نظر به مواد ۵۸۴ و ۵۸۵ قانون تجارت مصوب ۱۳ ارديبهشت ۱۳۱۱ مقرر می‌دارد:
مقدمه
ماده ۱- مقصود از تشکیلات و موسسات غیر تجارتی مذکور در ماده ۵۸۴ قانون تجارت، کلیه تشکیلات و موسساتی است که برای مقاصد غیر تجارتی، از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شود، اعم از آن که موسسین و تشکیل‌دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند.
تبصره- تشکیلات و موسسات مزبور می توانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند، ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف موسسات مزبور ممکن نخواهد بود.
ماده ۲- تشکیلات و موسسه مزبور، از لحاظ انطباق با مقررات این آئین‌نامه به دو قسمت می شوند:
الف- موسساتی که مقصود از تشکیل آن جلب منافع و تقسیم آن بین اعضاء خود نباشد.
ب- موسساتی که مقصود از تشکیل آن ممکن است جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضاء خود یا غیر باشد، مانند کانونهای فنی و حقوقی و غیره.
ماده ۳ – ثبت تشکیلات و موسسات مزبور در تهران در اداره ثبت شرکتها و در شهرستانها در اداره ثبت مرکز اصلی آن به عمل خواهد آمد.
تبصره- ثبت موسسات و تشکیلات غیر تجارتی که در خارج از کشور به ثبت رسیده است فقط در تهران در اداره ثبت شرکتها به عمل خواهد آمد.
ماده ۴- موسسات و تشکیلات غیر تجارتی خارجی ثبت نشده که در ایران دارای فعالیت هستند موظف می‌باشند از تاریخ تصویب این آیین‌نامه ظرف دو ماه طبق مقررات مربوطه تقاضای ثبت نمایند.
تبصره- [الحاقی ۱۳۴۷/۱۱/۷]
اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی، به محض وصول تقاضای ثبت این قبیل مؤسسات و تشکیلات مراتب را با ذکر خصوصیات به وزارت امور خارجه اعلام می‌دارد و پس از موافقت آن وزارتخانه طبق مقررات اقدام به ثبت آنها خواهد نمود.
فصل اول- در تسلیم اظهارنامه و ثبت مجامع و موسسات غیر تجارتی
ماده ۵- اظهار نامه ثبت تشکیلات و موسسات مزبور باید در دو نسخه به زبان فارسی تنظیم شده و دارای تاریخ و امضاء حاوی نکات ذیل باشد:
الف- اسم و اقامتگاه و تابعیت و موضوع موسسه و مراکز و شعب آن
ب- اسم و اقامتگاه و شهرت اشخاصی که برای اداره کردن موسسات و تشکیلات معین شده اند.
ج- اسم و اقامتگاه و تابعیت وکیل در صورتی که اظهار نامه وسیله وکیل تنظیم شده باشد.
د- تاریخ ثبت و محل و شماره ثبت نام کشوری که موسسه در آن به ثبت رسیده در صورتی که موسسات یا تشکیلات مذکور در خارج از ایران به ثبت رسیده باشد.
ه- تعیین ضمائم اظهارنامه.
ماده ۶- اظهار نامه باید دارای ضمائم زیر باشد:
الف- نسخه اصلی یا رونوشت وکالتنامه در صورتی که تقاضا به توسط وکیل داده شده باشد.
ب- رونوشت گواهی شده تصدیق کشوری که موسسات یا تشکیلات مزبور در آنجا به ثبت رسیده به انضمام ترجمه مصدق آن به فارسی.
ج- دو نسخه اساسنامه و دو نسخه ترجمه مصدق آن در صورتی که اصل اساسنامه به زبان خارجی باشد.
د- صورت‌مجلس مجمع عمومی مبنی بر انتخاب هیئت مدیره و معرفی کسانی که حق امضاء دارند.
ه- یک نسخه اجازه‌نامه حاصله از شهربانی در صورتی که موضوع ثبت طبق مدلول ردیف الف از ماده ۲ این آئین‌نامه باشد.
و- رسید پرداخت حق الثبت.
ماده ۷ – در صورتی که ظرف ۱۵ روز بعد از وصول اظهار نامه معلوم گردد که تقاضای ثبت دارای نواقصی می باشد، دفتر اداره ثبت شرکتها به متقاضی اخطار می کند که نواقص را ظرف مدت پانزده روز رفع کند و چنانچه در ظرف مدت مذکور اقدامی برای رفع نواقص نکند و یا اصولا تقاضای ثبت غیر قابل قبول باشد، رئیس اداره ثبت شرکتها اقدام به رد آن خواهد کرد.
در شهرستانها، این اقدام بر عهده ادارات ثبت می باشد.
ماده ۸ – در صورتی که تقاضای ثبت قبول شود مراتب در دفتر مخصوصی ثبت و ورقه حاکی از تصدیق ثبت به تقاضا کننده داده می شود و خلاصه آن نیز به خرج متقاضی در روزنامه اسمی و یکی از روزنامه‌های کثیر الانتشار برای اطلاع عموم منتشر خواهد گردید.
ماده ۹ – موسسات و تشکیلات مذکور باید کلیه تغییراتی که در مواد اساسنامه و یا اشخاصی که حق امضا دارند و یا اقامتگاه قانونی آنها پیدا می شود ظرف یک ماه به اداره ثبت شرکتها اطلاع دهند و مادام که اطلاع نداده‌اند، استناد به آن تغییرات در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
فصل دوم- در انحلال تشکیلات و موسسات غیر تجارتی
ماده ۱۰- در صورت انحلال موسسات و تشکیلات مذکور در این آیین‌نامه هر گاه انحلال اختیاری باشد تصفیه امور آن به توسط مدیر آن بر طبق شرایط مقرره در اساسنامه به عمل می‌آید و در صورتی که در اساسنامه متصدی امر تصفیه و ترتیب آن معین نشده باشد مجمع عمومی باید در موقع تصمیم به انحلال یک نفر را برای تصفیه انتخاب کرده و حدود اختیارات او را معین کند.
ماده ۱۱- در صورتی که موسسه به موجب حکم محکمه منحل کردید و در اساسنامه متصدی امور تصفیه معین نشده باشد محکمه در ضمن حکم انحلال یک نفر را برای تصفیه معین می کند و در این قبیل موارد تصفیه امور مربوطه بر طبق قانون تجارت و تصفیه امور شرکتها خواهد بود.
فصل سوم- حق الثبت تشکیلات و موسسات غیر تجارتی
ماده ۱۲- [لغو شده]
[ماده ۱۲- حق الثبت تشکیلات و مؤسسات غیر تجاری مطابق تعرفه ذیل خواهد بود:
الف – تشکیلات و مؤسساتی که هیچ عایدی ندارند ۷۵۰ ریال
ب – تشکیلات و مؤسساتی که دارائی آنها به موجب اساسنامه یک میلیون ریال کمتر باشد. ۱۵۰۰ ریال
ج – مؤسساتی که دارائی آنها از یک میلیون ریال زیادتر باشد ۳۰۰۰ ریال.]
ماده ۱۳- [لغو شده]
[ماده ۱۳- برای ثبت هر تغییری نصف حق الثبت اولیه دریافت و سایر مقررات این آیین‌نامه رعایت خواهد شد.
تبصره- بر کلیه حقوقی که به موجب این آیین‌نامه دریافت می شود صدی بیست و پنج موضوع ماده ۱۳۵ قانون ثبت اسناد و املاک علاوه می گردد.]
ماده ۱۴- این آئین‌نامه پس از ده روز از تاریخ انتشار در روزنامه رسمی کشور قابل اجرا خواهد بود و آئین‌نامه شماره ۱۵۴۰۹ مورخ ۲۰ مرداد ۱۳۱۵ نسخ می‌شود.