مصوب ۱۳۲۲
ماده ۱- در موقعی که از طرف ورثه یا موصی له یا وصی بر اموال درخواست شود ملکی که در دفتر املاک به نام مورث ثبت شده است به نام ورثه یا موصی له یا به عنوان وصیّت ثبت گردد به ترتیبی که در مواد بعد مذکور است رفتار خواهد شد.
ماده ۲ـ هرگاه در ورقه انحصار وراثت که به اداره ثبت اسناد و املاک داده می شود عده ورثه و سهام هر یک از آنها معیّن شده و وصیّت‌نامه نیز که مطابق قانون امور حسبی بتوان به آن ترتیب اثر داد به اداره ثبت تسلیم نشده و قبلاً هم وصیّتی ثبت نشده باشد، حصّه هر یک از ورثه از ملک به طریقی که در تصدیق انحصار وراثت معیّن شده یا بین ورثه مذکور در تصدیق انحصار وراثت توافق حاصل شده باشد ثبت میشود.
ماده ۳- اگر کسی به عنوان ادعای وراثت یا به عنوان اعتراض بر تصدیق انحصار وراثت در دادگاه اقامه دعوی کرده باشد باید قبل از آنکه ملک به نام ورثه ثبت شود تصدیقی از دادگاه حاکی از اقامه دعوی گرفته به اداره ثبت تسلیم نماید.
در این صورت ثبت ملک به نام ورثه تا معلوم شدن نتیجه نهائی ادعا توقیف خواهد شد.
۴- در موقعی که دادستان بر طبق ماده ۳۶۷ قانون امور حسبی بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض میکند در صورتی که در جزء ترکه، ملک غیرمنقول ثبت شده باشد باید در همان موقع به اداره ثبت کتباً اطلاع دهد در این صورت ثبت ملک موقوف به معلوم شدن نتیجه اعتراض خواهد شد.
۵- در صورتی که نسبت به ملک غیرمنقول ثبت شده وصیّتی شده باشد که مورد اتفاق تمام ورثه و اشخاص ذینفع باشد مورد وصیّت به نام موصی له یا مصرفی که برای آن وصیّت شده ثبت میشود و بقیه ملک (اگر بقیه باشد) به نام ورثه ثبت میگردد.
۶- هرگاه وصیّت نامهای که به موجب قانون قابل ترتیب اثر است بین ورثه و اشخاص ذینفع مورد اختلاف واقع شود ثبت ملک نسبت به آن چه مورد گفتگو است موقوف به رفع اختلاف در دادگاه به موجب حکم نهائی خواهد بود.
۷- اگر قسمتی از ملک مورد اختلاف واقع شده و قسمت دیگر مورد اختلاف نباشد و نتیجه گفتگو در مورد اختلاف تأثیری در این قسمت نداشته باشد ممکن است ملک نسبت به آنچه مورد اختلاف نیست ثبت و نسبت به آنچه مورد اختلاف است موقوف به حل اختلاف گردد.
۸- هرگاه توافق و اختلاف ورثه نسبت به وصیّتنامهای که به موجب قانون قابل ترتیب اثر است معلوم نباشد اداره ثبت به هزینه شخص ذینفع آگهی می نماید و در آگهی باید مفاد وصیت نامه و این که از طرف چه کسی و در چه تاریخ ابراز شده قید و تذکر داده شود چنانچه کسی اعتراضی نسبت به وصیّت نامه دارد در ظرف سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراض خود را به اداره ثبتی که آگهی را منتشر نموده تسلیم نماید و در صورت انقضاء مدّت مذکور و نرسیدن اعتراض ملک مورد وصیّت به نام موصی‌له یا مصرفی که برای آن وصیّت شده است در دفتر املاک ثبت خواهد شد.
آگهی مذکور سه مرتبه هر ماه یک مرتبه در روزنامه کثیرالانتشار محل منتشر شده و در صورت نبودن روزنامه در محل در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار تهران منتشر خواهد گردید.
۹- در مورد متوفّای بلاوارث اگر در ظرف ده سال مقرّر در قانون امور حسبی وصیتنامهای ابراز شود که قابل ترتیب اثر بوده و برای تحریر ترکه آگهی نشده باشد مفاد وصیّت‌نامه به ترتیب مذکور در ماده فوق و با قید این که متوفی بلاوارث معرفی شده است آگهی میگردد و در صورتی که در مدّت سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراضی نرسیده مورد وصیّت به نام موصی‌له یا مصرفی که برای آن وصیّت شده است ثبت و باقی ملک پس از ده سال اگر وارثی پیدا نشد به نام دولت ثبت خواهد شد.
۱۰- اگر از طرف ورثه یا اشخاص دیگر ذینفع وصیّتنامهای ابراز شود که موصی از وصیّت اوّل خود رجوع کرده و آن وصیّت‌نامه مورد تصدیق تمام ورثه و اشخاص ذینفع واقع شود ملک مطابق وصیّت‌نامه ثانی ثبت خواهد شد و اگر مورد اختلاف واقع شود یا توافق و اختلاف ورثه معلوم نباشد در صورتی که وصیّت‌نامه مطابق قانون قابل ترتیب اثر باشد بر طبق ماده 6 و 7 و 8 عمل خواهد شد.
۱۱- در صورتی که در دادگاه بخش در موعد مقرّر در ماده ۲۹۴ قانون امور حسبی وصیّت‌نامه ابراز شد که قابل ترتیب اثر باشد دادگاه در تصدیق انحصار وراثت مفاد وصیت‌نامه و این که در موقع ابراز شده و قابل ترتیب اثر است درج خواهد کرد و اگر تصدیق انحصار وراثت صادر شده و این مطلب به جهتی در آن درج نشده باشد اشخاص ذینفع باید تصدیقی مبنی بر ابراز وصیت‌نامه در موعد مقرّر و قابل ترتیب اثر بودن آن از دادگاه گرفته به ضمیمه سواد وصیت‌نامه به اداره ثبت اسناد تسلیم نمایند.
۱۲- اگر ترکه متوفی به وسیله دادگاه تقسیم شده و حکم نهائی دادگاه در این خصوص به اداره ثبت داده شود و یا این که ورثه موصی له و وصی (در صورتی که وصیتی شده باشد) ترکه را تقسیم کرده باشند ملک مطابق تقسیمی که شده است ثبت میشود و در صورت اخیر اگر اختلافی مابین ورثه و موصی له یا وصی در تقسیم باشد ثبت ملک موقوف به رفع اختلاف در دادگاه خواهد بود.
۱۳- در صورتی که وصیت به طور کلی باشد (مثل ثلث اموال) ورثه میتوانند ملک معین را ثلث قرار داده و باقی املاک را به نام خود ثبت کنند، یا ثلث را از اموال دیگر معین کرده و تمام ملک ثبت شده را به نام خود ثبت کنند، مگر این که در وصیت‌نامه ترتیب دیگری مقرّر شده باشد.
۱۴- پس از ثبت ملک در دفتر املاک به نام ورثه یا موصی‌له، ادعای وصیت یا هر ادعای دیگری که مخالف با ثبت ملک باشد مسموع نخواهد شد، و هیچ وصیت‌نامه، اعمّ از رسمی و سرّی و غیر اینها پذیرفته نخواهد شد.