شماره ۱۲۸۵۱۸/ت۵۹۸۷۴هـ – ۱۴۰۱/۷/۲۰
هیأت وزیران در جلسه ١٧/٧/١۴۰١ به پیشنهاد شماره ٢۰۰۴٨٢/۰١/ص مورخ ٢۰/٢/١۴۰١ ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و به استناد تبصره )٢( الحاقی ماده )۴٧( قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موضوع ماده )٣١( قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ـ مصوب ١۴۰۰ـ ، آییننامه اجرایی تبصره مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
فصل اول ـ تعاریف و کلیات
ماده ١ـ در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
١ـ قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ـ مصوب ١٣٩٢ـ با اصلاحات بعدی.
٢ـ مرجع رسیدگی: حسب مورد دادسرا و دادگاه انقلاب یا سازمان تعزیرات حکومتی.
٣ـ ستاد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع ماده )٣( قانون.
۴ ـ کالا یا محصول حوزه صنعت و معدن: کالا یا محصولی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی و با هدف مصرف مستقیم یا استفاده در فرآیند تولید، خریداری و به سه گروه “مواد اولیه و قطعات”، “اقلام سرمایهای” و “ملزومات مصرفی و خدمات” تقسیم میشوند .
۵ ـ کالا یا محصول حوزه کشاورزی: کالا یا محصول زراعی، باغی، حیوانی، شیلاتی، مرتعی، جنگلی، گیاهان دارویی، دارو، واکسن، مواد زیستی )بیولوژیک(، سموم و کودهای شیمیایی، نهادههای دامی و گیاهی و محصولات فرآوری شده و همچنین کالا و محصول محیطزیستی از قبیل جانوران وحشی ایرانی یا خارجی و اجزاء آنها نظیر پوست یا استخوان و محصولات جانبی مانند روغن و سم جانوران زهردار خشکیزی و آبزی.
۶ ـ کالا یا محصول حوزه سلامت: دارو، مکملها، فرآوردههای زیستی )بیولوژیک انسانی(، شیرخشک، ملزومات و تجهیزات پزشکی و قطعات آنها، مواد و فرآوردههای خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی و یا مواد اولیه این اقلام.
٧ـ فرآورده و مشتقات نفتی و محصول پتروشیمیایی: تمامی محصولات مذکور در دستورالعمل اصلاح و بهبود )ساماندهی( فرآیندهای صادرات، واردات، عبور )ترانزیت( و معاوضه )سوآپ( نفت خام، میعانات گازی و فرآوردهها و مشتقات نفتی در امور گمرکی، موضوع ماده )۴۵( آییننامه اجرایی مواد )۵( و )۶( قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع تصویبنامه شماره ۴۶۴۴٣/ت۵١۵۵٩هـ مورخ ٢٣/۴/١٣٩۵ و اصلاحات بعدی آن.
٨ ـ واحد شهرستانی: حسب مورد ادارات تابع وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهرستانهای محل رسیدگی به پرونده‌های مربوط و همچنین اداره کل استاندارد استان مربوط که طبق این آییننامه تعیین شده‌اند.
٩ـ واحد استانی: حسب مورد ادارات کل تابع وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهادکشاورزی در استانهای محل رسیدگی به پرونده‌های مربوط و همچنین کارگروههای مربوط که طبق این آییننامه تعیین شده‌اند.
١۰ـ واحد پایش: حسب مورد واحدهای مستقر در وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران.
ماده ٢ـ برای تشخیص ایرانی یا خارجی بودن کالای قاچاق مکشوفه، مطابق مقررات این آییننامه عمل میشود.
فصل دوم ـ ساختار و تشکیلات
ماده ٣ـ واحد شهرستانی برای اظهارنظر در خصوص ایرانی یا خارجی بودن کالاها، حسب مورد به شرح زیر میباشد:
١ـ در مورد کالاهای حوزه صنعت و معدن و حوزه کشاورزی: به ترتیب اداره تابع وزارت صنعت، معدن و تجارت و اداره جهادکشاورزی شهرستانهای محل رسیدگی به پرونده‌های مربوط.
٢ـ در مورد کالاهای حوزه سلامت به استثنای موارد در صلاحیت وزارتخانه‌های جهادکشاورزی و صنعت، معدن و تجارت: حسب مورد دانشگاه علوم پزشکی شهرستان محل رسیدگی به پرونده مربوط و یا شبکه بهداشت و درمان آن، به تشخیص رییس سازمان غذا و دارو.
٣ـ در مورد فلزات گرانبها از قبیل طلا و مصنوعات آن و گوهرسنگها: اداره کل استاندارد استان محل رسیدگی به پرونده مربوط.
تبصره ١ـ در صورتی که برای اظهارنظر در خصوص ایرانی یا خارجی بودن کالاهای زیست محیطی، نیاز به نظر محیط زیست باشد، واحد شهرستانی کالاهای حوزه کشاورزی، نظر مشورتی اداره تابع محیط زیست مربوط را اخذ میکند.
تبصره ٢ـ در مورد منشاء تولید فلزات گرانبها و گوهرسنگها، اداره کل استاندارد استان مربوط موضوع را در کارگروه فنی متشکل از ادارات کل تابع وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بررسی و نظر مشورتی خود را به مرجع رسیدگی اعلام میکند.
ماده ۴ـ واحد استانی برای اظهارنظر در خصوص ایرانی یا خارجی بودن کالاها که برای رسیدگی به اعتراض نسبت به نظر مشورتی پیش‌بینی شده‌اند، حسب مورد به شرح زیر میباشد:
١ـ در مورد کالاهای حوزه صنعت و معدن و حوزه کشاورزی: به ترتیب اداره کل صنعت، معدن و تجارت و سازمان جهادکشاورزی استان محل رسیدگی به پرونده‌های مربوط.
٢ـ در مورد کالاهای حوزه سلامت: کارگروه فنی کالای حوزه سلامت استان محل رسیدگی به پرونده‌های مربوط.
تبصره ١ـ ترکیب اعضای کارگروه فنی کالای حوزه سلامت که به ریاست معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان تشکیل میشود و نحوه برگزاری جلسات و اتخاذ تصمیم به موجب دستورالعملی است که ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ میگردد.
تبصره ٢ـ در صورت بروز اختلاف در تشخیص ماهیت کالاهای حوزه سلامت مشابه در واحدهای شهرستانی یا استانی مربوط، مرجع رفع اختلاف سازمان غذا و دارو خواهد بود.
ماده ۵ ـ برای بررسی اعتراض نسبت به نظریه اولیه در مورد فلزات گرانبها و گوهرسنگها، کارگروهی با حضور دستگاههای موضوع تبصره )٢( ماده )٣( این آییننامه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملی استاندارد ایران تشکیل و مطابق ترتیبات مقرر در این آییننامه اقدام خواهد کرد.
ماده ۶ ـ واحد اظهارنظر در خصوص ایرانی یا خارجی بودن فرآورده و مشتقات نفتی و محصول پتروشیمیایی، کارگروههای تعیین ماهیت و تجدیدنظر موضوع دستورالعمل اصلاح و بهبود )ساماندهی( فرآیندهای صادرات، واردات، عبور )ترانزیت( و معاوضه )سوآپ( نفت خام، میعانات گازی و فرآوردهها و مشتقات نفتی در امور گمرکی، موضوع ماده )۴۵( آییننامه اجرایی مواد )۵( و )۶( قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع تصویبنامه شماره ۴۶۴۴٣/ت۵١۵۵٩هـ مورخ ٢٣/۴/١٣٩۵ و اصلاحات بعدی آن میباشند که مطابق دستورالعمل یادشده و این آییننامه اقدام خواهند کرد.
فصل سوم ـ ترتیبات رسیدگی
ماده ٧ـ مرجع رسیدگی به پرونده کالای قاچاق مکشوفه میتواند در صورت وجود دلایل قطعی از قبیل نشان )برند( کالا توأم با اقرار متهم یا صاحب کالا دائر بر خارجی بودن کالا، نسبت به موضوع رسیدگی و رأی مقتضی را صادر کند. در غیر این صورت، چنانچه متهم یا صاحب کالا ادعای تفاوت منشأ کالای مکشوفه از حیث ایرانی یا خارجی بودن آن با اطلاعات مندرج در پرونده مربوط را نماید و شواهد، امارات و قرائن مختلف مانند مشخصات ظاهری، لفاف، بستهبندی، علایم تجاری و سایر اسناد ارایه شده مانند گواهی تولید و صورتحساب )فاکتور( معتبر خرید کالا از تولیدی داخلی دلالت بر صدق اظهارات وی داشته باشد، مرجع یادشده موظف است حسب مورد با توجه به نوع و ماهیت کالا، ضمن ارسال مدارک و مستندات متهم یا صاحب کالا و همچنین مشخصات کالا و سایر اسناد و مدارک موجود و تبیین اوضاع و احوال قضیه، مراتب را از واحدهای شهرستانی مربوط موضوع بندهای )١(، )٢( و )٣( ماده )٣( و تبصرههای آن و یا کارگروه های تعیین ماهیت موضوع ماده )۶( این آییننامه استعلام نماید.
ماده ٨ ـ واحد یا کارگروه مندرج در ماده )٧( این آییننامه، حسب مورد موضوع را با توجه به مدارک و مستندات دریافتی و با توجه به ویژگیهای کالا بررسی و به طور مستدل و مستند نظر کارشناسی )فنی و تخصصی( خود مبنی بر ایرانی یا خارجی بودن کالا را به مرجع رسیدگی اعلام میکند.
ماده ٩ـ چنانچه امکان تشخیص ایرانی یا خارجی بودن کالا حسب مورد برای واحد شهرستانی وجود نداشته باشد، این واحد از طریق مشورت با واحدهای شهرستانهای همجوار همان استان، نسبت به اعلام نظر در موعد مقرر اقدام میکند. اداره کل استاندارد استان در حیطه صلاحیتی خود، در این قبیل موارد با مشورت واحد مرتبط در استانهای همجوار اقدام خواهد کرد.
ماده ١۰ـ مرجع رسیدگی بر مبنای نظر مشورتی واحد شهرستانی مربوط راجع به ایرانی یا خارجی بودن کالای قاچاق مکشوفه، به موضوع رسیدگی و به طور مستدل رأی صادر میکند.
ماده ١١ـ در صورت اعتراض متهم یا صاحب کالا یا اشخاص ذیربط از جمله دستگاههای موضوع ماده )۵۰( مکرر )١( قانون نسبت به نظریه مشورتی واحدهای شهرستانی مربوط موضوع بندهای )١(، )٢( و )٣( ماده )٣( و تبصرههای آن و یا کارگروههای تعیین ماهیت موضوع ماده )۶( این آییننامه، مرجع رسیدگی میتواند موضوع را جهت اظهارنظر مشورتی حسب مورد به واحدهای استانی موضوع ماده )۴( و یا کارگروههای تجدیدنظر موضوع مواد )۵( و )۶( این آییننامه ارجاع کند. کارگروهها و واحدهای یادشده به طور مستدل نظر مشورتی خود را به مرجع یادشده ارسال مینمایند. نظریه مشورتی مذکور، نهایی میباشد.
تبصره ـ هرگاه مرجع رسیدگی، اعتراض به نظر مشورتی واحد شهرستانی یا استانی و یا کارگروههای مربوط را نپذیرد موظف است به طور مستدل آن را رد و رأی صادر نماید.
ماده ١٢ـ در استعلام انجامشده از سوی مرجع رسیدگی، ضمن رعایت اصول محرمانگی باید از ذکر اطلاعات غیرضرور پرونده نظیر نام صاحب کالا خودداری شود.
ماده ١٣ـ واحدها و کارگروههای استعلامشونده در صورت لزوم با اعزام کارشناس نسبت به بررسی نمونه کالا با هماهنگی مرجع نگهداری کالاهای توقیفی اقدام مینمایند.
ماده ١۴ـ استعلامهای موضوع این آییننامه از طریق سامانه پرونده‌های قاچاق موضوع ماده )٣۰( آییننامه اجرایی مواد )۵( و )۶( قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع تصویبنامه شماره ۴۶۴۴٣/ت۵١۵۵٩هـ مورخ ٢٣/۴/١٣٩۵ و اصلاحات بعدی آن انجام میپذیرد.
ماده ١۵ـ واحدها و کارگروه های استعلام شونده مکلفند مطابق ماده )۴٧( قانون، ظرف )١۰( روز کاری نسبت به استعلام پاسخ دهند.
ماده ١۶ـ به منظور نظارت بر عملکرد واحدهای شهرستانی یا استانی و کارگروه های مربوط، ستاد پایش حسب مورد در وزارتخانه‌های مربوط و سازمان ملی استاندارد ایران تشکیل میشود.
ماده ١٧ـ در صورت عدم وجود امکانات لازم از جمله تجهیزات فنی مورد نیاز یا نیروی انسانی متخصص در شهرستان محل رسیدگی، به تشخیص مرجع رسیدگی مربوط، حسب مورد نزدیکترین شهرستان یا استان مربوط که دارای این امکانات میباشد، مسئولیت اجرای این آییننامه را بر عهده دارد.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر