۴۷۲۷ب – ۱۳۵۴/۴/۱۵
ماده 1ـ این آئین‌نامه برای تعیین روش برنده مناقصه در معاملاتی است که در اجرای طرح‌های عمرانی توسط دستگاههای اجرائی از طریق مناقصه انجام میشود.
ماده 2ـ مهندس مشاور (یا دستگاه اجرائی که خدمات نظیر را انجام میدهد) باید برای هر مناقصه برآورد مقادیر و قیمتهای واحد و برآورد کل هزینه کار و همچنین قیمتهای مصالح پای کار را که به تصویب دستگاه اجرائی یا مقامی که برای این امور مجاز باشد رسیده است بضمیمه اسناد مناقصه در اختیار شرکت کنندگان در مناقصه بگذارد.
ماده 3ـ پیشنهاد دهندگان پس از مطالعه اسناد و مدارک مناقصه باید براساس قیمتهای واحد مورد نظر خود قیمت کل کار را محاسبه و فقط قیمت کل را با حروف در پیشنهاد خود بنویسند.
ماده 4ـ طریقه تهیه و تسلیم پیشنهاد قیمت از طرف شرکت کنندگان در مناقصه و تعیین قیمتهای واحد بشرح زیر میباشد که باید در اسناد و مدارک مناقصه قید گردد:
الف ـ پیشنهاد دهندگان باید برای مجموع کار مورد مناقصه تنها یک مبلغ مجموع پیشنهاد نمایند (نیازی به پیشنهاد قیمت برای اقلام مختلف کار بصورت جداگانه نمیباشد) و مبلغ کل پیشنهاد باید با حروف نوشته شود (در صورتی که پیشنهادی فاقد قیمت با حروف باشد مردود است).
ب ـ پیشنهادات نباید بصورت درصد تخفیف یا اضافه برروی برآورد مندرج در اسناد مناقصه تسلیم گردد.
پ ـ پس از انجام مناقصه و تعیین برنده برای محاسبه قیمتهای واحد قرارداد و پرداخت صورت وضعیتها بطریق زیر عمل خواهد شد:
1ـ در مورد کارهائی که پرداخت به پیمانکار براساس قیمتها واحد بها و حجم عملیات انجام شده صورت میگیرد قیمت کل پیشنهادی برنده مناقصه مندرج در بند الف با برآورد مصوب هزینه کار که در ماده 2 این آیین‌نامه ذکر شده است مقایسه و اختلاف آن بصورت تخفیف و یا اضافه تعیین میگردد. یا اعمال این درصد تخفیف اضافه روی کلیه قیمتهای اقلام مندرج در دفترچه قیمتهای منضم به اسناد و مدارک مناقصه قیمتهای واحد قرارداد بدست می‌آید.
عدد تخفیف یا اضافه حداکثر تا دو رقم بعد از ممیز محاسبه میشود و در صورتی که عمل تقسیم به صفر نرسید و رقم سوم بعد از ممیزه و یا کمتر از 5 باشد از آن صرفنظر و چنانچه رقم سوم بعد از ممیز بیش از 5 باشد به رقم دوم بعد از ممیز یک واحد اضافه و از رقم سوم بعد از ممیز صرفنظر میشود.
2ـ در مواردی که کار موضوع مناقصه یا قسمتی از آن بصورت مبلغ مقطوع واگذار میشود روش مذکور در بند (1) این ماده فقط برای برآورد و تنظیم صورت وضعیتهای موقت و تعیین قیمت کارهای اضافی یا نقصانی کارهای مقطوع مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ماده 5ـ در مورد مناقصه های مربوط به خرید اجناس و لوازم و تجهیزات و ماشین‌الات بطور اعم و همچنین کارهائی که بیش از 75 درصد برآورد هزینه آن مربوط به بهای خرید تجهیزات و ماشین‌آلاتی است که بصورت ساخته شده تهیه و نصب میگردد و همچنین مناقصه‌های حمل و نقل تعیین برنده مناقصه بر مبنای حداقل پیشنهادهای رسیده و طبق ضوابط و روش مشروح در ماده 23 آئین‌نامه معاملات دولتی میباشد.
تبصره ـ مناقصه‌های خرید موضوع این ماده و ماده 6 مشمول مواد 2 و 3 و 4 این آئین‌نامه نخواهد بود.
ماده 6ـ در مناقصه‌های خرید ماشین آلات و تجهیزات چنانچه دستگاه اجرائی تشخیص دهد که علاوه بر قیمتهای پیشنهادی مسائل فنی (نظیر مطابقت مشخصات فنی پیشنهادی با نیازمندیها و یا مسائل بهره برداری و نگاهداری و یا سایر عوامل) حائز اهمیت میباشد لازم است قبل از افتتاح پاکتهای حاوی قیمت مقدمتاً مشخصات فنی پیشنهادی مورد بررسی کمیسیون فنی خاصی که اعضای آن از طرف دستگاه اجرائی تعیین میشود قرار گیرد.
کمیسیون فنی فوق باید در مهلت تعیین شده توسط کمیسیون مناقصه پیشنهادهائی را که از نظر فنی مردود است مشخص و پیشنهادهای قابل قبول را به ترتیب اولویت تعیین و مراتب را به کمیسیون مناقصه کتباً گزارش نمایند.
در اجرای این منظور باید در شرایط مناقصه پیش بینی گردد که هر پیشنهاد دهنده قیمت پیشنهادی خود را در پاکت جداگانه‌ای تسلیم نماید. در روز مناقصه این پاکت‌ها باز نخواهد شد و باید پشت آنها بامضای اعضای کمیسیون و نمایندگان پیشنهاد دهندگان حاضر در جلسه رسیده و تماماً در یک پاکت بزرگ گذاشته شده و پس از لاک و مهر و امضای پشت آن توسط کلیه اعضای کمیسیون و حاضران در جلسه تحویل ذیحساب گردد.
در صورت جلسه کمیسیون مناقصه باید تاریخ جلسه افتتاح پاکتهای حاوی قیمت تعیین گردد در تاریخ تعیین شده مجدداً کمیسیون مناقصه با حضور نمایندگان پیشنهاد دهندگان داوطلب تشکیل و پس از قرائت گزارش کمیسیون فنی نسبت به افتتاح پاکت بزرگ مذکور اقدام و پاکتهای حاوی قیمت مربوط به پیشنهادات مردود به صاحبان آنها مسترد و بقیه افتتاح گردد.
در صورتی که برنده حداقل از نظر فنی هم اولویت داشته باشد حائز حداقل برنده شناخته میشود و در غیر این صورت باید کمیسیون مراتب را طی گزارشی جهت اخذ تصمیم نهائی به هیئتی مرکب از معاون و ذیحساب وزارتخانه یا مؤسسه حسب مورد و یک نفر به انتخاب وزیر در مورد وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و در مورد شرکتهای دولتی مدیرعامل و دو نفر به انتخاب مجمع عمومی احاله کند. نظر این هیئت با اکثریت آراء قطعی خواهد بود.
تبصره 1ـ در مورد معاملات مربوط به نیروهای سه گانه بجای معاون وزارت جنگ فرمانده نیروی مربوط در هیئت موضوع این ماده شرکت میکند.
تبصره 2ـ در مورد مناقصه‌های راجع به طرح‌های عمرانی خاص ناحیه ای که طبق ماده 15 قانون برنامه و بودجه کشور از طرف سازمان برنامه و بودجه به این عنوان شناخته شده اند هیئت مذکور در این ماده عبارتند از استاندار یا فرماندار کل، مسئول دستگاه اجرائی مربوط در محل و ذیحساب طرح‌های خاص ناحیه‌ای.
تبصره 3ـ در مورد مناقصه‌های راجع به طرح‌های عمرانی غیر ناحیه ای استانها و فرمانداریهای کل هیئت مذکور در این ماده با موافقت وزیر مربوط عبارتند از استاندار یا فرماندار کل، مسئول دستگاه اجرائی مربوط در محل و ذیحساب طرح‌های عمرانی محل.
ماده 7ـ در مورد مناقصه‌های مربوط به کارهای ساختمانی و تأسیساتی و کلیه کارهائی که مشمول مواد 5 و 6 و 9 این آئین‌نامه نمیشوند روش تعیین برنده مناقصه بشرح زیر میباشد:
الف ـ کمیسیون مناقصه برای تعیین برنده پیشنهادهای واصله را با رعایت آئین‌نامه معاملات دولتی افتتاح و قرائت خواهد نمود.
ب – [اصلاحی ۱۳۷۰/۳/۱۹]
پیشنهادهایی که مبلغ آن ده (10) درصد (یا بیشتر) بالای مبلغ برآورد، موضوع ماده (2) این آیین‌نامه باشد مردود شناخته میشود به استثنای مواردی که با رعایت مفاد ماده (8) این آیین‌نامه حسب مورد به تأیید مراجع ذیل برسد:
1 – کارهای مربوط به طرح‌های ملی که برای تهیه برآورد آن، قیمتهای پایه سازمان برنامه و بودجه ملاک عمل میباشد، به تأیید شورای عالی فنی.
2 – کارهای مربوط به طرح‌های عمرانی ملی که برای تهیه برآورد آن، قیمتهای پایه وجود ندارد، به تأیید وزیر با بالاترین مقام دستگاه اجرایی.
3 – کارهای مربوط به طرح‌های استانی، به تأیید شورای فنی استان.
تبصره – سازمان برنامه و بودجه موظف است حداکثر ظرف مدت دو (2) ماده دستورالعمل اجرایی جزء (3) این بند را تهیه و تدوین نموده و برای اجرا به شوراهای فنی استانهای سراسر کشور ابلاغ نماید.
[ب ـ پیشنهاداتی که مبلغ آن 10 درصد یا بیشتر بالای مبلغ برآورد مذکور در ماده 2 این آئین‌نامه باشد مردود شناخته میشود.]
ماده 8ـ کمیسیون مناقصه پس از بررسی و ارزیابی پیشنهادات و تهیه جدول مقایسه از بین پیشنهاداتی که از نظر رعایت کلیه شرایط مناقصه مناسب و قابل قبول بوده و از لحاظ قیمت کل خارج از اعتدال نباشد، مناسبترین پیشنهاد از نظر فنی، مالی و سایر شرایط را انتخاب و بشرح زیر عمل مینماید:
در صورتی که مناسبترین پیشنهاد حائز حداقل باشد، آن پیشنهاد برنده شناخته میشود و در غیر این صورت کمیسیون مناقصه باید ضمن اعلام نظر خود درباره مناسبترین پیشنهاد مراتب را طی گزارشی به‌هیئت مذکور در ماده 6 یا تبصره‌های 2 و 3 آن حسب مورد جهت اتخاذ تصمیم نهائی احاله نماید.
تبصره 2ـ نفر دوم برنده مناقصه در مواردی غیر از مورت تبصره 1 پیشنهاد دهنده‌ایست که پیشنهادش بلافاصله پس از نفر اول و در جهت قیمت اضافی باشد و در صورتی که بیش از یک پیشنهاد واجد این شرط گردد نفر دوم با قرعه تعیین خواهد شد.
تبصره 3ـ هرگاه پیشنهاد واریانت در اسناد مناقصه پیش بینی شده باشد باید بر اساس بندهای «ث» و«د» ماده 9 این آئین‌نامه عمل شود.
ماده 9ـ [اصلاحی ۱۳۵۵/۱۲/۹]
در مواردی که به تشخیص بالاترین مقام دستگاه اجرائی یا قائم مقام وی و تصویب سازمان برنامه و بودجه به علت شرایط خاص مناقصه‌های بین‌المللی اجرای روشهای مقرر در مواد قبلی بمصلحت نباشد، بترتیب زیر عمل خواهد شد:
الف ـ دستگاه مناقصه گزار باید برآورد مقادیر اقلام و اجرای کار را بدون برآورد قیمت به ضمیمه سایر اسناد و مدارک مناقصه که تماماً باید به تصویب مقام مجاز دستگاه اجرائی رسیده باشد، در اختیار شرکت کنندگان در مناقصه بگذارد.
ب ـ مشخصات فنی و نقشه‌های کار مورد مناقصه باید به زبان انگلیسی و مدارک حقوقی به زبان فارسی و انگلیسی باشد و تصریح گردد که متن انگلیسی مدارک حقوقی جنبه راهنما دارد و فقط متن فارسی معتبر خواهد بود.
پ ـ در صورتی که دستگاه مناقصه گزار به توضیحات تکمیلی و یا تجزیه قیمتهای تمام یا قسمتی از عملیات مورد مناقصه و یا اطلاعات مربوط به امکانات اجرائی پیمانکار و نحوه اجرای کار و غیره احتیاج داشته باشد، باید مراتب را در اسناد مناقصه یا برگ شرایط مناقصه ذکر نماید.
ت ـ دستگاه مناقصه گزار روش تنظیم و ترتیب افتتاح و قرائت و بررسی پیشنهادات را طبق روش مذکور در ماده 6 این آئین‌نامه یا بهر ترتیب که مقتضی باشد معین و در اسناد مناقصه منعکس خواهد کرد.
ث ـ هرگاه پیشنهاد واریانت از جانب پیمانکاران نیز مورد توجه دستگاه مناقصه گزار باشد، باید پیشنهاد واریانت منحصراً از پیمانکارانی پذیرفته شود که پیشنهاد اصلی را نیز تسلیم نموده باشند.
ج ـ قیمتهای واحد و یا قیمتهای اجزای کار و همچنین قیمت مجموع پیشنهاد پیمانکار باید با حروف و عدد نوشته شود و در صورت وجود اختلاف رقمی که با حروف نوشته شده معتبر خواهد بود.
چ ـ کمیسیون مناقصه پیشنهادهای واصله را که از لحاظ انطباق یا شرایط مناقصه و مشخصات کار قابل قبول باشد بررسی و ارزیابی و مقایسه مینماید.
ح ـ برنده مناقصه باید منحصراً براساس مبلغ کل پیشنهادی تعیین شود در صورتی که در برسی و کنترل قیمتهای پیشنهادی پیمانکار معلوم شود که در حاصل ضرب مقادیر در قیمتهای واحد و یا در جمع بندی و انتقال جمع مبالغ به صفحات بعد در جدول مقادیر و قیمتها و یا در ریز قیمتهای اجزای کار اختلافی وجود دارد، باید مبلغ اختلاف روی کل قیمتهای واحد و یا قیمتهای اجزای کار بنحوی که قیمت کل پیشنهاد را تغییر ندهد، بصورت یکنواخت سرشکن شود. قیمتهای واحد و یا قیمتهای اجزای کار که بترتیب فوق بدست می‌آید قیمتهای پیمان و مبنای پرداخت صورت وضعیتها خواهد بود.
خ ـ کمیسیون مناقصه پس از بررسی پیشنهادات و تهیه جدول مقایسه از بین پیشنهاداتی که از نظر قیمتهای واحد و یا اجزای کار متعادل و قابل قبول و از نظر سایر شرایط مناسب بوده و از لحاظ قیمت کل خارج از اعتدال نباشد مناسبترین پیشنهاد از نظر فنی و مالی و سایر شرایط را انتخاب و برای تعیین برنده مناقصه مطابق ماده 8 این آئین‌نامه عمل مینمایند.
د ـ در مورد پیشنهاد واریانت پیمانکار باید بمسئولیت خود برآورد مقادیر اقلام مختلف کار و قیمتهای واحد پیشنهادی و یا قیمتهای اجزای کار را بترتیب و شرایط که دستگاه مناقصه گزار تعیین میکند تهیه و پیشنهاد نماید. در اینگونه موارد هرگاه واریانت از نظر محاسبات فنی و امکانات اجرائی و سایر مشخصات قابل قبول و بصرفه و صلاح دولت تشخیص داده شود و پیشنهاد دهنده برنده شناخته شود کار بطور مقطوع به پیمانکار واگذار خواهد شد و برآورد مقادیر و قیمتهای واحد و یا قیمتهای اجزای کار برای پرداخت صورت وضعیتهای موقت و در صورت لزوم تعدیل قیمتها مبنای محاسبات قرار خواهد گرفت، پرداختهای موقت کارهای مربوط به واریانت باید براساس مقدار کار انجام شده و تناسب آن با حجم کل کار صورت گیرد و جمع آنها بهیچوجه از 90 درصد کل مبلغ واریانت تجاوز ننماید.
پروژه اجرائی کارهای مربوط به واریانت طبق برنامه‌ای که باید در اسناد و مدارک پیمان پیش بینی شده باشد توسط پیمانکار تهیه و پس از تصویب دستگاه مناقصه گزار اجرا میشود.
ذ ـ در مناقصه‌های داخلی هرگاه دستگاه اجرائی با توجه به ماهیت مشخصات کار، روش مذکور در این ماده را برای تعیین برنده مناقصه مناسب تشخیص دهد باید قبلا مراتب را همراه با گزارش توجیهی به سازمان برنامه و بودجه اعلام نماید و پس از جلب موافقت سازمان نسبت به دعوت مناقصه اقدام و طبق این ماده برنده مناقصه را تعیین نماید.
ر ـ در مواردی که به تشخیص بالاترین مقام دستگاه اجرائی بعلت ماهیت کار مورد مناقصه، اجرای روشهای مذکور در این آئین‌نامه به مصلحت نباشد طبق روشی که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید عمل میگردد.
ماده 10ـ با ابلاغ این آئین‌نامه کلیه دستورالعملها و آیین‌نامه ها و تصویبنامه های قبلی (از جمله تصویبنامه شماره 17164 مورخ ۱۳۵۲/۸/۲۷ در مورد مناقصه‌های بین‌المللی که از محل اعتبارات وام بانک جهانی یا سایر مؤسسات اعتباری بین‌المللی بمناقصه گذاشته میشود) و اجازه‌هائی که به دستگاههای اجرائی در زمینه اجرای طرح‌های عمرانی داده شده و مغایر مفاد این آئین‌نامه میباشد لغو میگردد.
سازمان برنامه