هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۱۱/۲۵ به پیشنهاد مشترک شماره ۱۰۰/۱۰/۴۱۳۷۷/۱۴۰۲ مورخ ۱۵/۸/۱۴۰۲ وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آییننامه رفع موانع احداث نیروگاههای تجدیدپذیر را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ واگذاری زمین به اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی برای احداث نیروگاههای تجدیدپذیر بادی و خورشیدی با رعایت شرایط زیر از شمول ممنوعیت واگذاری بیش از یک بار، موضوع ماده (۱۵) دستورالعمل اصلاحی ضوابط واگذاری اراضی منابع ملی و دولتی برای طرحهای کشاورزی و غیرکشاورزی موضوع ابلاغیه شماره ۲۶۲۶/۰۲۰ مورخ ۳/۲/۱۳۸۷ وزیر جهادکشاورزی، خارج است:
۱ـ اهلیتسنجی متقاضی و دریافت تضمین الزم از وی برای اجرا و اتمام طرح (پروژه) بر طبق زمان‌بندی توسط وزارت نیرو (سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا)) صورت گیرد.
۲ـ در صورت عدم اقدام لازم توسط متقاضی ظرف یک سال بعد از تحویل اراضی و تشخیص تعلل و تأخیر وی، قرارداد منعقدشده توسط هیئت نظارت موضوع ماده (۳۳) اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع کشور مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی آن، فسخ و اراضی مسترد میشود.
۳ـ پرداخت خسارت و بهای اعیان و مستحدثات احتمالی احداثی موضوع ماده (۳۳) اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع کشور مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی آن، برعهده متقاضی جدید است.
۴ـ موارد یادشده در قراردادهای اجاره موضوع پیوست آییننامه اجرایی ماده (۳۳) اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع کشور مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی آن، درج شود.
۵ ـ درخصوص اراضی مذکور، طی تشریفات سامانه پنجره واحد مدیریت زمین الزامی نیست.
ماده ۲ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
با هدف تأمین زمین مورد نیاز احداث نیروگاههای تجدیدپذیر:
الف ـ وزارت نیرو (از طریق سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری ایران) مکلف است ظرف مدت دو هفته از تاریخ ابلاغ این آییننامه، نسبت به معرفی مناطق مستعد برای احداث نیروگاههای تجدیدپذیر به وزارت جهادکشاورزی اقدام و همچنین درخواست واگذاری و تغییر کاربری زمین مورد نیاز ساختگاههای مورد نظر را به دبیرخانههای کمیسیون تبصره (۱) ماده (۱) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها در استانها ارسال نماید.
تبصره ـ متقاضیان با تأیید وزارت نیرو (از طریق سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری ایران) میتوانند راساً درخواست واگذاری و تغییر کاربری زمینهای موردنظر خود (یا تغییر کاربری زمینهای تحت مالکیت خود) را برای طی مراحل قانونی به مراجع ذیربط در وزارت جهادکشاورزی ارایه نمایند.
ماده ۳ـ [اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
اجارهبهای سالیانه موضوع تبصره ماده (۲۳) دستورالعمل مذکور در ماده (۱) این آییننامه درخصوص اراضی واگذاری برای طرحهای مذکور در این آییننامه، توسط کمیسیون موضوع تبصره یادشده به میزان حداکثر بیست درصد (۲۰%) ارزش معاملاتی (قیمت منطقهای) زمان واگذاری تعیین میشود.
ماده ۴ـ [اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
پس از تخصیص اراضی توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور صرفًا استعلام از سازمان حفاظت محیط زیست انجام میشود. رعایت کلیه حریم‌های قانونی از جمله گاز، برق، راه، میراث فرهنگی و پدافند غیرعامل، برعهده متقاضی است.
تبصره ـ [اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
سازمان حفاظت محیط زیست موظف است پاسخ استعلام را ظرف حداکثر یک هفته ارائه کند. عدم پاسخ در مهلت مقرر به معنای موافقت خواهد بود.
ماده ۵ـ
[اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
[اصلاحی ۱۴۰۴/۰۳/۰۴]
با توجه به عدم احداث بنا و مستحدثات اساسی، طرح پروندههای مربوط در کارگروه امور زیربنایی استان و اخذ استعالم از اداره کل راه و شهرسازی، موضوع آییننامه اجرایی ماده (۳۳) اصلاحی قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع کشور و آییننامه استفاده از اراضی، احداث بنا و تأسیسات در خارج از حریم شهرها و محدوده روستاها موضوع تصویب‌نامه شماره ۳۱۶۳۶/ت۴۷۰۹۷هـ مورخ ۲۰/۲/۱۳۹۱ ضروری نمی‌باشد.
طرح پرونده های مربوط به احداث نیروگاه های تجدیدپذیر در حریم شهر نیز در کارگروه امور زیربنایی استان ضروری نیست. این اراضی در مالکیت دولت باقی می ماند و صرفاً در دوره اجرا و بهره برداری از طرح به صورت اجاره در اختیار مجری قرار می گیرد.
ماده ۶ ـ
[اصلاحی ۱۴۰۳/۳/۲]
[اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
نیروگاههای تجدیدپذیر بادی و خورشیدی بیش از (۱۰۰) مگاوات از رده (۷) گروههای صنعتی و تولیدی موضوع ماده (۳) مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی (موضوع ابلاغیه شماره ۲۶۸۶۹/۱۰۰/۹۷ مورخ ۹/۷/۱۳۹۷ سازمان حفاظت محیط زیست) خارج بوده و مشمول انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست‌محیطی نیستند.
ماده ۷ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
با هدف تسهیل در تأمین تجهیزات نیروگاههای تجدیدپذیر از طریق واردات:
الف ـ وزارت نیرو موظف است معیار و استانداردهای تجهیزات مورد نیاز این آییننامه را با رعایت اولویت تأمین از داخل، حداکثر تا دو هفته پس از ابلاغ این آییننامه تعیین و برای بارگذاری در سامانه سازمان توسعه تجارت به وزارت صنعت معدن و تجارت ارسال نماید.
ب ـ وزارت صنعت معدن و تجارت موظف است سازوکار ثبت سفارش تجهیزات نیروگاههای تجدیدپذیر را تا سقف (۳۰) هزار مگاوات، بهگونهای تنظیم نماید که ثبت سفارش در اولویت (با کمترین زمان و بر پایه نظر و مسئولیت وزارت نیرو و خارج از تعهدات وزارت صنعت معدن تجارت) انجام پذیرد.
پ ـ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران موظف است فرآیند صدور و تمدید کارت بازرگانی برای واردکنندگان تجهیزات نیروگاههای تجدیدپذیر مرتبط با این آییننامه را بهگونهای تسهیل نماید که وقفهای برای واردات تجهیزات مورد نیاز ایجاد نشود.
ت ـ سقف واردات تجهیزات نیروگاههای تجدیدپذیر و میزان و سهم ساخت داخل این تجهیزات توسط وزارت نیرو تعیین میشود.
ث ـ به منظور استفاده از صرفهجوییهای حاصل از مقیاس و جلوگیری از تنوع این نیروگاهها، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری وزارت نیرو زمینه تجمیع تقاضا و مشارکت سازندگان داخلی و خارجی را فراهم نماید.
ج ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است مطابق بسته تأمین مالی (موضوع ماده (۸) این آییننامه) نسبت به تأمین ارز مورد نیاز متقاضیان با اولویت اقدام کند.
چ ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی (از طریق گمرک جمهوری اسلامی ایران) موظف است با همکاری وزارت نیرو و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دستورالعمل ترخیص تجهیزات وارداتی موضوع این مصوبه را بهگونهای تنظیم نماید که تجهیزات در کمترین زمان ممکن از مبادی مجاز گمرکات کشور ترخیص گردند. این دستورالعمل حداکثر ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آییننامه تهیه و ابلاغ میگردد.
ماده ۸ ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
با هدف تسهیل در تأمین مالی ریالی و ارزی این آییننامه:
الف ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با همکاری وزارت نیرو ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آییننامه، بسته تأمین مالی ارزی و ریالی، نحوه تسهیل در توثیق وثایق و نحوه تأمین ارز برای بازپرداخت بدهی واردکنندگان تجهیزات نیروگاهی تجدیدپذیر را تهیه و ابلاغ نمایند.
ب ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی (از طریق سازمان سرمایهگذاری خارجی) موظف است با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت قوانین از جمله قوانین بودجه سنواتی، فرآیند استفاده از ظرفیت خطوط اعتباری تأمین مالی خارجی (فاینانس) فعال جهت تأمین مالی طرح های موضوع این آییننامه به میزان پنج میلیارد (۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) دلار را اجرایی نماید.
ماده ۹ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
با هدف اقتصادی‌نمودن سرمایهگذاری نیروگاههای تجدیدپذیر موضوع این آییننامه:
الف ـ برق تولیدی نیروگاه های موضوع این آییننامه (به استثنای قراردادهای منعقدشده تا تاریخ ابلاغ این آییننامه) تا پایان عمر نیروگاه متعلق به سرمایهگذاران آن است.
ب ـ اعمال نرخهای تکلیفی برای خرید و فروش برق تولیدی نیروگاه های موضوع این آییننامه ممنوع میباشد.
ماده ۱۰ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
به منظور فراهم نمودن شرایط فروش برق تولیدی نیروگاههای تجدیدپذیر موضوع این آییننامه، وزارت نیرو مکلف است:
الف ـ مجوز صادرات برق تولیدی نیروگاههای تجدیدپذیر موضوع این آییننامه را به غیر از زمان اوج مصرف صادر نماید. اخذ هزینه انتقال و هموارسازی با رعایت قانون تأمین مالی تولید و زیرساختها مصوب ۱۴۰۲ ممنوع است.
ب ـ مجوز فروش برق تولیدی در تابلوی سبز بورس انرژی و یا در قالب قراردادهای دوجانبه با صنایع و با شرایط تضمین برق پایدار صادر نماید. اخذ هزینه انتقال و هموارسازی با رعایت قانون تأمین مالی تولید و زیرساختها مصوب ۱۴۰۲ ممنوع است.
پ ـ امکان استفاده از خطوط انتقال برق برای فروش یا صادرات برق تولیدی را در حد ظرفیت شبکه فراهم کند.
ماده ۱۱ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
وزارت نیرو موظف است برنامه افزایش بازدهی (راندمان) نیروگاههای حرارتی از محل سوخت صرفه‌جویی شده/ مصرف نشده را تهیه و ظرف مدت یک ماه به شورای اقتصاد جهت بررسی و تصویب ارایه نماید.
ماده ۱۲ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
وزارت نیرو موظف است بسته نظام تنظیمگری درخصوص تولید برق تجدیدپذیر را در چارچوب قوانین ظرف دو ماه پس از ابلاغ این آییننامه تهیه و به تصویب شورای اقتصاد برساند.
ماده ۱۳ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
به منظور هماهنگی و رفع موانع اجرایی این آییننامه، کارگروهی به ریاست رییس سازمان برنامه و بودجه کشور و متشکل از معاونان ذیربط وزارتخانه‌های نیرو، صنعت، معدن و تجارت، نفت، جهاد کشاورزی، امور اقتصاد و دارایی، کشور، معاون ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست تشکیل میگردد. کارگروه موظف است گزارش پیشرفت این آییننامه را به طور مستمر به دولت اعلام نماید.
ماده ۱۴ـ [الحاقی ۱۴۰۳/۹/۲۸]
با توجه به تولیت وزارت نیرو در مدیریت حریم رودخانه‌ها و دریاها، اخذ مجوز رعایت حریم رودخانه‌ها در قالب یک فرآیند درون سازمانی فی‌مابین بخش آب و سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی(ساتبا) وزارت نیرو صورت پذیرفته و سازمان حفاظت محیط زیست تکلیفی درخصوص پیگیری اخذ مجوز مذکور نخواهد داشت.
ماده ۱۵ـ
[الحاقی ۱۴۰۳/۹/۲۸]
[حذفی ۱۴۰۳/۱۱/۱۷]
[با عنایت به اینکه احداث فضای سبز از جمله تمهیدات زیست محیطی مدیریت و کاهش آلایندههای هوا و گازهای گلخانه‌ای میباشد و با توجه به ماهیت تولید انرژی در نیروگاههای خورشیدی (بدون منبع تغذیه (فیدر) و پست) و بادی بدون انتشار هیچگونه آلاینده هوا و نیز عدم مصرف مواد اولیه و عدم تولید پسماند حین فرایند بهره‌برداری، اجرای ماده (۱۵) قانون هوای پاک درخصوص نیروگاههای خورشیدی و بادی مصداق نداشته و رعایت احداث ده درصد (۱۰%) فضای سبز برای این نیروگاهها ذیل ماده مذکور موضوعیت نخواهد داشت. در صورت پاکتراشی محدوده اجرای طرح، در زمان استقرار، سرمایه‌گذار مکلف به بازسازی پوشش گیاهی منطقه با گونه‌های بومی در زمان برچیدن تأسیسات (سایت) خواهد بود.]
ماده ۱۵ ـ [الحاقی ۱۴۰۴/۳/۴]
تعیین اجاره بهای اراضی موضوع اجرای طرح های احداث نیروگاه های تجدیدپذیر در حریم شهر و خارج از حریم شهر و خارج از محدوده روستاها حداکثر ظرف ده روز و از طریق مقرر در آیین نامه نحوه تعیین کارشناس برای دستگاه های اجرایی موضوع تصویب نامه شماره ۱۲۳۳۴۷/ت۵۴۸۰۲هـ مورخ ۱۴۰۲/۷/۱۵ با اصلاح بعدی صورت می گیرد. در صورتی که ظرف ده روز مبلغ اجاره از طریق ارجاع به کارشناس موضوع آیین نامه یادشده انجام نشود، تعیین مبلغ اجاره بها با ارجاع به کارشناس رسمی توسط اداره کل راه و شهرسازی مربوط صورت گیرد.
ماده ۱۶ ـ
[اصلاحی ۱۴۰۳/۸/۲۳]
[اصلاحی ۱۴۰۳/۹/۲۸]
[اصلاحی ۱۴۰۳/۱۱/۱۷]
[اصلاحی ۱۴۰۴/۳/۴]
مدت اعتبار این آییننامه، دو سال از تاریخ لازم الاجرا شدن آن است.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر