ماده واحده ـ موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) راجع به تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی تحت نظارت یونسکو (گروه ۲) به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می شود.
تبصره ۱ـ رعایت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه تجدیدنظر در موافقتنامه در اجرای ماده (۱۷) آن الزامی است.
تبصره ۲ـ ارجاع به داوری موضوع ماده (۱۹) موافقتنامه توسط دولت جمهوری اسلامی ایران منوط به رعایت قوانین و مقررات مربوط است.
بسم الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)
راجع به تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی تحت نظارت یونسکو (گروه ۲)
دولت جمهوری اسلامی ایران (که از این پس «دولت» نامیده می شود) و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)؛
با توجه به کنوانسیون حفظ میراث فرهنگی ناملموس (که از این به بعد «کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲)» خوانده می شود) که در سی و دومین نشست مجمع عمومی یونسکو به تصویب رسید و در آوریل سال ۲۰۰۶ میلادی (۱۳۸۵ هجری شمسی) لازم الاجراء شد؛
با در نظر گرفتن این که مجمع عمومی به دبیر کل اجازه داده است تا با دولت جمهوری اسلامی ایران موافقتنامه ای را مطابق پیش نویسی که در نشست سی و پنجم به مجمع عمومی ارائه شد منعقد نماید؛
با تمایل به تعریف شرایط حاکم بر کمک هایی که به مرکز یاد شده در این موافقتنامه اعطاء خواهد شد؛به شرح زیر توافق نمودند:
ماده ۱ـ تأسیس
دولت موافقت خواهد نمود که در خلال سال های ۱۳۹۰ـ ۱۳۸۹ (۲۰۱۱ـ۲۰۱۰)، هرگونه اقدام لازم برای تأسیس مرکز مطالعاتی منطقه ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی، که از این پس «مرکز» نامیده می شود، را به گونه پیش بینی شده در این موافقتنامه در تهران (جمهوری اسلامی ایران) انجام دهد.
ماده ۲ـ هدف موافقتنامه
هدف این موافقتنامه، تعریف شرایط حاکم بر همکاری بین یونسکو و دولت و نیز حقوق و تعهدات ناشی از این موافقت برای طرفین است.
ماده ۳ـ شخصیت حقوقی
۱ـ مرکز، مستقل از یونسکو است.
۲ـ دولت باید اطمینان حاصل نماید که مرکز در عین پیوند با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران، شخصیت حقوقی مستقل دارد و در سرزمین جمهوری اسلامی ایران از استقلال عملی لازم برای انجام فعالیت های خود و صلاحیت های حقوقی در موارد زیر بهره مند خواهد بود:
الف) عقد قرارداد
ب) اقامه دادرسی های حقوقی
پ) کسب و فروش اموال منقول و غیرمنقول
ماده ۴ـ اساسنامه
اساسنامه مرکز باید دارای مقررات زیر باشد:
الف) شخصیت حقوقی که به مرکز، به موجب قوانین ملی، صلاحیت حقوقی مستقل را اعطاء می کند که برای انجام وظایف آن و دریافت کمک مالی، دریافت هزینه ها بابت ارائه خدمات و کسب هر ابزار لازم برای کارکرد آن، ضروری است.
ب) نمایندگی یونسکو در شورای راهبردی آن.
ماده ۵ ـ مشارکت
۱ـ مرکز در خدمت کشورهای عضو، اعضاء پیوست یونسکو و سرزمین های موضوع ماده (۳۳) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) است که با توجه به منافع مشترکشان در اهداف مرکز، تمایل دارند با مرکز همکاری نمایند.
۲ـ کشـورهای عضو، اعضاء پیوسته یونسکو و سرزمـین های موضوع ماده (۳۳) کنوانسیون ۲۰۰۳(۱۳۸۲) که تمایل دارند، به گونه پیش بینی شده به موجب این موافقتنامه، در فعالیت های مرکز مشارکت داشته باشند، باید اطلاعیه ای را به همین مضمون به مرکز ارسال نمایند. مدیر مرکز، طرف های این موافقتنامه و سایر طرف های مشارکت کننده را از وصول اطلاعیه مزبور مطلع خواهد کرد.
ماده ۶ ـ اهداف و وظایف
۱ـ اهداف مرکز عبارت است از:
الف) ترغیب کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) و اجرای آن در آسیای میانه و غربی (که از این پس «منطقه» خوانده می شود)؛
ب) تقویت ظرفیت ها و همکاری در منطقه برای شناسایی، فهرست کردن، مستندسازی و مطالعه میراث فرهنگی ناملموس به منظور کمک به حفظ آن؛
پ) پیشبرد و هماهنگی مطالعات علمی و فنی با هدف توسعه، مدیریت و ارزیابی اقدامات حفاظتی برای میراث فرهنگی ناملموس موجود در منطقه؛
ت) تقویت ظرفیت ها در کشورهای منطقه که عضو کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) هستـند به منظور مشارکت فعال در اجرای آن در سطوح منطقه ای و بین المللی، به ویژه در ارتباط با عوامل میراث فرهنگی ناملموس مشترک در سـرزمین های بین دو یا چند کشور مربوط؛
۲ـ وظایف مرکز عبارت است از:
ث) ایجاد کردن و به روز نگه‌داشتن سامانه اطلاعات خودکار ثبت و ارتباط با مؤسسات دولتی و غیردولتی، تحقیقاتی، آموزشی و اطلاعاتی، سازمان های اجتماعی و متخصصان دخیل در حفظ میراث فرهنگی ناملموس در کشورهای منطقه که تمایل خود را برای همکاری با مرکز ابراز داشته اند؛
ج) جمع آوری و اشاعه اطلاعات در مورد اقدامات حقوقی، اداری، مالی و غیره توسط کشورهایی که با مرکز در زمینه حفظ میراث فرهنگی ناملموس موجود در قلمروی خود مشارکت می کنند؛
چ) جمع آوری و اشاعه اطلاعات در مورد فعالیت های حفاظتی در حال انجام در کشورهایی که با مرکز همکاری می کنند؛
ح) سازماندهی کارگاه ها و فراهمایی هایی به منظور توسعه روش های تحقیقاتی و پیشبرد مـطالعات در ارتباط با حفظ میراث فرهنگی ناملموس همانطور که در ماده (۱۳) کنوانسیون ۲۰۰۳(۱۳۸۲) آمده است، از جمله مـطالعات مرتبط با توسـعه گردشگری با رعایت احترام به مراسم آیینی حاکم بر دسترسی به میراث مزبور و عدم لطمه به تداوم میراث ناملموس؛
خ) سازماندهی کارگاه ها و هم اندیشی هایی به منظور شناسایی و ارتقاء حسن انجام اقدامات حفاظتی و کمک به آن دسته از کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳(۱۳۸۲) که برای ظرفیت سازی خود برای آماده سازی پرونده ها جهت ارائه چنین اقداماتی به کارگروه بین دولتی حفظ میراث فرهنگی ناملموس ـ که به موجب کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) تأسیس شده است (و از این پس «کارگروه بین دولتی» خوانده می شود) ـ برای انتخاب و انتشار اطلاعات بعدی به همان صورت که در ماده (۱۸) کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) پیش بینی شده است، با مرکز همکاری می کنند؛
د) ضمن حفظ شبکه ای از نمایندگان اجتماعات فرهنگی، هماهنگی فعالیت هایی با هدف افزایش آگاهی و ظرفیت سازی در میان صاحبان و متخصصان میراث فرهنگی ناملموس به موجب دستورالعمل های اجرایی مربوط به اجرای کنوانسیون به گونه ای که به آنها اجازه دهد تا در چارچوب مواد (۲)، (۱۱) و (۱۵) کنوانسیون برای شناسایی، فهرست کردن و مدیریت میراث فرهنگی ناملموس خود مشارکت فعالانه داشته باشند؛
ذ) سازماندهی کارگاه ها و هم اندیشی هایی با تمرکز بر ظرفیت سازی در کشورهای عضو کنوانسیون ۲۰۰۳(۱۳۸۲) عضو مرکز، به منظور تهیه پیـش نویس پرونـده های نامزدی برای ثبت در هر دو فهرست کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) و تهـیه پیش نویس درخواست ها و گزارش ها برای ارائـه به کارگروه بیـن دولتی به ویژه در خـصوص عوامل میراث فرهنگـی ناملـموس مشتـرک بین سـرزمین های دو یا چند کـشور که با مرکز همکاری می کنند.
ر) همکاری و تبادل اطلاعات با دیگر مراکز گروه (۲) که در زمینه حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیا و خارج از آن فعال هستند؛
ز) اطلاع رسانی به کارگروه بین دولتی و دبیرخانه کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) در مورد فعالیت های مرتبط در منطقه و کمک به اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) در صورت اقتضاء
ماده ۷ـ شورای راهبردی
۱ـ شورای راهبردی، هدایت و نظارت بر مرکز را به عهده دارد و دوره تصدی آن هر چهار سال یک بار تجدید می شود و اعضاء آن عبارتند از:
الف) نماینده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛
ب) نماینده دو کشور عضو که طبق مفاد بند (۲) ماده (۵) فوق، اطلاعیه ای را ارسال کرده اند؛
پ) نماینده کمیسیون ملی یونسکو ایران؛
ت) نماینده دبیرکل یونسکو؛
ث) سه نفر متخصص در زمینه میراث فرهنگی ناملموس.
۲ـ شورای راهبردی موارد زیر را انجام خواهد داد:
الف) تصویب راهبردها و برنامه های میان مدت و بلندمدت مرکز؛
ب) تصویب برنامه کاری و بودجه سالانه مرکز، از جمله جدول کارمندان؛
پ) بررسی گزارش های سالانه ای که توسط رئیس مرکز ارائه می شود؛
ت) وضع قواعد و مقررات و تعیین رویه های مالی، اداری و مدیریت کارکنان مرکز؛
ث) انتخاب اعضاء هیأت اجرایی مرکز و انتصاب مدیر مرکز؛
ج) با درنظرگرفتن موافقتنامه های موجود و آتی بین کشورها و مؤسسات، تصمیم گیری در ارتباط با مشارکت سازمان های بین دولتی منطقه ای و سازمان های بین المللی در کار مرکز
۳ـ شورای راهبردی دست کم سالی یک بار در فواصل زمانی منظمی نشست های عادی خود را برگزار خواهد کرد و در صورت فراخوان رئیس آن بنا به ابتکار وی یا درخواست دبیرکل یونسکو یا دوسوم اعضاء آن، نشست فوق العاده را برگزار خواهد نمود.
۴ـ شورای راهبردی، آیین کار خود را تعیین خواهد نمود. برای اولین نشست، رویه مربوط توسط دولت و یونسکو وضع خواهد شد.
ماده ۸ ـ هیأت اجرایی
۱ـ به منظور تضمین انجام کار مؤثر مرکز در فواصل بین نشست ها، کمیته اجرایی دائمی موارد زیر را انجام خواهد داد:
الف) نظارت بر اجرای برنامه های و فعالیت های مرکز
ب) ارائه توصـیه هایی در مورد راهبردها و برنامه های میان مدت و بلندمدت مرکز به شورای راهبردی
۲ـ هیأت اجرایی سالی دو بار تشکیل جلسه خواهد داد و آیین کار خود را تصویب خواهد کرد.
ماده ۹ـ دبیرخانه
۱ـ دبیرخانه مرکز شامل مدیر و تعداد کارکنان لازم برای انجام صحیح کارهای مرکز خواهد بود.
۲ـ تصمیمات مرتبط با ساختار و منابع انسانی دبیرخانه توسط شورای راهبردی اتخاذ خواهد شد.
۳ـ شورای راهبردی، مدیر دبیرخانه را که باید دارای موقعیت علمی و سابقه حرفه ای شناخته شده ای در حوزه میراث فرهنگی ناملموس باشد، منصوب خواهد کرد.
ماده ۱۰ـ کمک یونسکو
۱ـ یونسکو کمک هایی را در قالب کمک های فنی برای فعالیت های مرکز، طبق نیات و اهداف راهبردی یونسکو اعطاء خواهد نمود.
۲ـ یونسکو تعهد می کند که:
الف) در حوزه های تخصصی مرکز کمک های تخصصی را ارائه دهد؛
ب) مرکز را در برنامه های متعددی که اجراء می کند و مشارکت مرکز در آنها برای اهداف یونسکو و همچنین مرکز مفید به نظر می رسد، وارد نماید؛
پ) در صورت اقتضاء ، تبادل موقت کارکنان را انجام دهد که به موجب آن کارکنان موردنظر از حقوق بگیران سازمان های اعزام کننده باقی خواهندماند.
ت) به مرکز اطلاعات مرتبط با برنامه های خود در مورد میراث فرهنگی ناملموس را ارائه دهد.
۳ـ کمک هایی که در موارد فوق الذکر نام برده شدند فقط در مواردی که در چارچوب مقررات برنامه ها و بودجه یونسکو قرار می گیرند ارائه خواهند شد.
ماده ۱۱ـ کمک دولت
در قانون بودجه سالانه ملی جمهوری اسلامی ایران، بودجه جداگانه ای برای مرکز در نظر گرفته خواهد شد. دولت به واسطه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشـگری تمام منابع اعم از نقدی یا غیرنقدی را که برای اداره و کارکرد صحیح مرکز از جمله منابعی را که برای کارکنان مرکز، اماکن آن، سازماندهی فعالیت های مرکز و برگزاری نشست های شورای راهبردی و هیأت اجرایی مورد نیاز است، فراهم خواهد نمود. برای سال های ابتدایی مبلغی معادل (۵۰۰.۰۰۰) دلار (آمریکا) به طور سالانه تخصیص داده خواهد شد.
ماده ۱۲ـ مسؤولیت
از آنجا که مرکز از نظر حقوقی از یونسکو مستقل است، لذا یونسکو از لحاظ حقوقی در قبال آن پاسخگو نیست و هیچ گونه مسؤولیتی اعم از مالی و غیره را برعهده نخواهد داشت مگر آن که در مفاد این موافقتنامه به طور صریح ذکر شده باشد.
ماده ۱۳ـ ارزیابی
۱ـ یونسکو می تواند هر زمان فعالیت های مرکز را برای بررسی موارد زیر مورد ارزیابی قرار دهد:
الف) آیا مرکز کمک مهمی به اهداف راهبردی یونسکو می کند؛
ب) آیا فعالیت هایی که به طور فعال توسط مرکز دنبال می شوند در تطابق با مواردی است که در این موافقتنامه مندرج است.
۲ـ یونسکو تعهد می کند که در اسرع وقت گزارشی از ارزیابی را به دولت ارائه دهد.
۳ـ در پی نتایج ارزیابی، هر یک از طرف های متعاهد حق درخواست بازنگری مفاد موافقتنامه یا فسخ آن را به گونه ای که در مواد (۱۷) و (۱۸) درج شده است را دارد. طرف های متعاهد توافق می کنند تمامی تلاش خود را برای رفع هرگونه مشکلی که در ارزیابی مشخص شده است، پیش از اعمال حق فسخ انجام دهند.
ماده ۱۴ـ استفاده از نام و آرم یونسکو
۱ـ مرکز می تواند وابستگی خود را به یونسکو اعلام کند. بنابراین ممکن است بعد از عنوان خود از عبارت «تحت نظارت یونسکو» استفاده کند.
۲ـ مرکز مجاز است مطابق با شرایطی که نهادهای راهبردی یونسکو وضع می کنند از آرم یونسکو یا نسخه ای از آن در سربرگ کاغذی یا اسناد خود استفاده کند به محض آنکه قواعد مربوط به استفاده از آرم کنوانسیون ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) وضع گردد، مرکز می تواند خواستار اجازه استفاده از آن آرم در ترکیب با آرم یونسکو گردد.
ماده ۱۵ـ اجرایی شدن
این موافقتنامه با انجام تشریفات لازم به موجب قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران و مقررات داخلی یونسکو لازم الاجراء خواهد شد.
ماده ۱۶ـ مدت
این موافقتنامه برای یک دوره شش ساله از زمان لازم الاجراء شدن آن منعقد می شود و جز در صورتی که به طور صریح توسط هر یک از طرف ها به گونه پیش بینی شده در ماده (۱۸) فسخ شود، تمدید شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۷ـ تجدیدنظر
این موافقتنامه می تواند با رضایت دولت و یونسکو مورد تجدیدنظر قرار گیرد.
ماده ۱۸ـ فسخ
۱ـ هر یک از طرف های متعاهد مجاز خواهد بود این موافقتنامه را فسخ نماید. در هر حال طرف ها تعهد می کنند هر اختلافی را که بین آنها بروز می کند، طبق ماده (۱۹) این موافقتنامه حل و فصل نمایند و تمامی تلاش خود را به کار خواهند بست تا از فسخ آن پرهیز شود.
۲ـ فسخ، شصت روز پس از وصول اطلاعیه ارسال یک طرف متعاهد به طرف دیگر نافذ خواهد شد.
ماده ۱۹ـ حل و فصل اختلافات
۱ـ هرگونه اختلاف بین یونسکو و دولت در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه، چنانچه از طریق مذاکره یا هر روش مناسب دیگری که مورد توافق طرف ها است، حل و فصل نشود، برای تصـمیم گیری نـهایی به دیوان داوری متشکـل از سه عضـو ـ یکی منصوب از طرف دولت، دیگری منصوب از طرف دبیرکل یونسکو و سومی که دیوان را ریاست خواهد کرد توسط دو عضو دیگر انتخاب می شود ـ ارجاع خواهد شد. چنانچه دو داور نتوانند در مورد انتخاب نفر سوم به توافق برسند، انتصاب توسط رئیس دیوان بین المللی دادگستری انجام خواهد شد.
۲ـ رأی دیوان قطعی خواهد بود.
برای گواهی مراتب بالا، امضاءکنندگان زیر این موافقتنامه را امضاء کرده اند.
این موافقتنامه در دو نسخه به زبان انگلیسی تنظیم گردیده است.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران حمید بقایی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
از طرف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) ایرینا بوکووا مدیرکل
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه، شامل نوزده ماده در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ سوم خرداد ماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۱/۳/۱۳۹۰ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی