آیین‌نامه بیمه و بازنشستگی سردفتران و دفتریاران [مصوب ۱۳۸۱]

تاریخ تصویب: ۱۳۸۱/۰۸/۱۲
تاریخ انتشار: ۱۳۸۱/۰۹/۰۲

[به موجب بند (پ) ماده ۹۲ آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، مصوب ۱۳۹۹/۱۲/۲۸ نسخ شده است.]


شماره 15495/81/1 – ۱۳۸۱/۸/۱۶

بدینوسیله تصویر آیین‌نامه بیمه و بازنشستگی سردفتران و دفتریاران که با پیشنهاد ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که در 18 ماده و 12 تبصره در تاریخ ۱۳۸۱/۸/۱۲ به تصویب ریاست محترم قوه قضائیه رسیده جهت انتشار در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
رئیس نهاد قوه قضائیه – محمود شیرج


فصل اول – تعاریف


ماده 1 – اصلاحات بکار رفته در این آیین‌نامه بشرح زیر است:
الف : حساب بیمه برای انجام امور زیر:
1 – بیمه بازنشستگی ، از کارافتادگی ، بیمه عمر و حوادث ، سر دفتران و دفتریاران اسناد رسمی و مستمری ، مستمری بگیران .
2 – امور رفاهی ودرمانی سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی و عائله تحت تکفل آنان ومستمری بگیران حسابی به نام حساب بیمه توسط کانون در بانک ملی ایران افتتاح شده یا خواهد شد. کلیه وجوه حاصل از ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم. مصوب سال 1345 و ماده واحده مصوب 11/2/1367 و ماده واحده 28/2/1373 که به بیمه سردفتران و دفتریاران تخصیص یافته به این حساب واریز شده یا خواهد شد.
ج – کانون : منظور از کانون ، کانون سردفتران و دفتریاران موضوع ماده 68 قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1354 است .
د – منظور از دفتریار، دفتریار اول است .


فصل دوم : تکالیف دفاتر اسناد رسمی


ماده 2 – با توجه به بند یک ماده واحده مصوب 28/2/1373 مجلس شورای اسلامی سردفتران دفاتر اسناد رسمی مکلفند ده درصد از حق التحریر دریافتی هر ماه را به حساب تعیین شده واریز نموده و فتوکپی فیش پرداختی را ضمن اعلام کتبی جمع حق التحریر ماخوذه همان ماه تا دهم ماه بعد به کانون ارسال دارند عدم انجام وظیفه مذکور تخلف انتظامی محسوب می گردد.


فصل سوم – حق بازنشستگی


ماده 3 – حق بیمه بازنشستگی عبارت است از مبلغی که سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی پس از احراز شرایط بازنشستگی و بازنشسته شدن در حدود قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1354 و این آیین‌نامه استحقاق دریافت آن را خواهند داشت .

تبصره 1 – سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی مکلفند حداقل شش ماه قبل از فرا رسیدن موعد بازنشستگی الزامی ، مراتب را جهت انجام مقدمات لازم کتبا” به سازمان ثبت اعلام نمایند.

تبصره 2 – [اصلاحی ۱۳۸۶/۵/۱۷]
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ضمن صدور حکم، موضوع بازنشستگی یا استعفاء یا از کار افتادگی یا انفصال دائم یا سلب صلاحیت و اعلام فوت سردفتر یا دفتریار، مدت اشتغال آنان را نیز به کانون اعلام می نماید.
ضمنا” یک نسخه از حکم صادره به دارائی مربوطه فرستاده خواهد شد تا بدهی مسلم سردفتر یا دفتریاران را ظرف مدت سه ماه ضمن ارسال صورتمجلس رسیدگی به کانون ارسال و اعلام دارد.

تبصره ۳ – صورتجلسه رسیدگی به امور ملای اشخاص مذکور در تبصره ( 2 ) با تعیین میزان بدهی مسلم آنان همراه به صورتمجلس تحویل و تحول ظرف سه ماه توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به کانون ارسال می گردد.

تبصره 4 – [اصلاحی ۱۳۸۶/۵/۱۷]
صدور حکم برقراری حق بیمه بازنشستگی سردفتران و دفتریاران همچنین مستمری بازماندگان منوط است به پرداخت کلیه بدهیهای مسلم سردفتر و دفتریار در دوران عملکرد که به مقتضای شغل و وظایف قانونی محوله بدهکار گردیده‌اند.
در صورت عدم اعلام بدهی ظرف مهلت مذکور در تبصره های فوق، کانون نسبت به صدور ابلاغ برقراری حق بیمه بازنشستگی اقدام خواهد نمود.

همچنین کانون موظف است قبل از ارائه مفاصا حساب‌های فوق، معادل پنجاه درصد از مستمری بازماندگان را حداکثر تا یک سال به ورثه تحت تکفل سردفتر و یا دفتریار اول متوفی طبق مقررات پرداخت نماید.


ماده 4 – سردفتران و دفتریارانی که به سن قانونی بازنشستگی می رسند الزاما” بازنشسته خواهند شد ولواینکه تحت تعقیب انتظامی یا کیفری و یا تحمل مجازات یا در حال تعلیق و یا انفصال موقت باشند.

تبصره 1 – [اصلاحی ۱۳۸۶/۵/۱۷]
در مواردی که سردفتر و یا دفتر یار اول مستعفی یا برابر مقررات برکنار یا به حکم دادگاه به انفصال دائم یا سلب صلاحیت محکوم شده یا بشوند مشروط به اینکه سابقه اشتغال آنان ده سال و بیشتر باشد از نظر سابقه خدمت واستفاده از حق بیمه بازنشستگی نسبت به مدت اشتغال استحقاق دریافت حق بیمه بازنشستگی را از تاریخ ۱۲/۸/۱۳۸۱ دارند.

تبصره 2 – چنانچه سابقه اشتغال سردفتران و دفتریاران موضوع تبصره (1) کمتر از ده سال باشد، 25% از حق بیمه پرداختی دفترخانه تحت تصدی در مدت اشتغال هر یک محاسبه و مقطوعا” به سردفتر یا دفتریار پرداخت خواهد شد. پرداخت وجه موضوع این تبصره موکول به انجام تحویل و تحول و ارائه مفاصا حساب مالی ومالیاتی است.

تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۸۶/۵/۱۷]
سردفتر و یا دفتریار اول متقاضی انتقال سابقه خدمت پیشین خود به کانون سردفتران و دفتریاران برای احتساب سن
بازنشستگی (موضوع ماده واحده قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب ۲۷/۳/۱۳۶۵ مجلس شورای اسلامی) بدون امکان محاسبه و انتقال حق بیمه پرداختی از صندوق قبلی به صندوق بیمه و بازنشستگی کانون، می‌تواند از مزایای حقوق بازنشستگی کانون به نسبت مدت سنوات حق بیمه پرداختی به صندوق کانون و فقط به منظور اعمال هر یک از مواد ۱۰ یا ۱۱ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب ۱۳۵۴ استفاده نماید.


ماده 5 – هرگاه سردفتر یا دفتریار علیل و یا به علت حادثه‌ای ناقص شود به نحوی که از کار کردن باز بماند بدون شرط سن از ادامه اشتغال معاف خواهد شد.
تشخیص این امور به عهده هیاتی متشکل از نماینده سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون و سازمان پزشکی قانونی در مرکز خواهد بود، چنانچه سابقه خدمت سردفتر و یا دفتریار مذکور کمتر از ده سال باشد، حق بیمه بازنشستگی بر مبنای ده سال محاسبه و پرداخت می شود و چنانچه سابقه خدمت آنان بیش از ده سال و کمتر از 15 سال باشد ، حق بیمه بازنشستگی بر مبنای 15 سال تمام محاسبه و پرداخت می شود و نسبت به بیش از 15 سال تمام ، طبق روال عادی و به نسبت مدت اشتغال محاسبه و پرداخت می گردد.

[الحاقی ۱۳۸۶/۵/۱۷]- مدت اسارت آزادگان اعم از اینکه قبل از اسارت اشتغال داشته و یا بعد از اسارت شاغل گردیده، به عنوان سابقه اشتغال تلقی می‌گردد.

تبصره – عائله تحت تکفل سردفتر و دفتریار موضوع این ماده و نیز عائله تحت تکفل سردفتر و دفتریار شاغلی که قبل از رسیدن به سوابق خدمتی فوق فوت شوند، از مزایای آن ماده استفاده خواهند کرد.


ماه 6 – از اول سال 1381 به هر سردفتر بازنشسته در صورت 30 سال سابقه خدمت و بیشتر ماهیانه دو میلیون و پانصد هزار ریال حق بیمه بازنشستگی پرداخت خواهد شد این مبلغ با توجه به موجودی حساب بیمه و افزایش هزینه زندگی هر سال با پیشنهاد کانون و تصویب رئیس سازمان ثبت اسناد واملاک کشور قابل تعدیل است .

تبصره 1 – حق بیمه بازنشستگی ماهانه دفتر یار معادل 80% ( هشتاد درصد ) حق بیمه بازنشستگی سردفتر مطابق این آیین‌نامه خواهد بود.

تبصره 2 – توقیف حق بیمه بازنشستگی سردفتران و دفتریاران و مستمری بگیران سردفتران و دفتریاران متوفی در قبال مطالبات مسلم دولت یا محکومیت مدنی و یا عناوینی از این قبیل مطابق مقررات عمومی است .


ماده 7 – سردفتران و دفتریارانی که بعد از تصویب قانون مالیاتهای مستقیم. مصوب 28 اسفند 1345 اشتغال داشته اند یا احراز شرایط مقرر در این آیین‌نامه از حق بیمه بازنشستگی استفاده خواهند کرد.


ماده 8 – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه حق بیمه بازنشستگی سردفتران و دفتریاران متوفی (اعم از شاغل یا بازنشسته) که مشمول دریافت حق مزبور برابر مقررات بوده اند به عائله تحت تکفل قانونی آنان (فرزندان – همسر – پدر – مادر و نوادگانی که پدر و مادر آنان فوت شده و تحت تکفل سردفتر و دفتریار بوده‌اند) به نسبت مدت اشتغال و به تساوی، به عنوان مستمری پرداخت خواهد شد.


ماده 9 – استحقاق ورثه سردفتر و دفتریار متوفی به دریافت مبالغ موضوع ماه فوق در مورد فرزندان و نوادگان ذکور تا زمانی است که به سن بیست و دو سال تمام خورشیدی نرسیده‌اند و یا مشغول تحصیل در یکی از دانشگاه ها یا موسسات آموزش عالی رسمی هستند مشروط به اینکه سن آنان از 27 سال تمام خورشیدی تجاوز نکرده باشد و همچنین در مورد پدر و مادر استحقاق دریافت این وجوه منوط است به اینکه تحت تکفل متوفی بوده باشند. استخدام هر یک از عائله تحت تکفل در هر یک از سازمانهای دولتی و یاموسسات عمومی موجب قطع مستمری او خواهد شد. فرزندان نوادگان اناث که درزمان حیات سردفتر و دفتر یار شوهر اختیار کرده و پس از مطلقه شدن و یا قوت شوهر محددا” تحت تکفل سردفتر و دفتریار قرار گرفته‌اند مشمول دریافت مستمری خواهد بود. دریافت حقوق بازنشستگی و مستمری از مراجع دولتی و غیر دولتی مانع استفاده از مستمری موضوع این ماده نخواهد بود.

تبصره 1 – زوجه سردفتر یا دفتریار متوفی چنانچه شاغل یا بازنشسته مراجع دیگر نیز باشد مشمول دریافت مستمری موضوع این ماده می باشد.

تبصره 2 ـ در صورت قطع مستمری هر یک از وراث سهم او به سهام دیگر ورثه مشمول دریافت، بالسویه یا به سهم وارث منحصر اضافه خواهد شد.

تبصره ۳ – فرزندان و نیز نوادگان ذکور سردفتر یا دفتریاری که در زمان فوت آنان دچار عوارض روحی روانی و جسمی بوده و یا در زمان مستمری بگیری دچار این عوارض شوند نیز تا زمان افاقه مشمول دریافت مستمری خواهند بود.

تبصره 4 – [حذف ۱۳۸۶/۵/۱۷]


ماده 10 – کانون مکلف است از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه وضعیت کلیه سردفتران و دفتریاران مشمول و بازماندگان سردفتران ودفتر یاران متوفی را بر اساس مقررات این آیین‌نامه تطبیق داده وابلاغ جدید برقراری حق بیمه بازنشستگی و یا مستمری برای آنان صادروبه موقع اجراو بگذارند.


ماده 11 – سردفتران و دفتریاران در سمتی که شاغل هستند طبق مقررات این آیین‌نامه بازنشسته خواهند شد مدت اشتغال در دفتر یاری اول برای سنوات بازنشستگی در سردفتری جزو سابقه خدمت آنان محسوب خواهد شد.


ماده 12 – کانون موظف است براساس دستورالعملی که سازمان ثبت تهیه و تصویب خواهد کرد به دفتریارانی که به علت انفصال سردفتر و یا تعطیلی دفترخانه به هر علت بیکار می شوند حداکثر تا دوسال مبلغی متناسب با معیشت آنان به عنوان کمک هزینه ماهیانه ازمحل حساب بیمه پرداخت نماید.


فصل چهارم – امور مالی


ماده 13 – کانون موظف است حساب پرداختی هر دفتر اسناد رسمی را بابت حق بیمه های پرداختی آن دفترخانه جداگانه نگاهداری نماید و برای نگاهداری حساب درآمد و مصارف بیمه بازنشستگی دفاتر لازمه را تنظیم کند و پرداختهائی که از این محل خواهد شد باید مستند به اسناد و مدارک مثبته باشد و اسناد و مدارک مربوطه را مرتبا” ضبط و بایگانی حسابها را به نحوی تنظیم نماید که در هر موقع قابل بررسی و رسیدگی باشد.


ماده 14 – [اصلاحی ۱۳۸۶/۵/۱۷]
کانون مکلف است از محل حساب بیمه کلیه سردفتران و دفتریاران مشمول این آیین‌نامه و عائله تحت تکفل آنها و نیز ورثه واجد شرایط سردفتران و دفتریاران متوفی را بیمه درمانی (اصلی و تکمیلی) نموده و در صورت اقتضاء با تصویب رئیس سازمان ثبت نسبت به سایر بیمه های موضوع فراز یک بند الف ماده یک این آیین‌نامه اقدام نماید.


ماده 15 – کانون مکلف است برای تامین خدمات مذکور در ماده فوق با شرکتهای بیمه و یا مراکز درمانی مجاز و پزشکان سراسر کشور قرارداد لازمه را تنظیم یا به طریق متقضی اقدام و هزینه آن رااز محل حساب فوق پرداخت نماید.


ماده 16 – کانون مکلف است حداکثر تا پایان دی ماه هر سال حق بیمه بازنشستگی بازنشستگان ومستمری بازماندگان و هزینه های درمانی و بیمه های تکمیلی، بیمه عمر و حوادث را برای سال آینده پیش بینی و تعیین و تنظیم و ضمن بودجه سالانه به سازمان ثبت ارسال نماید رئیس سازمان ثبت در صورت بلااشکال بودن حداکثر تا پایان سال آن را تصوب و جهت اجراء ابلاغ خواهد نمود.


ماده 17 – رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برای اداره محاسبات دریافت و پرداخت وجوه بیمه بازنشستگی و نظارت مستمر بر عملیات حساب بیمه، شخص مطلعی را بعنوان مدیر داخلی برای مدت دو سال منصوب تا تحت نظر هیات مدیره کانون انجام وظیفه نماید. انتخاب مجدد و تغییر او در مت مذکور بلااشکال است. مدیر منتخب مکلف است گزارش سالانه عملیات را که به تایید یک موسسه حسابرسی رسمی رسیده باشد حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم نماید.
حق الزحمه مدیر منتخب داخلی توسط هیات مدیره کانون تعیین و پرداخت خواهد شد.


ماده 18 – با تصویب این آیین‌نامه، آیین‌نامه بیمه و بازنشستگی سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی مصوب ۱۳۷۳/۹/۲۴ و اصلاحیه‌های بعدی آن و سایر مقررات مغایر ملغی می گردد.