اساسنامه اصلاحی بنیاد ایران‌شناسی

تاریخ تصویب: ۱۳۹۶/۰۶/۱۴
تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۶/۲۹

شماره ۱۴۰۰/۸۸۷۶/دش – ۱۴۰۰/۶/۲۰

 (مصوب جلسه ۷۹۸ مورخ ۱۳۹۶/۶/۱۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی)

اساسنامه اصلاحی «بنیاد ایران‌شناسی» که در جلسه ۷۹۸ مورخ ۹۶/۶/۱۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به پیشنهاد مورخ ۱۳۹۵/۶/۲۷ رئیس بنیاد ایران‌شناسی، به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می شود:

مقدمه:
به منظور نیل به اهداف انقلاب و نظام اسلامی ایران و اهداف عالیه فرهنگی مقام معظم رهبری، «بنیاد ایران‌شناسی» که در این اساسنامه به اختصار «بنیاد» خوانده می شود، تشکیل و فعالیت می نماید. منظور از ایران‌شناسی به عنوان قلمرو اصلی و اساسی فعالیت ها و ارتباطات و تحقیقات بنیاد، کلیه مباحث و مسائل مربوط به جلوه های گوناگون فرهنگ و تمدن ایرانی در معنای وسیع کلمه است و از آنجا که درباره تاریخ، تمدن و فرهنگ و گزارش آنها در شیوه زندگانی فردی و اجتماعی و چگونگی تفکر و اخلاق و آداب و رسوم و کیش های ایران باستان و ایران پس از اسلام در دو سده گذشته تحقیقاتی، انجام یافته است، بنیاد ایران‌شناسی خود را موظف به شناختن و شناساندن این جلوه در فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و معرفی جایگاه واقعی آن در جهان می داند.

ماده ۱ـ بنیاد مؤسسه ای است علمی ـ پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، دارای شخصیت حقوقی با تابعیت ایرانی و وابسته به نهاد ریاست جمهوری می باشد. کلیه فعالیت های بنیاد در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری و ضوابط و مقررات عمومی مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و آموزشی جمهوری اسلامی ایران انجام می پذیرد.

تبصره: مدت فعالیت بنیاد نامحدود است.

ماده ۲ـ اهداف اهداف بنیاد به شرح زیر است: ۱ـ پژوهش و آموزش در تمام جوانب ایران شناسانه و همه ابعاد مربوط به بنیاد.

۲ـ ایجاد محیط مناسب برای مطالعه تخصصی و بهره گیری از دانشمندان، دانش پژوهان و دانشجویان ایرانی و غیرایرانی علاقمند به مباحث ایران‌شناسی.

۳ـ سامان دادن و هماهنگ کردن تمام پژوهش های علمی پراکنده در زمینه ایران‌شناسی به منظور معرفی و بهره گیری از آنها در بنیاد و به کارگیری روش های مناسب و نوین در پژوهش های بین رشته ای و پیشنهاد آن ها به مؤسسات علاقمند به مطالعات ایران‌شناسی در ایرن و دیگر نقاط جهان.

۴ـ بالا بردن سطح آگاهی عامه و خاصه مردم ایران در همه طبقات سنی از پیشینه تاریخی تمدن و فرهنگ ایران و خدمات آن به تمدن و دانش و فرهنگ بشری و تقویت حس میهن دوستی آنها و تحکیم ارکان هویت ملی برای مقاومت روحی و فکری در برابر جلوه های گوناگون پنهان و آشکار تهاجم فرهنگی بیگانه.

۵ ـ تمرکز بخشیدن و ارائه اولویت ها و ایجاد هماهنگی در کلیه فعالیت ها، مطالعات و پژوهش ها و طرح ها درباره ایران‌شناسی در سطح ملی و بین المللی دیگر سازمان ها و نهادهایی که به نحوی از بودجه عمومی کشور استفاده می نمایند و جلوگیری از کارهای موازی.

۶ ـ ایجاد و توسعه مراکز، شعب، کرسی ها و رشته های ایران‌شناسی در مراکز علمی جهان.

۷ـ ارتقاء دانش چند وجهی ایران‌شناسی از طریق همکاری های علمی، پژوهشی و آموزشی تمامی گروه های علمی، کرسی ها، مؤسسات فرهنگی و مراکز آموزشی ایران‌شناسی در گستره ملی و بین المللی.

۸ ـ انتشار مجلات و کتب درباره ایران‌شناسی و وظایف و اختیارات بنیاد.

ماده ۳ـ وظایف و اختیارات

۱ـ تعریف مفهوم و قلمرو مطالعات و تحقیقات ایران‌شناسی و تجدیدنظر متناوب درباره آنها، باتوجه به دستاوردهای جدید علمی و فنی.

۲ـ تعیین فهرست و اولویت های تحقیق درباره ایران و ایران‌شناسی و تعیین روش های پیشرفته تحقیق برای پژوهشگران و دانشجویان در بنیاد و ارائه موضوعات پژوهش های ایران‌شناسی، برای انجام در رساله های کارشناسی ارشد و دکترا.

۳ـ نقد و بررسی تحقیقات و آثار منتشره در داخل و خارج در زمینه ایران‌شناسی و اسلام شناسی، به ویژه بخش مربوط به ایران و حوزه وسیع ایران فرهنگی.

۴ـ رصد و اطلاع یابی از نتایج تحقیقات پایان یافته و دستاورد مقالات همایش های ملی و بین المللی ایران‌شناسی و چگونگی بهره گیری، چاپ و نشر آنها.

۵ ـ تهیه مقدمات و تدارک وسایل و امکانات و تدوین برنامه های لازم پژوهشی در سطوح مختلف به منظور اجرای اهداف مذکور در ماده ۲ در شورای پژوهشی و فرهنگی.

۶ ـ فراهم آوردن کارمایه فراگیر اطلاعات و منابع و مراجع لازم برای اجرای تحقیقات علمی در زمینه ایران‌شناسی از داخل و خارج.

۷ـ گردآوری آثار هنری صنایع دستی و کتب خطی و نفیس و مانند آنها و مصادیق میراث ناملموس.

۸ ـ انجام طرح های پژوهشی ایران‌شناسی پیرامون مسائل مربوط به تمدن ایران و ایرانی ـ اسلامی گذشته و معاصر و اجرای آن و کمک به اجرا و نشر این قبیل تحقیقات.

۹ـ گردآوری، پردازش، نگهداری و معرفی اسناد و مدارک مربوط به ایران و اسلام و ایرانیان به ایران شناسان و انجمن های ایران‌شناسی جهان ازطریق انجمن ایران شناسان.

۱۰ـ ایجاد، احیا و تقویت کرسی های ایران‌شناسی در داخل و خارج و کمک به آنها و پژوهش های آن.

۱۱ـ تدوین و اجرای برنامه های آموزشی دانشگاهی ایران‌شناسی و اطلاعات و دروس وابسته به آن در مقاطع مختلف تحصیلی در داخل و خارج کشور.

۱۲ـ تأسیس و تقویت بانک های اطلاعاتی لازم برای عرضه خدمات پژوهشی و فرهنگی مربوطه و ارائه نتایج تحقیقات.

۱۳ـ تأسیس و تکمیل شبکه های مجازی (سایت های) معرفی بنیاد و ایران‌شناسی و ایران شناسان به زبان فارسی و زبان های بیگانه.

۱۴ـ تأسیس و تقویت کتابخانه، مجموعه های هنری، موزه ای و تاریخی، اسناد و مدارک، صنایع دستی، اشیاء نفیس موزه ای و غیرموزه ای یا نمایشگاهی، نسخ خطی و چاپ قدیم و نیز آثار و یادگارهای شخصیت های علمی، سیاسی، مذهبی و ملی.

۱۵ـ ارائه خدمات ممکن به مؤسسات، انجمن های دولتی و بخش خصوصی غیرانتفاعی و عام المنفعه که در راستای اهداف و وظایف بنیاد ایران‌شناسی انجام وظیفه می نمایند.

۱۶ـ تولید و توزیع بسته ها و اقلام فرهنگی، آموزشی و اطلاع رسانی در زمینه ایران‌شناسی و تهیه کتب درسی در معرفی ایران و تاریخ و فرهنگ آن در سطوح مختلف آموزشی کشور.

۱۷ـ برگزاری همایش های ملی و بین المللی با حضور دانشمندان و پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی در ایران و یا در خارج.

۱۸ـ چاپ و نشر آثار مختلف فراهم آمده در اهداف بنیاد از قبیل کتب و ترجمه، مجلات علمی ـ پژوهشی ایران‌شناسی به زبان فارسی و در موارد مقتضی به زبان های بیگانه.

۱۹ـ عقد تفاهم نامه و قرارداد همکاری در زمینه های مشترک با دیگر دستگاه ها و سازمان ها و مؤسسات و بنیادهای فرهنگی داخلی و خارجی.

۲۰ـ انجام معاملات و خرید اموال و ملک سرمایه ای و سودزا به منظور تأمین نیازهای ضروری بنیاد و تأسیس شعب آن و تبدیل و فروش.

ماده ۴ـ محل فعالیت مرکز اصلی بنیاد در تهران است و می تواند با نظر ریاست بنیاد نسبت به تأسیس شعبه های استانی و منطقه ای اقدام نماید. آیین نامه مربوط به نحوه تأسیس و فعالیت این شعبه ها به تصویب هیأت امنا خواهد رسید.

ماده ۵ ـ ارکان

۱ـ ریاست عالیه

۲ـ هیأت امنا

۳ـ رئیس بنیاد و رئیس هیأت امنا

۴ـ شورای پژوهشی و فرهنگی

ماده ۶ ـ ریاست عالیه ریاست عالیه بنیاد با رئیس جمهوری اسلامی ایران است.

ماده ۷ـ هیأت امنا هیأت امنا عالی ترین مرجع بنیاد در زمینه سیاست گذاری و تصمیم گیری و دارای کلیه وظایف و اختیارات قانونی در حدود اهداف و وظایف بنیاد و اداره امور آن می باشد.

ماده ۸ ـ ترکیب هیأت امنا

۱ـ [اصلاحی ۱۴۰۳/۳/۸]
وزرای علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، امور خارجه و آموزش و پرورش، کشور و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
(اعضای حقوقی)

۲ـ [اصلاحی ۱۴۰۳/۳/۸]
۱۰ نفر از دانشمندان و متخصصان فرهنگی و علمی و اساتید دانشگاه (اعضای حقیقی)

۳ـ رئیس بنیاد

تبصره ۱: اعضای هیأت امنا برای چهار سال منصوب می شوند و تجدید انتخاب آنها بلامانع است

تبصره ۲: اعضای حقیقی به پیشنهاد رئیس بنیاد به تصویب و تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسند و احکام آنها از طرف رئیس هیأت امنا صادر و ابلاغ خواهد شد. ابلاغ احکام اعضای حقوقی با رئیس جمهور است.

تبصره ۳: هیأت امنا دارای دبیرخانه ای مستقل است که دبیر آن به پیشنهاد رئیس بنیاد و با تصویب هیأت امنا منصوب خواهد شد که صورت مذاکرات را تنظیم و به امضای اعضای هیأت امنا، می رساند و نیز مصوبات هیأت امنا را برای امضای رئیس هیأت امنا، آماده می نماید.

تبصره ۴: [اصلاحی ۱۴۰۳/۳/۸]
جلسات هیأت امنا حداقل هر شش ماه یکبار تشکیل می شود. دعوت برای تشکیل جلسات از طرف رئیس هیأت امنا به صورت کتبی و حدود ۱۰ روز پیش از جلسه است. تشکیل جلسات فوق العاده با نظر و دعوت رئیس هیأت امنا خواهد بود.

تبصره ۵: جلسات با حضور اکثریت نسبی اعضا رسمیت می یابند و تصمیمات به استثنای مورد انحلال بنیاد با اکثریت آراء حاضرین معتبر خواهند بود. رئیس هیأت امنا باید در جلسات تصمیم گیری حاضر باشند.

تبصره ۶: صورت مذاکرات حاوی تصمیمات و مصوبات به امضای کلیه اعضای حاضر در جلسه و به اطلاع سایر اعضای هیأت امنا خواهد رسید.

تبصره ۷: هر یک از اعضای هیأت امنا که در دو جلسه متوالی در یک سال و یا چهار جلسه متناوب در طول دو سال، بدون عذر موجه شرکت نکند، مستعفی شناخته می شود. تشخیص عذر موجه با رئیس هیأت امناست.

ماده ۹ـ وظایف هیأت امنا

۱ـ تصویب آیین نامه های داخلی.

۲ـ تأیید سازمان اداری بنیاد و پیشنهاد آن به سازمان اداری و استخدامی کشور برای تصویب نهایی.

۳ـ بررسی و تصویب برنامه و بودجه بنیاد (پیشنهادی از طرف رئیس بنیاد).

۴ـ تصویب بودجه تفصیلی بنیاد.

۵ ـ تصویب هزینه ها و ترازنامه سالانه بنیاد.

۶ ـ تصویب منابع درآمدهای اختصاصی و مصرف آن مطابق مقررات.

۷ـ تعیین حسابرس برای بنیاد. کوشش برای جلب کمک های بخش خصوصی و مردمی اعم از نقدی، تجهیزاتی و ساختمانی با رعایت مقررات.

۹ ـ تعیین میزان فوق العاده های اعضای هیأت علمی، کارشناسان و سایرین در چارچوب قوانین ومقررات

۱۰ـ تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی، خدماتی، کارگاهی در چهارچوب ضوابط مصوب هیأت وزیران.

۱۱ـ تعیین میزان پرداخت حق تحقیق، حق تدریس، حق ترجمه، حق تألیف و نظایر آنها در چارچوب قوانین و مقررات.

۱۲ـ تعیین خط مشی کلی و تصویب سیاست ها و برنامه ها و فعالیت های تحقیقاتی و فرهنگی و انتشاراتی بنیاد به منظور وصول به اهداف بنیاد.

۱۳ـ پیشنهاد رئیس جدید بنیاد در پایان دوره ریاست و اصلاح و تفسیر اساسنامه برای پیشنهاد به مقامات قانونی مربوط برای تصویب و یا تأیید نهایی.

۱۴ـ بررسی و تصویب برگزاری همایش های بین المللی و قرارداد همکاری های تحقیقاتی با مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی داخل و خارج.

۱۵ـ بررسی و تصویب طرح های تشکیلات علمی و تحقیقاتی بنیاد و تشکیل گروه های تحقیقاتی باتوجه به رشته ها و زمینه های مربوط به آموزش و پژوهش های ایران‌شناسی.

ماده ۱۰ـ رئیس بنیاد رئیس بنیاد، بالاترین مقام اداری و اجرایی و علمی بنیاد و مسئول حسن جریان امور و وظایف آن است و بر کلیه واحدها و گروه های آموزشی، پژوهشی و اجرایی نظارت دارد و اداره امور بنیاد به استثنای آنچه در این اساسنامه به صراحت از وظایف و اختیارات هیأت امنا دانسته شده است با وی می باشد.

تبصره: رئیس بنیاد به عنوان رئیس هیأت امنا محسوب و با پیشنهاد اعضای هیأت امنا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می شود. حکم وی از طرف رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی امضا و ابلاغ خواهد شد.

ماده ۱۱ـ وظایف رئیس بنیاد:

۱ـ شرکت در جلسات هیأت امنا و اداره و اجرای مأموریت­های آن و بنیاد.

۲ـ اجرای مفاد اساسنامه و کوشش در جهت پیشبرد اهداف آن و گسترش فعالیت­ها.

۳ـ تهیه و تنظیم برنامه­های اجرایی جاری و بلندمدت بنیاد از طریق معاونت­ها و ادارات مربوطه به منظور تحقق اهداف بنیاد و مصوبات هیأت امنا.

۴ـ بررسی و تهیه و تنظیم پیشنهاد بودجه سالانه و ترازنامه بنیاد و ارائه آن به هیأت امنا برای تصویب.

۵ ـ پیشنهاد طرح تشکیلات و آیین­نامه­های اداری و مالی و دیگر آیین­نامه­ها و ضوابط به هیأت امنا برای تصویب.

۶ ـ افتتاح حساب و استفاده از آن به نام بنیاد نزد بانک­ها و مؤسسات مالی و اعتباری با رعایت مقررات.

۷ـ قبول هدایای نقدی و غیرنقدی اعم از اموال منقول و غیرمنقول.

۸ ـ نمایندگی بنیاد در مراجع قضایی و اداری نزد اشخاص حقیقی و حقوقی.

۹ـ دریافت مطالبات بنیاد و هرگونه سود متعلقه و پرداخت هزینه­ها و ایفای تعهدات بنیاد.

۱۰ـ دعوت از پژوهشگران و دانشمندان برای تشکیل گروه­های پژوهشی و استخدام کارکنان براساس ضوابط بنیاد و تمدید و یا تعلیق یا فسخ قراردادهای تحقیق و استخدام بر اساس مقررات استخدامی کشور و مقررات ابلاغی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

۱۱ـ اجرای سایر اموری که طبق مفاد اساسنامه و آیین­نامه­های مصوب بنیاد به عهده رئیس بنیاد است.

۱۲ـ رئیس بنیاد می­تواند براساس تشکیلات مصوب، معاون هایی داشته باشد و در موارد ضروری، تمامی یا قسمتی از اختیارات خود را به یکی از معاون های خود تفویض نماید.

۱۳ـ ارائه گزارش عملکرد سالانه به هیأت امنا.

۱۴ـ امضای احکام مسئولین و مدیران براساس تشکیلات مصوب. تبصره: رئیس بنیاد در صورت استعفا یا اتمام دوره تصدی تا تعیین رئیس جدید کماکان عهده­دار مسئولیت های محوله در اساسنامه خواهد بود.

ماده ۱۲ـ شورای پژوهشی و فرهنگی شورای پژوهشی و فرهنگی به منظور هماهنگی میان بخش­ها و گروه­های مختلف پژوهشی، آموزشی و امور فرهنگی بنیاد و با ترکیب زیر تشکیل می­شود:

۱ـ رئیس بنیاد (رئیس شورا).

۲ـ یکی از اعضای هیأت امنا به عنوان نماینده هیأت امنا.

۳ـ معاون پژوهشی بنیاد.

۴ـ معاون اطلاع­رسانی و امور بین­الملل بنیاد.

۵ ـ سه تا پنج نفر از اعضای خبره در زمینه­ های مربوطه، به انتخاب رئیس. تبصره۱: حداقل یک نفر از اعضای مذکور در بند ۵ باید از میان فرهیختگان و صاحب نظران خارج از بنیاد انتخاب شود.

تبصره ۲: اعضای شورا با حکم رئیس بنیاد منصوب می­گردند.

ماده ۱۳ـ وظایف شورای پژوهشی و فرهنگی

۱ـ بررسی و تصویب طرح­های تحقیقاتی پیشنهادی گروه­های پژوهشی بنیاد.

۲ـ نظارت بر حسن اجرای طرح­ها و پژوهش­های در حال انجام.

۳ـ نظارت بر امور مربوط به برنامه­های علمی و دستور کار همایش­ها و نشست­های علمی و فرهنگی.

۴ـ نظارت بر امر برگزاری همایش­های پژوهشی گروه­ها.

۵ ـ نظارت بر محتوای نشریات تخصصی گروه­ها و منشورات بنیاد.

۶ ـ ارزیابی و تصویب آثار علمی و نشریات برای چاپ و نشر و پیشنهاد آن به هیأت امنا برای تأیید از طریق رئیس بنیاد.

۷ـ تصمیم­گیری درباره امور محوله از سوی رئیس بنیاد.

ماده ۱۴ـ بنیاد مشمول ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵/۱۱/۱۰ مجلس شورای اسلامی می­باشد.

ماده ۱۵ـ منابع مالی بنیاد عبارتند از:

۱ـ اعتباری که همه ساله در ردیف مستقل و ذیل بودجه نهاد ریاست جمهوری در بودجه کل کشور به صورت کمک پیش­بینی می­شود.

۲ـ کلیه اموال منقول و غیرمنقول و وجوه نقدی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به بنیاد واگذار و یا به حساب آن ـ به عنوان کمک یا هدیه و سود سرمایه و نظایر اینها ـ واریز می­شود.

۳ـ سایر درآمدها

ماده ۱۶ـ هرگونه تغییر و یا اصلاح و تکمیل اساسنامه بر اساس راهکارهای ذیل امکان پذیر است:

۳ـ بنا به پیشنهاد هیأت امنا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.

۴ـ بنا به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی.

ماده ۱۷ـ اعضای هیأت علمی پژوهشی و آموزشی بنیاد از نظر مقررات استخدامی و نحوه انتخاب و گزینش (علمی و عمومی) تابع مقررات مورد عمل مؤسسات پژوهشی تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می­باشند.

ماده ۱۸ـ اجرای این مصوبه باید به گونه ای تدبیر شود که بار مالی، تشکیلاتی و مغایرت حقوقی با سایر قوانین و مقررات نداشته باشد.

ماده ۱۹ـ این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، ۱۹ ماده و ۱۳ تبصره در جلسه ۷۹۸ مورخ ۹۶/۶/۱۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و جایگزین اساسنامه قبلی (مصوب ۱۳۸۱/۱۲/۱۰ شورای گسترش آموزش عالی) گردید.

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ سیدابراهیم رئیسی