آیین‌نامه اجرایی قانون شمول تبصره (۳)‌ قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور به کارکنان واحدهای صنعتی و‌ تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح

تاریخ تصویب: ۱۳۷۲/۱۲/۲۴
تاریخ انتشار: ۱۳۷۳/۰۱/۲۱

شماره ۱۱۲۳.ت۴۲۲ه – ۱۳۷۳/۱/۲۱

هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۲/۱۲/۲۴ بنا به پیشنهاد شماره 1280 – 30/121/162 مورخ 24ر5ر1372 وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و به استناد تبصره ماده واحده قانون شمول تبصره (۳) قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان واحدهای صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح آیین نامه اجرایی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمود:

ماده 1 – [اصلاحی ۱۳۷۹/۳/۱]
کارکنان واحدهای تحقیقاتی وصنعتی وزارت دفاع به شرط داشتن حداقل ( 20 ) سال خدمت تمام وقت در مشاغل سخت و زیان آور خدمت نموده باشند و همچنین پرستاران نیروهای مسلح به شرط داشتن حداقل ( 20 ) سال سابقه خدمت براساس درخواست کتبی خود و تصویب آن طبق مقررات مربوط می توانند بازنشسته شوند.

ماده 2 – مشاغل سخت و زیان آور مشاغلی است که در آنها عوامل فیزیکی ، مکانیکی و بیولوژیکی کار، غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال پرسنل میتواند موجب بروز ناراحتی های جسمی و روانی در آنان گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن می باشد.

ماده 3 – مشاغلی که در آنها عوامل و شرایط محیط کار به دلیل نقص یاعدم امکان استفاده از امکانات و لوازم فنی مهندسی و موازین یپشگیری غیراستاندارد باشد، چنانچه با رفع نواقص و بکارگیری امکانات فوق بتوان سختی کارو آلودگی محیطی آن را رفع نمود آن مشاغل پس از رفع سختی کار و آلودگی محیطی جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب نمی گردند، تشخیص این امرحسب مورد به عهده هریک از کمیته های موضوع ماده ( 7 ) این آیین نامه می باشد .

ماده 4 – عوامل موثر در تعیین کارهای سخت و زیان آور به شرح زیر می باشد:

– کار با گرد و غبارهای صنعتی از قبیل آزبست ، فنولیک سنگ پاش

– کارمستمر در شرایط نامساعد از قبیل کار در فضای تنگ و تاریک ،کار در سرما و گرما و رطوبت غیرمتعارف ، کار در فضای باز و در ارتفاع بیش از پنج متر، کار روی دکل ها و اطاقکهای متحرک ،داربست ها و اسکلت ها و کار در محیطهای آلوده و بیولوژیکی که برای سلامتی پرسنل مضراست .

– تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره های مشغول بکا ر و کار مستمر در مجاورت کوره های ذوب و فلزات گداخته بنحوی که شاغل در معرض مستقیم حرارت یا بخارات زیان آور متصاعد از کوره و فلزات گداخته باشد.

– کار در معادن اعم از تحت الارضی و سطح الارضی که ایجاب می نماید کارگران در تونلها و راهروهای سرپوشیده و ترانشه ها اشتغال داشته باشند.

– کار در محلهای بافشار محیطی بیشتر یا کمتر از حد مجاز .

– کار با وسایل دارای ارتعاش در حدی که برای سلامتی شاغلان زیان آور باشد .

– ترک یابی فلزات بااستفاده از وسایل شیمیایی مضر از قبیل ترک یابی بدنه وسایل پرنده .

– کار مستمر در هوای آلوده به گازهای مضر و بیش ازحد مجاز .

– آبکاری ،رنگ پاشی و سندپلاست ،لحیم کاری و جوشکاری مستمر

10 – کار مستمر در مخازن سربسته و محفظه های کوچک .

11 – کار مستمر درمشاغلی که با وجودرعایت مقررات ایمنی وبهداشتی موجبات بیماریهای شنوایی کارکنان را فراهم سازد .

12 – کارمداوم بر روی خطوط و پستهای انتقال برق با فشار شصت و سه کیلو ولت و بالاتر یا کار با دستگاههای برق فشارقوی ( 400 سیکل ) یا فعالیت مستمر در محدوده هایی که در آن شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی بیشتر از حد مجاز باشد .

13 – کار مستمردر گندابروها و پس آبهای صنعتی و جمع آوری و یا حمل و دفن زباله .

14 – کارمستمربامواد شیمیایی که احتمال خطر بیماریهای حاد و مزمن که از راه تنفس ، پوست یا بلع ممکن است وارد بدن گردد و یا احتمال آسیب از راه آتش سوزی انفجار یا دیگر رویدادهای ناشی از خواص فیزیکی یا واکنش شیمیائی باشد .

15 – کارباپرتوهای یونساز و غیریونساز و کارهایی که موجبات ابتلا به بیماریهای حاصل از اشعه را فراهم می آورد درصورت عدم استفاده از مزایای قانون حفاظت دربرابر اشعه و باعنایت به استانداردهای مندرج در قانون یاد شده .

16 – کاربا انواع مواد منفجره ،حمل و نگهداری مواد منفجره وعملیات مربوط به انفجار و خنثی سازی آنها

17 – کار با مواد سریع الاحتراق و سریع الاشتغال .

18 – کارمستمر در مشاغلی که انعکاس نور مرئی باعث خیرگی و به تبع آن ایجاد ضایعات در شبکیه چشم می گردد .

19 – حمل اشیای سنگین که برای پرسنل زیان آور باشد .


ماده 5 – در وزارت دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح شورایی بنام شورای نظارت جهت حسن اجرای مقررات این آیین نامه با وظایف زیر تشکیل میگردد:
1 – تطبیق مشاغل سخت و زیان آور و درجات آنها پس ازپیشنهاد هریک از کمیته های موضوع ماده ( 7 ) در چهارچوب عوامل ذکرشده دراین آیین نامه .
2 – تعیین نهایی حد مجاز و استانداردهای عوامل مربوط به مشاغل سخت وزیان آور مطابق با معیارهای عمومی داخلی وبین المللی .
3 – هماهنگ نمودن مشاغل سخت و زیان آور در کلیه دستگاههای ذی ربط
4 – یپشنهاد هرگونه تغییر در مواد این آیین نامه به هیات وزیران
5 – رسیدگی به گزارشات کمیته ها .
6 – اتخاذ تصمیم در سایر موارد که رییس شورای نظارت طرح آنها را در شورا لازم تشخیص دهد .


ماده 6 – شورای نظارت ازاعضای زیر تشکیل می شود
1 – وزیر دفاع که ریاست شورا را به عهده خواهد داشت
2 – معاون امور مجلس وزارت دفاع
3 – معاون اداری وپرسنلی وزارت دفاع
4 – مدیران عامل یا روسای شرکتها و سازمانهای وابسته به وزارت دفاع حسب مورد .
5 – یک نفر متخصص درایمنی بهداشت کار ( بدون حق رای ) با انتخاب وزیر دفاع .
6 – یکی از معاونین وزیر صنایع به انتخاب ایشان
7 – یکی از معاونین وزیر صنایع سنگین به انتخاب ایشان
8 – یکی از معاونین وزیر معادن و فلزات به انتخاب ایشان
9 – یکی از معاونین وزیرکار و امور اجتماعی به انتخاب ایشان
10 – یکی از معاونین رییس سازمان حفاظت محیط زیست به انتخاب ایشان
11 – یکی از معاونین رییس سازمان برنامه و بودجه به انتخاب ایشان
12 – یکی ازمعاونین دبیرکل سازمان اموراداری و استخدامی کشور به انتخاب ایشان

تبصره 1 – یپشنهادهای شورای نظارت به تصویب وزیردفاع خواهد رسید .

تبصره 2 – شورای نظارت هردوماه یکباردر وزارت دفاع تشکیل می شود و در صورت نیاز جلسات فوق العاده بنا به دعوت ریاست شورا یا پیشنهاد کمیته های فنی به ریاست رییس شورا تشکیل می شود .

تبصره 3 – تصمیمات وجلسات شورا باحضور 8 نفر از اعضا رسمیت می یابد .


ماده 7 – [اصلاحی ۱۳۷۹/۳/۱]
به منظوراجرای مقررات این آیین نامه کمیته ای به عنوان کمیته اجرایی وزارت دفاع تشکیل می شود.

الف – کمیته اجرایی از اعضای زیر تشکیل می شود:
1 – معاون اداری وپرسنلی
2 – مسئول طب کار یا پزشک بهداری
3 – رییس ایمنی بهداشت کار

تبصره – جلسه با حضور تمامی اعضا رسمیت خواهد یافت و ریاست کمیته با معاون اداری و پرسنلی می باشد .

ب – وظایف کمیته اجرایی به شرح زیر می باشد
1 تعیین و تطبیق حد مجاز استاندارد هر یک از عوامل زیان آور شیمیایی و فیزیکی و بیولوژیکی که دراین آیین نامه نام برده شده است مطابق با معیارهای عمومی داخلی و بین المللی و اعلام به شورای نظارت .
2 – تعیین و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور و درجات آنهابا مواد این آیین نامه و ارائه آن به شورای نظارت .
3 – بررسی مشاغلی که از طرف واحدهای صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع یا کارکنان آنها به عنوان مشاغل سخت و زیان آور پیشنهاد می گردد جهت اعلام نتیجه به شورای نظارت .
4 – تائید اشتغال عملی کارکنان در شغل سخت وزیان آور .

ماده 8 – مدت سنوات ارفاقی به هریک از شاغلان مشاغل سخت وزیان آور موضوع این آیین نامه باتوجه به انجام وظایف و درجات مختلف به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – انجام وظایف در مشاغل درجه یک به ازای هر یک سال خدمت یک ماه .
ب – انجام وظایف در مشاغل درجه دو به ازای هر یک سال خدمت دو ماه .
ج – انجام وظایف در مشاغل درجه سه به ازای هر یک سال خدمت سه ماه .

تبصره – مدت سنوات ارفاقی و نحوه اعمال درجات در مشاغل پرستاری و مامایی و بهیاری با توجه به جدول یپوست تعیین و اعمال می شود .

ماده 9 – کسور بازنشستگی در سنوات ارفاقی بابت سهم دستگاه توسط دستگاه و سهم مستخدم برحسب مدت سنوات ارفاقی توسط مستخدم با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط محاسبه و به حساب صندوق بازنشستگی مربوط واریز خواهد شد .

ماده 10 – دستگاههای مشمول این آیین نامه مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور به کارکنانی که به این گونه مشاغل گمارده می شوند نسبت به آنها از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی ، متناسب با نوع کارهای ارجاعی به آنان آزمایشات پزشکی لازم را به عمل آورند .

تبصره – بکارگیری افراد زیر 18 سال سن ، در مشاغل سخت وزیان آور ممنوع می باشد .


ماده ۱۱- ‌

[الحاقی ۱۳۷۹/۳/۱]

[اصلاحی ۱۳۷۹/۱۲/۲۱]
کلیه افراد موضوع ماده (1) در موارد سکوت این آیین‌نامه مشمول آن قسمت از مقررات قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آو‌ر خواهند بود که برای اجرای تبصره (3) این قانون تنظیم شده است.

حسن حبیبی
معاون اول رییس جمهور


جدول احتساب مدت سنوات ارفاقی گروه پرستاری موضوع تبصره ماده 8 

درجه 3 (به ازای هر سال خدمت سه ماه ارفاق) درجه 2 (به ازای هر سال خدمت دو ماه ارفاق) درجه 1 (به ازای هر سال خدمت یک ماه ارفاق)
کلیه پرسنل گروه پرستاری در محل سازمان درمانی شامل پرستاران ، ماماها (نرس، ماما، کارشناس و کاردان مامایی) وبهیاران، کمک بهیاران مستقر در بخشهای درمانی بیمارستانهای عمومی و تخصصی خدمت می نمایند کلیه پرسنل گروه پرستاری مامایی (نرس مامایا کاردان و کارشناس مامایی) وبهیاران، کمک بهیاران که در سازمان ، درمانگاهها ، بهداری ، یگانهای نظامی و مراکز بهداشتی غیر بیمارستانی خدمت می نمایند.
کلیه پرسنل گروه پرستاری و ماماها که در سازمان مراکز آموزش بهداری نظیر دانشکده های پرستاری، مامایی،پیراپزشکی و دبیرستان بهیاری ارائه سرویس درمانی یا آموزشی خدمت می نمایند.
کلیه پرسنل گروه پرستاری و مامایی و بهیاری ، کمک بهیاری در محل سازمانی مصوبه بهداشتی، درمانی ادارات بهداری و آمادگاهها انجام وظیفه می نماید.