تصویبنامه هیئت وزراء راجع به صورت ابنیه تاریخی

تاریخ انتشار: ۱۳۱۰/۱۰/۲۹

هیئت‌ وزراء در جلسه 15 دیماه 1310 مطابق پیشنهاد جدید وزارت معارف و اوراق و صنایع مستظرفه نمره 23221 ـ 10122 تصویب نمودند که امکنه مندرج در صورت ضمیمه این تصویبنامه، بعنوان متمم بر فهرست امکنه تاریخی ضمیمه تصویبنامه نمره 5197 مورخه ۱۳۱۰/۶/۲۸ افزوده گردد.


صورت ابنیه تاریخی
اشرف
 1ـ باغات و قصور شاه عباس کبیر (بناهای باغ شمال ـ باغ‌تپه ـ صاحب‌الزمان ـ چشمه عمارات ـ آب‌انبار.)
 2ـ عمارات صفی‌آباد.
بنائی که نادرشاه بجای عمارات محروقه شاه‌عباس در داخل باغ شاه‌ ساخته است جزء ابنیه تاریخی نمیشود.

آمل
 1ـ مشهد میربزرگ.
 2ـ گنبد ناصرالحق.
 3ـ بقعه سه‌سید.
 4ـ بقعه شمس‌ تبریزی.
 5 ـ امام‌ زاده ابراهیم.

اردبیل
 1ـ بقعه شیخ‌صفی‌ و ابنیه متعلق به آن ـ مسجد ـ مدرسه چینی‌خانه مقبره شیخ جبرائیل.
استرآباد
 1ـ تورانک تپه.

اصفهان
 1ـ مسجدجمعه که از سنه 143 تا 153 در زمان خلافت المنصورعباسی بنا شده است و ملکشاه سلجوقی و شاه‌عباس هر یک بنوبه خود آنجا را توسعه داده یا تعمیر کرده‌اند.
 2ـ مسجدعلی.
 3ـ دروازه درب کوخ.
 4ـ مناره خواجه علم.
 5 ـ مقبره سلطان ‌سنجر و ملکشاه و خواجه ‌نظام‌الملک (این سه مقبره در یک بقعه است).
 6 ـ مقبره باباقاسم.
 7ـ ایوان و مقبره پیربکرام واقع در 5 فرسخی اصفهان که از 703 تا 710 ساخته شده است.
 8 ـ میدان شاه.
 9ـ نقاره‌خانه و بازارهای زمان صفویه
 10ـ عالی‌قاپو
 11ـ طالار اشرف.
 12ـ مسجد شیخ ‌لطف‌الله.
 13ـ مسجد شاه.
 14‌ـ عمارت چهل‌ ستون
 15ـ چهارباغ
 16ـ پل‌ الله ‌وردیخان.
 17ـ پل بابارکنی‌الدین.
 18ـ مسجد شایا.
 19ـ مسجد سلتاخی.
 20ـ مدرسه امامیه.
 21ـ مناره داردشت.
 22ـ مدرسه مادرشاه.

بارفروش
 1ـ امامزاده محمدطاهر در نیم فرسخی بارفروش کنار جاده ساری.

بسطام
 1ـ مسجد شیخ ‌بسطامی که در سنه 514 بنا شده است.
 2ـ مقبره که بشکل برج ساخته شده و نزدیک مسجد جامی است. (از آثار قرن هشتم)

بیستون
 1ـ حجاری و کتیبه‌ها

تبریز
 1ـ خرابه‌های مسجد کبود که در سنه 87 باتمام رسیده است.
 2ـ خرابه‌های مسجد وزیر علیشاه.
 3ـ مسجد جمعه.

پل‌ دختر
 1ـ پلی که شاه ‌صفی بر روی رودخانه قزل اوزون در سنه 1042 مابین میانج و زنجان ساخته است.

تربت شیخ‌جام
 1ـ مقبره شیخ جام و بناهائی که متعلق بآن هستند.

تربت حیدری
1ـ مقبره که خواجه نظام‌الملک در گرگان نزدیک تربت‌ حیدری ساخته است.

جلفای اصفهان
 1ـ کلیسای سن‌سوور (کنیسه بزرگ)

خارکرد (خراسان)
 1ـ مسجد جمعه که خواجه نظام‌الملک در حدود سنه 850 ساخته است.
 2ـ مدرسه که در قرن نهم بنا شده است.

خسروکرد
 1ـ میل خسروگرد که یکی از امرای سلجوقی در سنه 505 ساخته است.

دامغان
 1ـ مقبره پیرعلمدار که در 417 بنا شده است.
 2ـ مسجد و مناره چهل‌ستون (قرن پنجم)
 3ـ مناره مسجد بزرگ دامغان که در حدود سنه 500 بنا شده است.
 4ـ امامزاده جعفر
 5 ـ مقبره چهل‌دختران که در 446 بنا شده است.

دزفول
 1ـ پل معروف زمان ساسانیان.

رادکان (در نزدیکی بندرگز)
 1ـ برجی که از سنه 407 تا 411 بنا شده است.

رادکان (در نزدیکی قوچان)
 1ـ برج مقبره که در680 ساخته شده است.

ری
1ـ برج معروف به طغرل
 2ـ برج نقاره‌خانه.

ساوه
 1ـ مناره مسجد میدان که در 453 بنا شده است.
 2ـ مسجد جمعه
 3ـ مناره که در نزدیک مسجد جمعه است و در سنه 504 بنا شده است.

سبزوار (خراسان)
 1ـ مناره که در کنار راه نزدیک شهر سبزوار واقع گردیده در سنه 600 بنا شده است.

سلماس
 1ـ در شهر حجاریهای اردشیر بابکان و شاپور اول.

سرپل
 1ـ دوحجاری روی کوه که تاریخ آنها 2800سال قبل از میلاد مسیح است.
 2ـ حجاری دیگری که مربوط به زمان پارتها است.

سرخس
 1ـ مقبره که تقریباً در نیم فرسخی مشرق شهر واقع و در قرن هشتم بنا شده است.

سلطانیه
 1ـ مقبره سلطان محمد خدابنده.
 2ـ مقبره ملاچلبی اوغلو.
 3ـ مقبره ملاحسن شیرازی.

سمنان
 1ـ مناره عهد سلجوقیان
 2ـ مسجدی که در زمان سلطان‌شاه رخ بنا شده است.

سنگ ‌بست
 1ـ مقبره و مناره عهد غزنوی

شاپور
 1ـ حجاری زمان ساسانیان.
 2ـ مجسه شاپور که در مغازه کوهی واقع شده است.

شوشتر
 1ـ پل معروف زمان ساسانیان (………..)

شیراز
 1ـ حجاریهای عهد ساسانیان که در مجاورت تخت ‌مادرسلیمان می‌باشد نزدیک شهر شیراز.
 2ـ خرابه‌های مجسدالعتیق که در زمان سلطنت عمروبن لیث صفاری در قرن سیم ساخته شده است.
 3ـ مسجد نو که اتابک سعدابن ‌زنگی در اواخر قرن ششم و یا اوایل قرن هفتم ساخته است.
 4ـ باغ و عمارت هفت تن که در زمان سلطنت کریم‌ خان ساخته شده است.
 5 ـ مدرسه خان که اله وردی خان فرمانده قشون شاه‌عباس آن را ساخته.
 6 ـ مقبره معروف به مقبره دخترا تابک.

صحنه
 1ـ مقبره که در کوه و بین بیستون و کنگاور واقع و از زمان سلاطین ماد است.

طاق کسرا
 1ـ بنائی که متعلق به زمان اشکانیان است.

طاق بستان
 1ـ طاقها و حجاریهای زمان ساسانیان

طوس
 1ـ مقبره معروف به گنبد هارونیه.

فراش‌آباد
 1ـ بنای گنبدی معروف به عهد اشکانیان

فیروزآباد فارس
 1ـ قصری که اردشیر بابکان ساخته است.
 2ـ پلی که اردشیر بابکان بنا کرده است.

فیروزآباد خراسان
 1ـ مناره عهد سلجوقیان.

قزوین
 1ـ مسجد جمعه
 2ـ مسجد شاه

قم
 1ـ بقعه حضرت‌ معصومه سلام الله علیها و بقعه شاه ‌صفی اول و شاه‌عباس ثانی
2ـ مقبره قرب دروازه کاشان که در 519 بنا شده است.

قمشه
 1ـ مقبره شارضا که از بناهای شاه ‌اسمعیل است.

کاشان
 1ـ مسجد میدان.
 2ـ مناره که در قرن هفتم بنا شده است (واقع در شهر)

کاظم‌ آباد سیستان
 1ـ مناره که در عهد سلجوقیان بنا شده است.

کرکر سیستان
 1ـ خرابه‌های معبدی که مربوط به عهد ساسانی است.

کرات
 1ـ برخی است مربوط به قرن پنجم یا ششم.

کرمان
 1ـ گنبد سبز (قرن نهم)

کیشمار (خراسان)
 1ـ مقبره که در قرن هفتم بنا شده است.

گرگان (جرجان)
 1ـ گنبد قابوس قرن چهارم.

ماهان
 1ـ مقبره شاه نعمت الله واقع در چهارفرسخی جنوب شرقی کرمان.

محلات
 1ـ در شمال خمین خرابه‌های معبدی که در زمان اشکانیان بنا شده است.

مراغه
 1ـ قرمز گنبد که در سنه 542 بنا شده است.
 2ـ مقبره دختر هلاکوخان
 3ـ مقبره مستدیری که در مجاورت مقبره دختر هلاکوخان واقع و در سنه 560 بنا شده است.
 4ـ مقبره جعفریه که در عهد سلطان ابوسعید بهادرخان ساخته شده است.
 5 ـ کوی برج «برج کبود»

مرند
 1ـ محرابی‌ که ابوسعید بهادرخان در سنه 731 در مسجد مرند ساخته است.

مشهد
 1ـ کلیه بناهای حرم و صحن مقدس حضرت‌ رضا علیه‌السلام
 2ـ مصلی
 3ـ مقبره خواجه‌ ربیع.

مالمیر
 1ـ حجاریها و کتیبه‌ها

نرماشیر کرمان
 1ـ میل معروف به نادری که در عهد سلجوقیان ساخته شده است.

نائین
 1ـ مسجدی که در قرن سیم بنا شده است.

ورامین
 1ـ مسجد جمعه قدیم و کهنه که در قرن هشتم بنا شده است. (واقع در شهر)
 2ـ برجی که مقبره علاء‌الدین است و در حدود سنه 680 بنا شده است. (واقع در شهر)