هیئتوزیران در جلسه ۳۰ آبان ماه ۱۳۲۱ نظر به قانون راجع به جلوگیری از احتکار و نظر به اختیارات حاصله از قانون ۲۴ خردادماه ۱۳۲۱ و نظر به اشکالات روزافزون تهیه وسائط نقلیه موتوری اعم از سواری و باری و لوازم یدکی آن از قبیل لاستیک و غیره و از لحاظ ضرورت اتخاذ تدا رعایت صرفه در استفاده و استعمال وسائط مذکور آئیننامه وسائط نقلیه موتوری را در هفت فصل و شش ماه به شرح زیر تصویب نمودند:
فصل اول ـ کلیات
ماده ۱ ـ وسائط نقلیه موتوری با رعایت نیازمندیهای کشور به ترتیب زیر طبقهبندی میشود:
الف ـ وسائط نقلیه متعلق به دولت و شهرداریها و بنگاههای دولتی اعم از سواری یا باری و همچنین اتومبیلهای متعلق به رؤسای نمایندگیهای سیاسی خارجه در ایران.
ب ـ وسائط نقلیه اشخاص یا بنگاههائی که با اداره باربری راه « وزارت خواربار» دارای قرارداد بوده و به منظور انجام حوائج دولت مشغول کار هستند.
ج ـ وسائط نقلیه که منحصراً خواربار ـ چغندر ـ ذغال چوب ـ ذغالسنگ ـ هیزم و کالاهای دیگر به موجب پروانه مخصوص اداره باربری راه حمل مینمایند.
دـ اتومبیلهای سواری پزشکان
هـ ـ تاکسی و اتوبوس
و ـ اتومبیلهای سواری و موتورسیکلت متعلق به اشخاص متفرقه.
ماده ۲ـ در موقع توزیع لاستیک و قطعات یدکی و بنزین همواره طبقهبندی بالا ملحوظ خواهد بود.
ماده ۳ـ تنها پزشکانی که مشغول طبابت و در تاریخ تصویب این آئیننامه دارای اتومبیل شخصی میباشند از مزایای طبقهبندی استفاده خواهند نمود.
ماده ۴ـ صدور هرگونه وسائط نقلیه موتوری و لاستیک و لوازم یدکی اتومبیل از کشور ممنوع و گذشته از تعقیب متخلف کالائی که در نظر بوده است صادر شود قاچاق تلقی و طبق مقررات نسبت به آن عمل خواهد شد.
مقررات راجع به خروج موقت اتومبیلهای سواری یا باری از سرحد بهقوت و اعتبار خود باقی خواهد بود.
ماده ۵ ـ چون اتومبیلهای سواری و باری و اتوبوس هر یک دارای پلاک متمایز هستند صاحبان وسائط نقلیه مکلفند در موقع تبدیل اتومبیلهای شخصی به کرایه و همچنین هنگام تغییر شکل اطاق ماشین از بیر مقتضی به منظور باری به اتوبوس و بالعکس مراتب را به اداره کل شهربانی اطلاع دهند تا پلاکی متناسب با وضعیت جدید داده شود.
متخلفین به پرداخت ده هزار ریال جریمه نقدی محکوم خواهند شد در صورت تکرار متخلف علاوه بر جریمه ممکن است از یک الی سه ماه محکوم به حبس شود.
ماده ۶ ـ دارندگان تاکسی و اتوبوس مکلفند که در داخل و خارج شهرها به دستور اداره کل شهربانی به حمل مسافر بپردازند.
ماده ۷ـ رانندگان اتومبیلهای باری و سواری مکلفند در داخل و خارج شهرها انتظامات اداره کل شهربانی را راجع به سرعت که به تصـویب هیئتوزیران رسیده یا خواهد رسید کاملاً رعایت نمایند و در صورت تخلف طبق مقررات مربوطه تعقیب و مجازات خواهند شد.
ماده ۸ـ صاحبان اتومبیلهای باری و اتوبوس و تاکسی موظفند در صورتی که اتومبیل آنها برای مدتی متجاوز از ده روز قابل حرکت نباشد مراتب را با ذکر علل و جهات به اداره کل شهربانی اعلام دارند.
ماده ۹ـ صاحبان وسائط نقلیه موتوری که در مدت مقرر از طرف اداره کل شهربانی از ثبت و شمارهگذاری اتومبیل خود خودداری نمایند به پرداخت پنج هزار ریال جریمه نقدی محکوم خواهند گردید به علاوه اتومبیلهای سواری در مدت شش ماه از حرکت ممنوع خواهند شد.
ماده ۱۰ـ در مورد وسائط نقلیه موتوری که در موقع ثبت عمومی به جهتی از جهات قابل استفاده نباشند صاحبان آنها مکلفند اظهارنامه حاکی از علت غیرقابل استفاده بودن وسیله نقلیه خود به اداره کل شهربانی تسلیم نمایند و نسخهای از این اظهارنامه جهت اطلاع اداره باربری فرستاده خواهد شد.
در صورتی که بعداً طبق تصدیق اداره باربری راه نواقص اتومبیل رفع و قابل استفاده گردد صاحب آن موظف است بلافاصله به اداره کل شهربانی برای ثبت و شمارهگذاری مراجعه نماید و در صورت تخلف مشمول مقررات ماده ۹ خواهد بود.
فصل دوم ـ اتومبیلهای وزارتخانهها و بنگاههای دولتی
ماده ۱۱ ـ شماره اتومبیلهای سواری و اتوبوس وزارتخانهها و شهرداریها و بنگاههای دولتی با رعایـت احتیاجـات واقعی به موجب تصویبنامـه هیئتوزیران معین خواهد شد.
ماده ۱۲ـ هیچ یک از ادارات و بنگاههای دولتی مجاز نیستند بدون جلب موافقت قبل وزارت دارائی و صدور تصویبنامه هیئتوزیران مبادرت بهخرید هیچگونه اتومبیل نمایند.
ماده ۱۳ـ اتومبیلهای سواری یا باری تنها باید به مصرفی برسند که در تصویبنامه هیئتوزیران مقرر شده است.
ماده ۱۴ـ اتومبیلهای سواری که برای رفع حوائج اداری به هر وزارتخانه یا بنگاه تخصیص داده میشود تنها در موقع رفت و آمدهای اداری یا تشریفات و دعوتهای رسمی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد کارمندان مجاز نیستند این قبیل اتومبیلها را برای نیازمندیهای شخصی یا خانوادگی بکار برند یا شخصاً برانند و در صورت تخلف طبق مقررات اداری تعقیب و مجازات خواهند شد.
ماده ۱۵ـ به استثنای اتومبیل رئیس مجلس و وزراء و معاونین و رئیس ستاد و فرماندهان سپاه و لشگر هر اتومبیل دولتی دارای دفتر مخصوصی خواهد بود که ساعت و مقصود از حرکت و میزان کیلومتر طی شده در آن قید و به امضای شخصی که از اتومبیل استفاده کرده است خواهد رسید. در مورد اتومبیلهای باری و اتوبوسهای دولتی این دفتر را رئیس کارخانه یا بنگاه یا قسمت مربوطه امضاء خواهد کرد.
ماده ۱۶ـ اتومبیلهای دولتی در مرکز و شهرستانها در یک یا چند گاراژ مخصوص زیرنظر مأمورین دارائی حفظ خواهند شد. ساعات ورود و خروج ماشین از گاراژ نام شوفر و اطلاعات دیگر در دفتر مخصوص هر گاراژ قید خواهد شد.
ماده ۱۷ـ اتومبیلهای وزارتخانهها و بنگاههای دولتی اعم از سواری یا باری دارای پلاک متمایزی خواهند بود و بازرسان وزارت دارائی یا مأمورین مربوطه دیگر مجازند این قبیل اتومبیلها در داخل یا خارج شهرها بازرسی و مقصود آنها را از حرکت یا توقف معلوم نموده و گزارش دهند.
ماده ۱۸ـ لاستیک و بنزین و لوازم یدکی اتومبیلهای دولتی به وسیله اداره باربری راه (وزارت خواربار) طبق نظر هیئت نظارت وسایط نقلیه که سازمان و وظایف آن در فصل ششم تشریح شده است توزیع خواهد شد.
ماده ۱۹ ـ هرگاه در نتیجه بازرسی معلوم شود که شوفر اتومبیل دولتی را مورد استفاده اشخاص متفرقه قرار داده است شوفر اتومبیل در نوبت اول محکوم به پرداخت جریمه معادل دوبرابر حقوق روزانه خود شده و در صورت تکرار از خدمت دولت اخراج خواهد شد.
ماده ۲۰ ـ جز در مواقع فوری وزارتخانهها یا بنگاههای دولتی مجاز نیستند بدون جلب موافقت قبلی اداره باربری راه در باب مدت و سایر شرایط اتومبیل سواری کرایه کنند.
ماده ۲۱ ـ وزارتخانهها و بنگاههای دولتی که بخواهند برای حوائج اداری اتومبیل باری کرایه کنند باید پس از موافقت اداره باربری راه (وزارت خواربار) شماره پلاک اتومبیل و نمره موتور و مدت کرایه را نیز اعلام نمایند تا اتومبیل مذکور در جای دیگر قبول خدمت ننماید.
ماده ۲۲ ـ اتومبیلهای بانکها و شرکتهائی که دولت در آنجا سرمایه دارد طبق تصمیم مجمع همگانی هر یک محدود خواهد شد. این قبیل اتومبیلها نیز دارای علامت مخصوصی خواهند بود.
فصل سوم ـ مقررات راجع به اتومبیلهای باری
ماده ۲۳ ـ هر اتومبیل باری دارای دفتر کارنامه خواهد بود که در موقع ثبت و شمارهگذاری اتومبیل توسط اداره باربری راه تنظیم و تسلیم خواهد شد.
ماده ۲۴ ـ کارنامه متضمن اطلاعات زیر خواهد بود:
شرح و خصوصیات اتومبیل ـ شماره ثبت اداره کل شهربانی ـ تاریخ ثبت ـ محل ثبت ـ نمره موتور ـ عده چرخها ـ نمرههای لاستیکها در موقع ثبت ـ نمرههای لاستیکهائی که بعداً داده خواهد شد ـ نام و نشانی مالک اتومبیل در موقع ثبت نام و نشانی مالکین بعدی اتومبیل ـ تخلفاتی که نسبت به مقررات این آئیننامه ممکن است صورت گیرد.
ماده ۲۵ ـ مأمورین وزارت دارائی و شهربانی در ورود و خروج شهرها و همچنین مأمورین ژاندارمری در طول جادهها و مأمورین صالحه دیگر مکلفند کارنامه اتومبیل را مطالبه و وضعیت ماشین را با مندرجات کارنامه تطبیق نمایند.
ماده ۲۶ ـ شوفر اتومبیل باری موظف است همواره دفتر کارنامه را در دسترس خود داشته و هر موقع مطالبه شود به مأمورین شهربانی یا ژاندارمری یا هر مأمور دیگر دولت ارائه دهد.
ماده ۲۷ ـ هرگاه شوفر از ارائه کارنامه به هر عنوان خودداری نماید بهپرداخت دوهزار ریال جریمه نقدی محکوم خواهد شد.
ماده ۲۸ ـ هر اتومبیل باری که دارای کارنامه نباشد از حرکت ممنوع و در نزدیکترین گاراژ تحت نظر مأمورین مربوط توقیف خواهد ماند تا کارنامه جدید به وسیله اداره باربری راه تسلیم گردد. مخارج گاراژ به عهده مالک اتومبیل است.
ماده ۲۹ ـ هرگاه کارنامه مفقود یا به سرقت رفته باشد مالک اتومبیل موظف است بلافاصله مراتب را با ذکر تفصیل قضیه به اداره راه اعلام و در مقابل پرداخت پانصد ریال کارنامه جدیدی دریافت دارد.
ماده ۳۰ ـ علاوه بر دفتر کارنامه هر اتومبیل باری در موقع حمل بار باید دارای ورقه بارنامه باشد. ورقه بارنامه حاوی اطلاعات لازم از قبیل نوع و مقدار کالا ـ نام و نشانی فرستنده و گیرنده و غیره خواهد بود.
ماده ۳۱ ـ بارنامه باید به امضای اداره باربری راه یا شرکت تجارتی ایران و بریتانیا (U.K.C.C) یا شرکت ایران سوترانس رسیده باشد.
ماده ۳۲ ـ اداره باربری را میتواند بعداً ادارات یا بنگاههای دیگری را که حق امضای بارنامه دارند به وسیله آگهی به اطلاع عموم برساند.
ماده ۳۳ ـ اداره باربری راه مجاز است جهت اتومبیلهای باری که برای کارخانه یا بنگاه به خصوصی کار میکنند به جای بارنامه پروانه مخصوص صادر نماید.
ماده ۳۴ ـ مأمورین وزارت دارائی و شهربانی در مدخل و مخرج شهرها و مأمورین ژاندارمری در طول جادهها و مأمورین صالحه دیگر موظفند بارنامه یا پروانه اتومبیل را مطالبه و محمولات اتومبیل را با اسناد ارائه شده تطبیق نمایند.
ماده ۳۵ ـ هرگاه تمام یا قسمتی از محمولات اتومبیل دارای بارنامه نباشد یا اتومبیل پروانه مخصوص نداشته باشد محمولات غیرمجاز در نزدیکترین شهر زیر نظر مأمورین مربوطه توقیف شده و پس از آنکه تخلف در کارنامه اتومبیل ثبت گردید اتومبیل رها خواهد شد.
ماده ۳۶ ـ از محمولات غیرمجاز در صورتی رفع توقیف خواهد شد که صاحب کالا معادل پنجاه درصد بهای محمولات غیرمجاز را به عنوان جریمه بپردازد.
ماده ۳۷ ـ هرگاه در مدت یک ماه صاحب کالا برای رفع توقیف جنس خود مراجعه ننمود کالای توقیف شده برسبیل مزایده به فروش رسیده محصول فروش پس از وضع مخارج به نفع دولت ضبط خواهد شد.
در صورتی که کالای توقیف شده در معرض تلف باشد بلافاصله به فروش رسیده و طبق همین ماده عمل خواهد شد.
ماده ۳۸ ـ از مبلغ حاصله در نتیجه اجرای مواد ۳۶ و ۳۷ صدی بیست به کاشفین به عنوان پاداش داده خواهد شد.
ماده ۳۹ ـ هر شوفری که بدون بارنامه یا پروانه مخصوص حرکت کرده باشد در دفعه اول در کارنامه اتومبیل قیدشده و در صورت تکرار کارنامه از شوفر مسترد و به وسیله مأمورین شهربانی جهت اداره باربری راه فرستاده خواهد شد که به مالک مسترد دارد و تا زمانی که کارنامه به مالک اتومبیل مسترد نگردیده است اتومبیل از حرکت ممنوع خواهد بود. در صورتی که شوفر خود مالک اتومبیل باشد اداره باربری راه میتواند از تسلیم کارنامه برای مدتی از یک تا شش ماه خودداری کند.
ماده ۴۰ ـ بازرگانان یا اشخاص متفرقه یا صاحبان گاراژها مکلفند برای حمل هرگونه محمولات خود به بنگاههائی که
اداره باربری اعلان خواهد نمود مراجعه نمایند.
ماده ۴۱ ـ این بنگاهها به نمایندگی اداره باربری راه تمام مبلغ کرایه را به موجب قبوض رسمی قبلاً دریافت و به اداره باربری راه خواهند پرداخت.
ماده ۴۲ ـ بارنامه پس از بارگیری در کامیون به شوفر تسلیم خواهد شد.
ماده ۴۳ ـ اتومبیلهای باری مجاز نیستند بیش از میزانی که اداره باربری راه در نظر گرفتن استعداد لاستیکها برای هر اتومبیل معین کرده است بار حمل کنند در این موارد شوفر به پرداخت جریمه معادل دوبرابر قیمت جنسی که اضافه حمل شده است محکوم و در کارنامه اتومبیل قید خواهد شد. هرگاه خود شوفر مالک اتومبیل نیز باشد علاوه بر پرداخت جریمه به نظر اداره باربری راه از حق دریافت لاستیک در مدت از سه الی شش ماه محروم خواهد شد.
فصل چهارم ـ مقررات مربوط به اتوبوس و تاکسی
ماده ۴۴ ـ اتوبوس و تاکسی مانند اتومبیلهای باری دارای دفتر کارنامه خواهند بود که راننده مکلف است در هر موقع به مأمورین مربوطه ارائه دهد.
ماده ۴۵ ـ تخلفات و جرائم راننده و مالک اتوبوس و تاکسی در مورد کارنامه به قراری است که در فصل سوم پیشبینی شده است.
ماده ۴۶ ـ اداره باربری راه ظرفیت مسافر برای انواع مختلف اتوبوس و تاکسی را با در نظر گرفتن استعداد لاستیک معین کرده و به اداره کل شهربانی اعلام خواهند نمود تا بر طبق آن عمل شود.
در صورت تخلف مراتب در کارنامه قید و شوفر در نوبت اول به پرداخت جریمه معادل پنج برابر کرایه که از هر مسافر اضافی دریافت میکند محکوم خواهد شد و در صورت تکرار علاوه بر پرداخت جریمه از سه تا هفت روز به حبس تأدیبی محکوم خواهد شد.
هرگاه خود شوفر مالک اتومبیل نیز باشد علاوه بر مجازات فوق از حق دریافت لاستیک و لوازم یدکی در مدت سه الی شش ماه محروم خواهد شد.
تبصره ـ برای اتوبوسهای شهری به جای شوفر بلیط فروش مشمول مجازاتهای بالا خواهد بود.
ماده ۴۷ ـ صاحبان اتوبوس و تاکسی مجاز نیستند جز در مـورد محمولات پستی یا توشه مسافرین به حمل کالاهای متفرقه بازرگانی بپردازند. در صورت تخلف طبق مواد ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ و ۳۸ فصل سوم عمل خواهد شد.
فصل پنجم ـ مقررات مربوط به جیرهبندی لاستیک و قطعات یدکی و غیره
ماده ۴۸ ـ بازرگانان و اشخاص متفرقه مجازند هرگونه قطعات یدکی اتومبیل را که در تاریخ اجرای این آئیننامه در اختیار خود دارند آزادانه به فروش رسانند.
ماده ۴۹ ـ
الف ـ وزارت خواربار کلیه باطری شمع، مفتولهای برقی سفارشی بازرگانان را که فعلاً در اداره کل گمرکات موجود است خریداری و به اداره باربری راه تسلیم خواهد نمود تا طبق اصول جیرهبندی که هیئتنظارت وسائط نقلیه مقرر خواهد کرد توزیع گردد.
در موقع خرید این اجناس بر بهای کالا صدی ۱۲ نسبت به مبلغ سفارش به عنوان بهره و صدی بیست وپنج به عنوان سود بازرگانی با در نظر گرفتن کلیه مخارج (بدون بهره) علاوه خواهد شد.
ب ـ کلیه قطعات یدکی دیگر به استثناء باطری ـ شمع و مفتول برق پس از دریافـت حقوق گمرکی به تجار واردکننده تسلیم خواهـد شـد. واردکنندگان کتباً ملتزم خواهند شد که لوازم مزبور را هرچه زودتر و بلاواسطه به قیمت خرید با بهره صدی ۱۲ نسبت به مبلغ سرمایه و سود بازرگانی که از صدی سی متجاوز نباشد به کسانی که احتیاج داشته باشند به فروش رسانند.
ماده ۵۰ ـ هیئتنظارت وسائط نقلیه مجاز است هر موقعی که مقتضی بداند سایر قطعات یدکی اتومبیل را نیز مشمول مقررات جیرهبندی قرار دهد.
ماده ۵۱ ـ از تاریخ اجرای این آئیننامه حاضر به فاصله ده روز در تهران و به فاصله بیست روز در شهرستانها کلیه دارندگان لاستیک سواری که قابل استفاده باشد موظفند راجع به میزان موجودی خود اعم از لاستیکهای متصل به چرخها یا منفصل از آنها اظهارنامه کتبی به اداره باربری راه تسلیم نمایند. این اظهارنامه باید متضمن علائم و مشخصات و اندازه و نمره ردیف هر لاستیک باشد.
ماده ۵۲ ـ اداره باربری راه برای هر حلقه لاستیک اظهار شده یک کارت صادر و به اظهارکننده تسلیم خواهد نمود.
ماده ۵۳ ـ از تاریخ اجرای این آئیننامه هیچگونه انتقالاتی در لاستیک اتومبیلهای سواری (شخصی ـ تاکسی) بدون موافقت قبلی اداره باربری راه به عمل نخواهد آمد. در این صورت فروشنده لاستیک موظف است ظهر کارت لاستیک را به امضای اداره باربری راه رسانیده و به خریدار تسلیم نماید تا در هر موقع به مأمورین مربوطه ارائه دهد.
ماده ۵۴ ـ هر کس در مدت مقرر از تسلیم اظهارنامه خودداری نماید یا لاستیک بدون کارت یا بدون ظهرنویسی اداره باربری راه در تصرف خود داشته باشد متخلف شناخته شده و گذشته از ضبط لاستیک به پرداخت جریمه نقدی معادل پنجاه هزار ریال برای هر حلقه محکوم خواهد شد.
[۱۳۲۲/۰۱/۲۹ – تخفیف به ده هزار ریال]
ماده ۵۵ ـ در صورتی که کارت لاستیک مفقود یا به سرقت رفته باشد شخص ذیعلاقه موظف است مراتب را بلافاصله کتبی یا تلگرافی با ذکر شرح واقعه به اداره باربری راه اطلاع داده و در مقابل پرداخت یکصد ریال کارت المثنی دریافت دارد.
ماده ۵۶ ـ هرکس نمره لاستیک را حک یا تغییر دهد یا این قبیل لاستیکها را در تصرف داشته باشد گذشته از ضبط لاستیک به پرداخت پنجاههزار ریال جریمه محکوم خواهد شد.
ماده ۵۷ ـ از تاریخ اجرای آئیننامه حاضر به فاصله ده روز در تهران و به فاصله بیست روز در شهرستانها دارندگان لاستیک باری و اتوبوس که قابل استفاده باشد موظفند راجع به میزان موجودی خود اعم از لاستیکهای متصل به چرخها یا منفصل از آنها اظهارنامه کتبی به اداره باربری راه تسلیم نمایند.
این اظهارنامه باید متضمن علائم و مشخصات و اندازه و نمره ردیف هر لاستیک باشد.
ماده ۵۸ ـ پس از تقدیم اظهارنامه دریافت کارت از اداره باربری راه صاحبان لاستیک باری و اتوبوس میتوانند از تاریخ اجرای آئیننامه حاضر تا شصت روز آن را آزادانه و بدون هیچگونه تحدیدی در قیمت به دارندگان اتومبیلهای باری و اتوبوس بفروشند. خریدار موظف است در موقع خرید لاستیک کارت را از فروشنده دریافت و ظهر آن را به امضای اداره باربری راه برساند تا در همان موقع در کارنامه اتومبیل نیز قید گردد.
ماده ۵۹ ـ هرگاه در مدت شصت روز مقرر در ماده ۵۸ لاستیک باری یا اتوبوس بفروش نرفته باشد مقررات مواد ۵۳ و ۵۴ همین فصل راجع به لاستیک اتومبیلهای سواری درباره لاستیکهای باری و اتوبوس نیز مجری خواهد بود.
ماده ۶۰ ـ در مدت شصت روز مقرر در ماده ۵۸ لاستیکهای باری و اتوبوس از صورت کالاهای مورد احتیاج عموم که طبق ماده ۷ قانون راجع به جلوگیری از احتکار منتشر شده است حذف شود.
ماده ۶۱ ـ کلیه متخلفین مواد ۵۷ و ۵۸ و ۵۹ طبق مقررات ماده ۵۴ مجازات خواهند شد.
ماده ۶۲ ـ کلیه صاحبان وسائط نقلیه که برای انجام حوائج و خدمات معین از اداره باربری راه یا هر بنگاه دیگری که هیئت نظارت وسائط نقلیه اعلام نماید یک یا چند حلقه لاستیک دریافت کرده باشند و با وسائط نقلیه خود با همان لاستیکها برای دیگران کار کنند از سه تا شش ماه محکوم به حبس خواهند شد.
همچنین صاحبان این قبیل وسائط نقلیه هر گاه در ظرف مدت هفت روز متعاقب اتمام کارهای معین لاستیک دریافتی را به اداره باربری راه به هر عنوان مسترد ندارند یا آن را پنهان کرده یا معیوب سازند از سه ماه تا شش ماه محکوم به حبس و پرداخت دوبرابر بهای لاستیک دریافتی خواهند شد.
[تصویب نامه هیئت وزیران راجع به فصل ۵ آیین نامه وسایط نقلیه موتوری]
فصل ششم ـ هیئت نظارت وسائط نقلیه راهها
ماده ۶۳ ـ برای اعمال نظارت وسائط نقلیه موتوری و حیوانی کمیتهای به نام هیئت نظارت وسائط نقلیه راهها ایجاد میشود.
ماده ۶۴ ـ رئیس و اعضاء هیئت نظارت بهموجب تصویبنامه هیئتوزیران معین خواهند شد.
[تشکیل هیات نظارت وسایط نقلیه موتوری]
ماده ۶۵ ـ اصول وظایف هیئت نظارت به قرار زیر میباشد:
الف ـ تعیین نیازمندیهای کشور از حیث اتومبیل باری و سواری و لاستیک و قطعات یدکی و غیره.
ب ـ تدوین آئیننامههای لازم به منظور تعیین طرق استفـاده از وسائطنقلیه موتوری و حیوانی.
ج ـ تصمیم در جیرهبندی وسائطنقلیه موتوری و لاستیک و بنزین و قطعات یدکی و غیره و تعیین طرز جیرهبندی.
د ـ پیشنهاد هرگونه مقررات و نظاماتی مبنی بر صرفهجوئی در استفاده از وسائط نقلیه موتوری و لاستیک و غیره.
هـ ـ نظارت در حُسن اجرای آئیننامه حاضر و هرگونه مقررات و نظاماتی که بعداً وضع شود.
و ـ رسیدگی و رفع شکایاتی که ممکن است راجع به طرز توزیع اتومبیل و لاستیک و لوازم یدکی و غیره برسد.
ماده ۶۶ ـ اداره باربری راه موظف است هر پانزده روز یک بار صورتی از لاستیک و لوازم یدکی که به موجب این آئیننامه و مقررات مصوبه دیگر توزیع خواهد نمود اطلاع جهت هیئتنظارت ارسال دارد.
ماده ۶۷ ـ کلیه نظاماتی که هیئت نظارت وسائط نقلیه تهیه خواهد کرد به مقام نخستوزیری پیشنهاد خواهد شد تا به صورت ابلاغ یا تصویبنامه یا قانون درآمده و به وسیله ادارات مربوطه به موقع اجراء گذارده شود.
ماده ۶۸ ـ هیئتنظارت وسائط نقلیه موظف است که وسائل معاضدت و همکاری بین اداره باربری راه و بنگاههای حمل ونقل خارجی که فعلاً در کشور مشغول باربری هستند یا در آینده مشغول خواهند شد فراهم نموده و ترتیباتی بدهد که بدون ایجاد رقابت بین مؤسسات داخلی و خارجی حداکثر استفاده از وسائط نقلیه موجوده در کشور بشود.
ماده ۶۹ ـ بنگاههای حمل و نقل خارجی که برای مقاصد لشگری یا کشوری در ایران مشغول باربری هستند موظفند آمار دقیقی از کلیه وسائطنقلیه موتوری متعلق به اتباع ایران که در تاریخ اجرای این آئیننامه برسبیل کرایه یا به عناوین دیگر در اختیار آنهاست جهت اطلاع اداره باربری راه ارسال داشته و هرگونه تغییراتی را هم که در آینده در این زمینه حاصل میشود به اطلاع اداره باربری راه برسانند.
این بنگاهها از این تاریخ بدون جلب موافقت قبلی هیئتنظارت وسائط نقلیه مجاز نخواهند بود وسائط نقلیه موتوری و لاستیک و قطعات یدکی اتومبیل موجود در کشور یا آنچه را که در آینده برای آینده وارد میشود خریداری یا کرایه یا صادر نمایند.
ماده ۷۰ ـ هیئت نظارت وسائط نقلیه در امکان بکاربردن ارابههائی که به وسیله اسب حرکت میکند و استفاده از حیوانات بارکش دیگر بررسیهای لازم خواهد نمود.
ماده ۷۱ ـ اداره باربری راه موظف است نیازمندیهای خود را از حیث اتومبیل و لاستیک و لوازم یدکی به هیئت نظارت وسائط نقلیه گزارش دهد.
ماده ۷۲ ـ هیئتنظارت وسائط نقلیه از لحاظ صرفهجوئی در بکاربردن وسائط نقلیه موتوری میتواند با بنگاه راهآهن ایران تماس نزدیک برقرار نماید.
فصل هفتم ـ مقررات مختلف
ماده ۷۳ ـ اداره باربری راه در مرکز برای هر یک از وسائط نقلیه که جهت دولت کار میکنند یا دارای پروانه مخصوص میباشند پرونده تنظیم خواهد نمود و کلیه اطلاعات راجع به هر اتومبیل در این پرونده تمرکز خواهد یافت.
ماده ۷۴ ـ اداره کل شهربانی و ادارات مربوطه دیگر موظفند هر موقع که تغییراتی در وضع ماشینها صورت میگیرد اداره باربری راه را در مرکز مستحضر سازند و همچنین رونوشتی از کلیه تخلفاتی که نسبت به مقررات این آئیننامه صورت میگیرد و در دفتر کارنامه اتومبیل قید گردد جهت اداره مذکور ارسال خواهند داشت تا در پرونده مربوطه بایگانی گردد.
ماده ۷۵ ـ اداره باربری راه در مرکز موظف است همواره تا اندازه امکان آمار منظمی از کلیه وسائط نقلیه موتوری موجود کشور در دسترس داشته باشد.
ماده ۷۶ ـ وزارتخانههای دارائی ـ کشور ـ دادگستری و خواروبار مأمور اجرای این آئیننامه هستند.