[به موجب اساسنامه سازمان زمین شهری، مصوب ۱۳۶۷/۴/۱۵ نسخ ضمنی شده است.]
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۱/۳/۳۰ بنا به پیشنهاد شماره ۱.۲۹۹ مورخ ۱۳۶۱.۲.۲۸ وزارت مسکن و شهرسازی و به استناد ماده ۱۳ قانون اراضی شهری مصوب ۱۳۶۰/۱۲/۲۷ و ماده ۸۱ آیین‌نامه اجرایی آن مصوب ۱۳۶۱/۳/۳۰ هیأت وزیران اساسنامه سازمان زمین شهری را به شرح زیر تصویب نمود.
فصل اول – کلیات
ماده یک – سازمان زمین شهری که در این اساسنامه سازمان نامیده می‌شود از ادغام سازمانهای عمران اراضی کلیه استانهای کشور تشکیل می‌گردد و شرکتی است سهامی با مدت نامحدود و وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و طبق قانون تجارت و این اساسنامه و مقررات مربوط به شرکتهای دولتی اداره می‌شود.
ماده دو – مرکز سازمان تهران است و در کلیه مراکز استانها دارای شعبه می‌باشد و بر حسب نیاز در شهرهای مختلف هر استان می‌تواند نمایندگیهایی دایر نماید.
ماده سه – سرمایه سازمان مبلغ دو میلیارد و ششصد میلیون ریال است که به دو هزار و ششصد سهم یک میلیون ریالی تقسیم و کلا متعلق به دولت بوده و به ترتیب از محل سرمایه‌های پرداخت شده سازمانهای عمران اراضی شهری کلیه استانها و سود ویژه ناشی از عملکرد سازمانهای مذکور تأمین می‌گردد.
ماده چهار – با تصویب این اساسنامه کلیه دارایی‌ها حقوق و اختیارات و تعهدات و دیون و مطالبات مربوط به سازمانهای عمران اراضی شهری قبلی به این سازمان منتقل می‌گردد و نیز کلیه وجوهی که به هر عنوان به حسابهای سازمانهای عمران اراضی واریز شده بایستی به حساب سازمان واریز تا حسب مورد نسبت به آن اتخاذ تصمیم شود.
ماده پنج – کلیه مستخدمین رسمی (صرفاً موضوع ماده ۱۴۴ قانون استخدام کشوری و ثابت مشمول مقررات استخدامی شرکتهای دولتی) سازمانهای عمران اراضی قبلی مستخدمین این سازمان محسوب می‌شوند.
فصل دوم – وظایف و اختیارات
ماده شش – وظایف و اختیارات سازمان به شرح زیر است:
الف – اجرای مفاد قانون اراضی شهری و آیین‌نامه اجرایی آن و سایر قوانینی که در ارتباط با اراضی شهری می‌باشد.
ب – اجرای امور مربوط به اراضی شهری متعلق به دولت.
ج – حفظ حقوق و اعمال مالکیت دولت نسبت به اراضی خالصه و همچنین اراضی موات موضوع قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر و قانون ثبت اراضی موات اطراف تهران و قانون ثبت موات شهرستانها غیر تهران مصوب سال ۱۳۳۵ و قانون راجع به اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها مصوب سال ۱۳۳۵ و اصلاحیه آن مصوب سال ۱۳۳۹ و اراضی قسمت آخر ماده ۴ قانون قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مصوب آبانماه ۱۳۴۶ و اراضی و مراتع ملی شده قانون جنگلها و مراتع کشور و اراضی حریم و مستحدثات ساحلی موضوع قانون اراضی ساحلی مصوب سال ۱۳۵۴در محدوده شهرها و شهرکها مندرج در آیین‌نامه اجرایی قانون اراضی شهری.
د – تهیه طرح‌های شهرسازی و نقشه‌های تکنیکی و در صورت لزوم آماده‌سازی و سایر اقدامات لازم شهرسازی مربوط به اراضی سازمان به تشخیص سازمان حسب مورد براساس هرگونه ضوابط طرح و برنامه‌ریزی شهری مصوب (هادی – جامع – تفصیلی و منطقه‌ای) و رعایت استانداردهای معماری و شهرسازی و قوانین و مقررات جاری مربوطه.
ه – واگذاری زمین به صورت قطعی و اجاره به بخش خصوصی یا عمومی به منظور ایجاد مسکن و سایر نیازمندیهای عمومی براساس قوانین و مقررات مربوطه.
و – تملک و تعویض اراضی در اجرای قانون و آیین‌نامه مذکور حسب مورد.
ز – انجام هر نوع اقدام دیگری که مربوط به وظایف و تکالیف سازمان مندرج در قانون اراضی شهری و آیین‌نامه مربوطه و این اساسنامه می‌باشد.
فصل سوم – ارکان سازمان
ماده هفت – ارکان سازمان به شرح زیر است:
الف – مجمع عمومی
ب – هیأت مدیره
ج – مدیر عامل
د – بازرس (حسابرس)
ماده هشت – نمایندگی سهام دولت در مجمع عمومی با وزرای مسکن و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، کشور دادگستری و وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه است.
ریاست مجمع عمومی با وزیر مسکن و شهرسازی است. و تصمیمات مجمع عمومی عادی با اکثریت آرا کلیه اعضا و در مجمع عمومی فوق‌العاده با چهار رای معتبر است.
ماده نه – مجمع عمومی عادی حداقل سالی دو بار (هر شش ماه یک بار) اولی برای تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان سال قبل و دومی برای تصویب برنامه و بودجه سال بعد و همچنین انجام سایر وظایف در جلسات مذکور به دعوت رییس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان تشکیل می‌شود مجمع عمومی ممکن است در صورت لزوم بطور فوق‌العاده نیز تشکیل شود.
ماده ده – مجامع عمومی به دعوت رییس مجمع یا رییس هیأت مدیره و مدیر عامل و یا بنا به تقاضای هیأت مدیره یا بازرس تشکیل خواهد شد.
ماده یازده – وظایف و اختیارات مجمع عمومی عادی به قرار زیر است:
الف – تعیین خط مشی کلی و برنامه سازمان در قالب سیاستهای کلی دولت جمهوری اسلامی ایران.
ب – رسیدگی به گزارش عملکرد سازمان و گزارش بازرس (حسابرس) و اتخاذ تصمیم نسبت به آنها و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و تقسیم سود‌ویژه.
ج – تصویب بودجه سالانه و تغییرات آن.
د – تعیین حقوق و مزایای مدیر عامل و هیأت مدیره براساس مصوبه شورای حقوق و دستمزد و تعیین حق‌الزحمه بازرس (حسابرس).
ه – تصویب تشکیلات سازمان با توجه به وظایف قانونی سازمان پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
و – تصویب آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی سازمان پس از تأیید وزارت امور اقتصادی و دارایی و تصویب سایر آیین‌نامه‌های مورد لزوم.
ز – تصویب پیشنهاد هیأت مدیره سازمان راجع به سازش در دعاوی با ارجاع امر به داوری و تعیین داور با حق صلح و سازش یا بدون آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه.
ح – اتخاذ تصمیم نسبت به سایر موضوعاتی که طبق این اساسنامه مستلزم تصویب مجمع عمومی عادی سازمان است و یا اموری که طبق مقررات در دستور مجمع گذارده شود.
ط – پیشنهاد افزایش سرمایه از محل سود ویژه و دارایی‌های افزوده جهت تصویب به هیأت وزیران.
ی ـ [الحاقی ۱۳۶۵/۵/۱۹]
تجدید نظر در اساسنامه و ارایه آن جهت تصویب هیأت وزیران.
ماده دوازده – برای پیشنهاد انجام امور زیر به قوه مقننه مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل خواهد شد:
الف – افزایش یا کاهش سرمایه
ب – انحلال سازمان و تعیین مدیران تصفیه.
ج – [لغو ۱۳۶۵/۵/۱۹]
[تجدیدنظر در اساسنامه سازمان.]
ماده سیزده – هیأت مدیره سازمان از یک نفر رییس و چهار نفر عضو اصلی تشکیل می‌شود و رییس هیأت مدیره، مدیر عامل سازمان و معاون وزیر مسکن و شهرسازی نیز خواهد بود.
اعضا هیأت مدیره علاوه بر وظایف اصلی موظف مسئولیت نظارت بر اداره قسمتی از امور سازمان را به پیشنهاد مدیر عامل و تأیید هیأت مدیره خواهند داشت و برای انجام این امر مدیر عامل آن قسمت از اختیارات خود را که در ارتباط با وظایف محوله است به عضو هیأت مدیره تفویض‌می‌کند.
تبصره – یک نفر عضو علی‌البدل نیز برای هیأت مدیره انتخاب خواهد شد تا در غیبت هر یک از اعضای اصلی در جلسات هیأت مدیره شرکت نماید. عضو علی‌البدل از لحاظ استخدامی و حقوق و مزایا تابع مقررات استخدام سازمان متبوع خود خواهد بود.
ماده چهارده – رییس هیأت مدیره و مدیر عامل و اعضا اصلی و علی‌البدل هیأت مدیره با پیشنهاد رییس مجمع عمومی و تصویب مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب و با حکم رییس مجمع منصوب می‌گردند و تا موقعی که تجدید انتخاب به عمل نیامده در مقام خود باقی خواهند بود. انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
در صورت استعفا فوت و عزل هر یک از اعضا هیأت مدیره جانشین وی به ترتیب فوق تعیین می‌شود.
ماده پانزده – اعضای اصلی هیأت مدیره نمی‌توانند در مدت تصدی در سازمان، هیچگونه شغل موظف دیگری داشته باشند.
ماده شانزده – وظایف و اختیارات هیأت مدیره به قرار زیر است:
الف – تهیه طرح تشکیلات سازمان برای پیشنهاد به مجمع عمومی.
ب – تهیه آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی و سایر آیین‌نامه‌ها برای پیشنهاد به مجمع عمومی
ج – تصویب برنامه‌ها و طرحها بنا به پیشنهاد رییس هیأت مدیره و مدیر عامل.
د – تصویب روشهای اجرایی سازمان در حدود مقررات این اساسنامه.
ه – بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد دریافت وام و اعتبار با رعایت قوانین و مقررات مربوطه و پیشنهاد آن به مجمع عمومی جهت تصویب.
و – تهیه گزارش عملکرد و ترازنامه و حساب سود و زیان و همچنین بودجه سالانه سازمان برای تصویب مجمع عمومی.
ز – پیشنهاد سازش در دعاوی و ارجاع امر به داوری و تعیین داور با حق صلح و سازش یا بدون آنها به مجمع عمومی.
ح – تصویب قراردادها طبق قوانین و مقررات مربوطه.
ط – افزایش اعتبارات سازمان تا ده درصد از محل کاهش سایر مواد هزینه مشروط بر آن که در جمع کل اعتبارات سازمان تغییری حاصل نشود.
ماده هفده – جلسات هیأت مدیره با حضور چهار نفر اعضا رسمیت داشته و تصمیمات متخذه با حداقل سه رأی معتبر است و تصمیمات با ذکر نظر اقلیت در دفتر مخصوص ثبت و به امضا اعضا حاضر در جلسه می‌رسد.
ماده هیجده – رییس هیأت مدیره و مدیر عامل بالاترین مقام اجرایی سازمان است و برای اجرای وظایف خود دارای اختیارات زیر می‌باشد.
الف – اداره امور سازمان طبق اساسنامه و مقررات مربوطه.
ب – اداره کلیه امور استخدامی و عزل و نصب کارکنان و صدور دستور پرداخت‌ها با رعایت بودجه مصوب سازمان و مقررات استخدامی و مالی مربوطه.
ج – اجرای مصوبات مجمع عمومی و هیأت مدیره.
ماده نوزده – امضا قراردادها و اسناد تعهدآور و چکهای سازمان در مرکز با رییس هیأت مدیره و مدیر عامل و یکی از اعضای هیأت مدیره خواهد بود و در شعب و نمایندگیهای سازمان صاحبان امضاهای مجاز و حدود اختیارات آنان به تصویب هیأت مدیره خواهد رسید.
ماده بیست –
مدیر عامل می‌تواند با مسئولیت خود قسمتی از اختیارات خود را به اعضا هیأت مدیره با سایر مسئولین سازمان واگذار نماید.
[الحاقی ۱۳۶۵/۵/۱۹]-
و در مورد پروژه‌های آماده سازی زمین، اختیارات مدیرعامل قابل واگذاری به عاملین معرفی شده از طرف وزیر مسکن و شهرسازی می‌باشد.
ماده بیست و یک – نمایندگی حقوق سازمان نزد کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی و مراجع قضایی برای طرح و تعقیب دعاوی و شکایات و یا دفاع از آنها با مدیرعامل است و مدیر عامل می‌تواند برای انجام این وظایف وکیل با حق توکیل یا بدون حق توکیل انتخاب کند و یا نماینده معرفی و یا جهت تعیین نماینده تفویض‌اختیار نماید.
ماده بیست و دو – بازرس (حسابرس) با تصویب مجمع عمومی عادی برای مدت یک سال انتخاب می‌گردد و انتخاب مجدد او بلامانع است.
ماده بیست و سه – بازرس (حسابرس) موظف است در اجرای مقررات اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوطه نظارت داشته و به حسابها و ترازنامه و حساب سود و‌زیان سازمان رسیدگی و گزارشات لازم را جهت مجمع عمومی تهیه نماید و نیز کلیه وظایف و اختیاراتی را که به موجب قانون تجارت به عهده بازرس (حسابرس) محول است انجام دهد.
بازرس (حسابرس) مکلف است نسخه‌ای از گزارش خود را پانزده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی به هیأت مدیره تسلیم‌کند. بازرس (حسابرس) با اطلاع مدیر عامل حق مراجعه به کلیه اسناد و مدارک سازمان را دارد بدون اینکه در عملیات اجرایی دخالت کند و انجام وظایفش موجب وقفه‌ای در عملیات سازمان شود.
فصل چهارم – سایر مقررات
ماده بیست و چهار – سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفندماه همان سال پایان می‌یابد به استثنا اولین سال که از تاریخ تشکیل سازمان شروع و در آخر اسفند همان سال پایان می‌پذیرد.
ماده بیست و پنج – حسابهای سازمان در پایان اسفندماه بسته می‌شوند ترازنامه و حساب سود و زیان هر سال باید حداقل یک ماه قبل از تشکیل جلسه مجمع‌عمومی عادی سال بعد به بازرس (حسابرس) تسلیم شود.
ماده بیست و شش – تا زمانی که تشکیلات سازمان تصویب نشده است سازمانهای عمران اراضی شهری قبلی هر یک از مراکز استانها به عنوان شعبه سازمان و به سرپرستی فردی که از جانب هیأت مدیره سازمان تعیین و زیر نظر سازمان انجام وظیفه خواهند نمود و کلیه شاغلین پستهای ثابت سازمانی تا تهیه و تصویب تشکیلات مربوطه انجام وظیفه می‌نمایند حدود وظایف و اختیارات شعب و نمایندگیهای مذکور و نحوه انجام وظایف توسط سازمان تهیه و ابلاغ خواهد شد.
تبصره ۱ – سرپرستی اداره امور شعب تا تاریخ تعیین سرپرست از طرف هیأت مدیره سازمان کماکان با مدیران عامل سازمانهای عمران اراضی سابق استانها خواهد بود.
تبصره ۲ – عضو سرپرست معادل آخرین حقوق دریافتی را به عنوان حق‌الزحمه طبق مقررات مالی مربوط دریافت خواهد نمود.
ماده بیست و هفت – هیأت مدیره سازمان موظف است ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه تشکیلات مورد نیاز همراه با شرح وظایف مربوطه را تهیه و‌پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور برای تصویب مجمع عمومی ارایه دهد و سازمان امور اداری و استخدامی کشور برای تصویب مجمع‌عمومی ارایه دهد و سازمان امور اداری و استخدامی کشور حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ وصول تشکیلات مصوب نسبت به تعیین درجه شرکت و‌همچنین طرح طبقه‌بندی مشاغل و سایر موارد مربوطه و تصویب آن اقدام نماید.
ماده بیست و هشت – سازمان از پرداخت هر گونه مالیات و حق تمبر و هزینه‌های ثبتی و معاملاتی بابت تفکیک و فروش اراضی و هزینه دادرسی معاف است.
ماده بیست و نه – مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده طبق قانون تجارت و سایر قوانین و مقررات مربوط عمل خواهد شد.
ماده سی – این اساسنامه در سی ماده و ۳ تبصره به تصویب رسیده است.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر