مجلسین شورای ملی و سنا بنا به فرمان ملوکانه منحل شد
چهار روز قبل دولت استدعای صدور فرمان هر دو مجلس را از پیشگاه شاهانه نموده است ولی در باب انحلال مجلس سنا مطالعاتی جریان داشت که صدور فرمان انحلال را قدری تاخیر انداخته بود.
مقارن ظهر امروز تصمیم قطعی دولت مبنی بر انحلال مجلسین اتخاذ گردید و نخست وزیر بلافاصله به حضور اعلیحضرت همایونی شرفیاب شد.
انتخابات دوره هیجدهم مجلس شورای ملی بزودی آغاز میگردد و برای دوره فترت، هیئت مدیره موقتی برای اداره امور مجلس انتخاب گردید.
شاید در حدود دو هفته قبل بود که در بعضی از محافل و بین عده‌ای از نمایندگان غیر مستعفی مجلس شورای ملی شایع شد که در نظر است فرمان انتخابات دوره هیجدهم قانونگذاری قبل از موعد قانونی صادر و انتخابات آن بلافاصله آغاز گردد، ولی با تماسی که خبرنگاران جراید با بعضی از نزدیکان دولت گرفتند و حتی وزیر کشور در این باب مصاحبه‌ای نمود، این شایعه تایید نگردید و از اظهارات و توضیحات مقامات رسمى و مطلع اينطور استنباط شد که فرمان انتخابات دوره ۱۸ در همان روز ۲۰ دیماه که موعد قانونی آن است صادر میگردد و انتخابات جديد نيز طبق معمول سه ماه قبل از خاتمه دوره ۱۷ شروع خواهد شد.
مسئله انتخابات و موضوع صدور فرمان به همین صورتی که به آن اشاره شد باقی بود تا اینکه مقارن ساعت ۱۱ صبح روز ۴شنبه آقای علاء وزیر دربار شاهنشاهی در کاخ وزارت امور خارجه با آقای نخست وزیر ملاقات کرد و مدتی که شايد نزديک به يک ساعت و نیم یا دو ساعت بود با ایشان به گفتگو و مذاکره پرداخت.
آن روز و روز بعد آنچه درباره این ملاقات در جراید انتشار یافت صرفا همان خبر ملاقات بود و از علت آن و اینکه بین این دو شخصیت چه مذاکراتی صورت گرفته هیچگونه اطلاع رسمی و بدست و فقط قطعی بدست نیامد و فقط مطلبی که یکی از نزدیکان نخست وزیر در این زمینه اظهار داشت این بود که ملاقات روز چهارشنبه وزیر دربار شاهنشاهی با آقای نخست وزیر بنا به دعوت تيمسار سپهبد زاهدی صورت گرفت.
گفتگو از انحلال مجلسین بوده
گرچه تیمسار سپهبد زاهدی نخست وزیر و آقای علا وزیر دربار شاهنشاهی شخصا به هیچ وجه در باب مذاکرات خود اطلاعی در دسترس مطبوعات و خبرنگاران جراید نگذاشتند و تا کنون هم در این مورد ظهاری ننموده‌اند ولی پس از این ملاقات و بخصوص از بعد از ظهر روز پنجشنبه در بعضی از محافل نزديک دولت شایع گشت که زمینه مذاکرات نخست وزير و وزیر دربار در مسئله لزوم انحلال مجلسین و تسریع در امر آغاز انتخابات دوره هیجدهم مجلس شورای ملی بوده است و بحث از این به میان آمده که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی فرمان انحلال دوره هفدهم مجلس شورای ملی را صادر و پس از آن امر به شروع انتخابات دوره هیجدهم بدهند و بطور خلاصه مجلس هفدهم قبل از پایان یافتن موعد قانونی خود منحل شود و انتخابات دوره هيجدهم آغاز گردد.
و همچنین شایعه‌ای که در این باره انتشار داشت چنین حکایت می کرد که مجلس سنا نیز از این تصمیم بر کنار نبوده و اصولا اساس مذاكرات در باب انحلال مجلسین بوده و دولت چنین نظر داده است که مصلحت ایجاب می‌نماید که مجلسین بموجب فرمان همایونی منحل شود و انتخابات هر دو مجلس مجددا صورت گیرد.
امروز یا فردا
در دو روز گذشته شایعه انحلال مجلسين در عموم محافل مورد بحث قرار گرفت و تمام مسائل روز را تحت الشعاع قرار داد و از اظهارات بعضی محافل نزديک به دولت اينصور استنباط می‌گردید که این موضوع تقریبا نحوه تحقق به خود گرفته و بزودی این شایعه صورت عمل بخود خواهد گرفت.
بدنبال این شایعات صبح امروز خبرنگار ما با یکی از نردیکان دولت که دارای مقام رسمی است ملاقات نمود و در این باره از وی توضیحاتی خواست. مقام مزبور در جواب سئوال خبرنگار ما اظهار داشت البته من نميتوانم بطور صريح بگویم که ملاقات روز چهارشنبه آقای علاء با آقای نخست وزیر درباره همین مسئله انحلال مجلس بوده یا خیر، ولی این را میتوام تذکر بدهم که فکر انحلال مجلسین از همان روز ملاقات برای دولت پیدا شد و دولت استدعای صدور فرمان انحلال مجلس هفدهم و شروع انتخابات دوره هیجدهم را از اعلیحضرت همایون شاهنشاهی نموده است و همچنین بعيد نیست که آقای علا واسطه این استدعای دولت بوده و آقای نخست وزیر بوسیله ایشان از پیشگاه شاهانه چنین تمنایی کرده باشند.
سئوال شد ممکن است توضیح بفرمائید چه شد که دولت به فکر افتاد که مجلس هفدهم قبل از پایان دوره قانونی خود منحل گردد و انتخابات جديد قبل از موعد مقرر شروع شود.
مقام رسمی مزبور گفت: البته دولت در نظر داشت که مجلس هفدهم را بحال خود بگذارد و انتخابات دوره جدید را در موعد خود شروع نماید و حتى این علاقه هم در شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی کاملا مشهود بود ولی عدم امكان تشكیل جلسات علنی مجلس بعلت قلت عده نمایندگان و فلج بودن دستگاه مقننه و علاقمندی دوات به تشکیل مجلس شورای ملی برای شور و مطالعه در امور مملکتی، علت اساسی این منظور و فکر دولت میباشد زیرا نمایندگان کنونی مجلس که اکثرا طرفدار و حامی دولت میباشند به علت کمی عده و رسمی نبودن تصمیمات و نظریات انها تقريبا وجودشان بلااثر است در صورتی که در این موقع حساس و مهم باید دولت با همکاری مجلسين اقدامات اصلاحی خود را شروع و ادامه دهد باین جهت دولت معتقد شده است که زودتر مجلس شورای ملی تشکیل شود و نظر بانحلال مجلسین گرفته شده و من با اینکه امروز جناب آقای نخست وزیر را ملاقات نکردم تا بطور قطع از نظریات ایشان مطلع شوم ولی تصور می کنم ظرف امروز یا فردا فرمان انحلال از طرف اعلیحضرت همایونی صادر گردد و به دولت برای اجراء ابلاغ شود.
اول فرمان انحلال
از مقام مزبور سئوال شد صدور فرامین چگونه خواهد بود؟ یعنی اول فرمان انحلال دوره هفدهم صادر می شود و بعد فرمان شروع انتخابات جدید، یا این که منظور در يک فرمان قید میگردد.
وی در جواب اظهار داشت در این باب هنوز نمیتوانم اظهار نظر قطعی بکنم ولی امروز صبح شنیدم که قرار است اول فرمان انحلال دوره فهدهم صادر گردد و بعد با توجه به فرمان انحلال، فرمان شروع انتخابات دوره هيجدهم نيز صادر شود. ولی عرض کردم این را شنیده‌ام و هنوز برای من قطعی نيست و شاید دولت هم در این باره هنوز مطالعه نهائی خود را نکرده باشد. فعلا آنچه مسلم است صدور فرمان انحلال مجلس هفدهم قطعی بنظر می‌رسد.
تکلیف سنا چیست؟
در این موقع از وضع مجلس سنا سئوال شد که آیا اینکه گفتگو از انحلال مجلسین است، مجلس سنا هم بنا بفرمان اعلیحضرت همایونی منحل خواهد شد یا فعلا انحلال مجلس شورای ملی در نظر است.
مقام مطلع اظهار داشت: بنده تصور میکنم انحلال مجلسين مورد نظر باشد و مجلس سنا نیز طبق تقاضای دولت و فرمان ملوکانه منحل شود. ولی بدیهی است نمیتوام هنوز بطور يقين بگويم که تکليف مجلس سنا در برابر این تصميم دولت چه خواهد بود و گویا خود آقای نخست وزیر هم نسبت به مجلس سنا قصد مطالعه بیشتری دارند و هـنوز تصمیم قطعی در این باره اتخاذ نشده.
مشورت با سناتورها
در باره مجلس سنا در آخر وقت امروز شایع بود که آقای نخست وزیر قصد دارند رور سه شنبه اول دیماه از آقایان سناتورها دعوت نمایند تا با ایشان در باره نظر دولت نسبت به انحلال آن مجلس مشورت نماید.
امروز هم مطالعه می‌شد
گرچه صدور فرمان انحلال مجلس هفدهم به ترتیبی که به آن اشاره شد قطعی بنظر می‌رسید و همانطوری که در بالا متذکر شدیم احتمال میرود که ظرف امشب یا فردا صبح فرمان انحلال از طرف اعلیحضرت همایونی صادر گردد مع الوصف امروز صبح نیز آقای نخست وزیر مدتی از وقت خود را صرف مطالعه این امر نمودند و چندین نفراز آقایان نمایندگان غیرمستعفی مجلس شورای ملی از ایشان در کاخ وزارت امور خارجه ملاقات کردند.
سنا هم منحل می‌شود
در همان موقعی که جمعی از نمایندگان غیرمستعفی در اطاق آقای نخست وزیر بودند شخص مطلعی به خبرنگاران گفت دولت تصمیم نهائی خود را اتخاذ نمود و هر دو مجلس بنا بر استدعای دولت و فرمان ملوکانه منحل خواهد شد. اصولا فکر انحلال مجلسین از چهار روز قبل برای دولت پیدا شده بود ولی در مورد انحلال مجلس سنا، شخص آقای نخست وزیر معتقد بودند که بهتر است مطالعه بیشتری در این باب بشود و امروز هم در این باره، مطالعات خود را ادامه دادند و بالاخره تصیم نهائی چنین اتخاذ شد که هر دو مجلس بموجب يك فرمان منحل شود.
هیئت مدیره موقت
پس از اتخاذ این تصمیم مقارن ساعت ده آقای ویژه رئیس ادارات بازرسی و کارگزینی مجلس شورای ملی و عضو کميسيون سرپرستی مجلس از طرف آقای نخست وزیر احضار شد و با ایشان ملاقات نمود.
پس از این ملاقات گفته شد که در نظر است برای اداره امور مجلس پس از انحلال و در دوره فترت، هیئت مدیره‌ای از نمايندگان غيرمستعفی کنونی مجلس انتخاب گردند و منظور از احضار آقای ویژه ابلاغ این نظر به مشارالیه بوده است. در مورد اعضای هیئت مدیره موقت مجلس و عده آن ها، هنوز اطلاع کاملی در دست نیست ولی آنچه مسلم است آقای اورنگ سمت ریاست این هیئت را خواهد داشت.
شرفیابی نخست وزیر
امروز پس از اینکه آقای نخست از ملاقات با نمایندگان غیرمستعفی فراغت حاصل نمودند و موضوع انتخاب هيئت مدیره را در ایام فترت مجلس به آقای ویژه ابلاغ کردند بنابر اظهار یکی از روسای دفتر نخست وزیر از طرف اعلیحضرت همایونی به کاخ اختصاصی احضار شدند.
سپهبد زاهدی مقارن ساعت ۱۱ و نيم به قصد شرفیابی به حضور ملوکانه کاخ وزارت امور خارجه را ترک نمودند و از [با] عده‌ای از نمایندگان غیرمستعفی که به ملاقات ایشان آمده بودند و چند نفر دیگر که برای مشورت در اطاق نخست وزیر حضور داشتند از وزارت امور خارجه خارج شدند.
يک ساعت و نیم بعد از ظهر
یکی از نمایندگان غیرمستعفی مجلس شورای ملی هنگام خروج از اطاق نخست وزیر به خبرنگاران گفت: الان جناب آقای نخست وزیر به حضور اعلیحضرت همایونی شرفیاب شدند و قرار است ساعت یک و نیم بعد از ظهر فرمان انحلال مجلسین از طرف اعلیحضرت همایونی صادر شود.
انتخابات شروع می‌شود
همین نماینده مجلس در باب شروع انتخابات مجلس شورای ملی گفت: به طوری که من از اظهارات امروز آقای نخست وزیر استنباط کردم دولت در نظر دارد بزودی انتخابات دوره هجدهم مجلس شورای ملی را شروع کند.