سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی

شماره ١۰٣۵۵۴ – ١۴۰١/۶/۸

کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی

کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام و یا تصریح نام است یا قانون خاص دارند

در اجرای ماده ١١ آیین‌نامه داخلی شورای عالی فضای مجازی کشور، به پیوست مصوبه هشتاد و چهارمین جلسه مورخ ١١/۵/١۴۰١ این شورا با موضوع »سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران ـ اهداف و اقدامات کلان«، که در تاریخ ٢۵/۵/١۴۰١ به استحضار مقام معظم رهبری )مدظله العالی( رسیده است، برای اجرا ابلاغ میشود.

لازم به ذکر است ارزشها و چشم‌انداز سند یاد شده در هفتاد و یکمین جلسه مورخ ١٧/٣/١۴۰۰ شورای عالی تصویب و طی نامه شماره ١۰٢۶١٩ مورخ ٢٣/۴/١۴۰۰ برای اجرا ابلاغ شده است.

دبیر شورای عالی فضای مجازی ـ سیدابوالحسن فیروزآبادی

سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی

سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در افق ١۴١۰ در چهار بخش ارزشها، چشم‌انداز، اهداف و اقدامات کلان تنظیم شده است. این سند از طریق مطالعه اسناد راهبردی و چشم‌انداز سایر کشورها در حوزه فضای مجازی، تحلیل وضع موجود و مطلوب، تحلیل اسناد بالادستی )قانون اساسی، سند چشمانداز و احکام مقام معظم رهبری )مدظله‌العالی( برای شورای عالی فضای مجازی کشور( و اخذ نظر مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاهی کشور و دستگاه های دولتی و حکومتی و سازمانهای مرتبط با فضای مجازی تنظیم شده است. دو بخش ارزشها و چشم‌انداز این سند، در هفتاد و یکمین جلسه مورخ ١٧/۰٣/١۴۰۰ و دو بخش اهداف و اقدامات کلان آن در هشتاد و چهارمین جلسه مورخ ١١/۰۵/١۴۰١ شورای عالی به تصویب رسید.

الف- ارزش ها:
۱- اعتقادات، احکام و اخلاق اسلامی و ارزش‌های انقلاب اسلامی؛
۲- استقلال، حاکمیت ملی و نفی سلطه خارجی؛
٣- انسجام، وحدت و اعتماد ملی؛ مسئولیت پذیری و پاسخگویی؛
۵- حکمت، خردگرایی و هوشمندی؛
۶- مشارکت ذی‌ربطان در حکمرانی؛
۷- صلح طلبی عادلانه و احترام متقابل در روابط بین الملل؛
۸- خودکفایی، خوداتکایی و نوآوری در تأمین نیاز‌های پایه شهروندان؛
۹- هویت و سبک زندگی اسلامی- ایرانی و خانواده محوری؛
۱۰- عدالت، کرامت انسانی و آزادی مسئولانه؛
۱۱- صیانت از حریم خصوصی و حقوق عامه؛
۱۲- قانون گرایی و انضباط اجتماعی؛
۱۳- امنیت ملی؛
۱۴- منافع ملی؛
۱۰۵- سلامت محتوا؛
۱۶ – شفافیت و دسترسی آزاد و عادلانه به اطلاعات و خدمات، با حفظ حقوق و مصالح فرد و جامعه؛
۱۷- توجه به اقشار و گروه‌های اجتماعی خاص، اعم از کودکان و نوجوانان، سالمندان و کم توانان جسمی و ذهنی؛
۱۸- حفظ محیط زیست.

ب- چشم انداز:
فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۶۱۰، فضایی در امتداد فضای واقعی، سالم، مفید، ایمن، پیشران پیشرفت سایر حوزه ها، متکی بر ظرفیت درون‌زای کشور، برخوردار از منابع انسانی متخصص، ماهر، مؤثر و کار آمد، برخوردار از مراکز علمی و پژوهشی، شرکت‌های دانش بنیان و صنایع پیشرفته داخلی است.

برای حرکت جهشی، ابتکار عمل دارد. از استقلال هوشمندانه و عالمانه، با کمترین وابستگی برخوردار است و حضوری فعال، مبتکرانه، قوی و هدفمند در مجامع و نهاد‌های منطقه‌ای و بین المللی دارد. الهام بخش در جهان اسلام، نقش آفرین در صحنه جهانی، جزء قدرت‌های برتر سایبری و مقام اول ارایه خدمات فضای مجازی در منطقه غرب و جنوب غرب آسیا با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین الملل و استفاده صلح آمیز از فضای مجازی با مشارکت همه کشور‌ها در توسعه آن، رفع حکمرانی کشور‌های سلطه گر بر شبکه جهانی اینترنت و اصلاح آن با همکاری سایر کشور‌ها است؛ و ارزش ها، هنجار‌ها و سبک زندگی اسلامی – ایرانی مبتنی بر فرهنگ پیشرفت پایدار در فضای مجازی کشور نهادینه شده و نیاز‌ها و خدمات نو، جذاب و متنوع به ویژه در حوزه‌های آموزش، سلامت، تجارت، حمل و نقل، آب، انرژی و سرگرمی برای کاربران ایرانی فراهم است.
نظام حکمرانی در بهره گیری از فضای مجازی براساس حاکمیت ملی، عدالت، آزادی و صیانت از حقوق مردم و در برخورداری از مدیریتی یکپارچه حاصل از ارتباط به هم پیوسته و همگرای بخش‌های حاکمیتی، عمومی، تعاونی و خصوصی، پیشتاز است. با مشارکت شهروندان، سازمان ها، کسب و کار‌ها و تمام بخش‌های عمومی و خصوصی، امنیت و سلامت این فضا در بالاترین سطح است.
دارای زیرساخت‌های مطمئن، امن، پایدار، یکپارچه و گسترده در سراسر کشور بر بستر شبکه ملی اطلاعات و در ارتباط با شبکه جهانی است. از بلوغ فرآیند‌های صنعتی مبتنی بر فناوری‌های نوین، نقش مؤثر در اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان و فرصت‌های جدید شغلی برخوردار است و در بازار‌های جهانی با افزایش سطح کیفیت و کمیت کالا و خدمات، حضوری رقابتی دارد و از مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات ایران و جهان مبتنی بر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی در کلیه ابعاد فضای مجازی برخوردار است.

ج- اهداف کلان:
۱- تحکیم و تقویت حکمرانی، اعمال حاکمیت و اقتدار ملی بر تمامی ابعاد و لایه‌های فضای مجازی کشور؛
۲- ترویج گفتمان انقلاب اسلامی، گسترش عمق راهبردی نظام و تحقق تمدن نوین اسلامی در فضای مجازی؛
۳- دستیابی به قدرت فضای مجازی (سایبری) جمهوری اسلامی ایران در تراز جهانی و جایگاه نخست قدرت فضای مجازی (سایبری) در بین کشور‌های منطقه و نیل به توان بازدارندگی فضای مجازی (سایبری) موثر در سطح بین الملل؛
۴- تأمین حقوق، امنیت و منافع ملی در فضای مجازی و تحقق چندجانبه گرایی (دولت ها) در حکمرانی اینترنت؛
۵- قاعده‌مند سازی دسترسی به داده‌های خصوصی، عمومی و کلان داده ها، اعمال حاکمیت و حفاظت از داده‌های ملی در برابر نفوذ و دست اندازی غیرمجاز؛
۶- بهینه‌سازی و افزایش کارآمدی نظام تصمیم گیری با استفاده از ظرفیت‌های داده‌ای کشور متناسب با سرعت تحولات و آینده‌نگری؛
۷- ارتقای سطح هوشمندی در نظامات ملی (از قبیل نظام آموزش، بهداشت، حمل و نقل و سایر خدمات شهری)؛
۸- تأمین امنیت همه جانبه فضای مجازی کشور در بالاترین سطح؛
۹- دستیابی به اشراف کامل و بهنگام بر تحولات فضای مجازی داخلی و بین المللی؛
۱۰- تکمیل و روز آمدی شبکه ملی اطلاعات مطابق با تحولات فناوری‌های فضای مجازی؛
۱۱- کسب مرجعیت رسانه‌ای در فضای مجازی و رفع محاصره تبلیغاتی کشور؛
۱۲- تقویت و تحکیم ارکان فرهنگ و سبک زندگی اسلامی ایرانی در فضای مجازی کشور؛
۱۳- تحقق زیست بوم فضای مجازی سالم، مفید، ایمن، در دسترس و استطاعت پذیر؛
۱۴- توسعه خدمات و گسترش رفاه عمومی؛
۱۵- مردمی سازی و ارتقاء مشارکت اجتماعی در تولید، توزیع، حفاظت، صیانت از محتوا و خدمات اوقات فراغت و سرگرمی فضای مجازی؛
۱۶- دستیابی به خوداتکایی ملی در حوزه‌های علوم، فناوری‌ها و صنایع راهبردی فضای مجازی؛
۱۷- تربیت و توانمندسازی شبکه سرمایه انسانی متخصص در منطقه و ایجاد مزیت راهبردی برای کشور در این حوزه؛
۱۸- ایجاد و پوشش فراگیر خدمات یکپارچه عمومی داخلی با مزیت نسبی برای مهاجرت کامل کاربران از سکو‌های خارجی و غیربومی به سکو‌های داخلی از قبیل حوزه‌های دولت، سلامت، تجارت و آموزش در فضای مجازی؛
۱۹ – دستیابی به جایگاه برتر در زنجیره ارزش خدمات و محتوا (اعم از آموزش، سرگرمی، رسانه و شبکه‌های اجتماعی و …) در کشور‌های منطقه و جهان اسلام؛
۲۰- مثبت شدن تراز تجاری در محصولات و خدمات فضای مجازی؛
۲۱- دستیابی به سهم ده درصدی هسته اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور؛
۲۲- تبدیل فضای مجازی کشور به کانون منطقه‌ای تبادل داده و ارائه خدمات زیرساختی ارتباطی و اطلاعاتی و تجاری و بازرگانی به کشور‌های منطقه؛
۲۳- تحقق کامل قوانین و مقررات کشور و فراهم شدن امکان پیشگیری و جلوگیری از وقوع جرم در فضای مجازی؛
۲۴- مصونیت زیرساخت‌ها و ارتقاء حفاظت از منافع ملی در برابر تهدیدات دشمنان در فضای مجازی؛
۲۵- آمایش سرزمین و توزیع عادلانه امکانات فضای مجازی؛
۲۶- پیشرانی فضای مجازی در اقتصاد دانش بنیان و مقاومتی و ایجاد فرصت‌های جدید شغلی.

د) اقدامات کلان:

تبصره ۱: نظارت و راهبری کلان اقدامات بر عهده مرکز ملی فضای مجازی کشور است.

تبصره ۲: دستگاه‌های متولی موظف اند با کمک دستگاه‌های همکار، طرح عملیاتی اقدام مربوط (اهداف عملیاتی. اقدامات عملیاتی، برآورد اعتبار، زمان بندی اجرا و استقرار) را ظرف مدت دو ماه برای تصویب در مرجع تعیین شده، به مرکز ملی ارائه نمایند.

تبصره ۳: مرجع تصویب موظف است طرح مربوط را ظرف مدت دو ماه بررسی، تصویب و ابلاغ نماید.

تبصره ۴: خطوط راهنما، در تدوین طرح اقدامات فوق توسط دستگاه‌های متولی به شرح زیر است:
۱-۴- انسجام خط مشی‌ها و پرهیز از صنفی و بخشی نگری، هماهنگی و هم افزایی درونی و بیرونی در اقدامات کلان؛
۲-۴- باز معماری و تحول ساختار‌ها با توجه به ضرورت‌ها و اقتضائات نوین فضای مجازی با رعایت اصل کار آمدی و چابک سازی؛
۳-۴- رویکرد مشارکتی و مردمی سازی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های بخش خصوصی و عمومی؛
۴-۴-ایجاد ساز و کار مسئولیت پذیری و پاسخگویی در همه طراحی‌ها و اقدامات کلان؛
۵-۴- تعیین سنجه ها، شاخص‌ها و داده‌های لازم برای نظارت و ارزیابی اقدامات کلان؛
۶-۴- محافظت از داده‌های ملی و اشتراک داده‌ها با حفظ حریم خصوصی؛
۷-۴- اهتمام ویژه به آموزش، توانمندسازی، جذب و نگهداشت سرمایه انسانی.