وزارت عدلیه
نظر به اینکه یکی از آداب ناپسند سابق که ناشی از بیکاری و تقلید به الفاظ و عبارات بدون توجه به معانی بودن استعمال عناوین و القاب و تعارفات دور و دراز و بیتناسب است که هر چند این اواخر یک اندازه اصلاح شده بود و لیکن هنوز با مقتضیات این زمان موافق نبود که اوقات بجای اینکه به لفاظی و عبارتپردازی و تعارفات بیمعنی تضییع شود باید مصروف عمل و کار مفید با معنی گردد؛ بنابر این اراده مقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بر این قرار گرفت که این اصلاح نیز صورت وقوع یابد و در ضمن نظامنامه که برای دستور تشریفات و آداب رسمی دولتی تهیه شده دستخط همایونی مبنی بر ساده و مختصر کردن القاب و عناوین صادر گردیده، نظامنامه تشریفات تحت طبع است و به اطلاع اشخاصی که مکلف به رعایت آنها میباشند خواهد رسید؛ و لکن آن قسمت از نظامنامه مزبور که راجع به القاب و عناوین است مربوط به عموم میباشد و علیهذا ذیلا ابلاغ میشود که به اطلاع عامه رسانیده مقرر فرمائید که عینا معمول و مجری دارند و قدغن اکید نمائید که تخلف از آن را جایز ندانسته بر انچه در این دستخط ملوکانه مقرر گردیده در موقع تحریر و تقریر عبارات و تعارفات دیگر نیفزایند.
فصل هفتم- در عناوین
ماده اول – کلیه عناوین موجوده ملغی و بجای آنها بطریق ذیل استعمال خواهد شد:
الف: شاهنشاه ایران ـ اعلیحضرت همایون شاهنشاهی
ملکه ایران: علیاحضرت.
ولیعهد ایران: والاحضرت همایونی
شاهپورها و شاهدختها: والاحضرت.
ب ـ رئیسالوزرا – رئیس مجلس شورای ملی . وزرا . سفرای کبار . ولاة . وزرای مختار – کفیلهای وزارتخانهها . رؤسای ادارات مستقل و معاونین وزارت خانهها: جناب. و در موقع خطاب: جنابعالی.
سایرین بلااستثناء: آقا یا خانم- و در موقع خطاب: شما.
تبصره- شاغلین سابق مقدمات مذکوره در قسمت ب نیز دارای عناوین فوق خواهند بود.
ماده دوم ـ عناوین شهرها مثل دارالخلافه طهران، و وزارتخانهها مثل وزارت جلیله داخله، و ادارات مثل ادارات محترمه صحیه، یا پستخانه مبارکه و غیره بکلی موقوف است.
ماده سوم ـ انواع عناوین و صفاتی که قبل از اسم گذارده میشد مثلا حضور مبارک یا مقام منیع و ساحت محترم و غیره یا انچه بعد از اسم گذارده میشد از قبیل شیدالله ارکانه و دامت عظمة و غیره، و کلمات مشرف گردد و غیره ملغی است و فقط منحصرا قبل از عنوان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و علیاحضرت و والاحضرت همایونی کلمه پیشگاه استعمال میشود.
ماده چهارم ـ عناوین از قبیل میرزا و خان و بیگ و امیر، چه قبل از اسم و چه بعد از اسم بکلی باید متروک شود.
ماده پنجم ـ عناوین سلاطین و رؤسای جمهور و مامورین ممالک خارجه از قرار ذیل است:
1ـ عنوان امپراطورها: اعلیحضرت امپراطوری
2ـ عنوان پادشاهان: اعلیحضرت
3- عنوان ولیعهدها نایبالسلطنهها ـ پرنسهائی که سلطنت میکنند، نظام حیدرآباد و مهاراجههای نیم مستقل که در هندوستان سلطنت دارند: والاحضرت.
4ـ رؤسای جمهور: حضرت
5 ـ رؤسای وزرا ـ رؤسای مجلسها ـ وزرا ـ سفرای کبار ـ وزرای مختار: جناب.
رئیس الوزرا – فروغی