شماره: ۹۹۲۶ت۲۱۱۶۷ه – ۱۳۸۱.۰۳.۰۷
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۱/۲/۲۹ بنا به پیشنهاد مشترک شماره ۲۱۲۱۷.۱.۳.۳۴.۵۲۱مورخ ۱۳۷۸.۱.۱۸ وزارتخانههای کشور و راه و ترابری و به استناد ماده (۶) اصلاحی لایحه قانونی احداث پایانههای مسافربری و ممنوعیت تردد اتومبیلهای مسافربری برون شهری در داخل شهر تهران – مصوب ۱۳۷۲- آییننامه اجرایی موضوع ماده (۶) قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱- حداکثر یک ماه پس از تاریخ اعلام تجهیز و آماده بهرهبرداری شدن پایانه مسافربری هر شهر بر اساس نقشه مصوب و مقررات مربوطه توسط شهرداری هر شهر به سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور، شرکتهای حمل و نقل مسافربری در پایانه مسافربری مستقر خواهند شد.
تبصره ـ مؤسسات حمل و نقل مسافربری به منظور استقرار در پایانه مسافربری موظفند در ظرف مهلت مقرر توسط سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور، مطابق ضوابط و مقررات سازمان مذکور و قانون تجارت به صورت یکی از شرکتهای مذکور در قانون تجارت تغییر وضعیت دهند، در غیر این صورت از ادامه فعالیت آنها جلوگیری به عمل خواهد آمد.
ماده ۲- پس از استقرار کلیه شرکتهای حمل و نقل مسافر داخل پایانههای مسافربری شهر، شهرداری هر شهر (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) در مهلت مقرر با هماهنگی سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور و نیروی انتظامی نسبت به تعطیل نمودن مؤسسات و شرکتهای حمل و نقل مسافربری برون شهری غیرمستقر در پایانههای یاد شده اقدام مینمایند. همچنین نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی حسب مورد از فعالیت و تردد وسایل نقلیه مسافربری عمومی برون شهری خارج از پایانههای مسافربری و تردد آنها در داخل شهر به جز از مسیرهای مجاز جلوگیری نموده و با متخلفان برابر مقررات برخورد خواهد نمود.
تبصره ۱- مسیرهای مجاز یا ممنوع تردد خودروهای بین شهری در تهران به تصویب شورای حمل ونقل و ترافیک تهران و در سایر شهرها به تصویب شورای هماهنگی ترافیک استان خواهد رسید.
تبصره ۲- تصدی به امر حمل و نقل مسافر در درون شهرها، مستلزم اخذ مجوز از شهرداری محل میباشد.
تبصره ۳- شرکتهای حمل و نقل مسافربری برون شهری با رعایت ضوابط و مقررات شهرداری و سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور مکلفند دفاتر فروش بلیط و یا نمایندگی در مؤسسات مسافرتی مجاز در مناطق مختلف شهر علاوه بر ارایه بلیط در پایانهها ایجاد نمایند.
تبصره ۴- تردد خودروهای مسافربری برون شهری دربستی تحت پوشش شرکتهای حمل و نقل مسافربری در درون شهرها براساس ضوابطی که توسط وزارتخانههای کشور، راه و ترابری و فرهنگ و ارشاد اسلامی با رعایت قوانین و مقررات مربوط تدوین میگردد، تعیین خواهد شد.
ماده ۳- سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور موظف است برنامهها و نیازهای حمل و نقل مسافر هر شهر را جهت احداث، تجهیز یا توسعه پایانههای مسافربری، به شهرداری (سازمان پایانه مسافربری شهرداری) محل اعلام نماید.
تبصره ۱- معیارهای فنی مربوط به احداث پایانهها از سوی سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور تهیه و به وزارت کشور برای ابلاغ به شهرداریها اعلام میگردد تا با رعایت ضوابط مذکور، نقشههای اجرایی پایانههای مسافربری توسط شهرداری هر شهر تهیه گردد.
تبصره ۲- مکانیابی احداث پایانههای مسافربری براساس مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری طرح و نقشههای تفصیلی مصوب شهر، صورت میگیرد.
تبصره ۳- شهرداریها موظف به احداث پایانه مسافربری براساس ماده (۵) قانون عنوان این آییننامهمیباشند. تعیین اولویت و موافقت با تأسیس پایانههای مسافربری عمومی توسط بخش خصوصی و یا تعاونی با رعایت قوانین و مقررات مربوط و با هماهنگی شهرداری با سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور میباشد. شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) هر شهر، تسهیلات لازم را در جهت احداث پایانههای مسافربری توسط بخشهای خصوصی و یا تعاونی فراهم مینماید. سازمان حمل و نقل پایانههای کشور نسبت به تأمین اعتبار و تسهیلات مورد نیاز احداث پایانه توسط شهرداری، بخش خصوصی و تعاونی، از طریق منابع مالی در اختیار سازمان اقدام مینماید.
ماده ۴- برنامهریزی و سیاستگذاری در زمینه تعیین زمان حرکت سرویسهای مسافربر، ایجاد خطوط جدید، کیفیت ارایه خدمات مسافربری توسط شرکتهای حمل و نقل مسافربری بر عهده وزارت راه و ترابری (سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور) میباشد.
تبصره ۱- تشکیلات و سازمانهای اداری مستقر در پایانههای مسافربری که حسب وظایف قانونی بهنحوی عهدهدار مسؤولیتی در امور پایانه میباشند، حق مداخله در امور یکدیگر را ندارند و مدیریت داخلی پایانهها با شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) میباشد.
تبصره ۲- وزارت راه و ترابری (سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور) در زمینه اصلاح، تجهیز و نوسازی ناوگان موجود مسافربری از لحاظ کیفی و کمی و همچنین ارزیابی و اصلاح سیستم موجود در نحوه ارایه خدمات متناسب با نیازهای مناطق مختلف کشور توسط شرکتهای مسافربری و به کارگیری اهرمهای لازم و امکانات در جهت ارتقای سطح ایمنی و ارایه خدمات کیفی و کمی نیروهای شاغل در بخش حمل ونقل مسافر، برنامهریزی و سیاستگذاری مینماید.
تبصره ۳- هرگونه تبلیغات و نصب تابلو در فضای عمومی پایانهها توسط شرکتهای مسافربری ممنوع میباشد مگر با اخذ مجوز از مدیریت پایانه مسافربری.
تبصره ۴- ساعات فعالیت پایانههای مسافربری با توجه به نیاز هر شهر، با هماهنگی سازمان حمل و نقل و پایانههای استان، توسط مدیریت پایانههای مسافربری شهرداری تعیین و اعلام خواهد شد.
ماده ۵- فقط آن دسته از وسایل نقلیه مسافربری اجازه ورود به محوطه پایانه مسافربری عمومی را خواهند داشت که تحت پوشش و یا نمایندگی یکی از شرکتهای مستقر در پایانه بوده و مطابق ضوابط سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور مجاز به فعالیت در حمل و نقل عمومی مسافربری باشند، درغیر این صورت مدیریت پایانه باهمکاری نیروی انتظامی از ورود اینگونه وسایل نقلیه به داخل پایانه جلوگیریخواهد نمود و مراتب را جهت برخورد قانونی به سازمان حمل و نقل و پایانه استان، اعلام مینماید.
تبصرهـ در ایام ویژه با تشخیص سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور و واحدهای تابع آن، ورود وسایل نقلیه مسافربری متفرقه اعم از وسایل نقلیه پلاک سفید، پلاک دولتی و عمومی به داخل پایانه مسافربری در جهت تسهیل در جابجایی مسافران با اطلاع و هماهنگی شهرداری (سازمان پایانه مسافربری شهرداری) مربوط بلامانع خواهد بود.
شرکتهای حمل و نقل مسافربری استفاده کننده از وسایل نقلیه مذکور در این تبصره نیز مکلفند مقررات مربوط به حمل و نقل مسافر، اخذ عوارض، سایر قوانین از جمله ایمنی و مقررات راهنمایی و رانندگی و دستورالعملهای شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) و سازمان و حمل و نقل و پایانه را رعایت نمایند، درغیر این صورت از تردد آنها توسط راهنمایی و رانندگی و پلیس راه جلوگیری به عمل خواهد آمد.
ماده ۶- شرکتهای حمل و نقل مسافربری مکلفند فقط در محلهای تعیین شده توسط شهرداری (سازمانپایانههای مسافربری شهرداری) در داخل پایانه نسبت به سوار و پیاده نمودن مسافران وسایل نقلیه مسافربری خوداقدام نمایند و درصورت تخلف، مدیریت پایانههای شهرداری با همکاری نیروی انتظامی نسبت به جلوگیری ازتخلف اقدام و موضوع را به سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور اعلام خواهد نمود.
تبصره – جلوگیری و برخورد قانونی با رانندگان متخلفی که در خارج از پایانه اقدام به سوار یا پیادهنمودن مسافر مینمایند، به عهده ادارات راهنمایی و رانندگی میباشد.
ماده ۷- هر شرکت مسافربری درچارچوب قرارداد منعقد شده با شهرداری موظف به حفظ و نگهداری ابنیه، مستحدثات، فضای سبز و تأسیسات و همچنین محوطه مجاور در محل مورد واگذاری میباشند و در صورت تخلف و ورود ضرر و زیان، موظف به پرداخت خسارت به شهرداری و رفع نقص وارد شده میباشند.
تبصره ۱- شرکتهای مسافربری که رانندگان وسایل نقلیه آنها مبادرت به شستشو یا تعویض روغن و یا تعمیر و تعویض وسایل یدکی وسایط نقلیه خود در محلهای غیر مجاز پایانههای مسافربری نمایند، متخلف محسوب و برابر مقررات با آنها رفتار خواهد شد.
تبصره ۲- هیچ یک از شرکتهای مسافربری حق واگذاری تمام یا قسمتی از غرفه مربوط را به غیر، بدون کسب مجوز از شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) ندارد.
همچنین تغییرات جزیی و تغییر دکور غرفه شرکتها با نظارت و اجازه شهرداری و با هزینه شرکت مربوط امکانپذیر خواهد بود.
ماده ۸- [اصلاحی ۱۳۸۱/۱۲/۲۵]
نرخگذاری در امر مسافربری برون شهری بر عهده وزارت راه و ترابری (سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور) میباشد.
تبصرهـ نظارت و کنترل بر حسن اجرای نرخهای مصوب بر عهده سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور میباشد.
ماده ۹- مالکیت و مدیریت تأسیسات پایانهها و مسؤولیت خدمات و انتظامات داخلی پایانه و حفظ و نگهداری تأسیسات آن به عهده شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) است و کلیه واحدها ونمایندگیها و شرکتها و سازمانهایی که به هر شکل از خدمات مذکور استفاده مینمایند، موظف به رعایت مقررات داخلی پایانه که بوسیله شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) تعیین میگردد، خواهند بود.
تبصره ۱- نیروی انتظامی در جهت تأمین امنیت داخلی پایانهها، با مدیریت پایانهها همکاری خواهد نمود.
تبصره ۲- غرفههای تجاری پایانهها از نظر رعایت اصول بهداشتی، رعایت نرخهای مصوب و سایر مقررات صنفی تابع قوانین مربوط خواهند بود. شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) موظف است تسهیلات مورد نیاز را جهت نظارت سازمانهای مسؤول فراهم نماید. نظارت سازمانهای مسؤول، رافع مسؤولیت شهرداری نخواهد بود.
تبصره ۳- مالکیت پایانهها با تأیید شهرداریها قابل واگذاری به بخش غیر دولتی (خصوصی) خواهد بود.
ماده ۱۰- شهرداریها (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) مکلفند به تناسب امکانات مالی نسبت به ایجاد مرکز شستشوی خودرو (کارواش)، جایگاههای سوخت، مرکز معاینه خودرو، خوابگاه رانندگان و سایر تأسیسات رفاهی و خدماتی مورد نیاز براساس نقشه مصوب در پایانههای مسافربری برون شهری اقدام نماید.
ماده ۱۱- شرکتهای مسافربری موظفند پس از فروش بلیط به مسافران نسبت به تهیه و تنظیم صورتوضعیت مسافری اقدام نمایند. ضوابط مربوط به نحوه تهیه و تنظیم ارایه صورت وضعیت مسافری به شرکتهای مسافربری در دستورالعمل و بخشنامههای صادر شده وزارت راه و ترابری (سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور) براساس مقررات مربوط مشخص و عمل خواهد شد و شرکتهای مذکور موظفند به هنگام صدور بلیط برایاستناد بند (ل) تبصره (۴) قانون بودجه سال ۱۳۸۱ کل کشور، آییننامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر مسافران برابر تعرفههای عوارض مصوب، عوارض مربوط را وصول و به حساب شهرداری شهر (سازمان پایانههایمسافربری شهرداری) واریز نمایند.
شهرداری (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) میتواند صورت وضعیتهای مسافربری را جهتکنترل اخذ عوارض، مورد بررسی قراردهد. سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور موظف است از تحویل صورتوضعیت به شرکتهای مسافربری که دارای بدهی به شهرداری (سازمان پایانههای مسافربریشهرداری) هستند، خودداری نماید.
ماده ۱۲- شرکتهای مسافربری مجاز به تعطیل فعالیت شرکت یا شعبه آن و یا سرویسهای خود نمیباشند. درصورتی که شرکت مسافربری بیش از (۳) ماه فعالیت ننماید، فعالیت مجدد آن منوط به رعایت کلیه ضوابط و شرایط مقرر و کسب پروانه فعالیت جدید از سازمان حمل و نقل پایانههای استان و با رعایت مفاد آییننامه اجرایی تبصره ماده (۲) قانون اصلاح لایحه قانونی احداث پایانههای مسافربری و ممنوعیتتردد اتومبیلهای مسافربری برون شهری در داخل شهر تهران -مصوب ۱۳۷۴ ( ) امکانپذیر میباشد.شرکتهای مذکور موظفند اجارهبها و کلیه حقوق شهرداری را تا زمان تحویل غرفه پرداخت نمایند.
ماده ۱۳- کلیه شرکتهای مسافربری موظف به اجرای دقیق مفاد آییننامهها، بخشنامهها و دستورالعملهای صادر شده از وزارت راه و ترابری (سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور) و شهرداریهای کشور (سازمان پایانههای مسافربری شهرداری) در چارچوب وظایف قانونی و کلیه قوانین و مقررات حمل و نقل عمومی کشور میباشند.
مدیریت شرکتها موظفند ترتیبی اتخاذ نمایند تا کلیه قوانین و مقررات دستورالعملها و بخشنامههای صادر شده به اطلاع کارکنان و رانندگان شرکتها و شعب و نمایندگیهای آنها برسد.
ماده ۱۴- هرگروه رانندگان، کمک رانندگان، مهمانداران، مسؤولان و کارکنان شرکتهای حمل و نقلمسافربری موظفند از لباسهای هم شکل مورد تأیید سازمان حمل و نقل پایانههای کشور استفاده نمایند.
ماده ۱۵- رعایت مقررات و ضوابط ایمنی، کیفیت خدمات ونحوه عملکرد شرکتها و مؤسسات مسافربری توسط سازمان حمل و نقل و پایانههای استان در طول سال مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و مراتب در پروندههای مربوط درج و طبق مقررات نسبت به آن اتخاذ تصمیم خواهد شد.
ماده ۱۶- سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور موظف است اطلاعات مربوط به برنامه زمانبندی حرکت ناوگان شرکتهای مسافربری، محل استقرار دفاتر شهری شرکتهای مسافربری، غرفههای مستقر در پایانهها، اطلاعات راهها و غیره را از شرکت و ارگانهای ذیربط دریافت و در اختیار سازمان پایانههای شهرداری (شهرداری) ذیربط قرار دهد. سازمان پایانههای شهرداری نیز پیرو اطلاعات اخذ شده فوق، مکلف است نسبت به راهاندازی مرکز اطلاعرسانی اقدام نماید. این مرکز اطلاعات شهری، اطلاعات راهها، هتلها و استراحتگاههای مسیر و اطلاعات مربوط به زمانبندی حرکت ناوگان همراه با مبادی و مقاصد و مسیرهای ترکیبی شرکتهای حمل و نقل را به آگاهی عموم و به منظور کاهش مراجعات حضوری به شهروندان ارایه مینماید.
ماده ۱۷- تخطی ازمقررات این آییننامه تخلف محسوب شده و شهرداری با متخلفان برابر ضوابط، دستورالعملها و قوانین و مقررات مربوط حسب مورد برخورد خواهد نمود. سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور نیز برابر آییننامه حمل بار و مسافر و مدت تعطیل مؤسسات مسافربری و حمل و نقل زمینی موضوع قانون اصلاح ماده (۱۴) اصلاحی قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی با شرکتها و مؤسسات حمل و نقل مسافربری متخلف برخورد مینماید.
محمدرضا عارف – معاون اول رییسجمهور