شماره: ۷۸۸۹۰/ت۵۹۸۶۳هـ – ۱۴۰۱/۵/۱۰
هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۵/۵ به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور) و به استناد بند (ز) تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱ـ قانون: قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور
۲ـ وزارت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
۳ـ سازمان: سازمان تأمین اجتماعی
۴ـ بیمه شده: فردی که بر اساس قوانین و مقررات و با پرداخت حق بیمه مربوط، رأسا مشمول حمایتهای مقرر در قانون و مقررات تأمین اجتماعی شده است.
۵ ـ حق بیمه: وجوهی که بابت عضویت بیمه شده و بر اساس مأخذ کسر حق بیمه مربوط به موجب قوانین و مقررات به سازمان پرداخت می شود.
۶ ـ آزمون وسع: بررسی و تعیین وضعیت دارایی و درآمد فرد بیمه شده، به منظور تعیین دهک درآمدی و میزان برخورداری از میزان معافیت بیمه ای که صرفاً توسط وزارت صورت می پذیرد.
۷ـ دهک درآمدی: نتایج آزمون وسع بر اساس شاخص های دارایی و درآمدی گروه های هدف در ده طبقه که توسط وزارت تعیین می شود.
۸ ـ معافیت کامل بیمه ای: معافیت از پرداخت آن قسمت از سهم حق بیمه گروه های هدف که بر اساس قوانین و مقررات مربوط، تعهد به پرداخت آن، بر عهده دولت قرار دارد (علاوه بر سهم دولت موضوع جزء (۱) ماده (۲۸) قانون تأمین اجتماعی).
۹ـ گروه های هدف: بیمه شدگان فاقد کارفرما در سازمان تأمین اجتماعی شامل قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه دار(کددار)، رانندگان حمل و نقل عمومی درون شهری و برون شهری، خادمین ثابت مساجد، مداحان،کارگران باربر، زنبورداران، صیادان استان های ساحلی شمال و جنوب کشور، اصناف کم درآمد، هنرمندان و روزنامه نگاران و نویسندگان مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مددجویان و زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور، مربیان مهدکودک و راهنمایان گردشگری مورد تأیید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که به موجب قوانین و مقررات مربوط از معافیت بیمه ای برخوردار شده یا می شوند.
ماده ۲ ـ نرخ حق بیمه مشـمولان به ترتیب مقرر درماده (۲۸) قانون تأمین اجتماعـی ـ مصوب۱۳۵۴ـ و مقررات مربوط می باشد. هر یک از بیمه شدگان موجود و جدید در صورتی که بر اساس نتایج آزمون وسع در چهار دهک اول درآمدی باشند از معافیت کامل بیمه ای به ترتیب مقرر در قوانین و مقررات مربوط و بر اساس حداقل دستمزد مشمولین قانون کار یا دستمزد بیمه شدگان مشمول طبقهبندی مزد یا حقوق موضوع ماده (۳۵) قانون تأمین اجتماعی (حسب مورد) برخوردار خواهند شد.
تبصره ۱ ـ در مورد بیمه شدگان قرار گرفته در دهک های پنجم تا هفتم درآمدی، به ازای افزایش هر دهک درآمدی، سه درصد (۳ %) از معافیت مذکور کسر می گردد. بیمه شده دهک های هشتم و بالاتر مشمول استفاده از معافیت های بیمه ای نخواهند بود و استمرار عضویت بیمه شده مزبور منوط به پرداخت حق بیمه به شرح مقرر در قوانین و مقررات مربوط می باشد.
تبصره ۲ ـ اقشاری که بر اساس تفاهم نامه با سازمان مشمول بیمه اجتماعی سازمان می باشند و از معافیت بیمه ای استفاده نموده اند پس از دهک بندی، در خصوص نحوه استفاده از معافیت مذکور، مشمول مفاد این آیین‌نامه می باشند.
ماده ۳ ـ مسئولیت پرداخت ما به التفاوت حق بیمه ناشی از کاهش یا حذف معافیت بیمه ای تا سقف حق بیمه مقرر در قوانین و مقررات مربوط برای هر یک از گروه های هدف به عهده شخص بیمه شده ذی‌ربط خواهد بود. چنانچه بیمه شده از پرداخت حق بیمه در مواعد قانونی مربوط اجتناب نماید به نحوی که موجب قطع رابطه بیمه پردازی وی با سازمان گردد بهره مندی مجدد از معافیت بیمه ای منوط به ثبت نام مجدد و اشتغال در شغل یا حرفه مربوط و نتیجه آزمون وسع بر طبق مفاد این آیین‌نامه می باشد.
ماده ۴ ـ سازمان مکلف است حداکثر ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه اطلاعات بیمه شدگان گروه های هدف را به وزارت ارسال نماید.
ماده ۵ ـ وزارت مکلف است حداکثر ظرف بیست روز پس از دریافت اطلاعات از سوی سازمان نسبت به ارزیابی دهک درآمدی گروه های هدف بر اساس داده های موجود در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام نموده و دهک درآمدی گروه های هدف را به سازمان اعلام نماید. وزارت می تواند در صورت وجود زیرساخت های لازم، اطلاعات مربوط به دهک های درآمدی را به صورت بر خط به سازمان ارسال نماید.
تبصره ۱ ـ وزارت مکلف است دسترسی به دهک بندی گروه های هدف و همچنین اصلاحات دهک بندی مشمولین را به صورت بر خط در اختیار سازمان قرار دهد.
تبصره ۲ ـ سازمان مکلف است پس از دریافت وضعیت دهک درآمدی جامعه هدف و اعمال معافیت بر اساس آن، فهرست نهایی جامعه هدف و نرخ حق بیمه و میزان استفاده از معافیت بیمه ای آنان را به صورت مستمر و برخط به وزارت و سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام نماید.
تبصره ۳ ـ سازمان مکلف است پس از دریافت اطلاعات مربوط به دهک بندی گروه های هدف مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع بیمه شده ذی‌ربط برساند.
ماده ۶ ـ وزارت مکلف است امکان رسیدگی به اعتراض در رابطه با دهک درآمدی تعیین شده را به صورت الکترونیکی برای معترضین فراهم نماید. مدت زمان رسیدگی به اعتراض حداکثر یک ماه خواهد بود و نتیجه رسیدگی در سامانه به اطلاع متقاضی خواهد رسید. چنانچه نتیجه رسیدگی به اعتراض مؤثر در بهره مندی از معافیت بیمه ای باشد، سازمان مکلف است بر اساس آن اقدام نماید.
تبصره ـ متقاضی نمی تواند در سال بیش از دو بار به نتیجه آزمون وسع اعتراض نماید.
ماده ۷ ـ بهره مندی از معافیت بیمه ای مقرر در این آیین‌نامه در خصوص بیمه شدگان جدید با احراز شرایط موضوع این آیین‌نامه از تاریخ ثبت نام متقاضی نزد سازمان و درخصوص بیمه شدگان موجود، از تاریخ احراز دهک بندی آنها می باشد.
تبصره ۱ـ در صورت رسیدگی به اعتراض و تغییر در نتیجه آزمون وسع، بهره مندی از معافیت بیمه ای از تاریخ آخرین حذف یا کاهش معافیت بیمه ای می باشد.
تبصره ۲ ـ تأخیر در معرفی و استعلام آزمون وسع و دهک بندی گروه های هدف موجود، مانع استمرار استفاده آنان از معافیت بیمه ای برقرار شده طبق قوانین و مقررات نمی باشد.
ماده ۸ ـ سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است با توجه به گزارش عملکرد ماهیانه سازمان مبنی بر میزان معافیت اعمال شده جهت هر یک از افراد مذکور، نسبت به پیش بینی اعتبار مورد نیاز برای اجرای معافیت های بیمه ای قوانین مربوط، در لوایح بودجه سنواتی اقدام نماید.
ماده ۹ ـ در اجرای آیین‌نامه اجرایی بند (م) ماده (۱۶) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی موضوع تصویب‌نامه شماره ۷۴۵۶۵ /ت۳۹۲۳۳ک مورخ ۱۳ /۵ /۱۳۸۷ و اصلاحات بعدی و بند (ب) تبصره (۱۴) ماده واحده قانون، کلیه سازمان ها و صندوق های فعال در قلمروهای بیمه ای، حمایتی و امدادی نظام جامع تأمین اجتماعی و همچنین تمامی دستگاه های اجرایی مندرج در ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۹۵ ـ از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف به همکاری و ارائه اطلاعات به صورت بر خط و رایگان به وزارت می باشند.
ماده ۱۰ ـ نظارت بر اجرای صحیح این آیین‌نامه بر عهده وزارت می باشد.
معاون اول رئیس جمهور – محمد مخبر