[آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی واحدهای خدمات مشاوره، مصوب ۱۳۶۹]
شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۱۳۵۹/۳/۱ بنا به پیشنهاد شماره ۵۵ – ۲۰۴۶.۵۷۴۵ – ۱ مورخ ۵۹.۲.۳۰ سازمان برنامه و بودجه و به استناد ماده ۲۲ قانون برنامه و بودجه کشور، آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و طبقه‌بندی مهندسان مشاور و کارشناسان را به شرح زیر تصویب نمودند:
فصل اول – تعاریف
ماده ۱ – دستگاه‌های دولتی و اشخاص حقیقی یا حقوقی بخش خصوصی که سازمان برنامه و بودجه (در این آیین‌نامه به اختصار سازمان نامیده می‌شد) و دستگاه‌های اجرایی می‌توانند از خدمات مشاوره‌ای و بررسیها و مطالعات و تهیه پروژه‌ها، برآوردها، نقشه‌های اجرایی و اسناد مناقصه، و نیز نظارت در اجرا و سایر خدمات تخصصی که مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی می‌باشد استفاده نموده و با آنها قرارداد منعقد نماید به چهار طبقه به شرح زیر تقسیم و تعریف می‌شوند:
الف – طبقه ۱ – کارشناس
شخصی است حقیقی که در رشته یا رشته‌های خاص، پس از خاتمه تحصیلات دانشگاهی حداقل معادل لیسانس، تخصص و تجربه داشته و سابقه و خدمات او طبق این آیین‌نامه در حدود متعارف مورد رسیدگی و تأیید سازمان قرار گرفته است.
ب – طبقه ۲ – شرکت ایرانی خدمات مشاوره
شرکتی است که طبق قانون تجارت به منظور انجام خدمات مشاوره‌ای در امور تخصصی تأسیس شده و دارای کارشناسان تمام وقت متخصص در رشته‌های مربوط بوده و دارای تشکیلات منظم اداری و تجهیزات کافی و اعتبارات مالی لازم بوده و صلاحیت شرکت مزبور در حد متعارف مورد‌رسیدگی و قبول سازمان قرار گرفته باشد.
تبصره – شرکتهای مهندسان مشاور مختلط ایرانی و خارجی موجود که تا پایان سال ۱۳۵۷ دارای تأیید صلاحیت از سازمان بوده و حداقل ۵۱ درصد سهام آن متعلق به اشخاص ایرانی باشد چنانچه ضرورت ادامه کار شرکت با کسب نظر دستگاه‌های اجرایی ذیربط مورد تأیید سازمان قرار گیرد از‌نوع طبقه “۲” شناخته خواهد شد.
ج – طبقه ۳ – شرکت مشاور دولتی
شرکتی است دولتی که به صورت یک واحد مستقل به منظور انجام مطالعات و بررسیها و
خدمات تخصصی به موجب قانون تأسیس شده و تمام سهام آن متعلق به دولت باشد و با
استفاده از کارشناسان و کادر فنی و اداری و تجهیزاتی که در اختیار دارد در رشته و
یا رشته‌های خاص تخصص و تجربه‌داشته باشد.
تبصره – شرکتهایی که مشمول لایحه قانونی اداره و تملک شرکتها و مؤسسات
پیمانکاری و مهندس مشاور مصوب شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران شوند در صورتی که
بیش از ۵۰% سهام آن متعلق به دولت گردند از نظر این آیین‌نامه در صورت احراز شرایط
مربوط شرکت مشاور دولتی‌شناخته خواهند شد.
د – طبقه ۴ – مشاور خارجی
دستگاهی است که در کشور خارجی شخصیت حقوقی احراز کرده و یا رسماً به ثبت رسیده و
به تشخیص سازمان دارای تخصص و سابقه و تجربه ممتاز در رشته‌های مورد نیاز بوده و
این امر مورد گواهی مراجع رسمی کشور متبوعه واقع شده باشد.
تبصره – به منظور تسهیل در مکاتبات و قراردادها و مذاکرات و موارد نظیر آن
می‌توان اصطلاح “مشاور” یا “ مهندس مشاور” را در مورد کلیه طبقات مشروح در فوق
بدون آن که محدودیتی و یا تغییراتی در خصوصیات آنها ایجاد نماید به کار برد و در
این آیین‌نامه نیز اصطلاح “مشاور” یا “مهندس‌مشاور” با همین مفهوم به کار رفته است.
ماده ۲ – سایر اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه به کار رفته طبق مفاد قانون برنامه و بودجه کشور تعریف خواهند شد.
فصل دوم – تشخیص صلاحیت کارشناسان و مهندسان مشاور ایرانی
ماده ۳ – صلاحیت کارشناسان (طبقه ۱)
سازمان اشخاصی را به عنوان کارشناس می‌شناسد که واجد شرایط زیر باشند.
1 – کارشناس ممتاز
الف – تابعیت ایران
ب – تحصیلات دانشگاهی حداقل معادل فوق لیسانس در رشته تخصصی مورد نظر.
پ – داشتن بیش از ۱۵ سال سابقه کار و تجربه حرفه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی در رشته مورد نظر.
ت – نداشتن سوء شهرت در رشته تخصصی.
ث – داشتن صلاحیت و تجربه مورد قبول سازمان در رشته مورد نظر.
ج – حائز شرایط مندرج در دستورالعمل ضوابط تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور (موضوع ماده ۸)
۲ – کارشناس درجه ۱
الف – تابعیت ایران.
ب – تحصیلات دانشگاهی حداقل لیسانس در رشته تخصصی مورد نظر.
پ – داشتن بیش از ۱۰ سال سابقه کار و تجربه حرفه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی لیسانس در رشته مورد نظر.
ت – واجد شرایط ردیفهای (ت) الی (ج) بند ۱
تبصره – کارشناسان واجد شرایط این بند با مدرک تحصیلی فوق لیسانس در رشته تخصصی و ۹ سال سابقه کار و همچنین کارشناسان با مدرک تحصیلی دکترا در رشته تخصصی و ۸ سال سابقه کار کارشناس درجه یک محسوب می‌شوند.
۳ – کارشناس درجه ۲
الف – تابعیت ایران
ب – تحصیلات دانشگاهی حداقل لیسانس در رشته مورد نظر.
پ – داشتن بیش از ۱۰ سال سابقه کار و تجربه حرفه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی لیسانس در رشته مورد نظر.
ت – واجد شرایط ردیفهای (ت) الی (ج) بند ۱
پ – داشتن بیش از ۷ سال سابقه کار و تجربه حرفه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی لیسانس در رشته مورد نظر.
ت – واجد شرایط ردیفهای (ت) الی (ج) بند ۱ باشد.
تبصره – کارشناس واجد شرایط این بند با مدرک تحصیلی فوق لیسانس در رشته تخصصی و ۶ سال سابقه کار و همچنین کارشناسان با مدرک تحصیلی دکترا در رشته تخصصی ۵ سال سابقه کار، کارشناس ب درجه ۲ محسوب می‌شوند.
۴ – کارشناس درجه ۳
الف – تابعیت ایران
ب – تحصیلات دانشگاهی حداقل لیسانس در رشته مورد نظر.
پ – داشتن بیش از ۴ سال سابقه کار و تجربه حرفه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی لیسانس در رشته مورد نظر.
ت – واجد شرایط ردیفهای (ت) الی (ج) بند ۱
تبصره – کارشناسان واجد شرایط این بند با مدرک تحصیلی فوق لیسانس در رشته تخصصی و سه سال سابقه کار و همچنین کارشناسان با مدرک تحصیلی دکترا در رشته تخصصی و ۲ سال سابقه کار کارشناس درجه ۳ محسوب می‌شوند.
ماده ۴ – صلاحیت شرکت ایرانی خدمات مشاور (طبقه ۲)
سازمان صلاحیت شرکتی را به عنوان “مهندس مشاور” تأیید می‌نماید که واجد شرایط زیر باشد.
الف – به منظور انجام خدمات مشاوره در امور تخصصی طبق قوانین جاری در ایران تأسیس شده و در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده و کلیه سهامداران آن ایرانی باشند.
تبصره – شرکت قبل از موافقت کتبی سازمان مجاز به ثبت تغییرات نبوده و پس از تأیید سازمان مدارک مثبته مربوط را ظرف مدت یک هفته از تاریخ ثبت به سازمان تسلیم می‌نماید.
ب – شرکت از نوع سهامی خاص بوده و اساسنامه آن مغایرت اصولی با مفاد اساسنامه نمونه‌ای که به تأیید سازمان رسیده است نداشته باشد.
پ – تمام سهام شرکت با نام و متعلق به افراد حقیقی باشد.
تبصره ۱- شرکتهایی که کمتر از ۵۰% از سهام آنها متعلق به دولت و یا مؤسسات عام‌المنفعه باشد در صورت احراز شرایط مربوط، می‌توانند به عنوان مهندس مشاور سازمان شناخته شوند.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۶۶/۱۲/۱۹]
شرکتهایی که کمتر از ۵۰% سهام آنها متعلق به دولت و بقیه سهام آنها به مؤسسات عام‌المنفعه تعلق داشته باشد از حیث احراز شرایط این آیین‌نامه می‌توانند به عنوان مهندس مشاور دولتی شناخته شوند.
ت – حداکثر درصد سهم هر شریک ۲۵ درصد مجموع سهام شرکت باشد.
ث – اعضاء هیأت مدیره شرکت باید واجد شرایط مشروح در ماده ۸ باشند.
تبصره – میزان سهام و تعداد حداقل کارشناسان شریک و نوع تحصیلات و سوابق تجربی و سایر شرایط مورد نیاز برای احراز صلاحیت در هر گروه یا رشته تخصصی بر اساس دستورالعمل تعیین ضوابط تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور (موضوع ماده ۸) خواهد بود.
ج – حداکثر مجموع سهام هیأت مدیره از ۶۰% کل سهام شرکت تجاوز ننماید.
چ – کلیه کارشناسانی که در شرکت دارای حق امضاء مجاز فنی (امضاء مهارت) بوده و
طبق ماده ۱۸ به سازمان معرفی می‌شوند و همچنین کارشناسان متخصصی (کارشناسان درجه
2 و بالاتر موضوع ماده ۳) که بیش از ۵ سال در شرکت سابقه کار مداوم داشته باشند (مشروط بر تمایل کارشناس) باید سهامدار باشند.
تبصره – موضوع متخصصین مندرج در تبصره ذیل ماده ۱۶ و کارشناس متخصص مندرج در تبصره ذیل ماده ۱۸ مشمول این بند نخواهند بود.
ح – مدیر عامل شرکت سهامدار و حداقل واجد شرایط کارشناس درجه ۲ ماده ۳ باشد.
خ – تشکیلات فنی مجهزی با تعداد کادر فنی تمام وقت در اختیار داشته باشد به قسمی
که بتواند کلیه خدمات مشاوره فنی مورد نیاز را طبق جزئیاتی که در قرارداد خدمات محوله تعیین خواهد شد انجام دهد.
د – شرکت دارای مدیریت صحیح و تشکیلات منظم اداری و مالی مناسب باشد.
ذ – شرکت دارای سرمایه و اعتبار مالی کافی باشد به نحوی که بتواند هزینه جای لااقل شش ماه شرکت را تأمین نماید.
ر – شرکاء و مدیران و مسئولان و کارشناسان دارای سوء شهرت نبوده و به طور تمام وقت در شرکت شاغل باشند و در هیچ شرکت مشاوره‌ای یا پیمانکاری سهامدار نبوده و در
کارهایی از قبیل پیمانکاری و یا تهیه و فروش مصالح و لوازمی که به طور مستقیم و
غیر مستقیم با کارهای رشته‌های‌تخصصی شرکت و یا موضوع قراردادهای آنها ارتباط پیدا
می‌کند ذینفع نباشند و این مراتب در پرسشنامه و یا فرمی که توسط سازمان به آنها
داده خواهد شد کتباً تعهد گردد.
تبصره – اعضای نیمه وقت کادر آموزشی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و اعضای نیمه
وقت کادر علمی مؤسسات تحقیقات می‌توانند طبق‌شرایطی که در دستورالعمل ضوابط تشخیص
صلاحیت مشاوران (موضوع ماده ۸) تعیین می‌گردد سهامدار نبوده و فعالیت نمایند
مشروط بر آن که‌مشارکت آنها در شرکتهای مهندسان مشاور با قوانین و مقررات عمومی استخدامی کشور مغایرتی نداشته باشد.
ماده ۵ – صلاحیت شرکت مشاوره دولتی (طبقه ۳)
شناسایی صلاحیت شرکتهای مشاوره دولتی یا وابسته به دولت مشروط به حصول شرایط زیر است:
الف – از نظر طرح‌های عمرانی بتواند وظائف و مسئولیتهایی را که در موارد مشابه به
عهده مهندسان مشاور وابسته به بخش خصوصی (طبقه ۲) واگذار‌می‌شود انجام دهد.
ب – مدیریت آنها از استقلال کامل برخوردار بوده و از این نظر به صورت واحدی مستقل
عمل نماید و خود پیمانکار عملیات اجرایی طرحی که مطالعات و خدمات فنی آن را به عهده دارد نباشد.
پ – دارای کادر فنی و تخصصی مورد نیاز در رشته یا گروه تخصصی مورد نظر باشد.
تبصره – تعداد حداقل کارشناسان و نوع تحصیلات و سوابق تجربی و سایر شرایط مورد نیاز برای احراز صلاحیت و قدرت کارآیی شرکتهای مشاوره دولتی در هر رشته یا گروه تخصصی خدمات مشاوره بر اساس دستورالعملی خواهد بود که به ترتیب مشروح در ماده ۸ به تصویب سازمان می‌رسد.
ماده ۶ – صلاحیت مشاور خارجی (طبقه ۴)
سازمان از میان مؤسسات و شرکتهای مشاور خارجی متقاضی کار آن مؤسسه و یا شرکتی را برای کار خاصی ذیصلاح خواهد شناخت که واجد شرایط زیر باشد:
الف – در کشور خود رسماً به ثبت رسیده باشد و مدارک دال بر این امر از طرف نمایندگی دولت ایران در آن کشور گواهی شده باشد.
تبصره – در صورتی که مشاور خارجی جزئی از تشکیلات دولتی کشور متبوعه‌اش باشد، نیازی به ثبت ندارد.
ب – دارای تخصص و سابقه و تجربه ممتاز، در رشته‌های مورد نظر بوده و این امر مورد
گواهی مراجع رسمی در کشور متبوعه قرار گیرد و صلاحیت این مرجع مورد تأیید نمایندگی دولت ایران در آن کشور باشد.
پ – تعهد نماید قبل از امضاء قرارداد با سازمان و یا دستگاه‌های اجرایی شعبه خود
را در ایران در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی رسماً به ثبت‌برساند و هر گونه
تغییری که در وضع این شعبه داده می‌شود مراتب را صرف یک هفته همراه با مدارک مثبته
به سازمان اطلاع داده و متعاقباً مدارک ثبتی‌مربوطه را تسلیم نماید.
تبصره – حسن انجام کلیه مسئولیت‌ها و تعهداتی را که شعبه ثبت شده در ایران، در چهارچوب خدمات محوله قرارداد متقبل می‌شود می‌یابد توسط مشاور اصلی (مشاور مادر) تضمین شود.
ت – در انجام خدمات ارجاعی و به منظور انتقال تکنولوژی لااقل با یکی از شرکتهای
ایرانی خدمات مشاور (طبقه ۲) طبق مفاد قرارداد مشارکتی‌که باید قبل از انعقاد هر
قرارداد به تصویب کارفرما و سازمان رسیده باشد به طور مؤثر همکاری نماید و ضمناً در
طول اجرای قرارداد موظف به آموزش‌کادر ایرانی باشد و در هر حال با شرکت ایرانی
خدمات مشاور در تمام موارد قرارداد، مسئولیت تضامنی و مشترک خواهد داشت.
تبصره – میزان سهام شرکت ایرانی خدمات مشاور یا شرکت خارجی کمتر از ۳۵% نباشد.
فصل سوم – تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی شرکتهای مهندسان مشاور
ماده ۷ – تأیید صلاحیت و تصویب رتبه و تعیین ظرفیت کاری شرکتهای مهندسان مشاور و همچنین تصویب هر گونه تغییراتی در صلاحیت‌ها و‌رتبه‌ها و ظرفیت‌ها، به عهده کمیته‌ای در سازمان به نام “کمیته تأیید صلاحیت مشاوران” خواهد بود. این کمیته مرکب از سه عضو به شرح زیر خواهد‌بود:
1 – رییس سازمان
2 – معاون فنی سازمان
3 – مسئول دفتر امور مشاوران
تبصره – وظائف دبیرخانه کمیته مذکور به عهده واحد امور مشاوران سازمان است.
ماده ۸ – دستورالعمل تعیین جزییات و ضوابط تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور در گروه یا
رشته تخصصی (اعم از مهندسان مشاور سراسری یا استانی) با توجه به نیازهای طرحها بر
اساس مفاد این آیین‌نامه، به وسیله دفتر امور مشاوران سازمان با کسب نظرات مشورتی
جامعه مشاوران ایران (موضوع ماده ۱۳) و سندیکای کارکنان مهندسین مشاور ایران
(موضوع ماده ۱۴) تهیه و سپس با نظرات دستگاه‌های اجرایی هماهنگ گشته و جهت‌تصویب،
به کمیته موضوع ماده ۷ پیشنهاد و پس از تصویب به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
تبصره – دفتر امور مشاوران می‌تواند در مواقعی که مقتضی بداند با مشارکت
نمایندگان جامعه مشاوران ایران و سندیکای کارکنان مهندسین مشاور و نمایندگان
واحدهای مربوط در سازمان و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی نحوه اجرای قرارداد خدمات
محوله به مهندس مشاور را مورد بررسی قرار‌دهد و یا از دفاتر مهندسان مشاور بازدید
به عمل آورد، و کیفیت خدمات آنها را در هر مرحله از کار مورد بررسی و ارزشیابی
قرار داده و در صورت لزوم‌نتیجه را حسب مورد به کمیته ماده ۷ گزارش نماید و یا در
کمیسیون ماده ۱۹ مطرح سازد. مهندس مشاور موظف به تسلیم اطلاعات مورد درخواست‌دفتر امور مشاوران و دستگاه‌های اجرایی می‌باشد.
ماده ۹ – دفتر امور مشاوران موظف است بر مبنای مفاد این آیین‌نامه، اطلاعات لازم
را در مورد شرکتهای مهندسان مشاور جمع‌آوری نموده و طبق دستورالعمل مصوب (مذکور
در ماده ۸) آنها را در هر گروه با رشته تخصصی مورد تقاضای آن شرکت بررسی و نتایج
حاصله را جهت تصویب به کمیته تأیید صلاحیت مهندسان مشاور موضوع ماده ۷ گزارش نماید.
ماده ۱۰ – در صورتی که هر یک از شرکتهای تأیید صلاحیت شده سازمان نسبت به رتبه و
ظرفیت و رشته تخصصی تعیین شده خود معترض باشند مراتب را کتباً به سازمان اعلام
خواهد نمود. دفتر امور مشاوران سازمان پس از دریافت اعتراض و استماع توضیحات
نماینده شرکت معترض نحوه‌رسیدگی به مدارک و رتبه‌بندی شرکت مذکور را برای او تشریح
خواهد کرد و در صورتی که شرکت مذکور همچنان به اعتراض خود باقی بماند،
گزارش توجیهی دفتر امور مشاوران برای اظهار نظر نهایی به کمیته ماده ۷ ارسال خواهد شد.
ماده ۱۱ – سازمان موظف است مستمراً اطلاعات مربوط به وضعیت شرکتهای مهندسان مشاور و کارهای دست اجرای آنها را به هنگام کرده و به‌طور منظم و یا بر حسب مورد این اطلاعات را در دسترس دستگاه‌های اجرایی قرار دهد.
دستگاه‌های اجرایی طرف قرارداد با شرکتهای مهندسان مشاور موظفند مستمراً و همچنین
در هر زمانی که سازمان درخواست نماید، اطلاعات مورد‌نیاز سازمان را در زمینه
قراردادهای دست اجرای مهندس مشاور ارسال نموده و در صورتی که مبلغ قرارداد تغییر
یابد، مراتب را بلافاصله به سازمان‌منعکس سازند و کار مهندس مشاور را با توجه به
نحوه و کیفیت خدمات انجام شده، دقت و صحت عمل و ضوابط دیگری که از طرف سازمان
تعیین‌می‌گردد در هر مرحله از قرارداد یا در پایان آن، ارزشیابی کرده و نتایج این
ارزشیابی را کتباً به سازمان اعلام دارند و تأخیرات و تخلفات مهندس مشاور را‌در هر
مرحله از کار گزارش نمایند مهندسان مشاور موظفند اطلاعات و گزارشات مورد درخواست
سازمان یا دستگاه‌های اجرایی را به موقع تسلیم‌نمایند.
ماده ۱۲ – کمیته تأیید صلاحیت مشاوران پس از دریافت گزارش کمیسیون تخلفات (موضوع ماده ۱۹) از طریق دبیرخانه این کمیته در موارد تخلف‌از جمله حالات زیر مهندس مشاور را به طور دائم و یا برای مدتی محدود از فهرست مهندسان مشاور ذیصلاح سازمان حذف و یا توبیخ کتبی نموده و‌یا به او تنزل رتبه خواهد داد.
الف – نتایج گزارشها و ارزشیابی‌های موضوع ماده ۱۱ اتخاذ چنین اقدامی را توجیه نماید.
ب – مهندس مشاور عوامل فنی و تشکیلاتی لازم را برای انجام وظائف خود طبق حدود
خدمات مشروح در قرارداد به تشخیص دستگاه اجرایی‌مربوط به موقع فراهم نساخته و یا
دقت لازم و متعارف را در ارائه خدمات مشاوره‌ای اعمال نکرده باشد.
پ – طبق مفاد قرارداد که با دستگاه اجرایی منعقد نموده عمل نکرده باشد.
ت – تمام و یا قسمتی از کار مورد قرارداد را بر خلاف مفاد آن به دست دوم واگذار نماید.
ث – در انجام وظائف خود منافع و حقوق و مصلحت را کارفرما ملحوظ ننموده و یا رعایت بی‌طرفی و بی‌نظری و تقوای حرفه‌ای را نکرده باشد.
ج – به علت عدم دقت در مطالعات و محاسبات، پروژه طبق اصول فنی و متضمن مصالح
کارفرما نباشد و یا برآورد با هزینه واقعی عملیات تفاوت غیر متعارفی داشته باشد.
چ – عملیات انجام شده با پروژه و مشخصات نقشه‌های اجرایی آن مطابقت نداشته و یا
نظارت در اجرای طرح در سطح قابل قبولی نباشد.
ح – به سازمان یا دستگاه‌های اجرایی گزارش خلاف داده باشد. یا رعایت بخشنامه‌ها و اطلاعیه‌های سازمان را نکرده و یا به موقع گزارشات لازم را تسلیم سازمان ننموده باشد.
خ – مهندس مشاور بر خلاف برگ تعهدی که به سازمان تسلیم نموده است (موضوع تبصره بند الف ماده ۴) عمل کرده و یا در این برگ اطلاعات‌خلاف به سازمان داده باشد.
د – بدون رعایت مفاد آیین‌نامه ارجاع کار به مهندسان مشاور و بخشنامه‌ها و
دستورالعمل‌ها و اطلاعیه‌های سازمان با دستگاه اجرایی قرارداد منعقد‌کرده باشد.
ذ – در صورتی که هر یک از شرایط مقرر در فصل دوم این آیین‌نامه را فاقد شود و در
ظرف مدتی که از طرف سازمان تعیین و به مشاور ابلاغ می‌گردد، واجد شرایط مقرر نشده باشد.
تبصره ۱ – وظیفه رسیدگی و نظارت سازمان و دستگاه‌های اجرایی در زمینه ارزشیابی و
سنجش عملیات مهندسان مشاور رافع مسئولیتهای آنان در قبال تعهدات مندرج در قرارداد
منعقده با دستگاه اجرایی و قوانین و مقررات جاری کشور نخواهد بود.
تبصره ۲ – در مواردی که تخلفات مهندس مشاور منجر به فسخ قرارداد شود دستگاه اجرایی موظف است بلافاصله مراتب را همراه با ذکر دلایل فسخ قرارداد به سازمان گزارش نماید تا در پرونده مشاور منعکس گردد.
ماده ۱۳ – مهندسان مشاور می‌توانند طبق قوانین و مقررات جاری کشور، جامعه‌ای به
نام جامعه مشاوران ایران تشکیل دهند که سازمان بتواند از نظریات مشورتی و دسته
جمعی آنان در امر تشخیص صلاحیت و تهیه دستورالعمل‌ها و روشهایی که به نحوی با
خدمات آنها ارتباط دارد و همچنین‌حسن اجرای ضوابط و نظارت فنی استفاده نماید.
تبصره ۱ – جامعه مشاوران ایران از این به بعد “جامعه” نامیده می‌شود.
تبصره ۲ – جامعه به منظور نیل به هدفهای فوق بر مبنای گزارشهای واصله از مهندسان
مشاور عضو جامعه و نتیجه‌گیریهای آماری حاصله از این گزارشها، حداقل سالی یک بار
پیشنهادهای اصلاحی خود را در زمینه بهبود شرایط فنی و اقتصادی طرح‌های عمرانی کشور به سازمان تسلیم خواهد‌کرد.
تبصره ۳ – جامعه موظف است مفاد آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و اطلاعیه‌ها و
بخشنامه‌هایی را که از طرف سازمان به جامعه ابلاغ می‌گردد رعایت نموده و به اطلاع
آن تعداد از اعضاء خود که صلاحیت آنها مورد تأیید سازمان قرار گرفته است برساند.
ماده ۱۴ – کارکنان مهندسان مشاور می‌توانند به منظور حفظ منافع حرفه‌ای و بهبود
وضع اقتصادی و اجتماعی خود سندیکایی به نام سندیکای کارکنان مهندسین مشاور ایران
طبق ضوابط و مقررات قانون کار تشکیل دهند. سازمان می‌تواند جهت بهبود کلی در جریان
امور فنی و مالی طرح‌های‌عمرانی کشور و یا در هر مورد دیگری که سودمند تشخیص دهد از نظریات مشورتی این سندیکا استفاده نماید.
تبصره ۱ – سندیکای کارکنان مهندسین مشاور ایران از این به بعد “سندیکا” نامیده می‌شود.
تبصره ۲ – سندیکا موظف است مفاد آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و اطلاعیه‌ها و بخشنامه‌هایی را که از طرف سازمان به سندیکا ابلاغ می‌گردد رعایت نموده و در صورت لزوم به اطلاع اعضاء خود برساند.
ماده ۱۵ – سازمان تخصصهای مورد نیاز طرح‌های عمرانی را از نظر خدمات فنی و مشاوره
به انواع متناسب تقسیم و تخصص شرکتهای مهندسان مشاور را بر اساس این تقسیم‌بندی
تعیین می‌نماید. سازمان می‌تواند این تقسیم‌بندی را با توجه به احتیاجات برنامه‌ها و طرح‌های عمرانی تغییر دهد.
تبصره – در موارد خاصی که تخصص مورد نیاز در تقسیم‌بندی گروه‌های تخصصی پیش‌بینی
نشده باشد، سازمان می‌تواند تخصص این نوع شرکت یا شرکتهای واجد شرایط را در هر
زمانی که مناسب بداند تعیین نماید.
ماده ۱۶ – خدمات فنی و مشاوره‌ای مورد نیاز در هر طرح عمرانی شامل کلیه تخصصها و
خدمات مورد نیاز برای انجام موضوعات مشروح در آن طرح می‌باشد. بدین منظور مؤسسات و
شرکتهای مهندسان مشاور باید کلیه متخصصین و کارشناسان مورد نیاز برای انجام صحیح
خدمات آن طرح را‌در اختیار داشته و این شرکتها در آن تخصصها از طرف سازمان ذیصلاح تشخیص داده شده باشند.
تبصره – چنانچه برای انجام قسمتی از خدمات هر قرارداد، نیاز به تخصص خاصی باشد که
متخصصین مربوط به تعداد کافی در رشته‌های تخصصی مهندسان مشاور ذیصلاح موجود نباشد،
مهندس مشاور باید متخصصین مورد نظر را به سازمان معرفی نموده و در صورت تأیید
سازمان از‌خدمات این متخصصین در طول مدت قرارداد استفاده نماید.
ماده ۱۷ – هر گاه دستگاه اجرایی برای انجام خدمات خاص مورد نیاز طرحها به مواردی
برخورد نماید که تخصص مورد نظر در بین مهندسان مشاور ذیصلاح، موجود نباشد و
استفاده از یک یا چند نفر از کارشناسان حقیقی را اجتناب‌ناپذیر بدانند، در این
صورت دستگاه اجرایی موظف است مراتب را‌با ذکر دلایل توجیهی و مراحل و شرح خدمات و
مبلغ کل کار مورد نظر همراه با شرحی از سوابق و تحصیلات و تجربیات افراد پیشنهادی،
به سازمان‌ارسال و در صورت کسب تأیید سازمان از این کارشناسان استفاده نماید. این
تأیید فقط مربوط به همان خدمات خاص طرح پیشنهادی خواهد بود.
ماده ۱۸ – مسئولیت حسن انجام کلیه خدمات مرجوعه به شرکتهای مهندس مشاور یا
کارشناسان به عهده مسئولان قانونی طرف قرارداد می‌باشد و ضمناً مهندسان مشاور
موظف‌اند نقشه‌ها و مشخصات و اسناد و مدارک فنی را به امضاء مسئولان قانونی شرکت و
کارشناسان متخصص مسئول (امضاء مهارت، موضوع بند چ ماده ۴) که صلاحیت آنها به
عنوان امضاء کننده در رشته تخصصی مربوط به سازمان معرفی شده برسانند.
تبصره – در مواردی که به تشخیص دستگاه اجرایی، امضای نقشه‌ها و مدارک به وسیله کارشناس شریک متخصص میسر نگردد صلاحیت کارشناسی که جایگزین شریک متخصص مذکور خواهد شد به تأیید سازمان خواهد رسید.
ماده ۱۹ – در مواردی که مهندسین مشاور در انجام خدمات محوله تعلل یا قصور نماید و
یا اقداماتی بر خلاف تعهدات خود به عمل آورد دستگاه اجرایی موظف است مراتب را با
ذکر دلایل به سازمان اعلام نماید، دفتر فنی سازمان همراه با مدیریت مربوطه در
سازمان پس از رسیدگیهای لازم و‌کسب توضیحات و استماع سخنان نماینده مهندس مشاور،
چنان که نظر دستگاه اجرایی را تأیید نمود و یا دستگاه اجرایی ضروری دانست مراتب را
با حضور نماینده مهندس مشاور در کمیسیونی به نام “کمیسیون تخلفات” مرکب از اعضاء زیر:
1 – نماینده دستگاه اجرایی
2 – نماینده مدیریت مربوطه در سازمان
3 – نماینده دفتر فنی سازمان
4 – نماینده جامعه و نماینده سندیکا (حسب ضرورت و به تشخیص سازمان) مطرح می‌نماید کمیسیون نظریه خود را نسبت به این مهندس مشاور ضمن تنظیم صورتمجلس به دبیرخانه کمیته موضوع ماده ۷ اعلام می‌دارد.
دبیرخانه نتیجه بررسیها و تصمیمات و گزارشات کمیسیون را همراه با سوابق کاری
مهندس مشاور در سایر دستگاه‌های اجرایی جهت اتخاذ تصمیم نهایی در کمیته فوق‌الذکر مطرح می‌نماید.
ماده ۲۰ – سازمان مجاز است در قالب مفاد این آیین‌نامه دستورالعمل‌های لازم را تهیه و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ نماید.
ماده ۲۱ – مهندسان مشاور موظفند مفاد این آیین‌نامه و دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها و اطلاعیه‌هایی که بر اساس این آیین‌نامه از طرف سازمان تهیه و به آنها ابلاغ می‌گردد رعایت نمایند.
ماده ۲۲ – کلیه دستگاه‌های اجرایی و همچنین دستگاه‌هایی که دارای مقررات خاص مالی و استخدامی و معاملاتی خود بوده و شمول مقررات مستلزم ذکر نام آنها است مکلفند مفاد آیین‌نامه تشخیص صلاحیت و طبقه‌بندی مهندسان مشاور و کارشناسان را رعایت نمایند.