فصل اول ـ حقوق و عوارضه گمرکی
ماده اول ) از واردات قطعی کشور حقوق ورودی طبق جدول تعرفه ضمیمه این لایحه قانونی و عوارض مختلفه دیگری بشرح ماده ۷ به ریال رایج دریافت میگردد.
کالاهائی که از یک نقطه مرزی کشور وارد و از نقطه مرزی دیگر خارج میگردد (کالاهای ترانزیتی) و کالاهائی که پس از ورود به کشور بخارجه اعاده میشود یا در بندر یا لنگرگاه یا فرودگاه ایرانی از یک کشتی به کشتی دیگر یا از یک هواپیما به هواپیمای دیگر انتقال داده میشود (کالای انتقالی) و همچنین کالائی که از یک بندر یا یک نقطه مرزی کشور خارج و از بندر یا نقطه مرزی دیگر داخل میشود (کالای کاپوتاژی) یا بعنوان واردات و صادرات موقت وارد و صادر میگردد جزء واردات و صادرات کشور محسوب نبوده و از حقوق ورودی معاف لکن مشمول پرداخت عوارض بشرح ماده ۷ میباشد.
صادرات کشور از حقوق گمرگی خروجی مطلقاً معاف ولی مشمول پرداخت عوارض مذکور در ماده ۷ میگردد.
ماده دوم )ـ دولت مجاز است نسبت بتمام یا بعضی از کالاهای وارده از کشورهائی که میزان حقوق گمرکی و عوارض دیگر با تشریفات گمرکی آن کشورها صادرات ایران را دچار تضییقاتی مینماید. حقوق گمرکی مندرج در جدول تعرفه ضمیمة این قانون را تا حد مقتضی ترقی دهد و در مورد کالاهائی که طبق جدول مزبور از حقوق بخشوده میباشد حقوق ورودی بمیزانی که مقتضی بداند برقرار نماید.
مقررات مربوط به وصول و مأخذ این گونه اضافات از طرف وزارت دارائی پیشنهاد و پس از تصویب هیئت دولت بلافاصله بموقع اجراء گذشته میشود.
ماده سوم )ـ منظور از تن که در جدول تعرفه ضمیمه این قانون به عنوان واحد وزن و مأخذ دریافت حقوق گمرکی قید گردیده تن متر یک و منظور از کیلو یک هزارم آن میباشد.
هرگاه کالا بمقدار زیادتر یا کمتر از واحد مذکور در جدول مزبور عرضه شود حقوق گمرکی نسبت بهمان مقداری که عرضه شده دریافت میگردد.
منظور از وزن با لفاف یا با محفظه یا ظرف که در جدول تعرفه بعنوان مأخذ دریافت حقوق گمرکی تعیین گردیده وزن خالص کالا بحال و وضع موجود در گمرک باضافه وزن لفاف یا محفظه یا ظرفی است که آن کالا در خرده فروشی با همان لفاف یا محفظه با ظرف بخریدار داده میشود.
در مورد کالاهائی که در ظروف بزرگی مانند بشکه و امثال آن وارد شود ولو آنکه در خرده فروشی با آن ظرف فروخته نشود حقوق گمرکی از مجموع ظرف و مظروف دریافت خواهد شد.
مقصود از کیلو که در تعرفه مأخذ حقوق ورودی قرار داده شده وزن خالص کالا بحال و وضع موجود درگمرک میباشد و آن عبارت است از وزن کالا بعد از کسر وزن تمام لفاف و ظرفهای بیرونی و درونی کالا که بوسیله توزین یا با موضوع کردن وزن تخمینی ظرف که با توجه بنوع ظروف در آیین‌نامه گمرکی مقرر می شود تعیین میگردد.
هرگاه کالا در محفظه‌های تجملی و غیرعادی یا ظروف تجملی غیرعادی وارد گردد و مأخذ حقوقی که طبق جدول تعرفه برای آن ظروف تعیین گردید و زیادتر از مأخذ حقوق مظروف آن باشد حقوق متعلقه بهریک از ظرف و مظروف جداگانه دریافت میگردد مگر در مواردی که ظرف از مظروف قابل تفکیک نباشد یا تفکیک آن موجب تباهی یا افتادن کالا از صورت بازار باشد که در این صورت ظرف و مظروف توأماً مشمول پرداخت حقوق بمأخذ بالاتر خواهد بود.
در صورتی که ظرف و مظروف قابل تفکیک باشد و هریک حقوق جداگانه متعلق بنوع جنس خود را بپردازند حقوق مظروف از روی وزن خالص آن دریافت میگردد
ولو آنکه در جدول تعرفه حقوق ورودی آن بمأخذ وزن با ظرف یا با لفاف یا با محفظه تعیین شده باشد.
ماده چهارم ـ ارزش کالاهای ورودی در گمرک در همه موارد عبارت است از بهای سیف بهای خرید کالا در مبداء به اضافه هزینه بیمه و باربندی و حمل و نقل و سایر هزینه‌هائی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی و در مورد کالاهای محموله با هواپیما تا اولین فرودگاهی که کالا در آن جا تخلیه میشود تعلق میگیرد.
ارزهای خارجی که در سیاهه‌های خرید و سایر اسناد مربوطه درج میشود از نظر احتساب و دریافت حقوق گمرکی کالاهائی که دولت از اعتبار بودجه خود خریداری و وارد مینماید و به شرط آنکه بهیچ عنوان برای فروش یا انتفاع نباشد به بهای تمام شده تسعیر خواهد شد.
در مورد کالاهائی که در جدول تعرفه ضمیمه این قانون حقوق ورودی آن از روی ارزش تعیین گردیده علاوه بر اظهار بهای سیف کالا وارد کننده کالا مکلف است ارزشی را که می‌خواهد مأخذ پرداخت حقوق گمرکی قرار گیرد صریحاً در اظهارنامه قید نماید. این ارزش در هر حال نباید از قیمت عمده فروشی آن کالا در بازار محل یا نزدیکترین بازار در تاریخ تسلیم اظهارنامه منهای حقوق و عوارض ورودی متعلقه و پانزده درصد بعنوان سود واردکننده و هزینه‌های احتمالی دیگر کمتر باشد و الا گمرک کالا را بطریق اخیر‌الذکر ارزیابی نموده و همان قیمت را مأخذ دریافت حقوق متعلقه قرار خواهد داد.
تبصره ۱) هر گاه صاحب کالا بارزیابی گمرک تسلیم نشود گمرک میتواند کالا را با پرداخت بهای اظهار شده بعلاوه ده درصد بعنوان سود خریداری نماید.
تبصره ۲) در صورت خرید کالا بوسیله گمرک بهای آن باید منتها تا یک ماه از تاریخ اعلام خرید بصاحب کالا تأدیه شود اداره گمرک میتواند کالاهای خریداری شده را از طریق مزایده یا حراج عمومی بفروشد و در صورتی که کالا در مزایده یا حراج بفروش نرفت و یا قیمت حاصله از مزایده یا حراج بنفع دولت تشخیص نگردید اداره گمرک مجاز است کالای مزبور را بهر طریق که صلاح بداند بفروش رساند.
هر گاه صاحب مال قبل از آنکه گمرک کالا را بفروش رسانده باشد کتباً تسلیم خود را بارزیابی گمرک اعلام و بهای دریافتی آن را مسترد نماید میتواند کالا را با پرداخت حقوق متعلقه بمأخذ ارزیابی گمرک و سایر عوارض مقرره بعلاوه مبلغی بعنوان جریمه انتظامی که از طرف گمرک تعیین میشود تصاحب و از گمرک مرخص نماید.
تبصره ۳)ـ مادام که مقررات گواهینامه ارزی مجریست اداره گمرک در آمار واردات و صادرات کشور ارزش کالاهای ورودی و صدوری را هم بنرخ رسمی باضافه بهای گواهینامه مربوطه در تاریخ تسلیم اظهارنامه احتساب و درج خواهد نمود.
ماده پنجم ـ در احتساب هر یک از اقلام حقوقی و عوارضی که گمرک وصول مینماید کسور کمتر از پنجاه دینار بپنجاه دینار تبدیل میشود.
ماده ششم ـ هر گاه در ضمن پیمانهای بازرگانی دولت با کشورهای بیگانه برای کالاهای معینی حقوق گمرکی به مأخذی غیر از آنچه که در جدول تعرفه ضمیمه این قانون مقرر است تعیین شده باشد مادام که پیمانهای مزبور بقوت خود باقی میباشد حقوق گمرکی آن کالاها مطابق مأخذ تعیین شده در پیمانها و با رعایت شرایط مقرره در آنها دریافت میگردد مگر آنکه در تعرفة ضمیمه این قانون حقوق گمرکی کمتری بآن تعلق گیرد و یا از حقوق گمرکی بخشوده شده باشد.
تبصره ـ در کلیه قراردادها با کشورهای خارجی شرط دولت کاملة‌الوداد در مواردیکه ترتیب خاصی در آن قراردادها پیش‌بینی نشده باشد شامل مزایائی که بطور متقابل و یا مشروط و مقید بکشور دیگری داده شده نخواهد گردید مگر آنکه دولتی که بموجب این اصل تقاضای اجرای شرط مذکور را مینماید با موافقت دولت ایران مزایائی مشابه آن در همان موارد یا موارد دیگر متقابلا بدهد و یا شروط و قیودی مشابه آن را بپذیرد.
ماده هفتم )ـ عوارض مختلف مذکور در ماده یک این قانون بشرح ذیل است:
1) بهای تمبر که به درخواستها و اسناد تسلیمی بگمرک یا باسناد صادره از گمرک الصاق میشود.
2) عوارض مهر سربی یا لاکی یا برچسب یا نوارچسب گمرکی.
3ـ ارضیه و انبارداری
4ـ عوارض باربری و تخلیه و بارگیری.
5 ـ حق مراقبت در انبارهای اختصاصی یا در خارج از محوطه گمرک و حق بدرقه احتمالی کالاها.
6 ـ حق نظارت در انتقال کالاها از کشتی بکشتی دیگر یا از هواپیما به هواپیمای دیگر.
7ـ حق آزمایش و تعرفه بندی کالا.
موارد تعلق و ترتیب وصول و مصرف و مأخذ و نرخ هر یک از این عوارض و عوارض دیگری که برای تأمین انتظام و حسن جریان تشریفات گمرکی لازم باشد در آئین‌نامه گمرکی که به تصویب هیئت‌وزیران خواهد رسید تعیین میگردد.
ماده هشتم ) ـ کالای موجود در گمرک وثیقه پرداخت حقوق و عوارض متعلق بآن کالا و سایر بدهی‌ها صاحب مال بگمرک میباشد. اداره گمرک بهیچ عنوان نمیتواند قبل از دریافت یا تأمین حقوق و عوارض متعلقه و سایر بدهی های صاحب مال بگمرک اجازه ترخیص کالائی را بدهد.
ماده نهم )ـ در مواردی که نسبت بکالای موجود در گمرک بعنوان تامین مدعی به اشخاص یا بهر عنوان دیگر دستور توقیف از طرف مقامات صالحه داده شود کلیه حقوق و عوارض متعلق بآن کالا و بدهی صاحبان بگمرک و همچنین حق انبارداری و بیمه آن برای مدت توقیف باید قبلا تامین شده باشد.
ماده دهم )ـ بعد از ترخیص کالائی از گمرک هر گاه معلوم گردد که حقوق و عوارض متعلق بآن کالا بیشتر یا کمتر از آنچه مقرر بوده دریافت گردیده یا اینکه مبلغی از آن حقوق و عوارض اساسا من غیر حق تأدیه شده یا اصلا باشتباه دریافت نشده است اداره گمرک و صاحب آن مال میتوانند در عرض مدت یکسال از تاریخ صدور سند ترخیص کالای مورد بحث مابه‌التفاوت را از یکدیگر مطالبه نمایند.اضافه یا کسر دریافتی کمتر از صد ریال قابل مطالبه از طرفین نخواهد بود. چنانچه تا قبل از انقضاء دوره مالی استرداد اضافه دریافتی های مأخوذه از طرف اداره کل گمرک میسر نگردید خزانه‌داریکل مجاز است بمحض اعلام اداره کل گمرک مبلغ مورد اعلام را بعنوان استرداد وجوه مأخوذه غیر‌قانونی بوسیله اداره کل گمرک مسترد نماید.
اداره کل گمرک مجاز است از محل کسر دریافتیهائی که بموجب این ماده وصول میشود بمأمورینی که در کشف و وصول آن دخالت و اقدام مؤثر داشته‌اند حق‌الکشفی که متناسب تشخیص دهد بپردازد مشروط بر آنکه حق‌الکشف مزبور در هر حال از پنج درصد کسر دریافتی های وصولی تجاوز نکند.
اداره کل گمرک موظف است بقیه کسر دریافتیها را بمحض وصول بدرآمد متفرقه گمرکی منظور دارد.
فصل دوم ـ شرایط عمومی واردات
ماده یازدهم )ـ وسائط نقلیه آبی اعم از خالی یا حامل کالا که وارد آبهای کشور میشود باید فقط در اسکله‌های مجاز پهلو بگیرد یا در لنگرگاههای مجاز لنگر بیندازد و قبل از انجام تشریفات گمرکی نباید کالائی تخلیه یا بارگیری نموده و یا از اسکله یا لنگرگاهها حرکت نماید.
هواپیماهائی که وارد مرز هوائی کشور میشوند باید از خطوط مجاز سیر و فقط در فرودگاههائیکه دفتر گمرکی در آن دایر است فرود آمده تشریفات گمرکی را انجام دهند و بدون اجازه گمرک حرکت ننمایند تخلف از مقررات این ماده (جز در موارد قهری که باید با مدارک کافی ثابت شود) علاوه بر مجازاتهای قانونی مستوجب جزای نقدی خواهد بود که در آئین‌نامه گمرکی تعیین میگردد.
ماده دوازدهم )ـ کالا باید از راههای مجازی که فهرست آن از طرف اداره کل گمرک تنظیم و منتشر میشود وارد کشور شده یکسره به اولین گمرکخانه مرزی طبق اظهارنامه تحویل گردد.
کالائیکه بدون رعایت مقررات این ماده وارد کشور شود قاچاق محسوب است.
ماده سیزدهم ـ کالای رسیده همینکه به گمرکخانه‌ای که برای انجام تشریفات و اخذ حقوق و ترخیص کالا مجاز است تحویل گردید صاحب مال باید در همان گمرکخانه بتسلیم اظهارنامه و پرداخت حقوق و انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالای خود اقدام نماید. اداره گمرک فهرست گمرکخانه‌های مجاز را منتشر مینماید.
اداره مرکزی کل گمرک اختیار دارد در صورت تقاضای کتبی صاحبمال حمل کالای گمرک نشده‌ای را از یک گمرکخانه مجاز به گمرکخانه مجاز دیگری تحت رژیم پاساوان تضمینی و با قیود و شرایطی که در آئین‌نامه گمرکی تعیین خواهد شد اجازه دهد.
اداره مرکزی کل گمرک میتواند این اختیار خود را کلا یا بعضاً بهر یک از گمرک خانه‌های مجازی که مقتضی بداند و با شرائطی که لازم شمارد تفویض نماید.
ماده چهاردهم ـ کالاهای رسیده به کشور را در عرض مدت هشت ماه از تاریخ تسلیم مانیفست یا اظهارنامه اجمالی بگمرک ورودی میتوان برای یکی از منظورهای ذیل اظهار نمود:
1)ـ ورود قطعی بکشور.
2)ـ ورود موقت.
3)ـ اعاده بخارجه.
4 ـ ترانزیت.
5 ـ انتقال بانبار اختصاصی.
هر کالائی که تا انقضاء مدت هشت ماه مزبور تحت هیچیک از عناوین مذکور اظهار و از گمرک تحویل گرفته نشود کالای متروکه محسوب خواهد شد.
تبصره ۱) تا موقعی که کالا از گمرک خارج نشده است صاحب کالا حق دارد اظهارنامه خود را که برای یکی از منظورهای پنجگانه فوق داده است باظهارنامه منظور دیگری تبدیل کند ولی چنانچه اظهارنامه اولی طبق آئین‌نامه گمرکی مستلزم پرداخت جریمه باشد اظهارکننده باید قبلا جریمه مقرره را بپردازد.
تبصره ۲)ـ در موارد استثنائی که به اداره گمرک ثابت شود عدم اقدام بتحویل گرفتن کالا از گمرک در ظرف هشت ماه مذکور معلول علل موجهی بوده اداره مرکزی کل گمرک میتواند مهلت مقرره در این ماده را بنا بتقاضای صاحبمال تا مدت مقتضی و به شرط دریافت حق انبارداری تا تاریخ ابلاغ موافقت خود تمدید نماید.
ماده پانزدهم )ـ کالای متروکه ۳۰ روز پس از اخطار بصاحب مال یا نماینده او [اگر معلوم باشند] و سی روز پس از نشر آگهی از طرف گمرک در حراج عمومی فروخته میشود. حاصل فروش کالا پس از وضع حقوق و عوارض متعلقه تا مدت یکسال از تاریخ فروش در گمرک بطور سپرده نگاهداری میشود. اگر صاحبمال در عرض یکسال با ارائه اسناد و مدارک بمطالبه و دریافت سپرده اقدام ننماید سپرده مزبور به درآمد دولت منظور میگردد.
تبصره ـ هر گاه صاحب کالا قبل از آنکه گمرک کالای متروکه را بفروش رسانده باشد کالای خود را برای مصرف قطعی در کشور اظهار و بلافاصله حقوق و عوارض متعلقه را نقداً بپردازد اداره گمرک از فروش آن کالا در حراج عمومی خودداری خواهد نمود.
فصل سیم ـ ترتیب ترخیص کالا از گمرک
ماده ۱۶ ) برای ترخیص کالا از گمرک بهر عنوانی از عناوین ترخیص صاحب کالا یا نماینده اختیاردار او باید اظهارنامه رسمی مخصوص بآن عنوان را که حاکی از مشخصات کالا باشد تنظیم و با اسناد لازمه بگمرک تسلیم نماید. طرز تنظیم و تسلیم اظهارنامه و اسناد لازم جهت ترخیص کالا و کیفیت معاینه و تفتیش آن در آئین‌نامه گمرکی تعیین میشود.
تبصره ـ باز کردن بسته‌ها و عدلهائی که از طرف مأمورین گمرک برای بازرسی و معاینه انتخاب میشود و بستن مجدد آنها پس از اتمام عمل معاینه و رسیدگی بعهده صاحبمال یا نماینده مختار او است و هر گاه کالا در موقع باز کردن یا بستن ضایع شود یا تنزل قیمت پیدا کند یا از صورت بازار بیفتد مسئولیت آن متوجه اداره کل گمرک نخواهد بود.
ماده ۱۷ )ـ تسلیم اظهارنامه‌ای که مندرجات آن بر خلاف واقع باشد مستوجب پرداخت جریمه‌هائی است که بحسب نوع خلاف و میزان تأثیر آن در حقوق و عوارض متعلقه بموجب آئین‌نامه گمرکی تعیین میگردد.
ماده ۱۸ )ـ کالاهای غیر مجاز و ممنوع‌الورود که منظماً بیک گمرک مجاز وارد و برای حمل بیک گمرکخانه مجاز داخلی دیگر تحت پاساوان و یا بموجب اظهارنامه ورودی برای ورود قطعی بکشور بگمرک اظهار شود اداره گمرک فقط بضبط آن کالا اکتفا خواهد نمود. صاحبمال حق دارد از عمل ضبط مال بدادگاه شکایت کند مدت مراجعه بدادگاه دادگستری برای صاحبان این کالاها از تاریخ اعلام کتبی ضبط آن به صاحبمال یا نماینده قانونی او چهار ماه است و اگر در مدت مزبور از طرف صاحبمال به دادگاه مراجعه نشود حق مراجعه او ساقط خواهد شد.
تبصره ـ کالاهای غیر مجازی که فقط بمنظور انجام آئین ترانزیت در یک گمرک خانه داخلی برای حمل بآن گمرکخانه تحت عنوان پاساوان بگمرک مرزی اظهار میشود از ترتیب فوق به شرط آنکه مراتب صریحاً در اظهارنامه پاساوانی اعلام شده باشد مستثنی خواهد بود.
ماده ۱۹ )ـ اداره گمرک میتواند برای اشخاصی که بعنوان حق‌العملکار در گمرکخانه بوکالت از طرف صاحبان کالا بانجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا اقدام می‌نمایند طبق آئین‌نامه که به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد شرایط و قیودی برقرار سازد.
فصل چهارم ـ معافیتها و ممنوعیتها
ماده ۲۰ )ـ علاوه بر معافیتهای مذکور در جدول تعرفه ضمیمه این قانون و معافیتهای دیگری که بموجب قوانین مخصوص یا بر طبق امتیازنامه‌ها و قراردادهای بازرگانی دولتی مقرر است اجناس مشروحه در زیر نیز بموجب این قانون از پرداخت حقوق گمرکی و عوارض مذکور در ماده هفتم این قانون [ باستثنای حق انبارداری و باربری] معاف خواهدبود.
۱) اشیاء متعلق به دربار شاهنشاهی و همچنین اشیاء متعلق بپادشاهان و رؤسای کشورهای خارجه و ملتزمین رکاب آنها.
۲) اشیاء متعلق بنمایندگان سیاسی خارجه در ایران [سفیر کبیر ـ وزیر مختار ـ کاردار ـ رایزن ـ دبیر ـ وابسته‌های کشوری و لشکری] به شرط رعایت معامله متقابله نسبت باشیاء این قبیل نمایندگان ایران در آن کشورها.
۳) اشیاء مخصوص شخصی سرکنسولها ـ کنسولها و کنسولیاران رسمی به شرط آنکه در مدت نه ماه اول اقامتشان در ایران پس از انتصاب بآن سمتها وارد شود و به شرط رعایت معامله متقابله نسبت باین قبیل مأمورین کنسولی ایران در آنکشورها.
۴) علامتهای کشوری و پرچمها و نوشت‌افزار و اثاثیه مخصوص دفتر کنسولگریهای کشورهای خارجی به شرط معامله متقابله نسبت باشیاء مشابه کنسولگریهای ایران در آنکشورها.
۵ـ) اسلحه و مهمات و وسائل نقلیه و لوازم مخابرات و مواصلات و سایر تدارکات نظامی که از بودجه دولت یا از محل هر اعتبار دیگری که برای این کار تخصیص یافته و به تصویب دولت رسیده باشد و منحصراً برای مصارف ارتش و ژاندارمری خریداری و مستقیماً بنام وزارت دفاع ملی یا ژاندارمری از خارجه وارد میشود.
۶ ـ اسباب سفر و اشیاء مستعمل متعلق بمسافرین در صورتی که بتشخیص گمرکخانه ورودی با وضع اجتماعی آنها متناسب باشد مطلقاً و اشیاء غیرمستعمل یا خوارباری که همراه داشته باشد به شرط آنکه جنبه تجاری نداشته و با وضع اجتماعی آنان متناسب باشد و مبلغ حقوق ورودی آنها نسبت بهر مسافر از هفتصد و پنجاه ریال تجاوز ننماید. در صورت تجاوز حقوق ورودی نسبت بمازاد هفتصد و پنجاه ریال دریافت میگردد.
تبصره ـ مقررات این بند مجوز ورود اجناسی که طبق قوانین ممنوع الورود است نمیباشد باستثنای اسباب‌بازی که جنبه تجاری نداشته باشد و بهای آن مجموعاً از یکهزار ریال تجاوز ننماید.
۷) لوازم خانه و اثاثیه مستعمل ایرانیان مقیم خارجه و مأمورین دولت مقیم خارجه و همچنین لوازم خانه و اثاثیه مستعمل اتباع خارجه که برای اقامت دائم در ایران وارد میشوند اعم از آنکه قبل و یا منتها تا نه ماه بعد از تاریخ ورود مسافر وارد شود به شرطی که با وضع اجتماعی آنها متناسب باشد.
۸) آلات و افزار مستعمل کار و حرفه ارباب حرف و صنعتگران و پیشه وران و کارگران ایرانی یا خارجی که بایران میآیند.
۹) اشیاء شخصی و اثاثیه مستعمل و افزار کار و دامهای بارکش و سایر وسائط نقلیه آبی یا خشکی که مهاجرین ایرانی در موقع بازگشت بایران همراه بیاورند مشروط بر اینکه اینگونه اشیاء جنبه بازرگانی نداشته باشد.
تبصره ـ بخشودگیهای موضوع بندهای ۶ ـ ۷ ـ ۸ ـ ۹ این ماده شامل پیانو ـ ارگ ـ هارمونیوم و وسایط نقلیه [جز وسائل نقلیه مهاجرین ایرانی] نمیشود این قبیل اشیاء در صورتی که مستعمل باشد به تناسب فرسودگی آن تخفیف در حقوق گمرکی آنها داده میشود.
۱۰) اشیاء شخصی و اثاثیه منزل و افزار کار ایرانیانی که در کشورهای خارجه فوت میکنند با ارائه گواهی مقامات صلاحیتدار
۱۱) ظروف عادی و لفافهای متعارفی بیرونی کالاهای وارده بکشور و همچنین ظروف و لفافهای کالاهای صادراتی کشور که پس از تخلیه محتویات آنها اعاده میشود و همچنین کالاهای صادراتی که بعلت منع ورود بکشور مقصد یا عدم امکان فروش در خارجه یا هر جهت دیگری بایران بازگشت داده میشود در مورد ظروف و لفافهای تجملی و غیر عادی طبق ماده سوم این قانون عمل میشود.
۱۲) دامهائی که برای تعلیف موقتاً بکشور وارد و یا از کشور خارج شده و پس از تعلیف باز میگردد و همچنین نتایج آنها در مدت تعلیف.
۱۳) کالاهای ایرانی که بمنظور تعمیر یا تکمیل یا شرکت در نمایشگاهها بخارج کشور ارسال و پس از انجام منظور اعاده میشود و همچنین کالاهای خارجی که برای انجام همین منظورها بایران وارد و سپس خارج میگردد
از کالاهای صادره از ایران که برای تعمیر یا تکمیل بخارجه فرستاده میشود در موقع ورود مجدد بایران معادل ۱۵ درصد از اجرت تعمیر یا تکمیل آن بعنوان حقوق ورودی دریافت میگردد. ارزش مگر اینکه در جدول تعرفه ضمیمه حقوق ورودی آن کالا از روی بمأخذی کمتر از ۱۵ درصد تعیین و یا از حقوق گمرکی معاف شده باشد که در آن صورت حقوق ورودی آن طبق مأخذ مقرر در جدول تعرفه از اجرت تعمیر یا تکمیل آن دریافت خواهد شد.
۱۴) لوکوموتیو و واگن و هواپیما که بطور منظم در خطهای بین ایران و کشورهای خارجه حرکت میکنند با مقدار سوخت و روغن که برای مصرف آنها در راه لازم باشد و همچنین کامیون یا گاری یا چهارپایان حامل کالا که محمولات خود را در اولین گمرکخانه ورودی تخلیه و مراجعت می‌نمایند.
۱۵) فیلمهای سینماتوگراف که جنبة علمی یا فنی یا بهداشت عمومی دارد با گواهینامه وزارت فرهنگ.
۱۶) نمونه‌های تجاری بی‌بهاء.
۱۷) مدال و نشان و هدایائی که از طرف دولتهای خارجه رسماً باتباع ایران اعطاء میشود.
۱۸) ماشین‌آلات و ابزار و لوازم آزمایشگاه‌ها و همچنین کتاب یا نقشجات و تصاویر علمی و صنعتی که از طرف اشخاص یا بنگاهها برای استفاده در دانشکده‌ها و مدارس بوزارت فرهنگ یا بدانشگاه مجانی و بلاعوض اهداء میشود.
۱۹) لوازم و اثاثیه و داروی مورد احتیاج بیمارستانها و مؤسسات بهداشتی که اشخاص نیکوکار یا سازمانها برای استفاده عمومی و مجانی تأسیس کرده و یا میکنند مشروط بر اینکه با گواهی وزارت بهداری منحصراً برای منظور خیریه و بدون حق انتقال بغیر باشد.
۲۰) کلیه لوازم طبی و جراحی و اثاثیه و داروی مورد نیاز بیمارستانهای دولتی و مؤسسات بهداری دولتی که از اعتبار بودجه عمومی کشور وارد شود و یا اینکه اشخاص یا بنگاه‌هائی لوازم و اثاثیه و داروی مذکور را برای مصرف در بیمارستانها یا مؤسسات بهداری دولتی وارد و مجاناً به آنها اهداء نمایند.
۲۱) اشیائی که از طرف مؤسسات خیریه یا صلیب احمر یا هلال احمر کشورهای خارجه یا اشخاص نیکوکار بجمعیت شیر و خورشید سرخ ایران یا بسازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بلاعوض اهداء شود.
۲۲) آلات و ادوات حفاری و مواد شیمیائی و وسائل عملیات علمی و فنی و اتومبیل های باری و سواری که توسط هیئتهای علمی باستانشناسی کشورهای عضو کمیسیون ملی تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد [یونسکو] وارد شود به شرط آنکه صرفاً برای کارهای حفاری و اکتشافات و تحقیقات علمی باشد.
۲۳) اشیائی که از طرف دولت های خارجی یا اشخاص بلاعوض بدولت ایران اهداء میشود.
۲۴) مواد شیمیائی و همچنین مواد نباتی مانند سبوس و کنجاله که با گواهی وزارت کشاورزی منحصراً برای مصرف در امر مبارزه با ملخ وارد شود.
تبصره ـ کلیه کالاها و اشیاء مذکور در بندهای ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ و ۲۲ و۲۳ و ۲۴ علاوه بر معافیت از حقوق ورودی از کلیه عوارض گمرکی و غیر‌گمرکی دیگر نیز [باستثنای حق باربری و انبارداری] معاف میباشد.
۲۵) کلیه لوازم ساختن کروهای بادی و موتوری حتی موتور برای آنها و همچنین لوازم بافتن تور ماهیگیری و تهیه طناب و بافتن بادبان در جزایر و بنادر جنوب ایران به شرط اینکه با اطلاع اداره کل گمرک فقط بمصارف مذکور برسد.
۲۶) قطعات کشتیهائی که در کرانه‌های ایران غرق شده و یا به خاک نشسته و همچنین متعلقات کشتی های ایرانی که در آبهای خارجه غرق گردیده و یا بخاک نشسته مشروط بر اینکه در ظرف یک سال بایران حمل شود.
۲۷) دستگاههای فیلمبرداری و دستگاههای عکس برداری هوائی [باستثنای فیلم های مربوط بآنها که چون مصرف میشود حین ورود طبق تعرفه حقوق ورودی خواهد پرداخت] اشیاء و دستگاههای مطالعات علمی یا فنی یا تفحصات سطح‌الارضی یا تحت‌الارضی و نقشه‌برداری و لوازم نصب و سوارکردن کارخانجات و تأسیسات صنعتی که بکشور وارد و پس از استفاده عیناً از کشور خارج میشود برای مدت۶ماه با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی اجازه ورود و استفاده داده میشود. در صورتی که صاحب مال کتباً تقاضای تمدید مدت توقف این قبیل اشیاء و لوازم را بنماید اداره کل گمرک میتواند در موارد استثنائی و پس از ملاحظه اسناد و مدارک مثبته قابل قبول و احراز لزوم تمدید با تقاضای صاحبمال برای مدت مقتضی موافقت نماید در صورتی که کالاهای فوق پس از انقضاء مهلت مقرره از کشور خارج نشود حقوق ورودی متعلقه را باید بپردازد.
تبصره) کالاها و اجناسی که بموجب قوانین مخصوص یا بر طبق امتیازنامه‌ها یا بموجب بندهای ۱ـ۲ ـ ۳ ـ ۴ ـ ۵ ـ ۱۶ ـ ۲۰ ـ ۲۱ ـ ۲۲ ـ ۲۳ ـ ۲۴ ـ ۲۵ این ماده با معافیت مرخص میشود در صورتی که قبل از انقضاء ده سال از تاریخ ترخیص آن به دیگری واگذار شود بهر عنوان که باشد باید حقوق و عوارض گمرکی آن قبل از واگذاری پرداخت گردد.
اشخاص یا مؤسساتیکه از این معافیتها استفاده کرده یا میکنند موظفند قبل از تحویل اجناس خریدار را بگمرک معرفی و ملزم بپرداخت حقوق و عوارض ورودی و تحصیل پروانه گمرکی نمایند و قبل از رؤیت پروانه گمرکی از تحویل کالا به خریدار خودداری کنند.اداره کل گمرک میتواند در اینگونه موارد بتناسب فرسودگی کالا از حقوق گمرکی تخفیف دهد.
ماده بیست و یکم )ـ دولت میتواند با صدور تصویب‌نامه ورود یا خروج یا ترانزیت یا کاپوتاژ هر کالائی را بحسب اقتضای مصالح اقتصادی یا امنیت عمومی یا بمنظور تأمین ارزاق مورد احتیاج کشور ممنوع یا محدود یا مقید بشرایطی نماید.
ماده بیست و دوم )ـ وارد نمودن اشیائی که ورود آنها ممنوعست منحصرا برای مصرف دربار شاهنشاهی مطلقا و در مورد مأمورین سیاسی خارجه بتشخیص و تصدیق وزارت امور خارجه مجاز میباشد.
فصل پنجم ـ مقررات مختلفه
ماده بیست و سوم )ـ هر گاه کالائی که بگمرک تحویل شده است بعلت عدم مراقبت مامورین گمرک مفقود یا در نتیجة مسامحه و اهمال آنها خسارتی بآن وارد آید در صورت فقدان کالا بهای تمام شده آن و در صورت خسارت دیدگی غرامتی معادل میزان خسارت وارده از طرف گمرک بصاحبمال پرداخت خواهد شد مگر در مواردی که فقدان یا خسارت ناشی از کیفیت خود کالا یا بدی باربندی یا انقلابات جوی یا سوانح طبیعی و یا قوه قهریه باشد مسئولیت نقصان طبیعی یا فاسد شدن جنس در صورتی که مربوط بعمل گمرک نباشد متوجه دولت نخواهد بود.
تبصره ـ جبران خسارت صاحب مال از طرف گمرک رافع مسئولیت از انبارداران و مأمورین مربوطه گمرک نخواهد بود.
ماده بیست وچهارم )ـ واردکنندگان کالا میتوانند نقل کالاهای خود را به انبار اختصاصی ملکی یا استیجاری خود از گمرک تقاضا نمایند. اداره گمرک در صورتی که مقتضی بداند میتواند تقاضای صاحبمال را با شرایط تضمینی بپذیرد.
انبارهای اختصاصی باید دارای استحکام کافی و حائز شرایطی باشد که در آئین‌نامه گمرکی برای اینگونه انبارها تعیین میشود.
تبصره ـ مسئولیت فقدان یا نقصان یا آسیب‌دیدگی کالا در انبارهای اختصاصی متوجه گمرک نیست و صاحبمال مکلف است به شرط این که محرز گردد سوء نیتی در بین نبوده کلیه حقوق و عوارض متعلقه بکالاهای مفقوده یا آسیب‌دیده را فوراً بپردازد و در غیر این صورت کالای مفقوده یا کسری قاچاق محسوب خواهد شد.
ماده بیست و پنجم )ـ کالاهائی که بعنوان ترانزیت بگمرک اظهار شده است هر گاه در عرض مهلت مقرر از مرز کشور با اطلاع گمرک خارج نگردد این عمل در مورد کالاهای مجاز تخلف از مقررات گمرکی و در مورد کالاهای غیرمجاز یا ممنوع‌الورود قاچاق محسوب میشود مگر آن که با مدارک کافی مسلم گردد که عدم خروج کالا از کشور معلول قوه قهریه بوده است.
ماده بیست و ششم )ـ ورود و خروج بسته‌های پیک سیاسی تابع مقررات آئین‌نامه مخصوص مصوب هیئت وزیران میباشد.
ماده بیست و هفتم )ـ مرجع حل اختلاف در تشخیص طبقه‌بندی کالا و تطبیق مشخصات آن با مندرجات تعرفه گمرکی کمیسیون دائمی تعرفه است که در اداره مرکزی کل گمرک تشکیل میشود.
رأی و تشخیص این کمیسیون قاطع خواهد بود.
ماده بیست و هشتم )ـ در مواردی که کالا در حین حمل از مبداء تا مرز ایران یا در مدت توقف در انبارهای گمرکی ضایع یا فاسد شده باشد صاحب کالا یا نماینده او میتواند تقاضای اعاده بخارجه یا نابود ساختن آن کالا را بدون پرداخت حقوق و عوارض ورودی [باستثنای حق باربری] بنماید و یا‌تقاضا کند قسمت سالم را از قسمت فاسد تفکیک نموده و فقط حقوق و عوارض قسمتی که سالم و بی‌عیب تشخیص و از گمرک مرخص میشود بپردازد.
در صورتی که تفکیک قسمت سالم از فاسد مقدور نباشد گمرکخانه ورودی میتواند بنا بتقاضای صاحبمال و با اجازه اداره مرکزی کل گمرک به نسبت فساد و تباهی وارده به آن کالا تخفیفی در حقوق گمرکی و حق انحصار و سایر عوارض ورودی [باستثنای حق باربری] اعطاء نماید.
ماده بیست و نهم )ـ مقررات اجرائی این قانون و میزان مأخذ عوارض مختلفه موضوع ماده هفتم نوع اظهارنامه‌های مختلف و موارد و شرایط تنظیم و تسلیم هر یک از آنها بگمرک شرایط و مقررات انبارهای گمرکی و اختصاصی و طرز حفاظت و مسئولیت نگاهداری کالا در آنها و تشریفات اقدام نسبت به کالاهای ضایع یا فاسد شده مقررات و تشریفات گمرکی و شرایط قبول و ترخیص کالاها بعنوان ترانزیت یا کاپوتاژ یا پاساوان یا انتقالی و یا واردات و صادرات موقت یا واردات و صادرات قطعی کشور و هم چنین شرایط و میزان و ماخذ سپرده‌هائی که باید برای کالاهای ترانزیتی یا پاساوانی یا کاپوتاژی یا واردات یا صادرات موقت تودیع شود.
فهرست کالاهائی که ورود یا خروج آنها بحسب اقتضای مصالح عمومی کشور ممنوعست شرایطی که حق‌العملکاران در گمرک باید حائز آن باشند و همچنین تشریح موارد تخلفات از مقررات این قانون و نوع اسنادی که برای تخلفات تنظیم میشود و ماخذ و میزان جرائمی که برای هر یک از موارد تخلف باید دریافت شود و میزان و ماخذ پرداخت حق‌الکشف و سایر مقررات مربوطه به انجام تشریفات گمرکی بموجب آئین‌نامه‌های گمرکی که از طرف وزارت دارائی تنظیم و به تصویب هیئت وزیران میرسد تعیین میگردد.
ماده سی ام ـ بمنظور تسهیل در احتساب حق انحصار قند و شکر و چای و مواد قنددار وارده بکشور و هم چنین عوارض بندری و بهداری که اکنون طبق قوانین مربوطه دریافت میشود از تاریخ اجرای این قانون حق انحصار و عوارض مزبور بشرح زیر دریافت خواهد شد.
1) حق انحصار مواد قنددار وارده به کشور دارای بیش از چهل درصد قند بهای کیلوئی ۱۸۸۵۵ ریال که فعلا دریافت میشود. کیلوئی ۲ ریال
2) حق انحصار چای بجای کیلوئی ۵۶۵۶ ریال، کیلوئی ۵۷۰ ریال
3) حق انحصار قند و شکر همان کیلوئی ۱۲۵ریال که فعلا دریافت میشود.
4) عوارض بهداری بندر بجای تنی ۴۷۱۳ ریال، تنی ۵ ریال
5) عوارض بندری در شمال بجای تنی ۵۶۶ـ۲۳ ریال، تنی ۲۴ ریال
6) عوارض بندری در جنوب بجای تنی ۱۴ـ۱۴ ریال، تنی ۱۵ ریال اخذ خواهد شد.
تبصره ۱) سایر حقوق انحصاری که تاکنون طبق قوانین و تصویب‌نامه‌های مربوطه دریافت می‌شده باستثنای حق انحصار کالای اتومبیل که بموجب ماده سی و دوم این قانون لغو گردیده است مادام که قوانین و تصویب نامه‌های مذکور لغو یا اصلاح نشده کماکان دریافت خواهد شد.
تبصره ۲) دولت میتواند نرخ عوارض بندری و بهداری مذکور در فوق را با صدور تصویب‌نامه هیئت‌وزیران تغییر دهد.
ماده سی و یکم- این قانون از تاریخ اول خرداد ماه ۱۳۳۲ بموقع اجرا گذاشته میشود و شامل کالاهائی که در تاریخ اجرای این قانون در گمرک خانه‌ها موجود میباشد نیز خواهد بود.
ماده سی و دوم ) از تاریخ اجراء این قانون، قوانین مشروحه ذیل ملغی میگردد:
1) لایحه قانون تعرفه گمرکی که بموجب ماده واحده مصوب ۱۲ مرداد ۱۳۲۹ مجلس شورای ملی پس از آزمایش و اصلاح بموقع اجراء گذارده شده است و همچنین قوانین مذکور در ماده نهم لایحه قانون مزبور.
2) ماده هشتم قانون متمم بودجه ۱۳۱۴ راجع به انحصار کالای اتومبیل.
3) ماده ۳۵ قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۲۹ اسفند ۱۳۱۲.
4) تبصره چهارم ماده هشتم قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۲۹ اسفند ۱۳۱۲.
ماده سی و سوم- وزارت دارائی مامور اجرای این قانون میباشد.
بر طبق قانون تمدید مدت اختیارات مصوب سی‌ام دیماه ۱۳۳۱ لایحه قانونی تعرفه گمرکی مشتمل بر ۳۳ ماده و ۱۷ تبصره و جدول منضم بآن مشتمل بر ۹۹۱ شماره تصویب میشود.
بتاریخ ۱۳۳۲/۲/۲۴
نخست وزیر ـ دکتر محمد مصدق