شماره ۱۰۸۵۶/ت۵۹۷۰۴ه – ۱۴۰۱/۱/۲۷
هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۱/۱۴ به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آییننامه حمایت از تولید دانشبنیان و اشتغال‌آفرین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی را به شرح زیر تصویب کرد:
الف ـ افزایش سهم حوزه کشاورزی و منابع طبیعی در شرکتهای دانشبنیان
ماده ۱ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، به گونه‌ای برنامه‌ریزی نماید تا در پایان سال ۱۴۰۱، حداقل بیست درصد (۲۰%) از تعداد کل شرکتهای دانشبنیان و فناور و ده درصد (۱۰%) فروش آنها از طریق شرکتهای دانشبنیان و فناور کشاورزی و منابع طبیعی محقق گردد.
ماده ۲ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است از طریق شرکتهای دانشبنیان در چهارچوب قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ از محل اعتبارات مصوب با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از طریق بانکهای عامل از شرکت های دانش بنیان که با استفاده از فناوری و نهاده های فناورانه کشاورزی، موجبات کاهش هزینه تولید محصولات کشاورزی و ارتقای بهره‌وری را فراهم می‌آورند، در زمینه فناوری هایی از جمله توزیع هوشمند محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی، هوشمندسازی کشاورزی، کاهش و فرآوری ضایعات برای تأمین نهاده های دام و طیور (از جمله فرآوری سرشاخه های نیشکر)، توسعه ارقام جدید زراعی متناسب با اقلیم ایران از جمله کبر و گوار، استفاده از منابع پروتئینی کمتر متعارف از جمله میلورم، توسعه استفاده از پهپاد در کشاورزی، تأمین پایه های رویشی حاصل از کشت بافت، تکمیل زنجیره ارزش آفت کش ها و حاصلخیزکننده‌ها، استفاده از آفتکشها و حاصلخیزکنندههای سبز، تغذیه تلفیقی، تولید بذر دورگه (هیبرید) و بذرهایی که در داخل کشور تولید نمی شوند، واکسن‌ها، ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و داروهای دام، طیور و آبزیان، اصلاح نژادهای بومی، روش های نوین پرورش آبزیان، توسعه پرورش و فرآوری انواع جلبک، فناوری هستهای، پرتودهی و پلاسما و نهادههای فناورانه به منظور کاهش آفتپذیری، سمزدایی و افزایش انبارمانی، ایجاد و فعال نمودن شهرک‌های نوآوری گلخانه های آبکشت (هیدروپونیک)، تلفیقی آبکشت و پرورش ماهی (آکواپونیک) و هواکشت (آیروپونیک) هوشمند و بازار خرید برای محصولات تولیدی آنها و سایر حوزههای کشاورزی از قبیل تجهیزات و ماشینآلات کشاورزی حمایت نماید.
تبصره ۱ـ شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی موظـف است در چهارچوب ماده (۱۲) قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی ـ مصوب ۱۳۷۹ ـ و سایر قوانین و مقررات مرتبط، اساسنامه صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی را از طریق مراجع ذیصلاح اصلاح نماید تا بسترهای لازم برای حمایت از سرمایهگذاریهای خطرپذیر به ویژه در شرکتهای دانشبنیان بخش کشاورزی و منابع طبیعی از طریق این صندوق فراهم و تقویت گردد.
تبصره ۲ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است در چهارچوب قوانین و مقررات با همکاری بانک کشاورزی و صندوق نوآوری و شکوفایی، از طریق شرکت های دانش بنیان و از محل اعتبارات مصوب مربوط، سالانه تا هزار هکتار مزارع الگویی در حداکثر (۲۰) استان را با اولویت اجرا در مزارع هنرستانهای کشاورزی، دانشگاهها و دانشکدههای کشاورزی برای ترویج برنامههای منجر به افزایش عملکرد در واحد سطح و بهینهسازی تولید از جمله مدیریت تغذیه تلفیقی، توسعه پایههای رویشی کشت بافتی و زراعت و دامپروری در مشارکت با شرکتهای دانشبنیان ایجاد نماید.
تبصره ۳ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است بسته حمایتی نژاد مرغ آرین را با رویکرد ارتقای نرخ پذیرش آن در واحدهای پرورش طیور و همچنین بسته حمایتی نژادهای بومی دامهای سبک و سنگین و آبزیان را ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، تدوین و نسبت به اجرای آنها اقدام نماید.
تبصره ۴ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با استفاده از ظرفیت شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری، شرکتهای دانشبنیان و فناور موضوع ماده (۲) این آییننامه را مورد حمایت قرار دهد.
تبصره ۵ ـ سازمان امور اراضی و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور بر اساس قانون جامع حدنگار ـ مصوب ۱۳۹۳ ـ با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان در زمینه شناسایی و توقف تغییرکاربری غیرمجاز در اراضی کشاورزی و منابع طبیعی به صورت هوشمند اقدام نمایند.
ماده ۳ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، ساختار و وظایف سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) را با رویکرد دانشبنیان و فناورکردن بخش کشاورزی و منابع طبیعی و با رعایت مفهوم پارک علم و فناوری برای طی تشریفات قانونی تصویب در شورای عالی اداری به سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارایه نماید.
ماده ۴ـ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در راستای پاسخگویی به اولویتهای بخش کشاورزی مکلف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با اصلاح آییننامه ترفیع و ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی فعال در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در چهارچوب قوانین و مقررات با اعطای امتیازاتی از جمله تشکیل شرکتهای دانشبنیان و فرصت های مطالعاتی مزرعه و طبیعتمحور، مشارکت اعضای هیأت علمی را در دانشبنیان کردن تولید تقویت نماید.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز مکلف است ظرف مدت یادشده نسبت به ارایه سازوکار اجرای فرصت های مطالعاتی مزرعه و طبیعتمحور ویژه اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و دانشکده های کشاورزی اقدام نماید.
ماده ۵ ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است با اخذ مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای توسعه زیستبوم فناوری بخش کشاورزی، منابع طبیعی و غذا، پارکهای علم و فناوری و مزارع و دهکدههای نوآوری را با تکیه بر زیرساختهای موجود در بخشهای مختلف از جمله سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با همکاری شرکتهای دانشبنیان تأمین و راهاندازی نموده و مورد حمایت قرار دهد.
ماده ۶ ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از طریق شرکتهای دانشبنیان و کسب وکارهای دیجیتال (رقومی) نسبت به راهاندازی کارور (اپراتور)های هوشمند خدمات کشاورزی با بکارگیری فناوریهای نوظهور نظیر تحلیل کلان دادهها، اینترنت اشیا، اتاق وضعیت پردازش تصویری اطلاعات کشاورزی و تحلیل دادههای اقتصادی کشاورزی و هوش مصنوعی اقدام نماید.
دستورالعمل این ماده ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، توسط وزارتخانههای جهادکشاورزی و ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه و جهت تصویب به کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۲۳۳۱۳/ت۵۹۳۶۹هـ مورخ ۱۴۰۰/۱۰/۱۱ ارایه میشود.
ب ـ افزایش بهره‌وری از طریق تولید دانشبنیان
ماده ۷ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است با کمک سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، از طریق عملیاتی سازی سهم بری دانش از تولید کشاورزی (سدات) بسترهای نفوذ دانش و فناوری در بخش کشاورزی و در نتیجه ارتقای بهره وری کشاورزی را با اولویت مزارع کوچک مقیاس عملیاتی کند به گونه‌ای که هر سال بیست درصد (۲۰%) تحت پوشش این طرح قرار گیرد.
دستورالعمل نحوه بهره‌مندی از سهم دانش در تولید کشاورزی ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، توسط وزارت جهادکشاورزی تهیه و ابلاغ می شود.
ماده ۸ ـ وزارت جهادکشاورزی مجاز است در چهارچوب قوانین و مقررات به کسب و کارهای کشاورزی که با استفاده از فناوری و نهاده های فناورانه کشاورزی، موجبات ارزان سازی تولید محصولات کشاورزی اساسی را از طریق ارتقای بهره وری فراهم می‌آورند، بر اساس قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ یارانه مستقیم بهره‌وری پرداخت کند.
دستورالعمل نحوه پرداخت این یارانه توسط وزارت جهادکشاورزی ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه تهیه و ابلاغ می شود.
ماده ۹ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است برنامه کلان مدیریت تلفیقی آفات و بیماریهای گیاهی و مدیریت تغذیه تلفیقی را با هدف اجرا در پنجاه درصد (۵۰%) اراضی زراعی و باغی کشور طی سه سال اجرایی نماید.
دستورالعمل اجرایی این ماده ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط وزارت جهادکشاورزی تهیه و ابلاغ میشود.
ماده ۱۰ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با همکاری معاونت علمی و فناوری رییس جمهور، طرح نمونه (پایلوت) تکمیل زنجیره ارزش نان را با بکارگیری فناوری های نوین و ارتقای بهره‌وری، کاهش ضایعات و افزایش کیفیت و غنیسازی را در یکی از شهرهای منتخب کشور برنامه‌ریزی و اجرا نماید.
برنامه اجرایی این ماده، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط وزارت جهاد کشاورزی با همکاری معاونت علمی و فناوری رییس جمهور تهیه و ابلاغ میشود.
پ ـ ارتقای توان و تاب‌آوری کشور در کالاهای اساسی
ماده ۱۱ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است در طول یک دوره چهار ماهه سیاست های لازم جهت حمایت از برنامه کشت متناسب با نیاز کشور و شرایط اقلیم هر منطقه با تأکید بر تنوع بخشی دانه های روغنی و ترویج کشت های جدید از جمله کاملینا، کینوا، خارشتر، سالیکورنیا و جایگزینی ذرت با کشت سورگوم دانه ای را تدوین و با بهره گیری از ظرفیت قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ در اعمال مشوق ها و حمایت از ایجاد شرکت های پشتیبان تولید در حوزه فنی، حقوقی، مالی و بازاریابی و با استفاده از ظرفیت کشاورزی قراردادی و تکمیل طرح (پروژه) (۵۵۰) هزار هکتاری خوزستان و ایلام و نیز زهکشی اراضی شمال، نرخ وابستگی کشور به روغن خوراکی و نیاز به خوراک دام و طیور و آبزیان را کاهش دهد.
تبصره ۱ـ سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی، نفت و جهادکشاورزی موظفند در خصوص تکمیل طرح (پروژه) (۵۵۰) هزار هکتاری خوزستان و ایلام و اجرای طرح (پروژه) زهکشی اراضی شمال کشور در چهارچوب قانون بودجه ۱۴۰۱ کل کشور به ویژه بند (ی) تبصره (۱) قانون مذکور ظرف سه سال برنامه ریزی و اقدام نمایند.
تبصره ۲ـ شرکت های بازرگانی دولتی ایران و پشتیبانی امور دام کشور و سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور موظفند در خصوص تولید قراردادی برای تأمین کالاهای اساسی با استفاده از امکانات مالی و تسهیلاتی در اختیار اقدام نمایند به نحوی که ظرف سه سال تمام تولید کشور تحت پوشش طرح کشاورزی قراردادی قرار گیرد.
ماده ۱۲ـ وزارت جهادکشاورزی مجاز است در راستای جهاد خودکفایی کالاهای اساسی و نهاده های دام و طیور و با رعایت قوانین و مقررات و تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور و عدم اختلال در آن و نیز رعایت اصل برابری و عدم تبعیض در طول یک دوره چهارساله، به واردکنندگان به ازای هر پنج هکتار انعقاد قرارداد تولید داخلی این گونه کالاها و نهاده ها، معادل تولید دو و نیم هکتار مجوز واردات صادر نماید.
ماده ۱۳ـ در راستای حمایت از تولید کالاهای اساسی کشاورزی و به منظور افزایش ضریب نفوذ بیمه و کاهش خطر(ریسک) تولید، صندوق بیمه کشاورزی موظف است تخفیف ویژه ای را بر اساس اساسنامه صندوق مزبور برای سهم کشاورز از حق بیمه در نظر بگیرد.
دستورالعمل شرایط تخفیف، توسط صندوق بیمه کشاورزی ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه تدوین و ابلاغ میشود. همچنین وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با استفاده از ظرفیت صندوق یادشده، سازوکار بیمه محصولات فناورانه به ویژه عملیات اجرایی پرورش ماهیان دریایی، پرورش شیلات متراکم و محصولات گواهی شده کشت بافتی را پیش بینی نماید.
دستورالعمل اجرایی این موضوع ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط صندوق مذکور و با همکاری معاونت علمی و فناوری رییس جمهور تدوین و ابلاغ می گردد.
ماده ۱۴ـ به منظور حمایت از کشاورزی قراردادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است سازوکار لازم برای پذیرش اسناد مربوط به کشاورزی قراردادی توسط مجریان بخش خصوصی/تعاونی و تولیدکنندگان نهادهها، کالاها و فرآوردههای کشاورزی را به عنوان وثیقه و ضمانت پرداخت تسهیلات توسط شبکه بانکی کشور را تدوین و به بانکها و مؤسسات اعتباری ابلاغ نماید.
تبصره ـ سازوکار تنظیم‌شده برای شرکتها و مؤسسات دولتی طرف خرید قراردادی نهادهها و محصولات کشاورزی باید بهگونهای باشد که بانکهای عامل ضمانت دولت را بهعنوان وثیقه بپذیرند.
ماده ۱۵ـ وزارت جهادکشاورزی مکلف است با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و با حمایت از بکارگیری محصولات دانش بنیان سازگار با دیمزارها و ظرفیت صندوق حمایت از توسعه دیمزارهای کشور، برنامه افزایش بهره‌وری در دیمزارها را در سال زراعی ۱۴۰۲ ـ ۱۴۰۱ به دو برابر سطح هدفگذاری در دیمزارهای موجود کشور ارتقا دهد. همچنین وزارت جهادکشاورزی مکلف است برنامه احیا، بهبود و غنیسازی مراتع را با استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان تدوین و اجرا نماید.
ماده ۱۶ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است در چهارچوب قوانین و آییننامههای ذی‌ربط، دستورالعمل واردات بذر را به نحوی تنظیم نماید که ارقام وارداتی به ارقام دورگه (هیبرید) محدود شده و همچنین مدت زمان ماندگاری ارقام وارداتی دورگه (هیبرید) در فهرست ملی ارقام گیاهی ایران نیز حسب نوع محصول، محدود و مشروط به تولید آن در داخل گردد.
ت ـ توسعه زنجیره محصولات دانشبنیان
ماده ۱۷ـ به منظور افزایش کارایی محیطهای تحقیقاتی دولتی و حذف رقابت با بخش خصوصی و حمایت از سرمایهگذاری بخش خصوصی در احیا و تجاریسازی نهادههای فناورانه به ویژه واکسن‌های دام، طیور و آبزیان، وزارت جهادکشاورزی مکلف است زمینه مشارکت حداکثری بخش خصوصی را فراهم نماید.
ماده ۱۸ـ به منظور تحقق ارتقای بهره‌وری هدفگذاریشده در این آییننامه، کارگروه (کمیته) بهره‌وری وزارت جهادکشاورزی مکلف است شاخصهای بهره‌وری متناسب را تا پایان اردیبهشت سال ۱۴۰۱ به سازمان ملی بهره‌وری ایران ارایه و به تأیید سازمان مذکور برساند.
کارگروه (کمیته) بهره‌وری وزارت جهادکشاورزی مکلف است هر سه ماه یکبار گزارش اقدامات و عملکرد شاخصهای بهره‌وری را به سازمان ملی بهره‌وری ایران ارایه و این سازمان پس از بررسی و تأیید گزارش ارتقای بهره‌وری مربوط به این آییننامه را به سازمان برنامه و بودجه کشور جهت تخصیص اعتبار ارایه نماید.
ماده ۱۹ـ سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است بودجه لازم برای عملیاتی سازی این آییننامه را در چهارچوب قانون بودجه کشور تأمین و در اختیار وزارت جهادکشاورزی قرار دهد.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر