آیین‌نامه صید ماهی

هیئت وزیران در جلسه ۳۲/۶/۱۸ بر حسب پیشنهاد شماره ۳۹۳۰۳ ـ ۱۶ / ۶ / ۳۲ وزارت دارائی نماینده دولت در موقع عمومی صاحبان سهام شرکت سهامی شیلات ایران و طبق بند ط از ماده ۱۰ لایحه قانونی اساسنامه شرکت مذکور [لایحه قانونی اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایران] آئین‌نامه صید ماهی را در چهار فصل و ۳۳ ماده بشرح زیر تصویب نمود.

فصل اول ـ آلات و ادوات صید

۱- استعمال مواد منفجره و مواد سمی مخدره برای صید ماهی در کلیه آبهای شرکت سهامی شیلات ایران ممنوع است.

۲- برای صید ماهی حرام (غضروفی بی‌فلس انواع تاسماهی) استعمال هر نوع و بهراسم دام (ترال) و استعمال دام‌های چنگگی که ماهی چنگگهای آن را بلغ نماید ممنوع است.
چنگگهای طعمدار فقط برای صید ماهی بلوگا که اقلا درعمق ۵۰ متری صید میشوند مجاز است ولی چنگگ کوچکتر از نمره یک و قطر ۲۸ سانتیمتر نباید باشد.

۳- استعمال دامهای چنگگلی که وزن چنگگهای آن در حال نو بودن هزار عدد کمتر از ۲۴ کیلوگرم و نیم باشد ممنوع است.

۴- استعمال دامهای مخصوص ماهی حرام (آخان) و دامهای معمولی باچمه‌های تنگتر از ۱۱ سانتیمتر برای صید ماهی “”دراکول”” و تنگتر از ۱۳ سانتیمتر و نیم برای تاسماهی و تنگتر از ۲۰ سانتیمتر برای بلوگا ممنوع است.

۵- ساخت سد و ایجاد دیوارهای چوبی و نی و خاکی و سایر موانع متحرک و غیرمتحرک در رودخانه‌ها و روگاهها که مانع عبور آزادانه ماهی باشد ممنوع است.

تبصره ـ در تمام مسیر رودخانه‌ها ایجاد هرگونه سد و اقدام به تغییر سد رودخانه کلا و جزئا ممنوع است ولی احداث پل و راه شوسه و سیل برگردان و ایجاد روگاهها و تاسیسات بندری که لزوم آنرا ضرورت ایجاب نماید از این ترتیب مستثنی خواهد بود و در این صورت نیز بمنظور عبور ماهی جهت تخم‌ریزی باید معبر کافی با جلب نظر شرکت ملی شیلات تدمین شود.

۶- در حین صید در رودخانه‌ها و روگاهها بوسیله تورها و لاکشها و سایر آلات صید شبیه به انها ـ انداختن الات صید دیگر قبل از بساحل رسیدن آلات صیدی که باب انداخته شده ممنوع است.

۷- صید ماهی بوسیله دامهای شناور در رودخانه‌ها و رودگاهها فقط در نقاطی که شرکت معین نموده است مجاز است تعداد دام و اندازه و فراخن چشمه‌های آنها از طرف شرکت شیلات ایران معین میشود. صید ماهی حرام (غضروفی) بوسیله دام‌های شناور و دامهای «دریفتری» در دریا ممنوع است.

۸- صید ماهی بوسیله دامهای ثابت در رودخانه‌ها و روگاهها از نظر حفظ ذخائر ماهی ممنوع است.

۹- صید ماهی در صیدگاه‌ها بوسیله هر نوع تور باید با اجازه قبلی شرکت سهامی شیلات ایران باشد.

۱۰- صید با تورهای ساحلی بالاکش و یا سایر آلات صید شبیه بانها در رودخانه‌ها و روگاهها نباید طوری باشد که بیش از دو ثلث عرض رودخانه‌ها را اشغال نماید.
برای تأمین این منظور محلهای صید مطابق تشخیص شرکت سهامی شیلات ایران بوسیله اداره بندر میخکوبی خواهد شد.

۱۱- استعمال ادوات صیدی که چشمه‌های انها از اندازه‌های معینه در زیر تنگتر باشد ممنوع است.
الف ـ تورهای ساحلی

دامهای ثابت

تبصره ۱ – اندازه چشمه‌های تور در موقع تر بودن تور معین میشود بدین ترتیب که باید فاصله بین ۱۱ عدد گره از یک نخ را گرفته و به ۱۰ تقسیم کنند.

تبصره ۲ – تورهای شکماهی باید فقط در موقع آمدن شکماهی استعمال شود و فصول استعمال انها را در هر سال شرکت سهامی شیلات ایران تعیین خواهد نمود.

۱۲- صید و خرید و فروش و حمل و نگهداری ماهی حرام (غضروفی) و حلال کوچکتر از اندازه‌های زیر ممنوع است.

تبصره ۱ – اندازه‌های فوق عبارت از فاصله بین چشم و انتهای باله مخرجی است.

تبصره ۲ – برای ماهی شور و خشک شده انحراف از اندازه‌های فوق تا چهاردرصد مجاز است.

تبصره ۳ – ماهی کوچکتر از اندازه اگر بدام افتاده باشد باید فورا زنده باب افکنده شود.

تبصره ۴ – صید ماهی کوچکتر از اندازه‌های مقرر در بالا و صید و نگهداری و یا خرید و فروش آن ممنوع است.

۱۳ – برای اینکه موجبات عبور ماهی به محلهای تخم‌ریزی به بهترین وجهی تأمین شود ترتیب و مواعد و نقاط صید و مقدار ادوات صیدی که باید در دهانه‌های رودخانه‌های سفیدرود موسی چای و بابل و گرگان و سیاه‌آب و سایر رودخانه‌ها بکار گذاشته شود همه ساله از طرف شرکت سهامی شیلات ایران معین شود.

فصل دوم ـ صیادان آزاد و مناطق سید

الف ـ صید در مرداب پهلوی

۱۴- از تاریخ تصویب این آئین‌نامه عده صیادان آزاد دارنده پروانه صید در مرداب پهلوی و روگاههای راسته خاله و نهنگ روگاه حداکثر ۱۰۰۰ نفر خواهد بود.

۱۵- در روگاههای راسته خاله و نهنگ روگاه فقط صیادان آزاد و در روگاه پیربازار فقط صیادان شرکت سهامی شیلات ایران حق دارند صید نمایند.
صیادان آزاد موظفند محصول صید خود را به نرخهائی که از طرف شرکت تعیین میشود تحویل شرکت نمایند و شرکت در صورتی که مقتضی بداند صیادان را در فروش ماهی آزاد خواهد گذاشت.

ب ـ صید در دریا

۱۶- صید در سواحل دریا از انتهای منطقه ممنوعه ببعد فقط در نقاطی مجاز خواهد بود که شرکت شیلات آنجا را مجاز دانسته و از طریق مزایده و یا انعقاد پیمان به صیادان آزاد پروانه‌دار واگذار نماید.

۱۷- در صورتی که شرکت سهامی شیلات ایران صلاح بداند صید ماهی حلال (فلس‌دار) را در جلو رودخانه‌هائی که به دریا میریزند به شرطی که از خاور و باختر و شمال نزدیکتر از پانصدمتر بدهانه نباشند از طریق مزایده به صیادان آزاد واگذار خواهد نمود.

۱۸- در مناطق عملیات تورهای دریائی و ادوات صید ماهیان غضروفی شرکت صید ماهی برای صیادان آزاد ممنوع است.

۱۹- صیادان آزاد که دارای پروانه ثبت شده در دفتر شرکت میباشند میتوانند فقط در رودخانه‌های زیر طبق شرایطی که شرکت تعیین مینماید صید نمایند.
سفید رود ـ موسی‌چای ـ رود گرگان ـ سیاه‌آب ـ بابل ـ از دهانه رودخانه‌های مزبور تا محلی که از طرف آزمایشگاه‌ ماهی‌شناسی شرکت تعیین میشود.

فصل سوم ـ صدور پروانه و حفاظت آنها

۲۰- برای دادن پروانه صید به صیادان آزاد هر سال کمیسیون دائمی مرکب از فرماندار – بندر پهلوی و رئیس اداره بندر و رئیس انجمن شهر و مدیرعامل شرکت و یا نماینده و همچنین نمایندگان صیادان آزاد که جمعا حق یک رای را خواهند داشت در فرمانداری و یا اداره بندر تشکیل و با توجه به سوابق هر یک از صیادان و مقتضیات وقت تعداد صیادان آزاد را با نام و نشان کامل تعیین و پس از تشخیص صیاد بودن آنان پروانه صید اسمی برای هر یک از صیادان با قید محل صید صادر خواهد نمود. پروانه پس از ثبت در شرکت شیلات ایران رسمیت پیدا نموده و قابل استفاده خواهد بود.

تبصره ۱ – برای دریافت پروانه صید اشخاصی که سابقه صیادی انها بیشتر است و همچنین اشخاص متاهل یا متکفل بر اشخاص مجرد حق تقدم خواهند داشت.

تبصره ۲ – صیادانی که بخدمت زیر پرچم احضار میشوند مدتیکه زیر پرچم خواهند بود میتوانند پروانه صیادی خود را با اطلاع و موافقت کمیسیون بشخص دیگری که شغلش صیادی میباشد واگذار نمایند.

تبصره ۳ – تقسیم محلهای صید در مرداب بندر پهلوی و روگاههای نهنگ روگاه راسته خاله و همچنین تعیین جایگاههای جدید و تقسیم صیادان در این جایگاهها و تغییر تعداد آنها بنا بمقتضیات وقت با کمیسیون نامبرده بالا خواهد بود.

۲۱ – پروانه صید اسمی بوده و جز در مورد تبصره ۲ ماده ۲۰ قابل انتقال به غیر نمیباشد و باید همیشه نزد صیاد موجود باشد.

۲۲- بصیادان آزاد دریا و مرداب ضمن پروانه صیادی پلاکی از طرف اداره بندر بهزینه صیادان جهت نصب در قایقهای انها به دو رنگ متمایز داده میشود و پلاکهای مزبور بهمان نمره پروانه صیادی خواهند بود.

۲۳- اعتبار پروانه صیادی و پلاک برای مدت یکسال از اول مرداد ماه هر سال الی سی و یک تیر ماه سال بعد خواهد بود.

۲۴- حفاظت آبهای انحصاری شرکت سهامی شیلات ایران و مراقبت در جلوگیری از صید در نقاط ممنوعه و یا بوسیله آلات ممنوعه یا توسط اشخاص غیرمجاز و همچنین اجرای سایر نظامات و مقررات شرکت توسط مامورین بندر و تشریک مساعی مامورین شرکت بعمل خواهد آمد.

۲۵- بتمام سکنه محل اجازه داده میشود که در کلیه نقاط باستثناء نقاط ممنوعه برای خوراک خودشان بوسیله ادوات زیر مجانا صید نمایند.
الف ـ چنگگهای دستی که از ساحل یا قایق باب انداخته شود.
ب – تورهای دایره‌ای مخروطی شکل (شمشه)
استعمال ادوات دیگر غیر از آنچه در این ماده ذکر شده ممنوع است.

۲۶- در سایر بخشها چنانچه مامور مخصوص برای حفاظت آبها معین نشده باشد مساعدت در حفاظت آبهای شرکت بعهده فرمانداری و بخشداری و کدخدایان محل است.

فصل چهارم ـ ازدیاد نسل ماهی و مواد متفرقه

۲۷- از نظر حفظ نسل و ازدیاد ذخائر ماهی در آبهای شرکت ـ شرکت سهامی شیلات ایران علاوه‌بر اعلام مناطق ممنوعه صید که در آئین‌نامه مخصوص مقرر است بازدیاد نسل ماهی بطور تکثیر مصنوعی و یا تزئید از طریق طبیعی اقدام خواهد نمود.

۲۸- در رودخانه‌ها و دریا و در منطقه عملیات شرکت ریختن و انداختن فضولاتیکه از لحاظ کمیت و کیفیت مضر بحال ماهی باشد مطلقا ممنوع است.

۲۹- سد و یا هر مانع د یگری که در رودخانه‌ها و مرداب و در زیر پلها برای جلوگیری از عبور و مرور آزادانه ماهی ساخته و یا قرار داده شده باشد پس از تنظیم صورت‌مجس باید فورا معدوم گردد.
ولی احداث پل و سیل برگردان و روگاهها و تاسیسات بندری از مقررات این ماده مستثنی خواهد بود در این موارد باید ترتیبی اتخاذ گردد که عملیات ساختمانی مانع عبور و مرور ماهی نشود.

۳۰ – منطقه مجاز برای صیاد آزاد پروانه‌دار همان محلیست که در پروانه صید و یا در پیمانهائیکه شرکت سهامی شیلات با آنها منعقد مینماید معین شده باشد.

۳۱- مدرک تخلفات از مقررات این آئین‌نامه صورت‌مجلسی خواهد بود که بوسیله مامورین انتظامی دولتی تنظیم میشود.

۳۲- تکلیف آلات صیدی را که با آنها برخلاف مقررات این آئین‌نامه صید کرده‌اند محکمه تعیین خواهد کرد.

۳۳- تخلف از مقررات مواد ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ و ۱۹ و ۲۵ این آئین‌نامه مشمول ماده یک قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۲۹ اسفند ماه ۱۳۱۲ خواهد بود.

متخلفین از ماده یک این آئین‌نامه مشمول مقررات ماده …………… قانون ……………….. و متخلفین از ماده ۶ الی ماده ۱۲ و ماده ۲۸ آئین‌نامه مذکور به سه روز حبس تکدیری تا هفت روز و یا به تادیه دویست ریال محکوم می‌شوند.