آیین ‎نامه داخلی شورای عالی استانها

تاریخ تصویب: ۱۳۸۴/۰۱/۲۴
تاریخ انتشار: ۱۳۸۴/۰۲/۰۵

شماره: ۵۳۳۶/ت۳۰۸۷۴هـ- ۱۳۸۴/۲/۳

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۴/۱/۲۴ بنا به پیشنهاد شماره ۹۰۷ /ش/۴/ الف مورخ ۱۳ /۳ /۱۳۸۳ شورای عالی استانها و به استناد ماده (۷۵) اصلاحی قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران ـ مصوب ۱۳۸۲ ـ آیین ‌نامه داخلی شورای عالی استانها را به شرح زیر تصویب نمود:


ماده ۱ ـ جلسات شورای عالی استانها که در این آیین‎ نامه شورای عالی نامیده می‎ شود، در تهران تشکیل می‎ گردد و محل دیگری برای تشکیل جلسات رسمیت ندارد.

تبصره ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۱۳]
در صورت بروز حوادث غیر مترقبه یا عواملی که مانع تشکیل شورای عالی در تهران باشد، جلسات با تشخیص هیئت رئیسه تا رفع موانع در محل دیگری و یا به صورت مجازی (برخط) در چهارچوب سیاستها و ضوابط فنی عمومی برگزاری جلسات از راه دور و دورکاری کارکنان موضوع ابلاغیه شماره ١٠٠۵٧۶/٩٩ مورخ ٧/٢/١٣٩٩ کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور امکان‌پذیر میباشد.

[تبصره ـ در صورت بروز حوادث غیرمترقبه یا عواملی که مانع تشکیل شورای عالی در تهران باشد، جلسات تا رفع مانع در محل دیگری که به تأیید هیئت رئیسه می‎ رسد، تشکیل می ‎شود.]

ماده ۲ ـ اولین جلسه هر دوره شورای عالی حداکثر یک ماه پس از تشکیل دوسوم شوراهای اسلامی استانها به دعوت وزیر کشور تشکیل می ‎شود و با حضور دوسوم اعضا رسمیت می‎ یابد و مصوبات آن با رأی موافق اکثریت مطلق حاضران معتبر است.

ماده ۳ ـ در اولین جلسه شورای عالی مسن‎ ترین فرد از اعضای حاضر به عنوان رئیس سنی و دو نفر از جوان ترین اعضای حاضر به سمت منشی تعیین می‌ شوند و در جایگاه هیئت رئیسه قرار می‌ گیرند.

ماده ۴ ـ وظایف هیئت رئیسه سنی، اداره اولین جلسه اعم از انجام مراسم تحلیف و اجرای انتخابات هیات رئیسه دائم می‎ باشد.

تبصره ـ مراسم تحلیف بر اساس دستورالعملی که به تصویب شورای عالی می‎ رسد، انجام خواهد شد.

ماده ۵ ـ مدت عضویت در شورای عالی تا پایان مدت عضویت چهار ساله فرد در شورای شهر و روستای مربوط است.

ماده ۶ ـ‌ [اصلاحی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
عضویت در شورای عالی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. هیچیک از اعضا حق تفویض وظایف و اختیارات خود را به غیر، اعم از عضو یا غیر عضو ندارد.

ماده ۷ ـ [اصلاحی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
اعضای شورای عالی در اولین جلسه خود هیئت رئیسه شامل رئیس، یک نایب رئیس و حداقل یک منشی و همچنین یک نفر را به‎ عنوان سخنگو از بین اعضا برای مدت یک سال انتخاب می ‎نمایند.

ماده ۸ ـ در غیاب رئیس شورای عالی، نایب رئیس وظایف و اختیارات او را بر عهده خواهد داشت و در مقابل شورای عالی مسؤول است.

تبصره ـ رئیس شورای عالی می ‎تواند اداره جلسات رسمی را حتی هنگام حضور خود بر عهده نایب رئیس قرار دهد.

ماده ۹ ـ چنانچه هر یک ازاعضای هیئت رئیسه فوت نماید یا برکنار یا سلب عضویت شود یا از سمت خود استعفا دهد، بلافاصله در اولین جلسه، عضو جدید هیئت رئیسه برای همان سمت و برای مدت باقیمانده از دو سال انتخاب می‎ شود.

ماده ۱۰ ـ در صورتی که هر یک از اعضای هیئت رئیسه یا سخنگوی شورای عالی استعفا دهد، متن استعفانامه در جلسه شورای عالی قرائت می‎ شود و در صورت لزوم پس از توضیحات فرد مستعفی و مذاکرات اعضا، چنانچه استعفا پس گرفته نشود، عضو جدید هیئت رئیسه انتخاب می ‎گردد.

ماده ۱۱ ـ وظایف رئیس شورای عالی به شرح زیر است:
1 ـ مسؤولیت امور اداری و مالی شورای عالی.
2 ـ اداره جلسات شورای عالی و برقراری نظم در جلسات.
3 ـ دعوت از وزیران، رؤسای مؤسسات و سازمانهای دولتی و سایر اشخاصی که حضور آنها در جلسه ضرورت داشته باشد.
4 ـ دعوت از اعضا و تقسیم کار بین اعضا و کمیسیونهای شورای عالی.
5 ـ ابلاغ و نظارت بر پی ‎گیری مصوبات شورای عالی.
6 ـ معرفی نماینده یا نمـاینـدگـان شـورای عـالی که از بین اعضا انتخاب می ‎شوند به مسؤولان اجرایی نهادها و سازمانهای کشور.
7 ـ امضای احکام مسؤول و اعضـای دبیرخانـه و سایـر کارکنـان بر اساس تشکیلات تفصیلی شورای عالی.
8 ـ امضای کلیه مکاتبات رسمی شورای عالی.
9 ـ امضای احکام رؤسای کمیسیونها.
10 ـ [اصلاحی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
ارائه گزارش ‎کامل از تصمیمات و اقدامات هیئت رئیسه در خصوص مسائل مربوط به شورای عالی هر سه ماه یک بار.
11 ـ ارسال یک نسخه از مصوبات شورای عالی به وزارت کشور، نهادها و سایر دستگاههای ذیربط، مجلس شورای اسلامی و شوراهای استان.
12 ـ شرکت در نهادهای قانونی که رئیس شورای عالی عضو آنهاست یا در جلسات رسمی دستگاهها و سازمانهای دولتی که دعوت می ‎گردد.
13 ـ ارسال یک نسخه از مصوبات شورای ‎عالی که جنبه عمومی دارد به روزنامه رسمی برای چاپ.
14 ـ اعلام روز و ساعت تشکیل جلسه بعد، قبل از ختم هر جلسه.

ماده ۱۲ ـ وظایف هیئت رئیسه و سخنگوی شورای عالی به موجب دستورالعملی تعیین می ‎شود که به پیشنهاد هیئت رئیسه به تصویب شورای عالی می رسد.

ماده ۱۳ ـ به منظور بررسی و اصلاح و تکمیل پیشنهادات، طرحها و نیز تهیه طرح‌های لازم و انجام وظایف قانونی که شورای عالی بر عهده دارد، کمیسیونها و کارگروههای تخصصی تشکیل می ‌شود. ترکیب، تعداد، نحوه اداره و وظایف این کمیسیونها به پیشنهاد هیئت رئیسه به تصویب شورای عالی می رسد.

ماده ۱۴ ـ غیبت از جلسات شورای عالی با اطلاع رئیس شورای عالی و در کمیسیونها با اطلاع رییس کمیسیون امکان پذیر است.

تبصره ۱ ـ تشخیص موجه بودن غیبت و تأخیر و تعجیل در جلسات رسمی شورا با شورای عالی و در جلسات کمیسیونها با تصویب کمیسیون می ‎باشد و در هر صورت اعلان رسمی با رئیس شورای عالی خواهد بود.

تبصره ۲ ـ رسیدگی به موجه و غیرموجه بودن تأخیر در پایان همان جلسه و غیبت در اولین جلسه بعدی به عمل می ‎آید و عضو غایب می ‎تواند در این فاصله دلایل خود را مبنی بر موجه بودن غیبت به رئیس شورای عالی ارائه دهد.

تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
محاسبه ساعات غیبت در کمیسیون ‌ها با رؤساى کمیسیون ‌ها و در جلسات رسمى شورا با هیئت رییسه است و در هر دو صورت، اعلام رسمى غیبت با هیئت رییسه شورا خواهد بود.

ماده ۱۵ ـ هر عضو شورای عالی می‎ تواند از مقام خود استعفا دهد . پذیرش استعفا با تصویب اکثریت مطلق حاضران در جلسه امکان پذیر است.

ماده ۱۶ ـ عضو متقاضی استعفا باید تقاضای خود را با ذکر دلایل تقدیم رئیس شورای عالی نماید و رئیس شورای عالی آن را در نخستین جلسه بعدی در دستور کار قرار دهد و در این فاصله عضو متقاضی استعفا، می‎ تواند اعلام انصراف نماید.

ماده ۱۷ ـ برای بررسی تقاضای استعفا ابتدا تقاضا قرائت شود،‌ سپس شخص متقاضی یا عضو دیگری به تعیین او حداکثر نیم ساعت دلایل استعفا را مطرح می ‎نماید و مخالف یا مخالفان نیز به همان مدت می ‌توانند صحبت کنند و پس از آن رأی ‎گیری می ‎شود.

ماده ۱۸ ـ هرگاه تقاضای استعفای تعدادی از اعضا به نحوی باشد که مانع از رسمیت جلسه گردد، قابل طرح نیست.

ماده ۱۹ ـ رئیس شورای عالی موظف است بلافاصله پس از قطعیت یافتن خروج عضو از شورای عالی به دلایلی نظیراستعفا، فوت و سلب عضویت، مراتب را برای تعیین جانشین وی به وزارت کشور و شورای استان مربوط به طور کتبی گزارش نماید.

ماده ۲۰ ـ در مواردی که بر اساس قوانین و مقررات نماینده یا نمایندگانی از شورای ‎عالی به عنوان عضو سایر مجامع و شوراها انتخاب می ‎شوند، نماینده یا نمایندگان یاد شده با تصویب شورای عالی انتخاب و توسط رئیس شورا معرفی می‎ شوند.

تبصره ـ نمایندگان منتخب موظفند گزارش کار خود را در اولین جلسه به ‎استحضار اعضا رسانده و به صورت کتبی نیز به رئیس شورای عالی ارائه نمایند.

ماده ۲۱ ـ جلسات عادی شورای عالی هر دو ماه یک بار و حداکثر به مدت سه روز تشکیل می‎ گردد و با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت می یابد.

تبصره ۱ ـ هر یک از اعضا که همزمان برای جلسات شورای عالی و سایر شوراها دعوت شده است، موظف به شرکت در جلسه شورای عالی می ‎باشد.

تبصره ۲ ـ جلسات فوق العاده شورای عالی بنا به ضرورت و به درخواست وزیر کشور یا حداقل یک سوم اعضا یا هیات رئیسه و با اعلام قبلی و دعوت رئیس تشکیل خواهد شد.


ماده ۲۲ ـ حضور مستمعان در جلسات شورای عالی با اجازه رئیس آزاد است.

تبصره ـ مستمعان در جلسات باید نظم را رعایت کنند و در صورت تخلف به دستور رئیس از سالن اخراج خواهند شد.


ماده ۲۳ ـ دستور جلسات شورای عالی باید به ترتیب وصول پیشنهادات و با توجه به اولویتها از طرف هیئت رئیسه تهیه و تنظیم شود و حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه در اختیار اعضا قرار گیرد.

تبصره ۱ ـ در صورت تعدد تقاضاها در یک زمان تشخیص اولویت با هیئت رئیسه خواهد بود.

تبصره ۲ ـ با تصویب اکثریت مطلق اعضای حاضر می‎ توان موضوع دستور جلسه را برای مدت معینی به تعویق انداخت.


ماده ۲۴ ـ در هر جلسه علنی شورای عالی، رئیس می تواند قبل از ورود به دستور جلسه در مسائل روز شوراها، مطالبی را که آگاهی اعضا از آن ضروری است حداکثر به‎ مدت بیست دقیقه بیان کند.


ماده ۲۵ ـ [اصلاحی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
در هر جلسه حداکثر چهار نفر از اعضا که حداقل (۴۸) ساعت قبل از شروع جلسه رسمی تقاضای نطق قبل از دستور در حدود وظایف شورای عالی نموده‎‌اند طبق فهرست تنظیمی توسط منشیان حداکثر به مدت هفت دقیقه برای هر نفر نطق قبل از دستور خواهند داشت.

تبصره ۱ ـ در صورت تعدد متقاضیان با توجه به اولویت ثبت نام ناطقان قبل از دستور تعیین می ‌گردند.

تبصره ۲ ـ [اصلاحی ۱۳۹۹/۷/۲۷]
هر عضوی که حق نطق قبل از دستور را بیابد، می ‎تواند تمام یا قسمتی از وقت خود را که نباید کمتر از سه دقیقه باشد به عضو دیگر واگذار کند.


ماده ۲۶ ـ اعضای شورای عالی نسبت به موضوعاتی که طبق دستور مطـرح می ‎شود، می‌ تـوانند قبـل از جلسه به عنوان موافق یا مخالف ثبت نام نمایند. در صورتی که موافق یا مخالف ثبت نام نکرده باشد، اعضا در جلسه می ‎توانند نوبت بگیرند و به ترتیب تقدم ثبت نام یا گرفتن نوبت نطق نمایند. اگر هیچ موافقی وجود نداشته باشد، مخالفان می توانند به نوبت صحبت کنند و اگر مخالفی وجود نداشت، تنها یک موافق می ‎تواند صحبت کند.

تبصره ۱ ـ در صورت صحبت خارج از موضوع رئیس جلسه به آنها تذکر خواهد داد و در صورت دو نوبت تذکر در نوبت سوم ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد.

تبصره ۲ ـ مدت شور در مورد لوایح پیشنهادی برنامه و بودجه کشور ده ساعت و برای هر ناطق بیست دقیقه می ‎باشد.

ماده ۲۷ ـ اخطار راجع به مغایرت طرحها و پیشنهادها با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یا مقررات جاری یا آیین ‎نامه داخلی شورای عالی بر اظهارات دیگر مقدم است و نیز پیشنهاد کفایت مذاکرات یا افزایش مدت شور یا مسکوت ماندن یک پیشنهاد با پیشنهاد رئیس یا حداقل سه نفر از اعضا قابل رسیدگی می ‎باشد و پس از نطق یک نفر مخالف و یک نفر موافق رأی ‎گیری می ‎شود و تصمیم اتخاذ شده بلافاصله توسط رئیس جلسه اجرا می‎ شود.

ماده ۲۸ ـ در صورت توهین به مقامات اجرایی یا حاضران، در همان جلسه یا در جلسه بعد با تشخیص هیئت رئیسه به آنها تا پانزده دقیقه اجازه نطق در دفاع از خود داده خواهد شد.

ماده ۲۹ ـ مذاکرات کامل هر جلسه علنی و مصوبات ثبت و ضبط می ‎شود و انتشار آن در مطبوعات و رسانه‎ های گروهی جهت اطلاع عموم بلامانع است.

ماده ۳۰ ـ دستورالعمل نحوه اداره جلسات، رأی گیری، بررسی برنامه و بودجه کشور و استانها و سایر پیشنهادات به پیشنهاد هیئت رئیسه به تصویب شورای عالی می ‎رسد.

ماده ۳۱ ـ در هنگام بحث و مذاکره درباره لوایح دستگاههای اجرایی و طرح‌های مرتبط با آنها و طرح‌های استانی، هر گاه هیئت رئیسه لازم بداند می‎ تواند به نمایندگان شوراهای استان اجازه صحبت بدهد .

ماده ۳۲ ـ شورای عالی می ‎تواند نماینده یا نمایندگانی را جهت دفاع از طرح‌های قانونی خود که با اختیار حاصل از اصل یکصد و دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به طور مستقیم به مجلس شورای اسلامی یا هیئت وزیران پیشنهاد می ‎نماید، انتخاب و معرفی کند و در این صورت رعایت ترتیبات زیر لازم است:
۱ ـ طرح‌های مصوب شورای عالی برای ارائه به مجلس شورای اسلامی باید دارای عنوان، مقدمه توجیهی و مواد متناسب باشد.
۲ ـ طرح‌های فوق باید قبل از طرح در جلسه شورای عالی، علاوه بر کمیسیون مربوط در کمیسیون مرتبط با امور حقوقی نیز بررسی و گزارش آن ظرف مهلت مقرر به ‎کمیسیون اصلی ارائه و در گزارش نهایی ضمن گزارش کمیسیون اصلی برای طرح و بررسی در شورای عالی تقدیم گردد.
۳ ـ چنانچه طرح‌های فوق مربوط به هر یک از وزارتخانه ‎ها یا دستگاههای اجرایی باشد ، یک نسخه از آن برای وزیر یا عالی‎ ترین مقام مسؤول ارسال و از آنها برای اعلام نظر یا شرکت در جلسه کمیسیون مربوط دعوت می‎ شود.
۴ ـ نماینده یا نمایندگانی برای دفاع از طرح‌های مصوب انتخاب و به مجلس شورای اسلامی یا هیئت وزیران معرفی می‎ شوند.
۵ ـ شورای عالی با دعوت از رئیس سازمان مدیریت و برنامه ‎ریزی کشور یا نماینده او و مسؤولان مربوط، پیش‎نویس لوایح برنامه و بودجه را بررسی و پیشنهادات اصلاحی مبنی بر تغییر طرح یا جابجایی بودجه عمرانی و رفاهی استانها را پس از تصویب به سازمان مدیریت و برنامه ‎ریزی کشور اعلام می ‌نماید.

ماده ۳۳ ـ برای نظارت بر اجرای هماهنگ برنامه و بودجه عمرانی و رفاهی استانها به‎ استناد اصل یکصد و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پس از وصول گزارشات ماهانه و سالانه و چگونگی پیشرفت کارهای عمرانی از دستگاههای اجرایی مربوط، رئیس، گزارشات را به کمیسیون ذیربط ارجاع می ‎دهد. رئیس موظف است ضمن ارسال نسخه ‎ای از گزارش کمیسیون ذیربط به مسؤولان مربوط، به منظور توضیح، حضور و دفاع، موضوع را در دستور جلسه شورای ‎عالی قرار دهد و طبق تصمیم شورای‎ عالی، موضوع را به مسؤولان مربوط و عالی‎ ترین مقام دستـگاه اجـرایـی ذیربـط اعلام و در صـورت لـزوم پـی ‎گیری قانونی به ‎عمل آورد.

تبصره ـ چنانچه هر یک از شوراهای استان یا حداقل سه نفر از اعضای شورای عالی به نحوه اجرای برنامه و بودجه عمرانی و رفاهی استانها اعتراض داشته باشند، موضوع توسط رئیس به کمیسیون ذیربط جهت بررسی و ارائه گزارش ارجاع می‎ شود.

ماده ۳۴ ـ مسؤولان سازمانها و دستگاههای اجرایی کشور در جلسات شورای عالی، اعم از جلسات رسمی شورای‎ عالی، کمیسیونها و کارگروههایی که دعوت می‎ شوند، حضور می ‎یابند و در صورت عدم امکان حضور در جلسات کمیسیونها و کارگروهها نمایندگان آنها شرکت می ‎کنند.

ماده ۳۵ ـ شورای هر استان موظف است یک نسخه از مصوبات خود را ظرف ده‎ روز به شورای عالی تقدیم و شورای عالی موضوع را بررسی و در صورت لزوم در مهلت مقرر اعتراض خود را اعلام نماید.

ماده ۳۶ ـ پیشنهاد سلب عضویت اعضای شوراهای استانها در موارد مندرج در قوانین، از سوی شورای عالی به هیئت حل اختلاف مرکزی به ترتیب زیر به عمل می آید:
۱ ـ تقاضای سلب عضویت از سوی هر یک از شوراهای استان یا هر یک از اعضای شورای عالی قابل طرح و بررسی می ‎باشد.
۲ ـ تقاضای فوق توسط رئیس برای بررسی و اعلام نظر به کمیسیون ذیربط ارجاع می ‎گردد و ضمناً به عضو متقاضی نیز ابلاغ می‎ گردد تا دفاعیات خود را به آن کمیسیون ارائه دهد.
۳ ـ پس از ارائه گزارش کمیسیون ذیربط، موضوع در جلسه شورای عالی مطرح و در صورت تصویب، سلب‎ عضویت فرد مورد نظر به هیئت حل ‎اختلاف مرکزی پیشنهاد می‎ گردد.
۴ ـ عضو مورد نظر که تقاضای سلب عضویت وی شده است، حق حضور در جلسه رسیدگی و دفاع از خود را خواهد داشت و در صورت عدم امکان حضور می ‎تواند عضو دیگری از اعضای شوراها را به نمایندگی از طرف خود معرفی نماید.

معاون اول رئیس‎ جمهور – محمدرضا عارف