شماره ۱۰۰/۴۷۶۶۴/۹۰۰۰ – ۱۳۹۱/۱۲/۸
آیین‌نامه اجرایی نحوه ایجاد، اداره و نظارت بر بازداشتگاه های انتظامی در اجرای ماده (۹) قانون تبدیل شورای سرپرستی زندانها به سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۶/۱۱/۱۳۶۴ مجلس شورای اسلامی و به منظور تبیین نحوه ایجاد، اداره و نظارت بر بازداشتگاه های نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و رعایت قوانین و مقررات به ویژه قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۱۳۸۳/۲/۱۵ آیین‌نامه اجرایی نحوه ایجاد، اداره و نظارت بر بازداشتگاه های انتظامی به شرح ذیل مورد تصویب قرار می گیرد:
ماده ۱ـ تعاریف واژگان مذکور در این آیین‌نامه بشرح ذیل می باشد:
الف ـ سازمان ـ سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور
ب ـ بازداشتگاه عمومی ـ محل نگهداری متهمانی است که با قرار کتبی مقامهای صلاحیتدار قضایی تا اتخاذ تصمیم نهایی به آنجا معرفی می شوند.
ج ـ بازداشتگاه انتظامی ـ بازداشتگاهی است که در اجرای وظایف ضابطین نیروی انتظامی برابر شرایط و مقـررات این آیین‌نامه در اماکن در اختیار نیروی انتظامی ایجاد شده یا می گردد.
د ـ تحت نظرگاه ـ مکانی است که متهمان حسب مورد به دستور مقام قضایی یا در جرائم مشهود به موجب قانون براساس گزارش کتبی ضابطان و مقامات ذیصلاح قانونی تا تسلیم به مقام قضایی و حداکثر تا مدت ۲۴ ساعت در آن محل نگهداری می شوند.
ماده ۲ـ ایجاد بازداشتگاه های انتظامی در هر استان موکول به درخواست فرماندهی انتظامی استان و تأیید ضرورت آن از سوی دادستان محل و موافقت مدیرکل زندان های استان می باشد.
ماده ۳ـ مدیرکل زندان های استان پس از بازدید از محل معرفی شـده در صورت وجود شرایط و معیارهای لازم برای تأسیس بازداشتگاه نسبت به صدور مجوز اقدام خواهد نمود.
تبصره ـ مدیرکل زندان های استان مکلف است فهرست بازداشتگاه های دارای مجوز قانونی را به رؤسای دادگستری و دادستان های شهرستان های تابعه استان اعلام نماید.
ماده ۴ـ اداره بازداشتگاه های انتظامی به عهده سازمان است. پرسنل بازداشتگاه های مذکور توسط نیروی انتظامی تأمین و تحت امر مدیرکل زندان های استان برابر این آیین‌نامه و ضوابط عمومی آیین‌نامه اجرایی سازمان در خصوص نحوه نگهداری متهمین انجام وظیفه خواهند نمود.
تبصره ـ رئیس و جانشین بازداشتگاه انتظامی پس از معرفی از سوی فرماندهی مربوط و احراز شرایط لازم با ابلاغ مدیرکل زندان های استان منصوب خواهد شد.
ماده ۵ ـ سازمان موظف است در جهت آموزش و راهنمایی مسئولین و کارکنان بازداشتگاه های انتظامی اهتمام لازم به عمل آورد.
ماده ۶ ـ بازداشتگاه های انتظامی صرفاً محل نگهداری آن دسته از متهمینی است که بنا به دستور مقام قضایی برای انجام تحقیقات مقدماتی در اختیار ناجا قرار می گیرند.
تبصره ـ در شهرستان های فاقد زندان و بازداشتگاه بنا به دستور مقام قضایی معرفی و نگهداری متهمین بازداشتی در غیر از موارد مذکور نیز در بازداشتگاه انتظامی مجاز خواهد بود.
ماده ۷ـ پذیرش متهمین در بازداشتگاه های انتظامی صرفاً به موجب برگ قرار کتبی رسمی با مهر و امضاء مقام قضایی مربوطه که مجزا از دستور ارجاع انجام تحقیقات به ضابطین می باشد صورت خواهد گرفت. مقامات قضایی مکلفند در معرفی متهمین به بازداشتگاه نسبت به تعیین مدت نگهداری آنان تصریح نمایند.
تبصره ـ در پایان مهلت تعیین شده رئیس بازداشتگاه موظف است مراتب را به قاضی صادرکننده قرار منعکس و در صورت عدم تمدید مهلت نسبت به انتقال متهم به زندان اقدام نماید.
ماده ۸ ـ رئیس بازداشتگاه انتظامی موظف است دفعات و ساعات هر گونه ورود و خروج متهم از بازداشتگاه، اعم از انجام تحقیقات و غیره را در دفاتر ثبت وقعات و پرونده بازداشتگاهی متهم قید نماید.
ماده ۹ـ نیروی انتظامی باید ترتیبی اتخاذ نماید که بازجویی از متهمین در محل جداگانه از بازداشتگاه انتظامی انجام گیرد. انجام تحقیقات و بازجویی در محل نگهداری متهمان ممنوع می باشد.
ماده ۱۰ـ مسئولین بازداشتگاه های انتظامی موظفند آمار و فهرست اسامی متهمین وارده به بازداشتگاه را با مشخـصات کامل مندرج در برگ قرار و نیز سایر اقدامات مربوط به آنان از قبیل اعزام به بیمارستان، آزادی، انتقال به زندان یا بازداشتگاه های عمومی و یا موارد مشابه را به صورت روزانه و مطابق فرم های ارسالی از سـوی سازمان در اسرع وقـت به واحد آمار و رایانـه اداره کل زندان های استان ارسال نمایند.
تبصره ـ نیروی انتظامی با همکاری سازمان اقدامات لازم در جهت برقراری ارتباطات شبکه ای به صورت برخط بیـن بازداشتگاه های انتظامی و اداره کل زندان های استان بعمل آورند.
ماده ۱۱ـ مسئولین بازداشتگاه های انتظامی موظفند هر گونه اتفاقات و حوادث داخل بازداشتگاه را بلافاصله به مدیرکل زندان های استان اعلام دارند.
ماده ۱۲ـ رئیس بازداشتگاه انتظامی موظف است هر گونه درخواست و یا تظلم خواهی متهمین را به دادستان یا قاضی رسیدگی کننده پرونده ارسال نماید.
ماده ۱۳ـ مدیرکل زندان های استان، معاونین و مسئولان واحدهای حفاظت و اطلاعات، بازرسی و قضایی اداره کل مذکور موظفند به صورت نوبه ای و مستمر از بازداشتگاه انتظامی بازدید به عمل آورده و در جهت حسن اداره بازداشتگاه های مزبور، تدابیر لازم اتخاذ و در صورت مشاهده نواقص دستور مقتضی صادر نمایند.
ماده ۱۴ـ رئیس سازمان و یا نماینده اعزامی از سوی وی، معاونین و مشاورین سازمان، مدیران کل حفاظت و اطلاعات، بازرسی و فرماندهی یگان حفاظت سازمان به منظور اطمینان از حسن جریان امور باید حسب مورد و ضرورت از بازداشتگاه های انتظامی سراسر کشور بازدید نمایند.
ماده ۱۵ـ نیروی انتظامی به منظور انجام مراقبت های الکترونیکی و پیشگیری از تخلفات و حوادث نسبت به نصب دوربین های مداربسته در بازداشتگاه های انتظامی، اقدام خواهد نمود و با فراهم شدن ارتباطات فنی شبکه ای، ادارات کل زندان ها نیز باید با بهره گیری از شبکه ارتباط گیری بر خط نسبت به اعمال نظارت های الکترونیکی در بازداشتگاه های مزبور اقدام نمایند.
ماده ۱۶ـ دادستانها و قضات ناظر زندان موظفند با انجام بازدیدهای نوبه‌ای و نیز غیرمترقبه بر نحوه اداره بازداشتگاه های انتظامی و عملکرد ضابطین نظارت نمایند.
ماده ۱۷ـ دادستان ها و رؤسای حوزه های قضایی بخشها یا نمایندگان آنان موظفند بر تحت نظرگاه های کلانتری ها و پاسگاه ها و نحوه و مدت نگهداری افراد و رعایت حقوق شهروندی در این اماکن نظارت نمایند.
ماده ۱۸ـ این آیین‌نامه مشتمل بر ۱۸ ماده و ۵ تبصره در اجرای ماده (۹) قانون تبدیل شورای سرپرستی زندانها به سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۱۳۶۴ در تاریخ ۷/۱۲/۱۳۹۱ به تصویب رئیس قوه قضاییه رسیده و از تاریخ یاد شده لازم الاجرا است.
همچنین کلیه آیین‌نامه ها، توافقنامه ها و دستورالعمل های مغایر با این آیین‌نامه ملغی الاثر می گردد.
رئیس قوه قضاییه ـ صادق لاریجانی