مصوب ۱۳۵۶/۶/۲۳
وزارت دادگستری به استناد تبصره ذیل ماده 6 قانون شورای داوری مصوب خرداد ماه 2536 شاهنشاهی آیین‌نامه انتخابات شورای داوری را بشرح زیر تصویب مینماید:
ماده 1 ـ تشکیل شورای داوری در هر حوزه در استان مرکزی به پیشنهاد سازمان مرکزی خانههای انصاف و شوراهای داوری و در سایر استانها بپیشنهاد رئیس کل دادگستری استان و موافقت وزارت دادگستری میباشد پس از اخذ تصمیم در زمینه تشکیل شورای داوری و تعیین حوزه آن سازمان مرکزی خانههای انصاف و شوراهای داوری در استان مرکز و رئیس کل دادگستری هر استان بمنظور انجام انتخابات شوراهای داوری مراتب را بدادگاه شهرستان محل اعلام میدارد و دادگاه موضوع انجام انتخابات را حداکثر پنج روز پس از تاریخ دریافت دستور مذکور از طریق انتشار آگهی باطلاع اهالی محل میرساند در این آگهی شرایط انتخاب شوندگان و مدت قبول تقاضای داوطلبی که یک هفته از تاریخ انتشار آگهی خواهد بود و همچنین محل دریافت و تسلیم برگ اعلام داوطلبی باید مندرج شود.
ماده 2 ـ پس از انقضاء مدت قبول تقاضای داوطلبان عضویت، رئیس دادگاه شهرستان جلسه ای از اعضای کمیسیون موضوع ماده 9 قانون شورای داوری به ریاست خود تشکیل میدهد. کمیسیون کلیه برگهای داوطلبی را مورد رسیدگی قرار داده و پس از بررسی لازم حداکثر 15 نفر و در صورت نبودن تعداد کافی داوطلب حداقل 10 نفر را از بین افراد واجد شرایط برای عضویت شورای داوری نامزد مینماید.
در صورتی که تعداد داوطلبان واجد شرایط به تعداد ده نفر مقرر در ماده 9 قانون شورای داوری نرسد رئیس دادگاه شهرستان نسبت به تجدید آگهی موضوع ماده اول این آئین نامه اقدام خواهد نمود.
ماده 3 ـ پس از پایان رسیدگی به تقاضای داوطلبان و حصول نتیجه رسیدگی کمیسیون تاریخ شروع ثبت نام انتخاب کنندگان و شرایط آنان و محل و مدت ثبت نام که از پنج روز کمتر و از هفت روز بیشتر نمیباشد و همچنین تاریخ و مدت و محل اخذ رأی و اسامی نامزدها را با انتشار آگهی باطلاع ساکنان حوزه انتخابیه میرساند. آگهی مذکور در این ماده و مادتین 1 و 2 در شهرها و محلهائی که روزنامه محلی منتشر میشود در روزنامه محلی درج و در مناطقی که روزنامه محلی منتشر نمیشود بوسیله انتشار اعلامیه و الصاق آن به معابر به اطلاع ساکنین محل میرسد.
ماده 4 ـ پس از انتشار آگهی موضوع ماده 3 این آئین نامه در محلی که کمیسیون مناسب تشخیص دهد دفاتر مخصوص ثبت نام انتخاب کنندگان قرار داده میشود. دفاتر ثبت نام رأی دهندگان را وزارت دادگستری تهیه و به تعداد کافی در اختیار دادگاههای شهرستان و بخش مستقل محل انجام انتخابات شورای داوری قرار میدهد. این دفاتر پس از انجام انتخابات در دفاتر دادگاهها نگهداری و حفظ خواهد شد.
ماده 5 ـ صلاحیت انتخاب کنندگان بوسیله سه نفر معتمد محلی که از طرف کمیسیون تعیین میشوند تشخیص میگردد و ثبت اسامی توسط یکنفر متصدی که از طرف رئیس دادگاه شهرستان تعیین میشود صورت میگیرد. متصدی دفتر مکلف است نام واجدین صلاحیت را در دفتر مخصوص ثبت و کارت شرکت در انتخابات را به آنان تسلیم نماید. در این کارت شماره ردیف و شماره حوزه شورای داوری قید میشود و به مهر و امضای متصدی دفتر و حداقل دو نفر از معتمدان میرسد در دفتر مذکور مشخصات رأی دهنده و اینکه در حوزه سکونت و یا اشتغال دارد قید میگردد و از متقاضی امضاء گرفته میشود.
ماده 6 ـ برای رأی گیری کمیسیون مذکور در فوق سه نفر از افراد باسواد ساکن یا شاغل حوزه انتخابیه را که دارای شرایط انتخاب کنندگان باشند به عنوان اعضاء اصلی و دو نفر دیگر را با همان شرایط به عنوان اعضای علی‌البدل شعب اخذ رأی تعیین و دعوت مینماید در صورت غیبت هر یک از اعضاء اصلی از اعضاء علی البدل دعوت خواهد شد.
مدت اخذ رأی کمتر از شش ساعت و بیشتر از 8 ساعت نخواهد بود ساعت اخذ رأی از 8 صبح الی 12 و ازساعت 14 تا خاتمه مدت در همین روز خواهد بود.
یک ساعت قبل از شروع اخذ رأی اعضاء شعبه اخذ رأی در محل اخذ رأی حضور یافته و بانتخاب رئیس و نایب رئیس و یک نفر منشی از بین خود با رأی مخفی اقدام مینمایند. سپس رئیس صندوق اخذ رأی را که دارای شکاف مخصوص برای ریختن آراء میباشد در حضور اعضاء و سایر حاضران باز نموده خالی بودن آن را نشان میدهد آنگاه درب صندوق را بسته و لاک و مهر نموده و اخذ رأی از ساعت مقرر آغاز میگردد.
رأی دهنده پس از حضور در محل اخذ رأی با ارائه کارت انتخابات برگ رأی را که قبلاً آماده نموده در حضور اعضاء در صندوق میاندازد و کارت انتخابات خود را که به مهر باطل شد ممهور میشود تحویل منشی میدهد و خارج میگردد و برگهای انتخابات که باین ترتیب جمع‌آوری میشود نمودار تعداد رأی دهندگان خواهد بود.
در پایان وقتی که برای اخذ رأی تعیین گردیده درب ورودی محل اخذ رأی بسته میشود و از کسانی که قبل از بستن درب داخل محوطه اخذ رأی شده‌اند به ترتیب مذکور رأی گرفته میشود.
پس از خاتمه رأی گیری بلافاصله رئیس صندوق رأی را در حضور سایر اعضاء باز و خالی مینماید و پس از شمارش برگهای رأی تعداد آنرا با تعداد کارتهای انتخابات که از رأی دهندگان دریافت شده تطبیق میکند و در صورت وجود برگ رأی اضافی تعداد آرائیکه شماره آن با شماره کارت مطابقت نداشته باشد باطل اعلام و بلافاصله قرائت آراء شروع میشود. اوراق رأی را باید یکی از اعضاء یک بیک با صدای بلند خوانده و به یک نفر دیگر از اعضاء بدهد که علامت قرائت شد گذاشته شود و یکنفر دیگر از اعضاء اسامی را در اوراقی که برای این کار تخصیص داده شده ثبت مینماید. آراء ناخوانا یا سفید یا دارای اسم انتخاب کننده باطل میشود و اسامی اشخاصی که نامزد نباشند قرائت نمیشود و هرگاه در اوراق رأی بیشتر از تعداد معینی که برای آن حوزه لازم است اسامی اضافه نوشته شده باشد عده زائد از آخر ورقه خوانده نخواهد شد.
نامزدهای عضویت شورای داوری میتوانند در جلسات اخذ و قرائت رأی حضور داشته باشند ولی حق مداخله در جریان اخذ و قرائت آراء و برهم زدن نظم را ندارند و در صورت مداخله یا ایجاد بی نظمی بدستور رئیس از محل شعبه اخراج خواهند شد.
ماده 7 ـ اعضاء شعبه اخذ رأی بدون ترک محل بلاانقطاع به کار خود ادامه داده و پس از خاتمه استخراج و قرائت آراء نتیجه را ضمن صورت جلسه با صندوق محتوی آراء قرائت شده به رئیس کمیسیون تسلیم خواهند نمود رئیس کمیسیون بلافاصله اسامی دارندگان رأی را به ترتیب اکثریت بطریق پیش بینی شده در ماده 3 این آئین نامه برای اطلاع ساکنان حوزه آگهی خواهد کرد و آراء مذکور تا صدور دستور گشایش شورای داوری حفظ خواهد شد.
ماده 8 ـ اعتراض به جریان انتخابات و نتایج آن باید ظرف 48 ساعت بعد از تاریخ اعلام دارندگان رأی کتباً به کمیسیون تسلیم گردد.
ماده 9 ـ پس از انقضاء مدت اعتراض کمیسیون به شکایات واصله رسیدگی نموده و نظر خود را به اکثریت آراء اعلام و سپس جریان انتخابات و اسامی حائزین اکثریت را در استان مرکزی به سازمان خانه های انصاف و شوراهای داوری و در سایر استانها به دادگستری استان منعکس مینماید.
ماده 10 ـ در صورتی که گزارش ارسالی مبنی برصحت جریان انتخابات باشد رئیس کل دادگستری استان و در غیبت او دادستان استان در صورت تأیید گزارش مراتب را به سازمان خانه های انصاف و شوراهای داوری کشور اعلام مینماید. و اگر گزارش مورد تأیید نباشد عین گزارش و سوابق مربوطه همراه با نظریه صریح و مستدل خود بسازمان مذکور ارسال میدارد.
ماده 11 ـ پس از تشخیص صحت انتخابات اعتبارنامه منتخبین بوسیله سازمان خانههای انصاف و شوراهای داوری تهیه و به امضاء وزیر دادگستری میرسد و برای توزیع بین اعضاء بدادگاه شهرستان و یا دادگاه بخش مستقل محل ارسال میگردد.
ماده 12 ـ پس از وصول اعتبارنامه اعضاء، شورای داوری با حضور اهالی بوسیله رئیس دادگاه شهرستان و یا رئیس دادگاه بخش مستقل محل بنام نامی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر افتتاح میگردد.
محل تشکیل شورا و روز افتتاح آن قبلاً بطریق مقتضی به اطلاع اهالی خواهد رسید.
در جریان افتتاح پس از تسلیم اعتبارنامه ها یکی از اعضاء در برابر کتاب آسمانی سوگندنامه زیر را بصدای بلند قرائت مینماید و سایر اعضاء آن را تکرار می‌کنند. سپس متن سوگندنامه که در صفحه اول دفتر تصمیمات درج شده امضاء میشود.
سوگندنامه
«اکنون که با تأییدات الهی و در پرتو عنایت و توجهات پادشاه دادگستر و عدالت پرور اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر شورای داوری در حوزه ما افتتاح میگردد و افتخار عضویت آن از طرف مردم این حوزه به من اعطاء گردیده به خداوند متعال و کتاب آسمانی او که نزد من مقدس است سوگند یاد میکنم که در خدمت به خلق و حل اختلافات مردم کوشا باشم و در رسیدگی و داوری و اخذ تصمیمات جانب عدالت و انصاف را نگاهداشته و خداوند را در همه حال، ناظر و شاهد اعمال خود بدانم و در اجرای این وظیفه خطیر وجدان پاک خود را حاکم بر اعمال خود قرار داده از احکام الهی و قوانین و سنتهای ملی پیروی نمایم.»
اعضایی که طبق ماده 11 قانون شورای داوری آغاز بکار مینمایند باید در اولین جلسه متن سوگند نامه را قرائت نمایند و مراتب در صورتجلسه درج و به امضاء آنها برسد.
ماده 13 ـ در نقاطی که دادگاه بخش مستقل وجود دارد انجام وظایفی که طبق این آئین نامه بر عهده رئیس دادگاه شهرستان است رئیس دادگاه بخش مستقل انجام خواهد داد.
وزیر دادگستری ـ غلامرضا کیانپور