزی و منابع طبیعی خط مشی و برنامه بهره وری کشاورزی و دامداری از سرزمین را در هر یک از مناطق کشور تهیه و تعیین خواهد نمود. و مناسبترین نوع محصولات و فعالیتهای قابل توصیه را در هر یک از مناطق توسعه آب و خاک مشخص کرده و برنامه دامداری و کشت سالانه را بر اساس میزان احتیاج کشور بمحصولات اساسی کشاورزی و فرآورده های دامی که همه ساله در موعد مقرر برای سال بعد از طرف دولت اعلام میشود تنظیم و پیشنهاد مینماید.
اجرای برنامه کشت سالانه پیشنهادی طبق آئین نامه ای خواهد بود که وسیله وزارت کشاورزی و منابع طبیعی با همکاری وزارت تعاون و امور روستاها و وزارت آب و برق تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
وزارت تعاون و امور روستاها از طریق شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی از طریق موسسات و شرکتهای کشاورزی و دامداری دولتی و خصوصی و وزارت آب و برق از طریق کنترل و نظارت و کمک به حسن استفاده از آبهای موجود کشور موجبات اجرای برنامه های مذکور را فراهم مینمایند.
تبصره 1 – برای محصولات اساسی کشاورزی و دامی که بطریق فوق و بوسیله شرکتهای کشاورزی و دامداری دولتی و خصوصی تولید میشود حداقل قیمت بر اساس ضوابط پیش بینی شده در آئین نامه ای که وسیله وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت تعاون و امور روستاها تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تعیین و تضمین خواهد شد.
تبصره 2 – همه ساله در بودجه عمومی کشور پیش بینی لازم برای تضمین قیمتهای موضوع این ماده بعمل خواهد آمد.
ماده 14 – در مناطقی که از طریق شبکه آب تنظیم شده سدها آبیاری شود بمنظور اجرای سیاست منطقی بهره وری زمین وزارت تعاون و امور روستاها در مورد واگذاری اراضی بایر برای امور کشاورزی یا سایر امور با موافقت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت آب و برق اقدام خواهد نمود، در تخصیص اراضی بایر برای عملیات کشاورزی و دامداری شرکتهای کشت و صنعت دولتی و خصوصی و شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی که قانون یکپارچه کردن اراضی و تعاونی کردن تولید در منطقه عمل آنها اجرا میشود اولویت خواهند داشت.
ماده 15 – مواد و وسائل و عوامل مربوط به تولید مورد نیاز شرکتهای تولید کشاورزی و دامی و شرکتهای کشت و صنعت و شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای کشاورزی و دامداری خصوصی و دولتی که از خارج کشور وارد میشود طبق آئین نامه ایکه از‌طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی وزارت تعاون و امور روستاها – وزارت اقتصاد و وزارت دارائی تنظیم و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و کلیه عوارض مربوط باستثنای هزینه های گمرکی و حقوق و عوارض بندری معاف خواهد بود.
ماده 16 – به وزیر کشاورزی و منابع طبیعی اختیار داده می شود تشکیلات هر یک از سازمانها و موسسات و واحدهای تابعه یا وابسته آن وزارت را که لازم تشخیص دهد منحل نموده و تشکیلاتی بر اساس وظایف مذکور در این قانون و سایر قوانین و مقررات مربوط با نظر نماینده سازمان امور اداری و استخدامی کشور تنظیم و بموقع اجرا گذارد.
ماده 17 – بر اساس مواد فوق وظایف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بشرح زیر تعیین میگردد:
1- تنظیم و پیشنهاد سیاست و خط مشی کشاورزی و دامداری و بهره وری از سرزمین از نظر کشاورزی و دامداری و حفظ و توسعه و اصلاح و بهره برداری از منابع طبیعی کشور برای بررسی و تصویب هیئت وزیران و منظور کردن در برنامه های عمرانی و توسعه اقتصادی کشور .
2- اتخاذ روشها و تدابیر ضروری در زمینه حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از انهدام آنها و بهبود محیط زیست از طریق پیشگیری و ممانعت از هر اقدام مضر و نظارت بر حسن اجرای مقررات موضوعه.
3 – انجام دادن تحقیقات علمی و بررسی های اقتصادی در رشته های مختلف کشاورزی و دامی و منابع طبیعی و انتشار سالانه نتایج حاصل از تحقیقات علمی انجام شده در زمینه های مختلف کشاورزی.
بررسیهای مربوط به آب کماکان بر عهده وزارت آب و برق است.
4 – تهیه و انتشار آمارهای اختصاصی از محصولات کشاورزی و دامی و مراتع و اصلاح مداوم آنها از طریق ایجاد سازمانهای مناسب یا خرید خدمات.
5 – ترویج نتایج حاصل از بررسیها و تحقیقات و هدایت و ارشاد و آشنا ساختن کشاورزان و دامداران و شرکتها و مؤسسات کشاورزی و دامداری با اصول و فنون جدید کشاورزی و دامداری.
6 – تأمین خدمات فنی کشاورزی و دامداری مورد احتیاج شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی به تقاضای وزارت تعاون و امور روستاها با حق اولویت و در حدود امکانات مالی و نیروی انسانی وزارت کشاورزی و منابع طبیعی.
7 – تمرکز و اداره امور مربوط به آموزش حرفه ای کشاورزی کشور و بسط و توسعه آن و همچنین اعلام نظر در مورد احتیاجات و برنامه تعلیمات عالیه کشاورزی و همکاری و تبادل نظر با دانشکده های کشاورزی – دامپزشکی و منابع طبیعی و نظایر آن.
8- حفظ و اصلاح خاکهای کشور و فراهم آوردن موجبات بهره برداری از آنها و همچنین حفاظت و اصلاح و توسعه و تکثیر و بهره برداری از سایر منابع طبیعی (جنگلها – مراتع – حیوانات وحشی – آبزیان دریاها و آبهای داخلی) و بهسازی محیط زیست از نظر ایجاد فضای سبز.
9 – اصلاح و تهیه و تکثیر انواع نهال و بذر مرغوب و متناسب با شرایط اقلیمی و کشاورزی مناطق مختلف کشور.
10 – بررسیهای مربوط به دامداری و انتخاب و اصلاح و تکثیر نژادهای مناسب دام با شرایط اقلیمی و کشاورزی کشور.
11 – انجام دادن وظایف ناشی از اجرای قانون سازمان دامپزشکی و بررسی و تأمین بهداشت دام کشور و پیشگیری و مبارزه با بیماری ها و جلوگیری از ورود و اشاعه بیماریهای دامی از خارج از کشور و بازرسی بهداشتی کشتار از نظر دامپزشکی.
12 – تهیه و اجرای طرح‌های جامع مربوط بافزایش تولید محصولات کشاورزی و دامی و بهبود زندگی جمعیت های متحرک روستائی و ایجاد سردخانه و کشتارگاهها و مراکز استقرار و انتظار دام و کارخانه های مربوط.
13 – تهیه مایه ها و سرمها و سایر مواد بیولوژیکی مورد نیاز برای تشخیص و مبارزه با بیماریهای حیوانات و انجام دادن پژوهشهای علمی مربوط بشناسائی بیماریهای دام و امراض مشترک انسان و دام.
14- انجام دادن عملیات مبارزه با آفات و بیماریهای عمومی و قرنطینه گیاهی و مشارکت در امر مبارزه با آفات و بیماریهای همگانی و جلوگیری از ورود و شیوع آفات و بیماریهای قرنطینه ای گیاهی و نظارت در ورود و توزیع مواد حشره کش و سموم آفات نباتی و بیماریهای گیاهی و در صورت لزوم تهیه و تولید مواد مذکور.
15 – انجام دادن هر گونه عملیات بررسی و خدمات مهندسی زراعی بمنظور استفاده مفید از آب و خاک و بکار بردن ماشین در عملیات کشاورزی.
16 – انجام دادن عملیات بازرگانی برای توزیع کود شیمیائی و سموم آفات نباتی.
17 – توسعه مکانیزاسیون کشاورزی و انجام عملیات بازرگانی برای تدارک و توزیع انواع ماشینها و ادوات کشاورزی و لوازم یدکی و ایجاد تعمیرگاههای ثابت و سیار.
18 – نظارت در عملیات کارخانجات پنبه پاک کنی و سایر کارخانجات تبدیل مواد اولیه کشاورزی از لحاظ تهیه بذر و رقم بندی و تصفیه.
19 – انجام دادن وظایف ناشی از اجرای قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی.
20 – بررسی آفات و بیماریهای گیاهی و محصولات کشاورزی و تعیین بهترین روش پیشگیری و مبارزه با آنها.
21- انجام دادن بررسیهای حاصلخیزی خاک و شناسائی و طبقه بندی خاکهای کشور و مطالعات مربوط بحفظ و حمایت و تعیین بهره دهی خاکهای کشور.
22 – تأسیس واحدهای بزرگ دولتی و مشارکت با بخش خصوصی برای بهره برداری توأم کشاورزی و دامداری بمنظور تسریع در افزایش تولید محصولات کشاورزی و دامداری و صنایع وابسته.
23 – اعمال سیاست های توسعه منابع آب و خاک و تولید حداکثر فرآورده های کشاورزی و دامی در مقابل حداقل مصرف آب و افزایش تولید از طریق اعطای وام و اعتبار بوسیله صندوق توسعه کشاورزی و صندوق عمران مراتع و طرح‌های افزایش تولید و منابع اعتباری دیگر و یا از طریق امحاء کشت محصولاتی که کشت آنها در نقاط معینی ممنوع اعلام شود.
24 – تشویق ایجاد شرکتهای خصوصی کشاورزی و دامداری بصورت واحدهای تجاری و اقتصادی از طریق کمکهای اعتباری و فنی.
25 – تأسیس و تشویق ایجاد مجتمعهای صنعتی و بهره برداری از جنگلها و مراتع و آبزیان طبق قوانین و مقررات مربوط.
26- تهیه و اجرای طرح‌های بزرگ جنگلکاری و جنگلداری و احیاء جنگلها و مراتع طبق قوانین و مقررات مربوط.
27- تأسیس پارکهای بزرگ و مجهز جنگلی.
28 – طرح و اجرای برنامه آبخیزداری.
29 – در مورد لزوم، تبدیل محصولات تولید شده کشاورزی و دامی در واحدهای بهره برداری دولتی و شرکتهای کشاورزی و دامداری که با مشارکت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تأسیس شده یا بشود.
30 – تعیین حداقل قیمت تضمین شده و اعمال سیاست حمایت قیمت محصولات کشاورزی و دامی.
تبصره – 1 – آئین نامه اجرائی مربوط به امحاء کشت توسط وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت تعاون و امور روستاها تنظیم و پس از تصویب کمیسیون های کشاورزی – تعاون و امور روستاها و دادگستری مجلسین قابل اجراء خواهد بود.
تبصره 2 – در مورد بندهای 7 و 8 و 12 و 16 و 17 شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی روستائی طبق قوانین مربوط بخود عمل خواهند کرد.
تبصره 3 – مقررات مربوط به جلوگیری از آلودگی منابع آب مندرج در قانون آب و نحوه ملی‌شدن آن کماکان بقوت خود باقی است.
ماده 18 – کلیه قوانین و مقرراتی که مغایر با این قانون است در آن قسمت که مغایر میباشد از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
قانون فوق مشتمل بر هیجده ماده و هیجده تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه 50/11/4، در جلسه روز سه شنبه دوازدهم بهمن ماه یکهزار و سیصد و پنجاه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است.
رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی